آشنایی با کاردیومگالی یا بزرگی قلب

بزرگی قلب 2 نوع است؛ نوعی که در آن، عضلات ضخیم می‌شوند و نوعی دیگر که در آن حفره‌های قلب بزرگ می‌شوند. در هر 2 حالت هم این 2 عارضه باعث بروز علایمی در بیمار می‌شوند. البته هر بزرگی قلبی بیمارگونه نیست. بزرگی قلب ممکن است نتیجه ثانویه واکنش‌های قلب و واکنش بدن به شرایط فیزیولوژیک و طبیعی باشد.

36 سال دارد. می‌گوید 2 سال پیش دچار سرفه‌های شدید و بی‌وقفه‌ای شده و پس از مراجعات مکرر به پزشک و آزمایشات تکمیلی بالاخره فهمیده است که دچار نارسایی قلبی و «کاردیومگالی» شده است. از پزشک شنیده است که کاردیومگالی یعنی بزرگی غیرطبیعی قلب. می‌گوید شدت بیماری‌اش با تجویز دارو و توصیه‌هایی که پزشک معالجش به او داده، تا حدودی کنترل شده ولی 6 ماه است که حالش رو به وخامت گذاشته و به کلی خانه‌نشین شده است. می‌گوید سال‌ها وزنه‌بردار و پرجنب‌وجوش بوده و اصلا نمی‌تواند از نظر روانی با وضعیت فعلی‌اش کنار بیاید. می‌گوید حالا مدتی است که عصبی و غمگین شده و برای تسکین خودش روزی 10 نخ سیگار می‌کشد... شرح حالی که خواندید، ممکن است شرح حالی باشد که مشابهش را در خودتان یا در میان یکی از نزدیکان خود تجربه کرده باشید. به شما توصیه می کنیم برای آشنایی با کاردیومگالی به این مقاله توجه کنید.

کاردیومگالی یا بزرگی قلب

به گزارش «بهپو»، بزرگی قلب 2 نوع است؛ نوعی که در آن، عضلات ضخیم می‌شوند و نوعی دیگر که در آن حفره‌های قلب بزرگ می‌شوند. در هر 2 حالت هم این 2 عارضه باعث بروز علایمی در بیمار می‌شوند. البته هر بزرگی قلبی بیمارگونه نیست. بزرگی قلب ممکن است نتیجه ثانویه واکنش‌های قلب و واکنش بدن به شرایط فیزیولوژیک و طبیعی باشد. مثلا در ورزشکاران حرفه‌ای که قلبشان خون بیشتری را در هر دقیقه پمپاژ می‌کند و گردش خون سریع‌تر است، قلب برای جبران این وضعیت بزرگ می‌شود. در خانم‌های باردار و افرادی که کم‌خونی طولانی‌مدت دارند هم شاهد بزرگی قلب هستیم. بزرگ شدن قلب وقتی مشکل‌ساز می‌شود که با افت عملکرد قلب یا کاهش پمپاژ خون به اندام‌ها همراه باشد. مهم‌ترین نقش قلب پمپاژ خون و رساندن آن به تمام اندام‌های بدن است. اگر بزرگ شدن قلب ناشی از شروع روند نارسایی قلب و آسیب به عضلات قلب باشد، می‌تواند مساله‌ساز شود و فرد را به سمت نارسایی قلبی سوق دهد و باعث کاهش طول عمر بیمار شود.

عوامل ابتلا به کاردیومگالی

طیف وسیعی از بیماری‌ها می‌توانند باعث بزرگی قلب یا کاردیومگالی شوند. به‌عنوان یک اصل کلی، وجود بیماری‌هایی مانند سکته قلبی، نارسایی دریچه قلب، فشار خون بالا ، پرفشاری ریوی، تجمع مایع اطراف قلب، کم خونی، اختلالات تیروییدی، بالا بودن آهن خون، بیماری های نادری مانند آمیلوئیدوز، برخی بیماری‌های ویروسی که به قلب حمله‌ور می‌شوند و کاردیومیوپاتی می‌توانند باعث نارسایی قلب و بزرگی آن شوند. گاهی سموم و مواد شیمیایی هم ممکن است به بافت قلب حمله‌ور شوند و به عضله قلب صدمه بزنند و منجر به کاردیومگالی شوند.

