آشنایی با روش های درمان بزرگی پروستات

با پیشرفت تکنولوژی وحضور لیزر در انواع درمان‌های جراحی و روش‌های مختلف دیگر، بزرگی خوش‌خیم پروستات فرصت‌های درمانی بیشتری یافته است.

بزرگی پروستات بیماری مردان میانسال است. 50 درصد مردان دنیا به بزرگی پروستات مبتلا هستند و هر چقدر سن بالاتر می‌رود به تعداد مبتلایان افزوده می‌شود. وقتی بزرگی پروستات علامت‌دار شود، درمان ضرورت پیدا می‌کند.
امروزه راه‌های درمانی متعددی با توجه به شرایط بیمار در نظر گرفته می‌شود که به ‌آنها اشاره خواهیم کرد.

1-درمان دارویی

داروهایی تجویز می‌شود که با شل ک ردن گردن مثانه، باعث بازشدن مجرای ادرار می‌شوند تا فرد بتواند به راحتی ادرار کند. داروهای شل‌کننده برای افرادی است که پروستاتشان چندان بزرگ نیست، جوان هستند، به عمل جراحی رضایت نمی‌دهند یا به علت وجود بیماری مانند سکته‌های قلبی و... پزشکان اجازه بیهوشی برای عمل جراحی را نمی‌دهند.

2-درمان‌ جراحی

با پیشرفت تکنولوژی وحضور لیزر در انواع درمان‌های جراحی و روش‌های مختلف دیگر، بزرگی خوش‌خیم پروستات فرصت‌های درمانی بیشتری یافته است. می‌توان گفت جراحی بهترین درمان محسوب می‌شود، زیرا مشکل بیمار کاملا حل شده و دیگر نیازی به مصرف دارو پیدا نمی‌کند. عمل‌های جراحی به دو روش باز و بسته انجام می‌شود.
*عمل جراحی باز: عمل جراحی باز سنتی از قدیم مرسوم بود و حتی امروزه هم در کشورهای غربی انجام می‌شود. در این روش ابتدا با برشی بالای عانه، قسمتی از پروستات خارج و سپس مجرا باز می‌شود. اما سوال این است کدام بیماران کاندید عمل جراحی باز هستند؟

پروستات‌هایی که بیش از 60 تا 70 گرم وزن دارند.
وقتی همراه با پروستات، سنگ‌های بزرگی در مثانه وجود دارد.
وقتی پروستات به داخل مثانه رشد می‌کند.
وقتی همراه با بزرگی پروستات پروستات بیماری دیگری مانند تشکیل کیسه‌هایی به نام دیورتیکول باشد.

*عمل جراحی بسته: در این عمل، جراح از طریق مجرا وارد شده و بخش‌هایی از پروستات که مجرا را تنگ کرده با وسیله‌ای به نام کوتر تراش داده و تکه‌ها را خارج و مسیر ادرار را باز می‌کند. این روش برای پروستاتی است که کمتر از 60 گرم وزن دارد. بعد از عمل نیز بیمار تا 24 ساعت باید سوند داشته باشد.
در واقع 2 درمان طلایی که همچنان در همه‌جای دنیا نتیجه خیلی خوبی دارند، همین دو روش جراحی باز و بسته است.

3-لیزردرمانی

در این روش با دوربین وارد مجرا شده و پروستات را با لیزر تراش می‌دهیم. این روش در برخی از مراکز انجام می‌شود. گرچه لیزر جایگاه خاص خود را دارد، ولی مانند آن دو روش (جراحی باز و جراحی بسته) درمان طلایی نیست و معایبی دارد. عیب اول این است که با نقش تبخیری لیزر نمی‌توان تکه‌ای از پروستات را جدا کرد و آن را به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاد. دومین عیب آن، هزینه بسیار بالای لیزر است اما از محاسنش هم بگوییم. در بیمارانی که اختلال انعقادی دارند لیزر روش مناسبی است. لیزر را می‌توان برای بیمارانی که داروهای بیهوشی برایشان خطرناک است نیز استفاده کرد.

