باورهای غلط و درست درباره چپ دست ها

چب دست ها باهوش ترند، چپ دست ها عمر کوتاه تری دارند، چپ دست ها اهل هنرند و... همه چیزهایی که درباره افراد چپ دست می شنویم. این باورها چقدر با واقعیت فاصله دارند؟ آیا موفقیت های ما مدیون چپ دست بودنمان است؟

تنها 10 درصد از جمعیت جهان «چپ دست» هستند و شاید همین کافی باشد که گاهی فراموش کنیم در جهان راست دست ها زندگی می کنیم. جدای از اینکه چپ دست بودن چالش هایی چون ناتوانی در صاف برش زدن پارچه با قیچی که برای راست دست ها طراحی شده ایجاد می کند، چپ دست بودن می تواند تاثیرات نامحسوسی بر سلامت جسمی و روحی فرد بگذارد. مغز و بدن چپ دست ها متفاوت از راست دست ها عمل می کند. به نظر می رسد چپ دست یا راست بودن ویژگی است که در دوران جنینی مشخص می شود؛ زمانی که بسیاری از چیزهایی که مربوط به آینده شما است هم شکل می گیرد.

به گزارش «بهپو»، در این مقاله نگاهی داشته ایم به رایج ترین باورها درباره چپ دست بودن و حقیقتی که پشت آنها نهفته است.

بیشتر بخوانید: باورهای غلط و درست درباره نیمکره راست و چپ مغز

1- چپ دست بودن صرفا یک ویژگی ژنتیکی نیست

دانشمندان هنوز به درستی نمی دانند چرا برخی از افراد چپ دست هستند اما آنها می دانند که ژن ها تقریبا 25 درصد مسوول این اتفاق هستند. چپ دست بودن ویژگی است که در خانواده به ارث می رسد اما به طور قابل توجهی کمتر از سایر چیزها؛ مثل قد یا هوش. در حقیقت، دوقلوهای همسان که ژن های مشابه دارند گاهی دست های غالب متفاوت دارند. تئوری های زیادی وجود دارد که می گویند چه چیزهای دیگری ممکن است شما را چپ دست یا راست کند اما بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند اینکه شما با کدام دستتان بنویسید بیشتر تصادفی است.

2- استرس در دوران بارداری نقش دارد

در مطالعه ای که در انگلیس انجام شد مشاهده شد جنین مادرانی که استرس بسیار زیادی داشتند، بیشتر صورت خود را با دست چپ لمس می کردند تا دست راست. این می تواند نخستین علامت چپ دست بودن کودک باشد. شواهد دیگر این تئوری را حمایت می کنند. در مطالعه ای که سال 2008 در سوئد بر روی مادران و کودکان 5 ساله انجام شد مادرانی که در دوران بارداری افسردگی یا استرس داشتند احتمال بیشتری داشت که کودک چپ دست یا دست مرکب –برای هر وظیفه ای از یکی از دست های چپ یا راست استفاده می کنند؛ مثلا با دست راست غذا می خورند و با دست چپ می نویسند- داشته باشند. در مطالعات دیگر، نوزادانی که با وزن پایین به دنیا آمده بودند یا از مادران با سن بالا متولد شده بودند احتمال بیشتری داشت که چپ دست باشند.

3- چپ دست بودن در دو قلوها شایع تر است

دو قلوهای یکسان تصاویر آیینه ای هم هستند؛ یک قل خالی بر روی گونه راست خود دارد و قل دیگر همان خال را روی گونه چپ. در ابتدا تصور بر این بود که آرایش ژنتیکی دوقلوها هم باید آیینه ای باشد، بنابراین یک قل باید راست دست و قل دیگر چپ دست باشد. حتی عقیده ای وجود داشت که همه افراد چپ دست در ابتدا دو قلو بوده اند و قل راست دست آنها در رحم از بین رفته است!

در حالیکه هیچکدام از این باورها درست نیست؛ اما چپ دست بودن تقریبا دو برابر بیشتر در بین دو قلوها شایع است. در مطالعه ای که سال 1996 در بلژیک انجام شد مشخص شد 21 درصد از دو قلوها چه همسان و چه غیر همسان، چپ دست هستند.

4- مغز شما آنقدرها هم متفاوت عمل نمی کند

بیشتر افراد راست دست از نیمکره چپ خود برای پردازش زبان استفاده می کنند اما این بدان معنا نیست که چپ دست ها از نیمکره راست خود برای این منظور استفاده می کنند. این هم یک باور غلط است.

