زمانی مردها به سختی میتوانستند شدت درد زایمان را تصور کنند و بعضی خیال میکردند توصیفات زنها از این اتفاق مبالغهآمیز است تا اینکه یک تیم پژوهشی پزشکی درد زایمان را شبیهسازی کردند. مردانی که طعم درد مشابه را چشیدند، اعتراف کردند حق با زنهاست. به گفته پژوهشگران اگر نقطه اوج درد را 50 واحد تصور کنیم، زنها هنگام زایمان 38 درد میکشند.
به گزارش «بهپو»، از نظر متخصصان چنین دردی که ترس از آن گاهی زنها را از مادر شدن پشیمان میکند یا به بالا رفتن آمار سزارین منجر میشود، چاره دارد و این روزها مادر شدن میتواند بدون جراحی دردناک سزارین یا دردی کشنده به یک لذت تمامعیار تبدیل شود.
بیشتر بخوانید: زایمان فیزیولوژیک چیست؟
1- آگاهی کسب کنید
شاید علت ترس از زایمان به خاطر عدم آگاهی شما از واقعیت موضوع باشد. روانشناسان میگویند آگاهی همیشه با درد همراه نیست و گاهی باعث آرامش خیال میشود! مطالعه کتابها و مقالات مفید علمی درباره چگونگی به دنیا آوردن نوزاد، تصور صحیح و واقع بینانهای به شما میدهد.
2- ببینید
نگذارید ترس از زایمان طبیعی حس درد را در شما چند برابر کند. یادتان نرود حتی اگر قصد انجام سزارین را داشته باشید، باز هم ممکن است یک زایمان زودرس غافلگیرتان کرده و شما را مجبور به زایمان طبیعی کند. پس پیش از این اتفاق چند ویدیوی آرامشبخش زایمان که در سایتهای مختلف داخلی و خارجی قابل دسترس است را ببینید و از تماشای لحظه در آغوش گرفتن کودک توسط مادر لذت ببرید.
3- مقایسه نکنید
شاید شنیدن تجربه دیگران به شما کمک کند اما گاهی آدمها با گفتن تجربیات تلخشان شما را بیشتر از قبل میترسانند. فراموش نکنید هر زنی تواناییهای جسمی و روحی منحصر به فرد خودش را دارد و هیچ دو زایمان یکسانی وجود ندارد. شاید آستانه تحمل دوستتان از شما کمتر باشد، شاید او در زمان وضع حمل شرایط روحی مناسبی نداشته است و شاید او آگاهی لازم را نداشته و دچار اشتباههایی شده باشد. پس بشنوید اما خودتان را با کسی مقایسه نکنید.
4- تنآرامی کنید
ترس به طور طبیعی، واکنشهای فیزیولوژیک را به دنبال میآورد. در نتیجه جریان خون کاهش پیدا میکند، اکسیژن کمتری به رحم میرسد و همین مسئله باعث خستگی عضلات رحم میشود و انقباضات رحمی بهخوبی صورت نمیگیرد. اگر بتوانید ذهن و جسمتان را با گذراندن دورههای تنآرامی در برابر ترس مقاوم کنید، نیمی از راه برای داشتن زایمانی راحت را رفتهاید.
5- خودتان را کشف کنید
از مواردی که باعث ترس شما هستند، یک فهرست تهیه کنید. کشف کنید دقیقا چه چیزهایی باعث ترس شما میشود. این کار ذهنتان را منظم میکند و میتوانید ترسهای واقعی و غیر واقعی را از هم جدا کنید. برای ترسهای غیر واقعی کاری از دستتان برنمیآید. شما قدرت کنترل تمام امور را ندارید پس بیجهت برای خودتان نگرانی نسازید. سراغ ترسهای واقعی بروید. ببینید برای هر کدام از چه راهحلهایی میتوانید استفاده کنید مثلا میترسید در اواسط وضع حمل، توان جسمیتان را از دست بدهید؟ پس در این مدت باید به دنبال بالا بردن توان جسمیتان -از راه تغذیه و ورزش- باشید و خیال خودتان را راحت کنید.
بیشتر بخوانید: سفری به دنیای جنین، از لقاح تا زایمان
6- دوست پزشکتان باشید
اگر در مراجعات متعدد به پزشکی که وضعیت بارداریتان را کنترل میکند احساس خوبی دریافت نکردید، پزشکتان را عوض کنید. مهم این است که به درمانگرتان اعتماد داشته باشید و در مراجعات هفتگی و زمان زایمان بتوانید حس خوبی از او بگیرید.
