آشنایی با اختلال شخصیت اسکیزویید

افرادی با الگوی همیشگی انزوای اجتماعی به «اختلال شخصیت اسکیزویید» مبتلا هستند. آنها از تعامل‌های انسانی حتی گاهی با اعضای نزدیک و خانواده‌شان هم ناراحت می‌شوند، دوست صمیمی و نزدیک ندارند و از نظر احساسی به معنی واقعی بی‌روح و بی‌احساس هستند.

تابحال با افرادی برخورد کرده اید که از جمع گریزانند و تنها بودن و در غار خود فرو رفتن را به بودن در بین دوستان و خانواده ترجیح می دهند؟ آنها در هیچ مراسمی شرکت نمی کنند و به آنها برچسب خجالتی بودن می زنند. موضوع آنجا جدی تر می شود که وقتی با آنها صحبت می کنید نمی توانید بفهمید چه احساسی دارند، افرادی سرد و بی روح و بدون واکنش احساسی. این ویژگی ها شاید برای خود این افراد دلپذیر باشد، اما تحمل این رفتارها برای اطرافیان سخت و عذاب آور است.

به گزارش «بهپو»، افرادی با الگوی همیشگی انزوای اجتماعی به «اختلال شخصیت اسکیزویید» مبتلا هستند. افراد مبتلا به «اختلال‌های شخصیتی» دارای الگوهای فکری و رفتاری کهنه و ریشه‌داری هستند که این الگوها متفاوت با آن رفتاری است که جامعه آن را معمولی یا نرمال می‌داند. انعطاف‌ناپذیری شخصیت این افراد می‌تواند باعث ناراحتی‌ها و پریشانی‌های بسیار زیادی شود و در بسیاری از جنبه‌های زندگی از جمله عملکرد اجتماعی و کاری مشکلات بسیاری به دنبال خواهد داشت. آنها اغلب از این مساله آگاه نیستند و باور نمی‌کنند که چیزی وجود دارد که باید بر آن کنترل داشته باشند. این افراد به وجود اختلال در خود معتقد نیستند و در جستجوی درمان نخواهند بود.

اختلال شخصیت اسکیزویید چیست؟

آنچه در این افراد بسیار مشهود است، این است که از تعامل‌های انسانی حتی گاهی با اعضای نزدیک و خانواده‌شان هم ناراحت می‌شوند. درونگرا هستند و حالت عاطفی‌شان کند و محدود است، به‌طوری که ممکن است افراد غیرمتخصص و عادی آنها را خشک و بی‌احساس تلقی کنند. دیگران معمولا افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید را نامتعارف، عجیب و غریب، منزوی و تکرو می‌دانند. اختلال شخصیت اسکیزویید در گروه «اختلالات شخصیتی خوشه A» قرار دارد. اختلالات شخصیتی خوشه A با افکار یا رفتارهای عجیب و غیر عادی مشخص می شوند.

بارزترین مشخصه‌های اختلال شخصیت اسکیزوید

آنها معمولا تمایلی به برقراری رابطه نزدیک با دیگران -حتی فامیل- ندارند و از آن لذت هم نمی‌برند. این افراد در صورت امکان اتاقی مجزا به خود اختصاص می‌دهند و به جز تماس‌های معمولی و ضروری، ارتباطی با دیگران برقرار نمی‌کنند. آنها حتی‌الامکان در هیچ مراسم و جمعی شرکت نمی‌کنند و به همین علت است که دیگران به اشتباه برچسب خجالتی بودن به آنها می‌زنند.

چنین افرادی تقریبا همیشه دنبال فعالیت‌های انفرادی -کار با رایانه، کشیک یا نگهبانی شبانه و....- هستند. البته این بدین معنی نیست که به چنین فعالیت‌هایی علاقه دارند، بلکه به‌واسطه آنها می‌توانند از دیگران دوری گزینند و خود را مشغول کنند. در کل کارهای انتزاعی و مشاغل مرتبط با وسایل بی‌جان -ریاضیات، ستاره‌شناسی، مشاغل مرتبط با فلز، چوب و...- برایشان لذت‌بخش‌تر است. نکته مثبت در این اشخاص این است که آنها توانایی تحمل درجه بالایی از تنهایی و استرس را دارند، بنابراین برای شغل‌های سختی مانند کار در یک ایستگاه تحقیقاتی دورافتاده افراد بسیار مناسبی هستند.

این افراد اصلا دوست صمیمی و نزدیک ندارند و دوست معمولی هم بسیار کم دارند که آن هم به‌واسطه اجبار است و با اعضای خانواده هم ارتباط سطحی برقرار می‌کنند. بسیاری از آنها تمایلی برای ازدواج ندارند و ترجیح می دهند با والدین خود زندگی کنند. میل جنسی ندارند و حتی اگر ازدواج کنند در حد تکلیف و یک نوع فعالیت به آن می‌نگرند، نه اینکه به معنی واقعی از آن لذت ببرند. آنها نسبت به انتقاد یا تعریف تقریبا بی‌تفاوت هستند و واکنشی نشان نمی‌دهند.

از نظر احساسی به معنی واقعی بی‌روح و بی‌احساس هستند. گفتار و حرکاتی یکنواخت و آرام دارند و تقریبا نمی‌توان فهمید در هر لحظه چه احساسی دارند. یخ و بی‌روح هستند و هیجان و احساساتی از خود بروز نمی‌دهند. در بسیاری از زمان‌ها در رویا و خیال به سر می‌برند و به همین دلیل حتی در روابط ساده هم ناشیانه عمل می‌کنند.

