1500 بازدید
45 دیدگاه
بطری‌های پلاستیکی سال‌هاست که بلای جان طبیعتمان هم شده است. مصرف آب بطری‌شده، 150برابر بیشتر از آب شیر باعث تولید گازهای گلخانه ای می‌شود.
شاید بطری‌های شیشه ای نوشابه برای خیلی از ما حالت نوستالوژیک داشته باشد. نوشابه‌هایی در بطری‌های شیشه ای که انواع و اقسام داستان‌ها از آلودگیهای آنها بر سر زبان‌ها بود و گروگذاشتن پولی در ازای شیشه ای که قرار بود بعدا پس بیاوریم. بطری‌های شیشه ای در کابینتهای خانه هم جایی ویژه به خود اختصاص می‌دادند پر از آبلیمو و آبغوره و انواع شربتهای خانگی اما حالا همه اینها بیشتر خاطره است تا واقعیت. کم‌کم شیشه های نوشابه و صندوقهای پر از شیشه های خالی در ساندویچی‌ها جای خود را به بطری‌های یک بار مصرف داده است.
حالا دیگر نوشابه را بدون ساندویچ هم می‌دهند. آبسردکن‌های کنار خیابان و فلاسکهای بزرگ پر از یخ هم کم‌کم جمع شدند و آب هم در بطری‌های پلاستیکی فروشی شد. البته بطری‌های پلاستیکی تنها منحصر به خیابان نماند و در خانه‌هایمان هم جایی را برای بطری‌های خالی باز کردیم. فکر هم نمی‌کنیم که این بطری‌ها چه می‌کنند با سلامت خانوادهای که از ترس مواد نگهدارنده و هزار افزودنی دیگر برایش شربت خانگی درست کردیم و آبلیموی دست فشار.
بطری‌های پلاستیکی سال‌هاست که بلای جان طبیعتمان هم شده است. مصرف آب بطری‌شده، 150برابر بیشتر از آب شیر باعث تولید گازهای گلخانهای می‌شود. ممنوعیت استفاده از این بطری‌ها در برخی کشورها مانند کانادا و تبلیغات گسترده ای که در کشورهای پیشرفته برای کنار گذاشتن آنها صورت می‌گیرد همه نشان از نگرانی‌هایی دارد که در چند سال گذشته به کشور ما نیز راه یافته است.
بطری‌ها و به‌طور کلی همه ظروف پلاستیکی حاوی مواد خاص پلیمری هستند که با انتقال آن به موادغذایی که در آنها نگهداری می‌شود، می‌تواند در درازمدت باعث بروز برخی از سرطان‌ها در بدن شود. این موضوع به‌ویژه در برابر گرما و همچنین مواد اسیدی، شکل حادتری دارد و خطرات بیشتری را متوجه بدن انسان می‌کند.
خطرات عمده این بطری‌ها هم به مادهای به نام «بیسفنول آ» باز می‌گردد که در تهیه پلاستیک پلی‌کربنات، شیشه شیر، بطری آب ورزشکاران و بسیاری از وسایل حفاظتی ورزشی و پزشکی کاربرد دارد.
این ماده همچنین در ساخت درپوش قوطیهای غذا، نوشابه و کنسرو بیسفنول آ با شسته شدن و استفاده زیاد از ظرف پلاستیکی به مایعات درون آن منتقل می‌شود. بیسفنول آ می‌تواند در جذب هورمون استروژن تداخل ایجاد کند، موسسه ملی سلامت آمریکا اولین سازمان دولتی است که درباره آنها ابراز نگرانی کرده است.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد این ماده باعث مشکلات رفتاری و عصبی در جنین، نوزاد و کودک می‌شود و همچنین در مواردی، احتمال رابطه بین قرار گرفتن در معرض بیسفنول آ و بلوغ زودرس، سرطان پروستات و سرطان پستان وجود دارد.
اما با وجود خطرات اثبات‌شده بطری‌های پلاستیکی هنوز هم ظروف جزو جدایی‌ناپذیر زندگی ما هستند.
بیشتر بخوانید: آیا می‌توان دوباره از بطری‌های پلاستیکی استفاده کرد؟
حالا دیگر نوشابه را بدون ساندویچ هم می‌دهند. آبسردکن‌های کنار خیابان و فلاسکهای بزرگ پر از یخ هم کم‌کم جمع شدند و آب هم در بطری‌های پلاستیکی فروشی شد. البته بطری‌های پلاستیکی تنها منحصر به خیابان نماند و در خانه‌هایمان هم جایی را برای بطری‌های خالی باز کردیم. فکر هم نمی‌کنیم که این بطری‌ها چه می‌کنند با سلامت خانوادهای که از ترس مواد نگهدارنده و هزار افزودنی دیگر برایش شربت خانگی درست کردیم و آبلیموی دست فشار.