7- همسرتان را همراه خود کنید
اغلب مردها درک روشنی از تغییرات بدنی و احساسی همسرشان در این دوره ندارند و گاهی ممکن است رفتاری که از نظر آنها منطقی به نظر میرسد شما را عمیقا ناراحت کند. بهترین راه برای همراه کردن یک مرد در این روند، مشارکت دادن او در تمام لحظههاست. از همسرتان بخواهید در روزهای سونوگرافی، خرید وسایل نوزاد و حتی مراجعات ماهانه به متخصص همراه شما باشد و اگر قصد زایمان طبیعی دارید، بیمارستانی را انتخاب کنید که اجازه میدهد همسرتان در زمان زایمان در کنارتان بماند. قطعا درک مناسب و حمایتهای شریک زندگیتان میتواند ترس و البته درد زایمانتان را کمتر کند. اگر در این روزها همسرتان امکان بودن در کنار شما را نداشت، از همراهی کسی که انرژی مثبتی به شما انتقال میدهد، بهره بگیرید.
8- از تکنیک «لاماز» کمک بگیرید
مطمئن باشید درد کشیدن گرچه سخت است اما در نهایت آسیبی به شما نخواهد رساند به شرطی که از قبل خودتان را آماده کرده باشید. تکنیکهای تنفس را حتما بیاموزید. تکنیک «لاماز» در این رابطه کمک بزرگی به ریلکس شدنتان میکند. میتوانید از پزشک متخصصتان بخواهید در این زمینه با شما کار کند.
9- محل زایمانتان را دوست داشته باشید
برنامهای دقیق برای زایمانتان طراحی کنید و طرحتان را روی کاغذ بیاورید. در نوشتن برنامه قبل از هر چیز محل زایمان را مشخص کنید؛ بیمارستان یا زایشگاه. برای پیدا کردن محل مناسب تحقیق کنید. میتوانید به بیمارستان یا زایشگاه مورد نظرتان مراجعه کنید و هم از نزدیک سر و گوشی آب بدهید و هم از شرایط پذیرش و امکانات آنجا خبر بگیرید. بهتر است قبل از روز وضع حمل با پزشک متخصصی که قرار است بچه را بهدنیا بیاورد، ملاقاتی داشته باشید. در تصمیمگیری نهایی همه جوانب امر را بسنجید و تصمیمتان را با همسرتان در میان بگذارید.
10- ذهنتان را بازی دهید
از زمان پاره شدن کیسه آبتان و شروع دردها خودتان را برای روز بزرگ زندگی آماده کنید. باید ذهنتان را از موضوع درد منحرف کنید و موضوع جالبتری را برای تمرکز کردن پیدا کنید؛ مثلا آهنگهای موردعلاقهتان را یادآوری و سعی کنید شعر را کلمه به کلمه در ذهنتان بشنوید یا زندگی در ویلای مورد علاقه با همسر در کنار خانوادههایتان را تصور کنید. به جزئیات فکر کنید. در این زمینه محدودیتی ندارید. پرنده خیال را با خیال راحت پرواز دهید. قرار است خوش بگذرد!
بیشتر بخوانید: مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین
11- نترسید، وقت دارید
اگر همسرتان در لحظه شروع شدن درد در خانه نیست یا اینکه ترافیک، خیابانها را بند آورده، نترسید! شما بعد از پاره شدن کیسه آب چند ساعت وقت خواهید داشت. تکنیکهای تنفس را به کار ببندید، اگر باید کمی در خانه منتظر بمانید، قدم بزنید و اگر خسته شدهاید خیلی کوتاه استراحت کرده و باز از نو راه رفتن را شروع کنید. بدنتان را در موقعیتی قرار دهید که در لحظه حالتان را بهتر میکند.
12- کودک درون تان را نوازش کنید
ماساژ سبک فشار درد را کم میکند اما اگر پزشکتان راه و رسم درست ماساژ دادن را به شما یاد نداده، میتوانید به نوازش شکم یا کمرتان اکتفا کنید.
در هر حالتی که هستید، به آرامی یک دست را روی پوست شکمتان بکشید و این کار را تکرار کنید. میتوانید عمل ماساژ را با کمی روغن انجام بدهید تا حرکات دست برایتان سادهتر شود.