98 درصد از راست دست ها زبان را با نیمکره چپ مغز پردازش می کنند اما حدود 70 درصد از چپ دست ها هم همین کار را می کنند. فقط در حدود 30 درصد از آنها از نیمکره راست یا هر دو نیمکره استفاده می کنند. برای عملکردهای یک طرفه مغز مثل توجه، احساسات، موسیقی و درک چهره داده های کمی در اختیار است. اما در بیشتر موارد، چپ دست ها فرق چندانی با راست دست ها ندارند. قطعا آنها مغز معکوس ندارند.

5- چپ دست ها متفاوت فکر می کنند

تمایل جامعه به این است که سمت چپ چیزها را با خوب و سمت بد چیزها را با بد مربوط کند. اما اگر شما چپ دست باشید ممکن است مانند راست دست ها فکر نکنید. این را نتایج مطالعه ای می گوید که در سال 2009 در دانشگاه استنفورد انجام شد. در این مطالعه به شرکت کننده ها دو ستون نشان داده شد که تصاویر انتزاعی داشتند و از آنها سوال شد کدامیک از این تصاویر هوشمندانه، شاد، صادقانه و جذاب تر به نظر می رسد. راست دست ها با درصد بالاتر تصاویری را انتخاب کردند که در ستون راست بود درحالیکه چپ دست ها بیشتر تصاویری را انتخاب کردند که در ستون چپ بود. چپ دست ها در واقع فکر می کنند چیزهای خوب سمت راست و چیزهای بد سمت چپ است، حتی اگر زبان و فرهنگ به آنها صراحتا بگوید عکس آن درست است. محققان می گویند این نتیجه حتی بر روش رای دادن افراد هم ممکن است تاثیر بگذارد یا هنگام تماشای مناظره های کاندیداها بر ترجیح و تمایل ما نسبت به یک کاندیدا.

6- عملکرد مدرسه هم تحت تاثیر قرار می گیرد

در سال 2009 در استرالیا مطالعه ای بر روی کودکان 11 سال و کمتر انجام شد که نشان داد چپ دست ها در چندین پارامتر مثل واژگان، خواندن، نوشتن، توسعه اجتماعی و توانایی های بدنی بدتر از راست دست ها عمل کردند. کودکانی که از ترکیب دست ها استفاده می کردند حتی از چپ دست ها هم بدتر بودند. این کودکان به احتمال زیاد از دو نیمکره مغز به روش های غیر معمول استفاده می کنند که آنها را در معرض اختلالات یادگیری خفیف قرار می دهد. به هر ترتیب، بیشتر کودکان همچنان که بزرگتر می شوند تلاش می کنند به همکلاسی های خود برسند و چپ دست بودن معیار و پیش بینی کننده مطمئنی برای بررسی عملکرد بچه ها در بزرگسالی نیست.

7- با برخی ناراحتی های روحی در ارتباط است

مطالعه ای در سال 2013 در دانشگاه ییل انجام شد که نشان داد چپ دست ها در معرض خطر بیشتر اختلالات روانی مثل شیزوفرنی هستند. وقتی محققان بیماران یک کلینیک سلامت روان را مورد ارزیابی قرار دادند مشاهده کردند 40 درصد از مبتلایان به شیزوفرنی چپ دست هستند و این در مقایسه با 10 درصد آمار کل چپ دست های جامعه، رقم چشمگیری است. آنها همچنین دریافتند بین دست راست نبودن و دیسلکسیا –خوانش پریشی، اختلال کم توجهی بیش فعالی و برخی اختلالات خلقی رابطه وجود دارد.

8- چپ دست ها ورزشکاران بهتری هستند

یک نکته وجود دارد که بیشتر محققان بر آن اتفاق نظر دارند: چپ دست ها در ورزش های تک به تک مثل تنیس، بوکس و بیس بال نسبت به رقیب خود برتری دارند. «ریک اسمیت» در کتاب «معمای چپ دست ها» توضیح می دهد که قهرمان ها چه چپ دست و چه راست دست، معمولا بر خلاف حریف راست دست تربیت می شوند. آنها وقتی بالاخره با یک حریف چپ دست روبرو می شوند اگر چپ دست باشد به راحتی با این چالش روبرو می شوند اما، کار راست دست ها در آمده است! آنها مجبورند درگیر نبردی نامتقارن در برابر کسی شوند که برای این نوع نبردهای نامتقارن حرفه ای شده است.

