آشنایی با سارکوپنیا و عوارض کم ماهیچگی

سارکوپنیا بیماری کاهش توده عضلانی و عملکرد آنهاست. اگرچه در اصل بیماری مرتبط با افزایش سن است اما کاهش توده عضلات در سنین پایین و به دلیل بیماری هایی که بر عضلات تاثیر می گذارند هم دیده می شود. سارکوپنیا باعث ضعف و از دست دادن قدرت بدنی فرد می شود و در انجام فعالیت های فیزیکی او تداخل ایجاد می کند.

عضلات بدن از زمان تولد تا حدود 30 سالگی بزرگتر و قوی تر می شوند اما، پس از آن شروع به از دست دادن توده عضلانی و علمکرد آن می شوید. علت آن سارکوپنیا یا کم ماهیچگی مرتبط با افزایش سن یا سارکوپنی همراه با افزایش سن است. ﺳﺎﺭﮐﻮ ﯾﻌﻨﯽ ﮔﻮﺷﺖ ﻭ ﭘﻨﯿﺎ ﯾﻌﻨﯽ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ، ﭘﺲ ﺳﺎﺭﮐﻮ ﭘﻨﯿﺎ ﯾﻌﻨﯽ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﻀﻠﻪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚضعف ﺟﺴﻤﯽ ﻭ ﮐﺎﻫﺶ نیروی بدنی و جسمی خواهد شد.

افزادی که از نظر جسمی فعالیت کمی دارند در هر دهه پس از 30 سالگی، 3 تا 5 درصد از توده عضلانی خود را از دست می دهند. این در حالیست که حتی در افراد فعال هم از دست دادن عضله وجود دارد و به هرحال اتفاق خواهد افتاد.

برای تشخیص سارکوپنیا هیچ آزمایش یا سطح خاص از توده عضلانی وجود ندارد. هر مقدار از دست دادن عضله مهم است چون باعث کاهش قدرت و تحرک فرد می شود.

سارکوپنیا معمولا در حدود سن 75 سالگی سرعت بیشتری می گیرد اما، ممکن است این اتفاق زودترو در سن 65 سالگی بیفتد یا دیرتر و در سن 80 سالگی. سارکوپنیا یکی از علل ضعف و سستی بدن است که احتمال زمین خوردن و شکستگی را در سنین بالا افزایش می دهد.

علائم و علل سارکوپنیا

سارکوپنیا باعث ضعف و از دست دادن قدرت بدنی فرد می شود و در انجام فعالیت های فیزیکی او تداخل ایجاد می کند. این دو رابطه مستقیمی با هم دارند؛ یعنی همین کم شدن فعالیت بدنی منجر به کاهش بیشتر توده عضلانی می شود.

اگرچه سارکوپنیا در افرادی که تحرک کمی دارند بیشتر دیده می شود اما وقتی می بینیم توده عضلانی در افراد دارای فعالیت جسمی هم کاهش یافته است متوجه می شویم عوامل دیگری به جز فعالیت فیزیکی هم در این امر دخالت دارند. به گفته محققان عوامل زیر در بروز سارکوپنیا نقش دارند:

● کاهش سلولهای عصبی مسئول ارسال سیگنال از مغز به عضلات برای شروع حرکت

● غلظت های پایین برخی از هورمون ها از جمله هورمون رشد، تستوسترون و فاکتور رشد شبه انسولین

● کاهش توانایی تبدیل پروتئین به انرژی

● دریافت کالری یا پروتئین روزانه ناکافی برای حفظ توده عضلانی: رژیم غذایی کم کالری و کم پروتئین وزن بدن و توده عضلانی را کاهش می‌دهد. در سالمندی تغییر در حس چشایی، مشکلات دندان‌ها و لثه و سختی در انجام فعالیت‌هایی مانند خرید و آشپزی کردن موجب می‌شوند که کالری و پروتئین کافی به بدن نرسد.

● برخی بیماری ها مانند نارسایی قلبی، سرطان و دیابت

بیشتر بخوانید: تمرینات عضله سازی در سالمندان - راهنمای تصویری

بیشتر بخوانید: 7 حرکت ورزشی برای سالمندان به کمک صندلی

بیشتر بخوانید: آنچه سالمندان باید درباره ورزش کردن بدانند

درمان سارکوپنیا

با وجود اینکه سارکوپنیا بر کیفیت زندگی و امید به آن اثر منفی می‌گذارد، اما افراد می‌توانند با رعایت نکاتی این عارضه را به تأخیر بیندازند. بسیاری از عوامل مؤثر در ایجاد سارکوپنیا با افزایش سن مرتبط هستند، اما از بروز برخی دیگر از این عوامل می‌توانیم جلوگیری کنیم. رژیم غذایی سالم و فعالیت ورزشی منظم روند سارکوپنیا را به تأخیر می‌اندازد.

درمان اصلی سارکوپنیا ورزش، به ویژه تمرین های مقاومتی یا قدرتی است. این تمرین ها که با وزنه و طناب های مقاومتی انجام می شوند قدرت و تحمل عضلات را افزایش می دهند.

تمرین های مقاومتی به سیستم عضلانی عصبی و هورمونی کمک می کنند. همچنین در افراد مسن، توانایی تبدیل پروتیین به انرژی را در کمتر از دو هفته بهبود می بخشند.

تعداد، شدت و تناوب تکرار تمرین ها برای رسیدن به بهترین نتیجه و کمترین آسیب بدنی مهم است. توصیه ما این است که این تمرین ها را زیر نظر یک متخصص فیزیوتراپی یا مربی و در قالب یک برنامه ورزشی اصولی انجام دهید.

برای درمان سارکوپنیا ترجیح بر این است که دارو استفاده نشود؛ با این حال بر روی برخی داروها مطالعاتی انجام شده است. از جمله:

● اوروکورتین 2: این دارو از آتروفی عضلات در کسانی که داروهای خاص مصرف می کنند یا به دلایلی اعضای بدنشان در گچ است، پیشگیری می کند. استفاده از آن برای ایجاد توده عضلانی در انسان هنوز مطالعه نشده است و توصیه نمی شود.

● مکمل های تستوسترون

● مکمل های هورمون رشد

● داروهایی برای درمان سندرم متابولیک (از جمله مقاومت انسولینی، چاقی و فشار خون بالا)

این داروها جای تمرین های ورزشی مقاومتی را نمی گیرند و اگر قرار بر استفاده از آنها باشد حتما همراه با دستورهای ورزشی تجویز می شوند./