13- ورزش لگن را هر روز تمرین کنید
عضلات لگن را با ورزش تقویت کنید. در حالت درازکش قدری پاها را از هم باز کنید و ماهیچههای اطراف مقعد و اطراف واژن را منقبض کنید. در همین حالت بمانید ولی طبیعی تنفس کنید. بعد از چند ثانیه عضلات را از حالت انقباض خارج کرده و این کار را تکرار کنید. از ابتدای بارداری هر روز زمانی را برای تمرین اختصاص دهید.
14- اینطور بنشینید
حالت مناسبی است برای زمانی که خسته شدهاید و میخواهید کمی بنشینید. شبیه به نشستن در توالت فرنگی است.
15- تکیه کنید
پاها را کاملا از هم باز کنید. زانوها را خم کنید. به یک همراه قوی احتیاج دارید که به او تکیه کنید و تحمل وزن شما را داشته باشد. در این حالت میتوانید به دیوار هم تکیه کنید. اما ممکن است افت فشار داشته باشید و یک همراه میتواند شما را از پشت بگیرد و مراقبتان باشد.
16- راه بروید
زمانی که قدم میزنید، جنین را در موقعیت خوبی قرار میدهید. نیروی جاذبه هم به زایمان آسانتر کمک میکند. راه رفتن تا حدی مسکن درد کمر هم هست.
17- چمباتمه بزنید
امروزه به زنان پیشنهاد میشود که در زمان وضع حمل به پشت دراز بکشند. ولی طب سنتی با این حالت بدن موافق نیست چون عمل زایمان را سخت میکند. بهترین وضعیت برای وضع حمل، حالت چمباتمه است.
18- لم بدهید
بهترین حالت استراحت در فواصل بین دردهاست. کسانی که از روش اپیدورال استفاده میکنند، به پهلو دراز بکشند و بین پاهایشان یک بالش بگذارند. در این حالت اکسیژن به جنین میرسد. اگر روند زایمان بیش از حد سریع باشد، جلوی آن را میگیرد و شرایط بهتری را برای مادر و نوزاد فراهم میکند.
19- سراغ آروماتراپیستها بروید
استفاده از روغنهای معطر گیاهی برای ماساژ را میتوانید در دوران بارداری در منزل امتحان کنید. آروماتراپی یک رشته اختصاصی است که افراد متخصصی را جهت انجام این امور پرورش داده است. در بعضی مراکز کارشناسان آروماتراپی به صورت حرفهای این کار را برای مراجعان انجام میدهند. شما میتوانید سراغ آروماتراپیستها را از مراکز و کلینیکهایی بگیرید که کلاسهای آمادگی بارداری را برگزار میکنند. البته پیش از هر کدام از این اقدامات، موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید و بدون تایید او سراغ طبهای مکمل و جایگزین نروید.
20- با کلاس مادر شوید
کلاسهای آمادگی بارداری را جدی بگیرید. در تمام دنیا این کلاسها برای مادران برگزار میشود و آنچه را پدر و مادر باید درباره دوران بارداری و زایمان بدانند، به آنها آموزش میدهند. ضمن اینکه این کلاسها محیط خوبی برای آشنایی با مادرانی در وضعیت مشابه خودتان است و میتوانید دوستان خوبی برای معاشرت و گفتوگو درباره بارداری برای خودتان پیدا کنید همچنین انتظار مادر شدن را در کنار یک حلقه حمایتی شیرینتر کنید.
بیشتر بخوانید: زایمان هایی که به سزارین ختم می شوند
21- بدنتان را بکشید
باید بدنتان را برای پذیرش تغییرات و تحمل سختیهای دوران بارداری آماده کنید و ورزش بهترین راه پیش روی شماست. لازم نیست ورزش سنگینی را انتخاب کنید. انجام حرکات کششی مستمر و ثبتنام در دورههای یوگای بارداری میتواند شما را آمادهتر کند.
22- به متخصص تغذیه مراجعه کنید
حواستان به خورد و خوراکتان باشد. از همه گروههای غذایی اصلی باید در رژیم روزانهتان استفاده کنید. پیش از بارداری حتما سری به متخصص تغذیه بزنید تا وضعیت شما را از نظر وزنی و رژیم غذایی بررسی کند. در این زمینه از دوستان و آشنایانتان مشورت نگیرید چون قضاوت شما بر مبنای ظواهر امر است اما یک پزشک فاکتورهای علمی و جدی تری را برای تشخیص لحاظ میکند. شاید لازم باشد از وزن خود بکاهید یا بر آن بیفزایید. تحت کنترل بودن وزن، وضع حمل را برایتان آسان تر میکند.
