تلاش بی نتیجه برای دفع مدفوع و به دنبال آن درد و ناراحتی و روبرو شدن با عوارضی چون بواسیر از مشکلات مبتلایان به یبوست است. اگر کمتر از 3 بار در هفته دفع دارید احتمال زیاد به یبوست دچار شده اید. یبوست برای کسانی که حتی یک بار آن را تجربه کرده اند درد آور است و به دنبال علت آن در بدن خود می گردند؛ اما شاید علت سختی دفع مدفوع در شما به بدنتان ربطی نداشته باشد.
به گزارش «بهپو»، مبتلایان به یبوست مزمن باید حتما به دنبال علت آن باشند. اگر مشکلی در نحوه کارکرد پخش پایینی روده – روده بزرگ، رکتوم و مقعد- وجود داشته باشد، «یبوست عملکردی» دارید؛ در غیر این صورت احتمالا دچار «یبوست ثانویه» هستید. یبوست ثانویه معمولا در اثر بیماری های جسمی یا مصرف دارو پدید می آید.
دارو های محرک یبوست
عارضه جانبی بعضی از داروها یبوست است، از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای سوزش سر دل مانند آنتی اسیدهای آلومینیوم یا کلسیم
- بعضی از داروهای افسردگی – از جمله بازدارنده های انتخابی بازجذب سروتونین مثل فلوکستین و داروهای سه حلقه ای مثل آمی تریپتیلین
- مسدود کننده های کانال کلسیم که فشار خون را کنترل می کنند مثل دیلتیازم
- دیورتیک ها -قرص های ادارار آور
- داروهای کاهش یا درمان اسپاسم عضلانی روده
- قرص آهن که برای برای درمان برخی از کم خونی ها مصرف می شود
- داروهای صرع
- مسکن هایی مانند مورفین، کدیین و سایر اوپیوییدها مثل اکسی کودون و هیدروکودون
- آنتی کولینرژیک ها که برای درمان بی اختیاری ادرار مثل اکسی بیوتین و درمان آلرژی مثل دیفن هیدرامین مصرف می شوند.
چنانچه پزشک تشخیص دهد علت یبوست شما داروهایی است که مصرف می کنید، می تواند دارویتان را تغییر دهد.
بیشتر بخوانید: عوارض گوارشی داروها و پیشگیری از آنها
بیماری هایی که منجر به یبوست می شوند
بعضی بیماری ها سرعت هضم غذا را کم می کنند. از جمله این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سندرم روده تحریک پذیر –IBS: این بیماری منجر به درد شکم، گاز، نفخ و تغییر در عادات اجابت مزاج می شود. اگر مبتلا به IBS همراه با یبوست –IBS C- هستید احتمالا متوجه این موضوع شده اید که زمان هایی علایم شعله ور می شوند و بعد از مدتی به حالت عادی باز می گردید. گاهی اوقات هم دچار شلی مدفوع یا اسهال می شوید.
- دیابت: یبوست در مبتلایان به دیابت رایج است. تصور می شود که دیابت روی اعصاب روده بزرگ تاثیر می گذارد و باعث کاهش حرکات روده می شود.
- کم کاری تیرویید: این اتفاق زمانی می افتد که غده تیرویید هورمون کافی تولید نمی کند. این مساله بسیاری از عملکرد های بدن، از جمله روده را کند می کند.
- بیماری های عصبی: یبوست در افراد مبتلا به ام اس، پارکینسون، آسیب ستون فقرات و دیستروفی عضلانی شایع است. مبتلایان به این بیماری ها دچار مشکل شل شدن عضلات کف لگن می شوند و این امر باعث می شود فشار مدفوع کاهش پیدا کند. روده این بیماران آرام تر کار می کند و حرکات روده شان کندتر است.
- سرطان کولون: یبوست و تغییر رنگ یا شکل مدفوع گاهی نشانه سرطان کولن است. اگر رنگ مدفوع تمایل به قرمزی داشته باشد احتمالا در مدفوع خون وجود دارد.
- بیماری کرون: این بیماری باعث تحریک و تورم بخش های مختلف دستگاه گوارش می شود. اگر بیماری کرون رکتوم را درگیر کند دچار یبوست خواهید شد.
- دیورتیکولیت: دیورتیکولیت زمانی بروز می کند که برآمدگی های کوچکی روی دیواره روده پدیدار می شوند. برخی افراد هیچ علامتی ندارند. اما برخی دیگر گرفتار نفخ، انقباضات، اسهال، و یبوست می شوند. اگر این برآمدگی ها متوروم یا عفونی شوند علایم بدتر می شوند. به این بیماری دیورتیکولیت می گویند.
- بارداری: حدود 2 نفر از هر 5 زن باردار مبتلا به یبوست می شوند. این مشکل در ماه های اول شدید تر است. در زمان باداری جنین پروژسترون زیادی تولید می کند. این هورمون نقش شل کننده عضلات را بر عهده دارد که باعث کاهش حرکات طبیعی روده می شود، بنابراین مدفوع به سرعت از بدن خارج نخواهد شد.
اگر فکر می کنید مبتلا به یکی از این عوارض هستید، با پزشک مشورت کنید. اطمینان حاصل کنید که او از تمام علایم شما آگاه است. احتمالا به آزمایش نیاز دارید تا متوجه شوید دچار چه مشکلی هستید. مشکل هرچه باشد پزشک به شما کمک می کند تا به وسیله درمان های اصولی دوباره به حالت عادی بازگردید.
سالمندان در معرض خطر بیشتر
در سالمندان سیستم گوارش تعادل خود را از دست داده است و به همین دلیل بیشتر از سایر گروه های سنی تحت تاثیر عوارض جانبی داروها از جمله یبوست هستند. این مشکل هم به دلیل روند طبیعی پیری رخ می دهد هم ممکن است در اثر نقصی باشد که از ابتدا داشته اند و در زمان جوانی بدن قادر به جبران آن بوده است، ولی اکنون دیگر بدن از پس آن بر نمی آید. مصرف چند دارو با هم یبوست را بدتر هم می کند.
بیشتر بخوانید: نسخه های طب سنتی برای درمان و پیشگیری از یبوست
چه باید کرد؟
به گزارش «بهپو» و به نقل از «وبمد»، با اضافه کردن فیبر بیشتر به رژیم غذایی - مانند حبوبات یا سبزیجات سبزبرگ - می توان شدت یبوست را کاهش داد. همچنین می توان از مکمل فیبر دار با دانه پسیلیوم –اسفرزه- یا متیل سلولز استفاده کرد. برای درمان درازمدت هم می توان از داروهای بدون نسخه مانند پلی اتیلن گلیکول 3350 و داروهای تجویزی مانند «لیناکلوتید» استفاده کرد./