بطری‌های پلاستیکی سال‌هاست که بلای جان طبیعتمان هم شده است. مصرف آب بطری‌شده، 150برابر بیشتر از آب شیر باعث تولید گازهای گلخانهای می‌شود. ممنوعیت استفاده از این بطری‌ها در برخی کشورها مانند کانادا و تبلیغات گسترده ای که در کشورهای پیشرفته برای کنار گذاشتن آنها صورت می‌گیرد همه نشان از نگرانی‌هایی دارد که در چند سال گذشته به کشور ما نیز راه یافته است.
بطری‌ها و به‌طور کلی همه ظروف پلاستیکی حاوی مواد خاص پلیمری هستند که با انتقال آن به موادغذایی که در آنها نگهداری می‌شود، می‌تواند در درازمدت باعث بروز برخی از سرطان‌ها در بدن شود. این موضوع به‌ویژه در برابر گرما و همچنین مواد اسیدی، شکل حادتری دارد و خطرات بیشتری را متوجه بدن انسان می‌کند.
خطرات عمده این بطری‌ها هم به مادهای به نام «بیسفنول آ» باز می‌گردد که در تهیه پلاستیک پلی‌کربنات، شیشه شیر، بطری آب ورزشکاران و بسیاری از وسایل حفاظتی ورزشی و پزشکی کاربرد دارد.
این ماده همچنین در ساخت درپوش قوطیهای غذا، نوشابه و کنسرو بیسفنول آ با شسته شدن و استفاده زیاد از ظرف پلاستیکی به مایعات درون آن منتقل می‌شود. بیسفنول آ می‌تواند در جذب هورمون استروژن تداخل ایجاد کند، موسسه ملی سلامت آمریکا اولین سازمان دولتی است که درباره آنها ابراز نگرانی کرده است.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد این ماده باعث مشکلات رفتاری و عصبی در جنین، نوزاد و کودک می‌شود و همچنین در مواردی، احتمال رابطه بین قرار گرفتن در معرض بیسفنول آ و بلوغ زودرس، سرطان پروستات و سرطان پستان وجود دارد.
اما با وجود خطرات اثبات‌شده بطری‌های پلاستیکی هنوز هم ظروف جزو جدایی‌ناپذیر زندگی ما هستند.
بیشتر بخوانید: آیا می‌توان دوباره از بطری‌های پلاستیکی استفاده کرد؟
بطری‌های پلاستیکی تحت استاندارد ملی و مقررات بهداشتی هستند
مهندس سیدرضا غلامی، معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت این بطری‌ها را تا هنگامی که در معرض آفتاب و حرارت قرار نگرفتند، بی‌خطر می‌داند و می‌گوید: «بستهبندیهای مواد غذایی در کشور دارای دستورالعمل استاندارد و تحت مقررات بهداشتی است. بنابراین نگرانی در مورد نگهداری موادغذایی مانند آبلیمو و روغن در این بطری‌ها وجود ندارد. هرچند از بحثهای زیست‌محیطی و مشکلات بازیافت این مواد نیز نمی‌توان بی‌تفاوت رد شد».
وی با بیان اینکه بطری‌های پلاستیک انواع مختلفی دارند، می‌افزاید: «برخی از انواع بطری‌های پلاستیکی در برابر اسید و چربی حساس هستند و واکنشهای نامطلوبی نشان می‌دهند اما در ایران استانداردهای ملی، مانع استفاده از این بطری‌ها برای نگهداری مواد اسیدی و چرب می‌شود. برای نگهداری این مواد از بطری‌هایی استفاده می‌شود که در آنها petهای حساس به اسید و چربی به کار نرفته است».
البته مهندس غلامی استفاده از این بطری‌ها را برای تنها یک بار مجاز می‌داند و دلیل آن را اینگونه توضیح می‌دهد: «بطری‌های حاوی مواد غذایی زمانی که در خانه پر می‌شوند، استریل هستند اما با باز شدن در آنها این محیط استریلیزه از بین می‌رود و میکروب‌هایی به بطری راه می‌یابد. ضمن اینکه همه مواد غذایی دارای یک تاریخ مصرف هستند که این تاریخ، شامل بسته‌بندی و ظرف حاوی آن ماده غذایی نیز می‌شود. بنابراین نمی توان پس از گذشت تاریخ مصرف یک ماده غذایی از ظرف آن نیز استفاده کرد».