بیشتر بخوانید: مصرف این ویتامین ها در بارداری ضروری است
23- مفید خوردن را جدی بگیرید
متخصص تغذیه خلأهای تغذیهای شما را شناسایی میکند و بر مبنای آن رژیم غذایی مناسب را برایتان مینویسد. خوردن هفتهای دو بار ماهی به همه توصیه میشود. اما زنان باردار بهتر است سه بار در هفته ماهی میل کنند. مصرف غلات را هم فراموش نکنید. هرگز سرخود رژیم غذاییتان را تعدیل نکنید.
24- تدریجی بنوشید
همانقدر که تغذیه مهم است، نوشیدن مایعات را هم از قلم نیندازید. هر زن باردار باید حداقل روزانه شش تا 10 لیوان آب بنوشد. اگر آخر شب یادتان افتاد که چهار لیوان از برنامه عقب هستید، نمیتوانید همان لحظه کمبود آبتان را جبران کنید چون ممکن است حالتان را بد کند، پس برنامهریزی کنید که هر چند ساعت یک بار یک لیوان نوشیدنی میل کنید.
25- سبزیجات را فراموش نکنید
در برنامه غذایی روزانهتان حتما از سبزیجات و میوهها استفاده کنید. هیچ بهانهای برای حذف این گروه مواد غذایی پذیرفته نیست. سبزیجات و میوهها بهترین منابع ویتامین هستند. کمبود ویتامین هم توان مادر را کاهش میدهد و هم سلامت جنین را تهدید میکند، پس اگر میترسید ضعف بدن دلیل اصلی درد کشیدنتان باشد، سراغ سبزیجات بروید.
بیشتر بخوانید: حالت مناسب بدن در زمان بارداری
26- انرژی ذخیره کنید
در روز وضع حمل غذایتان را میل کنید. شما در آستانه شروع یک کار بزرگ هستید و به انرژی زیادی احتیاج دارید. غذاهای سبک و مقوی بخورید حتی بعد از شروع پروسه دردها اگر گرسنهتان شد، میتوانید سیبزمینی، سوپ، ماست، موز، خرما، شیرینیهای کوچک و آسانهضم میل کنید. برای رفع تشنگی فقط آبمیوههای طبیعی توصیه میشود.
27- سوپ چرب بپزید
از آنجا که هر فرد طبع خاصی دارد، نمیتوان برای همه افراد نسخه واحدی را پیچید. لازم است مادر برای مراقبتهای ماههای آخر به پزشک طب سنتی مراجعه کند و رژیم غذایی متناسب با طبع خود را بگیرد. با این حال یکسری توصیههای کلی برای تسهیل درد زایمان وجود دارد؛ مثل خوردن شوربا و سوپهای چرب. اما طرز تهیه و میزان مواد به کار رفته در این غذاها را پزشک بر اساس طبع فرد و وضعیت سلامت او مشخص میکند، پس خود درمانی نکنید.
28- روی شکمتان روغن بمالید
روغن مالی تا حد زیادی از درد زایمان طبیعی میکاهد. پس از گرفتن تایید پزشکتان میتوانید روغن بابونه و روغن شوید را در نواحی زیر شکم و دستگاه تناسلی بمالید. این کار باعث لغزندگی این نواحی و حرکت آسان نوزاد میشود. اگر این روغنها در دسترس نبود، میشود به جای آنها روغن زیتون هم استفاده کرد. اگر طبعتان خشک است، میتوانید از مقدار بیشتری روغن استفاده کنید یا تعداد دفعاتی را که روغن مالی میکنید، افزایش دهید.
29- روغن بادام بخورید
افرادی که طبع خشکی دارند، روغن بادام را ناشتا میل کنند. اگر انجام این کار برایتان دشوار است، میتوانید در غذای روزانهتان روغن بادام بریزید. شیرینیهایی که با بادام شیرین، روغن بادام و شکر تهیه میشوند، خوراک مفیدی برای زن باردار به شمار میروند چون باعث لغزندگی جنین میشوند. نوشیدن شیر گاو تازه سالم فایده فراوانی دارد. از خوردن غذاهای سنگینی مثل پیتزا، ماکارونی، آش رشته و .. خودداری کنید. باز هم باید تاکید کنیم که قبل از عمل کردن به این توصیه از یک متخصص طب سنتی بخواهید طبعتان را مشخص کند و تجویز او را با متخصص زنانتان در میان بگذارید.
