عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با هشدار نسبت به احتمال شیوع بیماریهای پوستی در مناطق سیل زده گفت: «سیل زدگان در معرض صدمات و پارگیهای پوست و شیوع بیماریهای پوستی مانند گال، تبخال و زردزخم هستند.»
به گزارش «بهپو»، «سید ناصر عمادی» اظهار داشت: «حوادثی همانند سیل، زلزله و نظایر آن از دو جهت در بروز آثار و تبعات جسمانی و روحی قابل بررسی است؛ دسته اول بیماریهایی هستند که مستقیما ناشی از بروز حوادث یادشده مانند جراحات، شکستگیها، صدمات عضوی، خفگی و نظایر آن است و معمولا در همان ساعات اولیه حادثه بروز میکند.»
او افزود: «دسته دوم بیماریهایی هستند که به صورت غیرمستقیم ناشی از حوادث یادشده بروز میکنند که بیماریهای پوستی، صدمات روحی، بیماریهای عفونی، سوءتغذیه و بیماریهای ناشی از زندگی در محیطهای گروهی و جمعی -اردوگاه ها- و چادرنشینی از جمله آنها است که معمولا روزها و هفتهها بعد از حادثه آشکار میشوند.»
عضو هیات رییسه مجمع هلال احمر کشور با اشاره به اینکه در سیل و آبگرفتگی مهمترین حوادث اولیه که موجب تبعات و صدمات پوستی میشوند، صدمات و پارگی پوست و ایجاد عفونتهای موضعی و گسترش یافته از محل اولیه پارگی یا صدمه پوستی هستند، اظهار داشت: «به همین دلیل معاینه کامل فرد نجات یافته از سیل به جهت تعیین کوفتگی، پارهگی و هرگونه التهاب یا قرمزی و حتی زخم کوچک در پوست سر، صورت و بدن بسیار مهم و ضروری است؛ چرا که همین ضایعات اولیه بعدا منجر به عفونتهای موضعی و گسترده میشوند که موجب مخاطرات جدی برای فرد مبتلا میشوند و موضوع زمانی بسیار جدی خواهد بود که فرد مبتلا به بیماریهای زمینهای مانند دیابت و سوء تغذیه باشد.»
این پزشک بدون مرز تصریح کرد: «اما بعد از حادثه و به عبارتی بیماریهای پوستی ناشی از آن که بیشتر متعاقب زندگی در اردوگاهها، چادرنشینی و محیطهای غیراستاندارد فاقد معیارهای بهداشت فردی، اجتماعی است، باید به 2 دسته بیماریهای عفونی یا مسری -تب خال، گال و عفونت های پوستی زرد زخم- و به بیماریهای غیرعفونی ناشی از عوامل محیطی -سرما، گرما، نور آفتاب، گزیدگی، اگزما و خشکی پوست- توجه کرد.»
او گفت: «مهمترین عارضههای پوستی که مطابق با جغرافیا و بیماریهای خانگی و اندمیک در مناطق مختلف ایران که باید به آن توجه کرد بیماریهای پوستی ناشی از سوءتغذیه یا تغذیه نامناسب به خصوص در اطفال مانند کواشیوکور ناشی از کمبود پروتیین و ویتامینه است که منجر به پوست شکننده و تغییر رنگ موها و شکنندگی ناخن ها همراه با زخمهای سطحی و پیشرونده در مناطق مختلف پوست میشود.»
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: «بیماریهای پوستی ناشی از پوشش نامناسب به خصوص لباسهای زیر هم باید از سوی تیمهای بهداشتی بانوان حاضر در مناطق سیلزده بررسی و درمان شود.»
او با اشاره به گزارشهای ناشی از حشرات آبی و دوزیستهای خشکی و آبی در مناطق سیلزده اظهار داشت: «با این شرح انواعی از حشرات و گزندهها فقط در آب زیست و زندگی می کنند به همین دلیل کسانی که به دلایلی وارد آب شده و مدتی در آن شناور یا جابجا میشوند ممکن است در هنگام یا پس از خروج از آب یا سیل و سیلاب دچار خارش شدید یا مختصر در تمام یا مناطق خاصی از بدن شوند؛ به همین دلیل شستشوی تمام بدن با آب تمیز و استفاده از مرطوب کننده مجاز و تعویض لباسهای آلوده و پرهیز از انتقال لباس آلوده به خانه و تماس با اطفال و افراد خانواده ضروری است.»
عمادی با بیان اینکه احتمال عفونتهای پوستی زرد زخم و قارچی در مناطق سیل زده وجود دارد، گفت: «تعریق در هوای گرم باعث بروز بیماریهای پوستی عفونی یا قارچی پوست به خصوص در نواحی چینها مانند کشاله ران میشود.»