9- چپ دست ها مبارزان بهتری هستند

مطالعه ای در فرانسه و در سال 2005 نشان داد در جوامع آرام تنها 3 درصد و در جوامع خشن 27 درصد از جمعیت چپ دست هستند. چرا؟ جواب این سوال به عقیده ای بر می گردد که می گوید چپ دست ها نسبت به راست دست ها برتری جسمی دارند. محققان می گویند در جوامع خشن چپ دست ها از منافع مشت های غیر منتظره دست چپ خود سود می برند!

10- چپ دست بودن شما را خلاق نمی کند

اغلب چپ دست ها فکر می کنند خلاق تر هستند و این باور را در بین دوستان و آشنایان هم تزریق می کنند اما خلاقیت چیزی نیست که به راحتی قابل اندازه گیری باشد. این شایعه احتمالا از نتایج مطالعه ای در سال 1995 نشات می گیرد که می گفت مردان چپ دست بیشتر از مردان راست دست تمایل به تفکر واگرا دارند؛ یعنی آنها برای حل مساله دوست دارند دنبال گزینه های بیشتر بگردند تا اینکه از چیزهای در دسترس استفاده کنند. در زنان چپ دست این مساله تفاوتی ایجاد نمی کرد. شاید این باور کمی درست باشد اما وقتی به موفقیت های خلاقانه در طول زندگی خود نگاه می کنید می بینید شواهد قوی که تایید کند این موفقیت ها ناشی از چپ دست بودن شما است، وجود ندارد.

11- به این معنی نیست که شما اهل هنر هستید

چپ دست ها به درون گرا بودن و هنرمند بودن شهرت دارند. از آنجا که نیمکره راست مسوول رفتارهای خلاقانه است و دست چپ را کنترل می کند چنین عقیده ای دور از ذهن نیست. کسانی که به این باور اعتقاد دارند افرادی چون لئوناردو داوینچی، باب راث و دیگران را مثال می زنند که چپ دست بودند. اما واقعیت علمی چیزی فراتر از باورهای ماست. تحقیقی که توسط «گریمشا» و همکارانش در سال 2013 انجام شد نشان داد هیچ گونه تفاوتی بین راست دست ها و چپ دست ها از نظر پنج فاکتور شخصیتی مورد آزمایش وجود ندارد.

12- چپ دست ها بیشتر در معرض سرطان پستان هستند

به نظر می رسد چپ دست ها با برخی چالش های سلامت بدن روبرو باشند. در سال 2007 در مجله انگلیسی سرطان مقاله ای چاپ شد که نشان می داد چپ دست ها بیش از راست دست ها در معرض سرطان سینه هستند؛ به ویژه پیش از یائسگی. در حالیکه این نتیجه کاملا بی ربط به نظر می رسد می تواند به دلیل چیزهایی باشد که جنین را در ابتدای رشدش تحت تاثیر قرار می دهد. اینکه زنی چپ دست باشد و شانس سرطان سینه هم در او بالا باشد بیشتر به یک تصادف عجیب شبیه است اما محققان می گویند زنانی که در دوران جنینی و در رحم مادر در معرض سطوح بالای مواد شیمیایی شبیه به هورمون های جنسی بوده اند هم شانس چپ دست بودن و هم شانس سرطان سینه را در خود بالا می برند.

13- سلامت عمومی بدن را تحت تاثیر قرار نمی دهد

دانشمندان مدت ها فکر می کردند چپ دست بودن بر روی عملکرد ایمنی بدن تاثیر می گذارد و می تواند فاکتور خطری برای اختلالات ایمنی باشد. تحقیقات، بسیاری از این ادعاها را نتوانست پشتیبانی کند و این تئوری تا حد زیادی ارزش خود را از دست داده است. اما به نظر می رسد بیماری التهابی روده با چپ دست بودن ارتباطی داشته باشد. در سال 2001 در مطالعه ای در انگلیس مشخص شد احتمال اینکه چپ دست ها به ناراحتی های روده مثل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دچار شوند دو برابر بیشتر از راست دست ها است.

14- با برخی مشکلات خواب در ارتباط است

اگر وقتی خواب هستید به طور غیر ارادی لگد می زنید و دست و پایتان را تند و ناگهانی حرکت می دهید به اختلال حرکتی دوره ای اندام ها «PLMD» دچار هستید. محققان می گویند چپ دست ها شانس بیشتری برای ابتلا به این اختلال دارند. دانشگاه تولدو در سال 2011 اطلاعات بیماران را در 100 کلینیک خواب بررسی کرد و به نتیجه جالبی رسید: 69 درصد از راست دست ها به اختلال حرکتی دوره ای اندام ها در هر دو طرف بدن دچار بودند در حالیکه این رقم در بین چپ دست ها 94 درصد بود.