وی بطری‌های آب را نیز مشمول این موضوع ذکر می‌کند و می‌افزاید: «این بطری‌ها هم تا زمانی که پلمپ هستند و آب در آنها نگهداری می‌شود، خطری برای بدن ندارند. اما باید توجه داشت که هیچ‌کدام از این بسته بندی‌ها نباید در معرض حرارت یا نور آفتاب قرار بگیرند چراکه غیرقابل استفاده و خطرناک می‌شوند».
بیشتر بخوانید: آیا بطری های پلاستیکی مضر هستند؟
وی با بیان اینکه بطری‌های پلاستیک انواع مختلفی دارند، می‌افزاید: «برخی از انواع بطری‌های پلاستیکی در برابر اسید و چربی حساس هستند و واکنشهای نامطلوبی نشان می‌دهند اما در ایران استانداردهای ملی، مانع استفاده از این بطری‌ها برای نگهداری مواد اسیدی و چرب می‌شود. برای نگهداری این مواد از بطری‌هایی استفاده می‌شود که در آنها petهای حساس به اسید و چربی به کار نرفته است».
البته مهندس غلامی استفاده از این بطری‌ها را برای تنها یک بار مجاز می‌داند و دلیل آن را اینگونه توضیح می‌دهد: «بطری‌های حاوی مواد غذایی زمانی که در خانه پر می‌شوند، استریل هستند اما با باز شدن در آنها این محیط استریلیزه از بین می‌رود و میکروب‌هایی به بطری راه می‌یابد. ضمن اینکه همه مواد غذایی دارای یک تاریخ مصرف هستند که این تاریخ، شامل بسته‌بندی و ظرف حاوی آن ماده غذایی نیز می‌شود. بنابراین نمی توان پس از گذشت تاریخ مصرف یک ماده غذایی از ظرف آن نیز استفاده کرد».
وی بطری‌های آب را نیز مشمول این موضوع ذکر می‌کند و می‌افزاید: «این بطری‌ها هم تا زمانی که پلمپ هستند و آب در آنها نگهداری می‌شود، خطری برای بدن ندارند. اما باید توجه داشت که هیچ‌کدام از این بسته بندی‌ها نباید در معرض حرارت یا نور آفتاب قرار بگیرند چراکه غیرقابل استفاده و خطرناک می‌شوند».
بیشتر بخوانید: آیا بطری های پلاستیکی مضر هستند؟
استفاده مجدد از بطری‌های پلاستیکی را کنار بگذارید
دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی در این‌باره به خبرنگار سپید می‌گوید: «به طور کلی ظروف پلاستیکی اعم از بطری‌ها و سایر ظروف جای خوبی برای نگهداری مواد غذایی مانند آب، سرکه، روغن و آبلیمو نیستند و توصیه می‌شود از این ظروف تا حد امکان کمتر استفاده کنیم».
وی دلیل این امر را ساخت این وسایل از مشتقات نفتی و مواد پلیمری ذکر می‌کند و می‌افزاید: «در ساخت این ظروف برخی افزودنی‌ها، مونومرها و مواد تثبیت‌کننده استفاده می‌شود که در طول زمان آزاد و وارد مواد غذایی که در آنهاست، می‌شوند».
دکتر عزیزی با اشاره به سرطان‌زابودن این مواد اضافه می‌کند: «هم‌اکنون نگهداری بسیار از موادغذایی در این بطری‌ها و ظرف‌ها تبدیل به رویهای معمول شده و مانیز ناچاریم که از آنها استفاده کنیم. اما باید توجه کنیم که شستن این ظروف و استفاده مجدد از آنها باعث افزایش خطرات آن می‌شود. این انتقال مواد خطرناک، شاید در زمانی که آب در بطری باشد و بطری در دمای محیط یا یخچال است زیاد نباشد اما با قرار دادن بطری فریزر یا ریختن مواد غذایی گرم یا اسیدی در این بطری‌ها، مواد سرطانزای بیشتری آزاد و به مواد غذایی منتقل می‌شود».