عوارض ناشی از کاردیومگالی

عوارض ناشی از بزرگی قلب به علت آن و ناحیه ای از قلب که بزرگ می شود بستگی دارد. این عوارض عبارتند از:

نارسایی قلبی. یکی از جدی ترین انواع بزرگی قلب، بزرگی بطن چپ است که خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش می دهد. در نارسایی قلبی، عضله قلب ضعیف می شود و بطن ها گشاد می شوند تا جایی که قلب نمی تواند به طور موثر خون را به سراسر بدن پمپ کند.
لخته شدن خون. بزرگی قلب گاهی باعث بالا رفتن احتمال شکل گیری لخته های خون در دیواره قلب می شود. اگر لخته ها وارد جریان خون شوند، جریان خون را به اندام های حیاتی متوقف می کنند، حتی باعث حمله قلبی یا سکته مغزی می شوند. ممکن است لخته هایی که در سمت راست قلب تشکیل می شوند به ریه بروند و عارضه خطرناکی به نام آمبولی ریه را ایجاد کنند.
سوفل قلب. در افرادی که قلب بزرگی دارند، ممکن است دو دریچه از چهار دریچه قلب - دریچه میترال و تریکوسپید – به علت بزرگ شدن به درستی بسته نشوند، این مساله منجر به برگشت جریان خون می شوند. این جریان خون در قلب صدایی به شکل مورمور –سوفل قلب- ایجاد می کند. این عارضه لزوما خطرناک نیست، اما باید تحت نظارت پزشک قرار بگیرد.
ایست قلبی و مرگ ناگهانی. برخی از انواع بزرگی قلب باعث اختلال در ریتم قلب می شوند. در این شرایط ضربان قلب خیلی کند می شود و خون را به درستی انتقال نمی دهد یا خیلی سریع می شود و تپش منظم قلب را به هم می زند. این مساله منجر به غش کردن و یا در برخی موارد، ایست قلبی یا مرگ ناگهانی می شود.

آیا بیماری‌های قلبی مادرزادی هم با گذر زمان باعث بزرگی قلب می شوند؟

درصد کمی از بیماران دچار بزرگی قلب، مشکل مادرزادی یا ناشناخته دارند و احتمال اینکه بیماری‌های مادرزادی قلبی در آینده باعث بزرگی و نارسایی قلبی شوند بسیار کم است. شایع‌ترین علت بزرگی قلب همراه با نارسایی، بیماری عروق کرونر و سکته‌های قلبی و بعد از این دو پرفشاری خونی است.

نشانه های کاردیومگالی

در مراحل اولیه بیماری، ممکن است فرد تا چند سال علایم زیادی نداشته باشد ولی به مرور که بیماری پیشرفت می‌کند، علایمی مانند تنگی نفس هنگام راه رفتن یا ورزش کردن در بیمار بروز می‌کند طوری که بیمار نمی‌تواند، فعالیت بدنی مناسبی طی روز داشته باشد. در نارسایی‌های شدید فرد در حالت استراحت هم مشکل تنفسی دارد. گاهی ادم دست‌ها و پاها هم دیده می‌شود. احتقان و ادم ریه از علایم پیشرفته بیماری است که می‌تواند باعث فوت بیمار شود. توصیه می کنیم چنانچه تجربه درد قفسه سینه، ناراحتی در نواحی فوقانی بدن مثل بازو ها، پشت، گردن، فک و شکم، تنگی نفس شدید یا غش را داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از کاردیومگالی

نکته بسیار مهمی که برای عموم افراد مفید است این است که بیماری‌های زمینه‌ای آسیب‌رسان به قلب که در درازمدت باعث بزرگی قلب می‌شوند را بشناسند. موارد مهمی که باعث نارسایی قلبی می‌شوند از این قرارند؛ پرفشاری خونی، بیماری دیابت و چربی خون بالا بیماری‌های زمینه‌ای مهمی هستند که می‌توانند باعث سکته قلبی و از بین رفتن بخش وسیعی از عضله شوند. از بین رفتن عضله هم به قلب فشار می‌آورد و برای اینکه قلب بتواند آن قسمت از عملکرد از دست رفته را جبران کند دچار بزرگی خواهد شد. بنا بر این بیماری‌های دریچه‌ای قلب، کاردیومیوپاتی، گرفتگی عروق کرونر و بیماری‌های عفونی باید شناسایی و درمان شوند. اگر ثابت شد بیماری دچار مشکل قلبی است همیشه باید تحت‌نظر باشد تا با کنترل بیماری قلبی جلوی بزرگ شدن قلب گرفته شود.

نحوه تشخیص کاردیومگالی و پیشگیری از پیشرفت آن

روش‌های مختلفی برای تشخیص نارسایی قلبی ناشی از بزرگی قلب وجود دارد. با تصویربرداری ساده از قفسه سینه می‌توان بزرگی قلب را تشخیص داد. بهترین روش برای تشخیص نوع نارسایی اکوکاردیوگرافی است، گرچه این روش آنچنان هم اختصاصی نیست. اکوکاردیوگرافی توان قلب و اندازه حفرات قلبی را مشخص می‌کند. انجام ام‌آر‌آی و سی‌تی‌اسکن قلب هم موثر است. در آنژیوگرافی هم به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، عملکرد قلب ارزیابی می‌شود.

