لاغری همیشه به معنای سالم بودن نیست

مساله چاقی تنها تاثیر آن بر شکل و ظاهر فرد نیست. چاقی امروزه به معضلی بزرگ و عامل خطر بیماری های مختلف و مرگ و میر در جهان تبدیل شده است؛ اما این به این معنا نیست که افراد لاغر در سلامت کامل هستند و از بیماری های متابولیک مثل چربی خون، فشار خون و دیابت در امانند.

شیوع چاقی دردنیای امروز همواره رو به افزایش است. جالب است بدانید نزدیک به 40 سال پیش تعداد افراد لاغر 2 برابر بیشتر از افراد مبتلا به اضافه وزن بود؛ اما امروزه آمار چاقی در بیشتر کشورهای جهان از آمار لاغری پیشی گرفته است. سیر پیشرونده افزایش وزن، دلایل زیادی دارد که ازمهم‌ترین آنها‌ می‌توان به تغییرشیوه زندگی، صنعتی شدن، رژیم‌های غذایی نامناسب و کم‌تحرکی اشاره کرد.
به گزارش «بهپو»، همه ما می‌دانیم که چاقی و اضافه وزن سلامت را به خطر می‌اندازند و باعث افزایش بروز بیماری‌های مختلف می‌شوند اما آیا می‌دانستید چاقی همیشه به معنای ناسالم بودن و لاغری همیشه به معنای برخورداری از سلامت نیست؟ درواقع ابتلا به بیماری‌های مختلف به‌خصوص اختلالات متابولیک، تنها به میزان وزن و توده بدنی ارتباط ندارد و عوامل مختلفی مثل شیوه زندگی، روش تغذیه و ژنتیک درآن دخیل هستند.
درادامه با تضاد‌های دنیای چاقی، بیشتر آشناخواهید شد.

شاخص توده بدنی معیار چاقی و لاغری است

امروزه برای تعریف میزان چاقی و لاغری از فرمولی به نام BMI یا «شاخص توده بدنی» استفاده می شود. در این فرمول باید وزن به کیلوگرم را بر مجذور قد به متر تقسیم کرد. میزان توده بدنی در حالت طبیعی بین 5/18 تا 25 است. افراد با شاخص توده بدنی زیر 5/18، لاغر شناخته می شوند. میزان 25 تا 30 هم تحت عنوان «اضافه وزن»، بین 30 تا 35 تحت عنوان «چاقی»، شاخص توده بدنی بین 35 تا 40 تحت عنوان «چاقی شدید» و بیشتر از 40 «چاقی مرضی» در نظر گرفته می شود.
روشی سریع تر برای محاسبه وزن مناسب، در نظر گرفتن دو رقم انتهایی قد به سانتیمتر است. برای مثال فردی که 180 سانتیمتر قد دارد باید حدود 80 کیلوگرم وزن داشته باشد. درواقع با این روش می توان محاسبه وزن مناسب با فرمول BMI را خلاصه کرد.
رقم شاخص توده بدنی در انتخاب اقدامات درمانی و روشهای کنترل چاقی، کمک کننده است. افراد مبتلا به چاقی مرضی معمولا داوطلب جراحی لاغری می شوند. البته در انتخاب روش مناسب برای کنترل چاقی باید علاوه بر میزان توده بدنی به بیماری های زمینه ای و شرایط بدنی فرد هم توجه کرد. برای مثال افراد مبتلا به دیابت با توده بدنی بالای 35 می توانند داوطلب جراحی لاغری شوند اما افراد بدون سابقه دیابت در صورتی برای این جراحی انتخاب می شوند که توده بدنی بالای 40 داشته باشند.

چاقی شکمی، خطرناکتر از چاقی سرتاسری

برای تعریف چاقی، تنها نباید به وزن و توده بدنی یا شاخص توده بدنی اکتفا کرد زیرا چاقی تعاریف و شکل های مختلفی دارد. یکی از انواع مهم چاقی، چاقی مرکزی یا شکمی است. افرادی که به چاقی مرکزی مبتلا هستند، شاید حتی وزن طبیعی داشته باشند. به طور کلی اگر دور شکم در مردان بیشتر از 89 سانتیمتر و در خانم ها بیشتر از 91 سانتیمتر باشد، از اصطلاح «چاقی شکمی» استفاده می شود.
توجه داشته باشید برای اندازه گیری دور شکم باید متر خیاطی را دور تا دور شکم در محدوده ناف قرار دهید، بدون اینکه فشاری به پوست وارد شود.
چاقی شکمی نسبت بهBMI ، معیار بهتری برای تعیین خطر چاقی است. درواقع این نوع چاقی نسبت به چاقی سرتاسری، ارتباط پررنگتری با بیماری ها دارد.

چاق های سالم و لاغرهای بیمار

چاقی همیشه به معنای بیماری و لاغری همیشه به معنای برخورداری از سلامت نیست. به عبارت ساده تر، گروهی از افراد با وجود چاقی دچار عوارضی مثل دیابت، فشارخون، چربی خون و ...نمی شوند. در مقابل، گروهی از افراد لاغر به رغم برخورداری از وزن مناسب به بیماری هایی مثل دیابت، فشارخون یا چربی خون، سکته قلبی و ...مبتلا می شوند. بنابراین ابتلا به بیماری های مختلف به خصوص اختلالات متابولیک، تنها به میزان وزن و توده بدنی ارتباط ندارد و عوامل مختلفی مثل شیوه زندگی، روش تغذیه، ژنتیک، عوامل اجتماعی و اقتصادی و ... در آن دخیل هستند. برای مثال بالا رفتن میزان چربی خون، به خصوص LDL بیشتر از اینکه ناشی از چاقی یا رژیم غذایی باشد،
تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار دارد. درواقع رژیم غذایی و کاهش وزن شاید فقط 10 تا 15 درصد در کاهش LDL نقش داشته باشند. بنابراین لاغری لزوما فرد را از ابتلا به بیماری هایی مثل چربی خون، مصون نگه نمی دارد.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، با این حال باید توجه کرد که کاهش وزن، احتمال بروز بیماری های متابولیک را تا حدود زیادی پایین می آورد. در صورت ابتلا به این بیماری ها هم می توان با کاهش وزن به بهبود بیماری کمک کرد. برای مثال فرد چاق مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است با کاهش وزن بتواند از دوز داروهای مصرفی خود بکاهد یا از نیاز به انسولین در آینده جلوگیری کند. البته نمیتوان ضمانت کرد که افراد دیابتی با کاهش وزن بتوانند به کل از دارو بی نیاز شوند./