30- حسابی قدم بزنید
تا حدی که مقدور است پیادهروی کنید. اصولا پیادهروی ورزشی است که طب سنتی برای پیشگیری یا درمان بسیاری از انواع درد آن را توصیه میکند اما برای زنان بارداری که خصوصا هفته یا هفتههای آخر بارداری را سپری میکنند، توصیه شده طوری پیادهروی کنند که به بدنشان فشار نیاید. هر کس خودش میتواند این حد را تشخیص دهد. قدم زدنهای طولانی با سرعت و ریتم مناسب برای شما بهترین ورزش پیشنهادی از طرف متخصصان طب سنتی است.
بیشتر بخوانید: زایمان وی بک، خطرات و منافع پیش رو
31- درعصاره شنبلیله بنشینید
میتوانید گیاهانی مثل شوید، شنبلیله و بابونه را بجوشانید و در آن بنشینید و به اصطلاح طب سنتی از آبزن استفاده کنید. اما به کارگیری این روش، مستلزم احتیاط فراوان است چون اگر بهداشت را رعایت نکنید و ظرفی که در آن مینشینید، تمیز نباشد، ممکن است عفونت ایجاد شود بنابراین در انجام این کار بد نیست قدری بیشتر دقت و بهداشت را خیلی بیشتر از قبل رعایت کنید.
32- هر روز دوش بگیرید
حمام کردن در ماه آخر از شدت درد زایمان خواهد کاست ولی باید در این کار احتیاط کرد. اگر طبعتان خشک است، در هفته آخر زایمان میتوانید روزی یکبار حمام کنید. اما اگر طبع دیگری دارید، حتما با پزشکتان در مورد این موضوع مشورت کنید. در هر صورت حمام کردن و در حمام ماندن برای مدت زمان معقولی در طب سنتی سفارش میشود. از نظر متخصصان طب سنتی بهتر است در این روزها در آب گرم بنشینید و همچنین آب گرم را روی سرتان بریزید، اما در طب رایج این باور جریان دارد که زیاد قرار گرفتن در معرض آب گرم و بخار حمام سلامت جنین را به خطر میاندازد.
33- زایمان با گاز را انتخاب کنید
در زایمان وقتی احساس درد میکنید، ماسک را روی دهان قرار میدهید و گازی مثل انتونوکس را استنشاق میکنید. به محض بیهوشی خفیف ماسک از دستتان رها میشود و این عمل تا پایان کار چندین بار تکرار میشود. استفاده از گازهای استنشاقی درد زایمان را تا 50 درصد کاهش میدهد.
34- از دارو نترسید
داروهای وریدی هم گزینه دیگری است که بر مبنای وضعیت سلامت شما توسط پزشک متخصصص برایتان تجوز میشود. نوع دیگری از داروهای مخدر هم برای کاهش درد در نظر گرفته شده است و بنا به خواست بیمار و صلاحدید پزشک به مادر تزریق میشود. مصرف این داروها در زایمان و تحت نظر پزشک هیچ خطر و عارضهای ایجاد نمیکند و فقط ضد اسپاسم و آرامبخش است. روش دیگر بی حسی اپیدورال است.در این روش سوزنهای ظریفی به کمر میزنند و آن را کاملا بیحس میکنند. به این ترتیب انقباضات رحمی برای مادر درد ایجاد نمیکند و انرژی مادر صرف تحمل درد نمیشود. در اروپا بیش از 80 درصد زنان از روشهای بدون درد استفاده میکنند چون علاوه بر حذف کامل درد، هیچگونه عوارض جدی برای مادر ایجاد نمیکند. ممکن است گاهی بعد از زایمان مادر دچار سردرد شود.
بیشتر بخوانید: برداشتن گام های ایمن برای داشتن یک بارداری سالم
35- تنها نمانید
در کلاسهای آمادگی پیش از زایمان یا دورههای ورزشی که برای مادران آینده برگزار میشود، میتوانید با مادرانی که در وضعیت مشابه تان هستند آشنا شوید و دوستان خوبی برای معاشرت و گفتوگو درباره بارداری برای خودتان پیدا کنید./