4-روش تبخیر

در این روش با مکانیسم حرارتی و گرمایی، سلول‌های پروستات را تبخیر می‌کنیم. روش تبخیر نیز زمانی انجام می‌شود که شرایط عمومی بیمار، اجازه جراحی نمی‌دهد. تبخیر، روشی تسکینی است.

5-روش تیونا

در این روش با استفاده از سوزنی خاص وارد مجرا شده و مجرا را به صورت نسبی باز می‌‎کنیم. این درمان هم یک نوع درمان تسکینی به محسوب می‌شود.

6-آمبولیزاسیون

آمبولیزاسیون یعنی عروق را با استفاده از موادی ببندیم و خون‌رسانی را قطع کنیم. گاهی در بدن بعضی از بیماران مثلا در مثانه تومورهای متعدد خونریزی‌دهنده‌ای وجود دارد که نمی‌توان خونریزی از آنها را قطع کرد. در این موارد یکی از روش‌های مناسب برای قطع خونریزی روش آمبولیزاسیون است ولی سوالی که مطرح می‌شود این است که جایگاه درمانی آمبولیزاسیون در بزرگی خوش‌خیم پروستات کجاست؟ در مراکز پیشرفته دنیا، آمبولیزاسیون جزو درمان‌هایی است که تسکینی است و وقتی انجام می‌شود که به علت شرایط بد بیمار از نظر جسمی نمی‌توانیم هیچ کار دیگری برایش انجام دهیم و تمام در‌های درمانی بسته است. پس این درمان در اولویت قرار ندارد و اورولوژیست‌ها آن را به‌عنوان درمان قطعی نمی‌شناسند و فقط نقش تسکینی دارد.

یک نفر از هر 3 مرد، به عمل جراحی پروستات نیاز پیدا می‌کند

اندازه طبیعی پروستات در دهه دوم و سوم زندگی 20 گرم، در دهه چهارم 30 گرم و در دهه پنجم زندگی حدود 40 گرم است. همه مردان بعد از 50 سالگی دچار بزرگی خوش‌خیم پروستات می‌شوند که در بعضی از آنها علامت‌دار است. از هر 3 مرد، یک نفر کاندید عمل جراحی می‌شود.
علائم بیماری 2 نوع هستند؛ انسدادی(آهسته شدن جریان ادرار و قطره‌قطره شدن آن) و تحریکی(سوزش ادرار، تکرر و ادرار شبانه). وقتی مردی در میانسالی با این علائم مراجعه می‌کند، باید بررسی‌های تخصصی برایش انجام شود. اگر در سونوگرافی بیش از 60 سی‌سی ادرار در مثانه باقی بماند، نشانی از بزرگی پروستات است که به گردن مثانه فشار می‌آورد و باعث تنگ‌تر شدن مجرا و مانع دفع بقیه ادرار می‌شود. تجمع ادرار در مثانه باعث پس زدن آن به مجاری ادراری فوقانی می‌شود که در سونوگرافی به‌صورت اتساع در لگنچه وحالب کلیه دیده می‌شود. نتایج آزمایش خون این بیماران نشان می‌دهد اوره و کراتینین در آن بالاست. پس زدن ادرار به کلیه‌ها ممکن است باعث از بین رفتن کلیه‌ها شود. معاینه بالینی بیماران بسیار مهم است. این روش کمک می‌کند تا پزشک بزرگی خوش‌خیم را از بدخیم افتراق دهد.
به هر حال سرطان پروستات در مردان بسیار شایع است. به تعویق انداختن عمل جراحی در بیماران و موکول کردن آن به سنین بالا ممکن است باعث شود عمل جراحی خطرناک باشد. پس بیمارانی که ادرار باقی مانده‌شان در مثانه زیاد است و مدام دچار عفونت ادراری می‌شوند، حالب و لگنچه متورم دارند، اوره وکراتینین ادرارشان بالاست و در اثر فشار آوردن زیاد به مثانه خون در ادرارشان دیده می‌شود، حتما باید زودتر جراحی شوند./