درمان کاردیومگالی

همان‌طور که اشاره شد ابتدا باید عواملی که روی قلب فشار می‌آورند را شناسایی و برطرف کرد. داروهایی وجود دارند که عملکرد قلب را بهبود می‌بخشند و جلوی پیشرفت نارسایی را ‌می‌گیرند. در مراحل پیشرفته نارسایی قلب، گاهی قلب آنقدر بزرگ می‌شود که عملا نمی‌توان با اقدامات درمانی، کاری کرد که قلب پمپاژ کافی به بدن داشته باشد. در این مواقع بیماران برای پیوند قلب کاندید می‌شوند. بعضی از درمان های کاردیومگالی به شرح زیرند:

دیورتیک ها برای کاهش میزان سدیم و آب در بدن
مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین برای کاهش فشار خون و بهبود قوای قلب
مسدودکننده های گیرنده آنژیوتانسین برای کسانی که نمی توانند از مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین استفاده کنند
مسدود کننده های بتا برای کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب
دارو های ضد انعقاد برای کاهش خطر لخته شدن خون و کاهش احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی
دارو های ضد آریتمی برای تنظیم ضربان قلب

روش های درمانی دیگر

کار گذاشتن دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب در قلب
جراحی دریچه قلب
جراحی عروق کرونر
دستگاه کمک بطنی چپ
پیوند قلب

فاکتور های خطر ساز کاردیومگالی

مبتلایان به نارسایی قلبی پیشرفته، فشار خون بالا، سابقه بزرگ شدن قلب در اعضای خانواده، انسداد عروق کرونر، بیماری قلبی مادرزادی، مشکلات دریچه قلب، حمله قلبی و آن هایی که به‌طور مکرر دچار ادم ریوی و تنگی نفس می‌شوند و قلبشان قدرت پمپاژ ندارد. چنین بیمارانی ممکن است دچار بی‌نظمی‌های قلبی خطرناک و کشنده شوند که این وضعیت، احتمال ایست قلبی را بالا می‌برد.

توصیه به مبتلایان به کاردیومگالی

در مراحل پیشرفته و خطرناک کاردیومگالی یا بزرگی قلب، فعالیت بدنی باید به شدت محدود شود و بیمار استراحت مطلق داشته باشد ولی با کمی بهبود در وضعیت بیمار می‌توان او را برای بازتوانی قلبی آماده کرد. بازتوانی قلبی می‌تواند باعث افزایش طول عمر بیمار شود. سیگار هم حتما باید قطع شود و بیمار باید حتی‌المقدور استرس‌هایش را هم از خود دور و مدیریت کند. داشتن رژیم غذایی سالم، کاهش وزن اضافه، کاهش نمک مصرفی، کنترل دیابت و فشار خون، قطع مصرف الکل و کافیین و داشتن خواب کافی هشت ساعته در شبانه روز نکات مهمی است که به بهبود وضعیت بیمار کمک شایانی می کند.

قدم حیاتی، ترک سیگار

به گزارش «بهپو» به نقل از «هفته نامه سلامت» و «کلینیک مایو»، در بسیاری از بیماران می‌بینیم که سیگار شروع‌کننده اصلی بیماری‌های قلبی و ریوی است و پس از مراجعه به متخصص، اولین توصیه‌ای که به آنها می‌‌شود، ترک سیگار است. یکی از مهارت‌هایی که انسان‌ها باید داشته باشند، کنار آمدن با بیماری و حل مشکل است؛ یعنی مرحله اول پذیرش بیماری است. بعضی از افراد در این موقع هراسان می‌شوند و به جای حل مشکل به راه‌های اشتباهی مانند استعمال سیگار برای تسکین روی می‌آورند. سیگار از نظر علمی هرگز باعث تسکین روانی در فرد نخواهد شد و این یک باور اشتباه است که در ذهن بعضی از مردم شکل گرفته است. این روش حل مساله، هیجان‌مدار است در حالی که روش حل موضوع باید مساله‌مدار باشد. در شرایط بحرانی بیماری، فقط باید به فکر راه چاره مناسب بود. مشاوره با صاحبان فن بهترین روش برای مقابله با بیماری است. وقتی فردی ورزشکار است باید روحیه ورزشکاری هم داشته باشد. همه ما باید بدانیم قوی‌ترین انسان‌ها هم بیمار می‌شوند. اگر استرس و خشم بیش از حد زیاد باشد، می‌توان از داروهای روان‌شناختی برای آرام کردن بیمار استفاده کرد./