وی به ممنوعیت استفاده از این بطری‌ها در برخی کشورها اشاره می‌کند و می‌گوید: «هم اکنون در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی مجددا استفاده از بطری‌های شیشه ای برای نگهداری آب و سایر نوشیدنی‌ها و مواد غذایی رواج یافته، چراکه این ظروف بی‌ضرر هستند».
دکتر عزیزی با بیان اینکه هم‌اکنون در ایران دستورالعملی برای ممنوعیت مصرف بطری‌های پلاستیکی وجود ندارد، خاطرنشان می‌کند: «بطری‌های پلاستیکی علاوه بر آسیب‌هایی که به بدن می‌رساند خطرهایی را نیز متوجه محیط زیست می‌کند. استفاده از مواد تجزیه‌ناپذیر برای ساخت این بطری‌ها، باعث آلودگیهای زیست‌محیطی می‌شود و همین مشکل کشورها به کنار گذاشتن این بطری‌ها ترغیب کرده است».
وی به خانواده‌ها توصیه می‌کند تا حد امکان از استفاده مجدد بطری‌های پلاستیکی خودداری و برای نگهداری مواد غذایی از بطری‌های شیشه ای یا ظروف آلومینیومی استفاده کنند.
به گفته دکتر عزیزی کهنه‌شدن این بطری‌ها باعث انتقال بیشتر مواد خطرناک به مواد غذایی موجود در آنها می‌شود، از این رو بهتر است در صورتی که از این ظروف برای نگهداری موادغذایی و مایعات استفاده می‌کنیم هر از گاهی بطری‌ها را تعویض و از بطری‌های جدید استفاده کنیم./
وی دلیل این امر را ساخت این وسایل از مشتقات نفتی و مواد پلیمری ذکر می‌کند و می‌افزاید: «در ساخت این ظروف برخی افزودنی‌ها، مونومرها و مواد تثبیت‌کننده استفاده می‌شود که در طول زمان آزاد و وارد مواد غذایی که در آنهاست، می‌شوند».
دکتر عزیزی با اشاره به سرطان‌زابودن این مواد اضافه می‌کند: «هم‌اکنون نگهداری بسیار از موادغذایی در این بطری‌ها و ظرف‌ها تبدیل به رویهای معمول شده و مانیز ناچاریم که از آنها استفاده کنیم. اما باید توجه کنیم که شستن این ظروف و استفاده مجدد از آنها باعث افزایش خطرات آن می‌شود. این انتقال مواد خطرناک، شاید در زمانی که آب در بطری باشد و بطری در دمای محیط یا یخچال است زیاد نباشد اما با قرار دادن بطری فریزر یا ریختن مواد غذایی گرم یا اسیدی در این بطری‌ها، مواد سرطانزای بیشتری آزاد و به مواد غذایی منتقل می‌شود».
وی به ممنوعیت استفاده از این بطری‌ها در برخی کشورها اشاره می‌کند و می‌گوید: «هم اکنون در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی مجددا استفاده از بطری‌های شیشه ای برای نگهداری آب و سایر نوشیدنی‌ها و مواد غذایی رواج یافته، چراکه این ظروف بی‌ضرر هستند».
دکتر عزیزی با بیان اینکه هم‌اکنون در ایران دستورالعملی برای ممنوعیت مصرف بطری‌های پلاستیکی وجود ندارد، خاطرنشان می‌کند: «بطری‌های پلاستیکی علاوه بر آسیب‌هایی که به بدن می‌رساند خطرهایی را نیز متوجه محیط زیست می‌کند. استفاده از مواد تجزیه‌ناپذیر برای ساخت این بطری‌ها، باعث آلودگیهای زیست‌محیطی می‌شود و همین مشکل کشورها به کنار گذاشتن این بطری‌ها ترغیب کرده است».
وی به خانواده‌ها توصیه می‌کند تا حد امکان از استفاده مجدد بطری‌های پلاستیکی خودداری و برای نگهداری مواد غذایی از بطری‌های شیشه ای یا ظروف آلومینیومی استفاده کنند.
به گفته دکتر عزیزی کهنه‌شدن این بطری‌ها باعث انتقال بیشتر مواد خطرناک به مواد غذایی موجود در آنها می‌شود، از این رو بهتر است در صورتی که از این ظروف برای نگهداری موادغذایی و مایعات استفاده می‌کنیم هر از گاهی بطری‌ها را تعویض و از بطری‌های جدید استفاده کنیم./
مشاهده و سفارش
بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد
دیدگاه و نظــرات
مراکز تصویربرداری
داروخــانه ها
مراکز آزمایشگاهی
کلینیـک ها