15- شانس ابتلا به آرتریت و زخم ها کمتر است

چپ دست بودن همیشه هم بد نیست. در سال 2005 مقاله ای در مجله «LateralityL» چاپ شد که نشان می داد چپ دست ها شانس کمتری برای ابتلا به آرتریت و زخم ها دارند. محتمل ترین توضیح برای این نتیجه آن است که دست راست یا چپ بودن و احتمال بروز بیماری ها به تعامل صدها ژن در بدن بستگی دارد. مطالعات هم اکنون به این نقطه رسیده است که چپ دست ها ژن هایی دارند که آنها را در برابر آرتریت و زخم ها حفظ می کند. زمینه برای تحقیقات بیشتر و کشف دقیق ژن های مسوول همچنان ادامه دارد.

16- طول عمر را تحت تاثیر قرار نمی دهد

به لطف نتایج مطالعه ای که در سال 1991 در دانشگاه بریتیش کلمبیا انجام شده بود تا مدتها تصور می شد افراد چپ دست زودتر از همسالان عادی خود می میرند. در آن مطالعه همچنین نتیجه گیری شده بود که تصادفات رانندگی مقصر اصلی این مرگ ها هستند و بنابراین چپ دست ها در شمار رانندگان بد هم هستند. اما تحقیقات بسیاری که بعد از آن انجام شد این نظریه را رد کرد و هم اکنون دانشمندان پذیرفته اند که چپ دست یا راست دست بودن تاثیری بر طول عمر انسان ندارد.

17- شانس بیشتری برای بروز اختلال استرس پس از سانحه دارند

مطالعه ای در سال 2007 در اسکاتلند نشان داد احتمال بروز علایم اختلال استرس پس از سانحه « PTSD » به دنبال تماشای فیلم ترسناک در افراد چپ دست بیشتر است. مطالعه ای دیگر هم نشان داد چپ دست ها احساسات منفی بیشتری تجربه می کنند. هر دو یافته می تواند به این دلیل باشد که چپ دست ها احتمالا دارای جانب سازی غیر معمول مغز هستند که می تواند روش پردازش ترس و عصبانیت توسط مغز را تحت تاثیر قرار دهد. جانب سازی مغز به معنای تمایل مغز در استفاده از سمت راست یا چپش برای عملکردهای عصبی یا فرایندهای شناختی است.

18- چپ دست ها پول کمتری در می آورند

اینکه اختلافات شناختی، روحی و جسمی چپ دست ها واقعا باعث ایجاد تفاوت در دنیای واقعی می شود یا خیر هنوز مورد بحث محققان است. اما نتایج مطالعه ای در دانشگاه هاروارد نشان داد که این امکان وجود دارد. «جاشوا گودمن» در مطالعه خود دریافت که حقوق افراد چپ دست به نسبت راست دست های همسال خود 9 تا 19 درصد کمتر است. شکاف بین چپ دست ها و راست دست ها 2500 دلار برای مردان و 3400 دلار برای زنان بود. او همچنین دریافت احتمال اینکه چپ دست ها به دانشگاه نروند یا ترک تحصیل کنند یا مشاغلی را انتخاب کنند که به توانایی های شناختی کمتری نیاز دارد، بیشتر است.

در کنار همه حقایق جالبی که درباره چپ دست بودن گفته می شود مهم ترین چیز آن است که چپ دست یا راست دست بودن آنقدرها هم اهمیت ندارد. اختلاف های موجود بین راست دست ها و چپ دست ها واقعا ظریف است و بیشتر از نظر علمی مورد توجه است تا کاربرد عملی.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هلث»، قضاوت درباره شخصیت یا سلامتی افراد صرف توجه به چپ دست یا راست دست بودن آنها اشتباه بزرگی است. چپ دست ها هم قطعا نباید نگران شانس های موفقیتشان باشند. کافی است نگاهی به فهرست معروف ترین چپ دست های جهان بیندازید تا بپذیرید که چپ دست بودن سد موفقیت نیست؛ افرادی چون لئوناردو داوینچی، ماری کوری، بیل گیتس، ناپلئون بناپارت، باب راس و باراک اوباما./

ورود به حساب کاربری