او یادآور شد: همچنین در سرما هم خشکی پوست اتفاق میافتد که خشکی عاملی برای خارش و به دنبال آن خراشیدگی است. در این مواقع هم احتمال عفونت بالا میرود و نمونه مهم آن «زردزخم» است. زرد زخم بیماری شایع در کودکان است و به دنبال خارش رخ می دهد. خشکی و اگزما که متعاقب تماس با عوامل آلاینده محیطی، سرما، گرد و غبار، گل و لای، و حتی عوامل شیمیایی و لباسهای غیرنخی است به خصوص در اطفال قابل توجه است. کمکهای اجناس اعم از لباس، پوششهای پلاستیکی، فلزی، اسباب بازیهای مختلف، که دارای تنوع و اشکال مختلف از کمیت و کیفیت هستند هم میتوانند موجب واکنشهای آلرژی و حساسیت در افراد مختلف و مستعد به بیماریهایی مانند اگزما سرشتی شوند از این رو توصیه میشود افراد با سابقه واکنشهای پوستی، کهیر، آلرژی، آسم و نظایر آن دقت بیشتری به اجناس اهدایی غذایی، پوششی، بهداشتی و دارویی داشته باشند.»
عضو هیات رییسه مجمع هلال احمر کشور اظهار داشت: «نور آفتاب به خصوص در فصل بهار و تابستان در مناطق گرمسیری و مناطق غیر مسقف، چادرها، کانکس و اردوگاها و کسانی که مشغول ساخت و ساز و مرمت منازل آسیب دیده هستند موجب بروز لکههای صورت تا احتمال بروز سرطان پوست در آینده است، به این جهت پوشش مناسب و کامل بدن -لباس سفید و نخی آستین بلند، کلاه لبه دار، عینک آفتابی، کرم ضد آفتاب- تاکید میشود. با توجه به این موضوع باید حضور افراد در محیطهای باز به قبل از ساعت 10 صبح و 16 عصر موکول شود تا میزان تابش نور خورشید به پوست به حداقل ممکن محدود شود.»
گزشها، شایعترین بیماری پوستی غیرمسری
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران از گزش مار و عقرب به عنوان شایعترین مشکلات پوستی غیرمسری در مناطق سیل زده یاد کرد و گفت: «عقرب گزیدگی، مارگزیدگی و گزش حشرات مختلف که با فصل گرما شیوع بیشتری دارند، به دلیل زاد و ولد این گزندهها در فصل گرما بیشتر میشود و از آنجایی که هوای داخل چادر و کانکس و اردوگاهها فاقد تهویه میباشد و ساکنان مجبورند راههای هوایی را باز نگه دارند که این کار ورود چنین جانورانی را به محیط زندگی تسهیل میکند و یا به دلیل تخریب منازل مجبور به استراحت و زندگی در فضای باز با توجه به دمای مناسب محیط باز و بیرونی در فصل تابستان و بهار هستند که مواجه آنها را با خزندگان و حشرات افزایش میدهد.»
او افزود: «در مناطق سیل زده احتمال شیوع بیماری دیگری به نام «سالک» وجود دارد که از طریق پشه خاکی منتقل میشود. سالک یک بیماری عفونی است ولی مسری محسوب نمیشود اما پشهای که خون آلوده به فرد مبتلا به سالک را مکیده است میتواند با نیش زدن فرد سالم، خون آلوده را به او انتقال دهد. سالک زخمهایی با طول عمر یک ساله در فرد ایجاد میکند که جوشگاه آن تا آخر عمر روی پوست باقی میماند. اما در صورتی که در همان مراحل اولیه گزش، بیماری تشخیص داده شود قابل درمان است و جلوی باقی ماندن جوشگاه ناشی از آن هم گرفته میشود.»
او توضیح داد: «افرادی که داخل پشهبند نمیخوابند بیشتر در معرض گزش پشه خاکی یا سایر جانوران گزنده قرار دارند. افرادی که دچار گزش پشه خاکی میشوند، معمولا کودک هستند چون اغلب کودکان عادت دارند هنگام خواب روی خود را باز کنند و معمولا پوشش کافی هم ندارند. صورت کودک هم پوشش فیزیکی ندارد به عنوان مثال ریش و سبیل مردان می تواند به عنوان محافظی در برابر گزش حشرات عمل کند.»
عمادی یادآور شد: «3 فاکتور مهم برای ابتلا به سالک وجود دارد پشه خاکی، انگل داخل بدن پشه و میزبان بیماری که انسان یا حیوان است. سالک ممکن است پوستی و احشایی -سالک احشایی یا کبد و خون در کشور ما نادر است- باشد. پس نخستین راه موثر برای پیشگیری از بیماری از بین بردن حشره است. برای از بین رفتن حشره مهمترین کار این است که آوارها برداشته شود و محیط تمیز شود. آبهای راکد هم باید از بین برود که در اطراف چادرها و کانکس و منازل سیلزدگان به فراوانی دیده میشود. بهداشت محیط یکی از موثرین روشها برای جلوگیری از بروز سالک است. افراد هم باید دقت داشته باشند که پشه یا سالک فقط در طول شب و به سمت نور پرواز میکند. بنابراین توصیه این است که نور به سمت خارج نباشد تا توجه پشه جلب شود و حتما محیط اطراف مکان زندگی با تور محافظت شود و بهتر است لباس پوششی، آستین بلند و بیشتر نقاط بدن را بپوشاند. همچنین مادهای به نام دافع حشره وجود دارد که بهتر است این افراد ماده را در کنار خودشان قرار دهند یا روی پوست بمالند.»