این افراد از بعد بی‌ثباتی احساسی و عدم پذیرندگی در سطح بالا و از نظر برونگرایی، سازگاری و تعهدپذیری در سطح پایینی قرار دارند. رفتار و گفتار این افراد مانند آدم آهنی است و مولفه‌های هیجانی و احساسی ندارند و از آنجا که نسبت به محرک‌های اجتماعی بی‌تفاوت و کرخت هستند، حتی با از دست دادن فرد مورد علاقه‌شان، خیلی دلمرده و افسرده نمی‌شوند.

اختلال شخصیت اسکیزویید در مردان بیشتر است یا زنان؟

شیوع شخصیت اسکیزویید کمتر از 1درصد افراد جامعه و در مردان شایع‌تر از زنان است. مانند سایر اختلالات شخصیتی علت خاصی برای آن شناخته نشده، ولی هر دو عامل ژنتیکی -سابقه خانوادگی- و محیطی -خانواده ناامن و بدون گرمی و صمیمیت و محبت- در آن نقش ایفا می‌کنند. این افراد از زندگی خود راضی هستند و کمتر به مشاور مراجعه می‌کنند بنابراین این کار باید از طرف خانواده فرد انجام گیرد. اختلال معمولا اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود.

درمان اختلال شخصیت اسکیزویید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید به ندرت پیش می آید که به دنبال درمان باشند، چون افکار و رفتار آنها معمولا باعث ناراحتی خودشان نمی شود و از این وضع راضی هستند. زمانی که بپذیرند باید درمان شوند، سایکوتراپی –روان درمانی- که یکی از انواع مشاوره است از اشکال درمان است که اغلب استفاده می شود. در این روش درمانی بر روی افزایش مهارت های عمومی مقابله و همچنین بهبود تعاملات اجتماعی، ارتباطات و اعتماد به نفس تمرکز می کنند. از آنجا که اعتماد جزء مهمی از درمان است، درمان می تواند برای درمانگر چالش برانگیز باشد چون مبتلایان به این نوع از اختلال شخصیت در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. آموزش مهارت های اجتماعی هم می تواند بخش مهمی از درمان باشد.

در اختلال شخصیت اسکیزویید معمولا از دارو برای درمان کمک نمی گیرند مگر اینکه بیمار از مشکلات روانی مرتبط با آن مثل افسردگی رنج ببرد.

تفاوت شخصیت اسکیزویید با شخصیت اجتنابی

شخصیت اجتنابی خواهان برقراری روابط با دیگران است، اما به‌دلیل ترس از طرد شدن و عدم پذیرش از طرف دیگران از برقراری ارتباط با دیگران اجتناب می‌کند، اما شخصیت اسکیزویید اصولا به برقراری روابط علاقه‌ای ندارد و به تنهایی تمایل دارد.

وجه تمایز اختلال شخصیت اسکیزویید و اسکیزوفرنی چیست؟

اختلال شخصیت اسکیزویید به‌راحتی با تشخیص اسکیزوفرنی اشتباه گرفته می‌شود. اسکیزوفرنی بیماری روانی شدیدی است که در آن فرد مبتلا ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد و نوعی جنون محسوب می‌شود، در حالی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت نوع اسکیزویید هم ممکن است دچار دوره‌های کوتاهی از جنون همراه با توهمات و پندار غلط شوند که طول مدت زیاد یا شدت زیاد مانند آنچه در اسکیزوفرنی دیده می‌شود را ندارند.

دیگر کلید تشخیصی این اختلال و تفاوت آن با اسکیزوفرنی این است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید به تفاوت میان واقعیت و افکار تحریف‌شده آگاه هستند، ولی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب تحت‌تاثیر توهمات خود قرار می‌گیرند. با وجود این تفاوت‌ها، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزویید می‌توانند با درمان‌هایی که برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی گذاشته می‌شود، بهبود یابند و از آنها استفاده کنند.

چه مواردی برای افراد اسکیزویید خطر محسوب می‌شود؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت نوع اسکیزویید در معرض افزایش خطر بروز مواردی مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات کاری، مدرسه و ارتباط‌‌های اجتماعی، دیگر اختلالات شخصیتی، اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، اقدام به خودکشی و... هستند.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت پارانویید به زبانی ساده

اختلال شخصیت اسکیزویید و اختلال شخصیت پارانویید چه تفاوتی با هم دارند؟

به گزارش «بهپو» و به نقل از «وبمد» و «هفته نامه سلامت»، اختلال شخصیت پارانویید معمولا با یک بی‌اعتمادی فراگیر مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال شخصیت فرض می‌کنند که دیگران به آنها آسیب می‌رسانند، از آنها سوء‌استفاده می‌کنند یا به شکل‌های مختلف آنها را تحقیر می‌کنند، در حالی که چنین نیست. آنها به تلاش زیادی برای دفاع از خود و حفظ فاصله خود از دیگران می‌پردازند. حتی برای پیشگیری از این موارد ممکن است به دیگران حمله کنند. به نظر می‌رسد آنها کینه‌ای، اهل دعوا و خیلی حسود هستند. تفکر در آنها به طور آشکار تحریف شده است. درک این افراد از محیط اطراف شامل کشف نیات بدخواهانه و رفتارهای تحقیرآمیز دیگران است. به این دلایل، آنها به دیگران اعتماد ندارند و از روابط نزدیک با دیگران دوری می‌کنند. زندگی عاطفی آنها تحت‌سلطه تمایل به بی‌اعتمادی و خصومت است./