عضو هیات رییسه مجمع هلال احمر کشور اظهار داشت: «افرادی که در چادر یا کانکس ساکن هستند، باید علایم را بشناسند. گزیدگی پشه خاکی در ابتدا فقط به صورت گزش ساده بدون درد و خارش است ولی بعد از یک ماه قرمزی کوچکی آشکار میشود ولی همین قرمزی هم بدون علامت است و مورد توجه بیمار واقع نمیشود ولی به تدریج اندازه آن بزرگ، زخم و عفونی میشود. در این مرحله است که بیمار به فکر درمان میافتد. البته در شرایط بحرانی مانند زلزله که درگیریهای فکری بسیار بزرگتری وجود دارد افراد اصلا به چنین زخمی توجه نمیکنند در نتیجه زخم بسیار بزرگ میشود و زمان درمان هم دیر شده است و جوشگاه بدی روی پوست برجای میگذارد که هیچگاه از بین نمیرود و کیفیت زندگی روانی فرد را به شدت پایین میآورد.»
عمادی توضیح داد: «بیماری مهم دیگر در مناطق سیل زده مالاریا است که مبتلایان به آن معمولا چادرنششینها هستند. این بیماری باید چرخهای را طی کند و اگر پشه آنوفل در اماکن آلوده و مساعد برای رشد و تکثیر تخم قرار گیرد ممکن است بتواند با نیش زدن انسان فرد را مبتلا کند. البته بیماری مالاریا هم مانند سالک بلافاصله علایم ایجاد نمیکند. اما با انجام معاینات مکرر و مستمر پوستی ساکنان چادرها و کمپها اسکان اضطراری و موقت که از اولویتهای مهم بهداشتی و درمانی میباشند میتوان به راحتی از انتقال آن پیشگیری کرد.»
او با هشدار زودهنگام نسبت به شیوع بیماری گال و شپش در اردوگاههای مناطق سیل زده هم گفت: «این بیماری که مسری است به راحتی به دیگران منتقل میشود و شایعترین علامت آن خارش شبانه است. این بیماری به دلیل تماس نزدیک و محیطهای جمعی سرعت انتقال بالایی دارد و انتقال بیماری از طریق لباس و ملافههای آلوده بالا است، از این جهت پتو و لباسهای دست دوم یکی از راههای انتقال گال هستند.»
او ادامه داد: «شپش سر و بدن هم از دیگر بیماریهای انگلی پوستی شایع در زندگی جمعی بخصوص نزد کودکان و افراد غیر بهداشتی است که شایعترین علامت آن خارش سر است که درمان همه اعضا خانواده حتی در مواقع ابتلا یکی از اعضا به شپش سر و بدن ضروری و حایز اهمیت است.»
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص احتمال شیوع تبخال در مناطق سیل زده هم گفت: «تبخال هم یک بیماری مسری است که در فصل سرما و اغلب به دنبال استرس و کم خوابی بروز میکند. تبخال در اثر تماس پوستی مانند بوسیدن سرایت میکند. اما نگرانی از این ویروس وقتی جدی است که ویروس به خانمی که در ماه سوم بارداری است سرایت کند. اگر این ویروس به جنین منتقل شود احتمال مرگ جنین افزایش مییابد.»
او در خصوص احتمال افزایش ابتلا به بیماری زونا در مناطق سیلزده هم هشدار داد و افزود: «ابتلا به زونا هم با سابقه آبله مرغان بخصوص در افراد مسن در مناطق سیلزده بدلیل استرس و کم خوابی و دشواری زندگی افزایش مییابد و لازم است افراد مبتلا به زونا از تماس با خانم باردار و نوزادان مجدانه پرهیز نمایند.»
عمادی اظهار داشت: «مطمئنا اگر بتوانیم دانش هموطنان مصیب دیده را در حوادثی همچون سیل، زلزله و نظایر آن افزایش دهیم و آنها را به نحوه پیشگیری و درمان موارد مهم از مراقبتهای بهداشتی و درمانی آشنا کنیم، بخش مهمی از رسالت طبابت خود را انجام دادهایم.»
به گزارش «بهپو» و به نقل از «ایرنا»، عمادی در پایان گفت: «مسئولیت و وظیفه یک پزشک فقط تجویز نسخه و دارو نیست بلکه با انتقال دانش و تجربه خود به عموم مردم با زبان ساده و گویا، میتوانیم از وجود تک تک آنان همکاران موثر و مفیدی تقدیم خانواده و جامعه کنیم که نقش و حضور ما پزشکان را ایفا کنند.»/