فیبروم رحم و همه گزینه های درمانی پیش رو

فیبروم ها سرطانی نیستند و به ندرت در حاملگی تداخل ایجاد می کنند. معمولا به آرامی رشد می کنند یا اصلا رشد نمی کنند. بعد از یائسگی، زمانی که سطح هورمون های تولید مثل کاهش می یابد، شروع به کوچک شدن می کنند.

هیچ روش منحصر به فردی برای درمان «فیبروم رحم» وجود ندارد که به طور کامل موثر باشد. اگر علایم فیبروم را دارید، با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید.

انتظار و مشاهده

به گزارش «بهپو»، بسیاری از زنان مبتلا به فیبروم رحم علایمی تجربه نمی کنند یا علایمی دارند که صرفا آزار دهنده است، اما می توان با آن ها زندگی کرد. در چنین حالتی گزینه انتظار و مشاهده بهترین روش درمانی است.
همانطور که اشاره شد فیبروم ها سرطانی نیستند و به ندرت در حاملگی تداخل ایجاد می کنند. معمولا به آرامی رشد می کنند یا اصلا رشد نمی کنند. بعد از یائسگی، زمانی که سطح هورمون های تولید مثل کاهش می یابد، شروع به کوچک شدن می کنند.

دارو ها

دارو های درمانی فیبروم روی هورمون های تنظیم کننده چرخه قاعدگی متمرکز می شوند و مشکلاتی مثل خون ریزی های شدید قاعدگی و فشار لگن را درمان می کنند. این دارو ها فیبروم را از بین نمی برند، اما آن ها را کوچک می کنند:

آگونیست های هورمون ترشح گنادوتروپین: دارو هایی با نام آگونیست های Gn-RH با توقف ترشح استروژن و پروژسترون و ایجاد یائسگی موقت فیبروم را درمان می کنند. با این کار عادت ماهانه متوقف می شود، کم خونی بهبود می یابد و فیبروم کوچک می شود. ممکن است پزشک پیش از عمل جراحی این دارو ها را تجویز کند تا فیبروم ها کوچک شوند.
بسیاری از زنان با مصرف این دارو ها دچار گرگرفتگی می شوند. این دارو ها را نمی توان بیش از سه تا شش ماه مصرف کرد، زیرا ممکن است فرد دچار پوکی استخوان شود.
آی یو دی پروژستین دار: این نوع آی یو دی خون ریزی های سنگین ناشی از فیبروم را کاهش می دهد. آی یو دی پروژستین دار اندازه فیبروم را کوچک نمی کند و از بارداری هم جلوگیری می کند.
ترانکسامیک اسید: این داروی غیر هورمونی برای بهبود خون ریزی های سنگین قاعدگی طراحی شده اند و تنها در این روز ها مصرف می شوند.
دارو های دیگر: دارو هایی مانند قرص های ضد بارداری خوراکی یا دارو های حاوی پروژستین باعث کنترل خون ریزی قاعدگی می شوند، اما اندازه فیبروم را کوچک نمی کنند.

دارو های ضد التهابی غیر استروییدی ترکیبات هورمونی ندارند، اما در کاهش درد ناشی از فیبروم موثرند. این دارو ها خون ریزی های شدید قاعدگی را کنترل نمی کنند. پزشک گاهی مکمل هایی مانند آهن و ویتامین تجویز می کند تا مواد از دست رفته بدن تامین شوند.

روش های غیر تهاجمی درمان فیبروم

این روش غیر تهاجمی، «عمل جراحی اولتراسوند متمرکز با ام آر آی –FUS» نام دارد که دارای ویژگی های زیر است:

یک روش درمانی غیر تهاجمی فیبروم رحم است که در آن رحم حفظ می شود، هیچ برشی صورت نمی گیرد و به صورت سرپایی انجام می شود.
در حالی انجام می شود که داخل دستگاه ام آر آی مجهز به اولتراساوند ترنس دیور با انرژی بالا خوابیده اید. تصویر ام آر آی به پزشک کمک می کند محل دقیق فیبروم رحم را پیدا کند. وقتی فیبروم هدف گرفته شد با امواج صوتی متمرکزِ اولتراساوند ترنس دیور، فیبروم را گرم می کنند تا فیبروم و بافت اطراف آن نابود شوند.
یک تکنولوژی جدید است که محققان می بایست چیز های بیشتری در مورد تاثیرات و خطرات آن در بلند مدت بیاموزند. اما تا کنون داده های جمع آوری شده می گوید FUS فیبروم رحم، بی خطر و موثر است.

روش های کم تهاجم درمان فیبروم

بعضی روش ها می توانند فیبروم را بدون درآرودن آن نابود کنند:

آمبولیزاسیون شریان رحم

ذرات کوچک -عوامل آمبولیک- به داخل رگ های منتهی به رحم منتقل می شوند، جریان خون را به فیبروم ها متوقف می کنند و باعث می شوند آنها کوچک شوند و در نهایت بمیرند. این روش در کوچک شدن فیبروم ها و کاهش علایم ایجاد شده موثر است. اگر خون رسانی به تخمدان ها یا سایر اعضای بدن به خطر بیفتد، برای بیمار عوارضی در پی خواهد داشت.

میولیز

در این روشِ لاپاروسکوپی، با انرژی رادیویی، جریان الکتریکی یا لیزر، فیبروم را از بین می برند و عروق خونی تغذیه کننده آن را تخریب می کنند. یک روش مشابه به نام «کریومیولیز» هم وجود دارد که فیبروم ها را فریز می کند.

میومکتومی رباتیک یا لاپاراکوسکوپی

در «میومکتومی»، جراح فیبروم را خارج می کند و رحم را حفظ می کند. اگر تعداد فیبروم ها کم باشد، احتمالا روش «لاپاروسکوپی» یا «روباتیک» را انتخاب می کند. در این روش از ابزارهای باریک استفاده می کنند که از طریق برش های کوچک به شکم وارد می شوند و کاربردشان حذف فیبروم از رحم است. می توان از طریق این برش های کوچک فیبروم ها را برداشت. این روش «مورسلاسیون» نام دارد که در آن فیبروم را به قطعات کوچکتر تقسیم می کنند و آن ها را از طریق همین برش های کوچک خارج می کنند یا اینکه برش دیگری ایجاد می کنند تا کل فیبروم از طریق آن تخلیه شود.
پزشک با استفاده از دوربین کوچک متصل به یکی از این ابزارها، ناحیه شکمی را در مانیتور می بیند. میومکتومی روباتیک به جراح دید وسیع تری می دهد. این دید 3 بعدی از رحم، نسبت به بقیه انواع روش ها دقت عمل، انعطاف پذیری و مهارت بیشتری دارد.

هیسترسکوپی میومکتومی

این روش هم یکی از انتخاب های درمانی است. اگر فیبروم درون رحم قرار داشته باشند –ساب موکوزال، جراح با استفاده از ابزارهایی که از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم وارد می کند، فیبروم را از بین می برد.

اندومتریال ابلیشن

در این روش درمانی با استفاده از یک ابزار تخصصی که در رحم قرار می گیرد، از حرارت، امواج مایکروویو، آب داغ یا جریان الکتریکی برای تخریب غشای داخلی رحم، اتمام قاعدگی یا کاهش خون ریزی قاعدگی استفاده می شود.
معمولا، «اندومتریال ابلیشن» برای متوقف کردن خون ریزی غیرطبیعی روش موثری است. در این روش فیبروم های ساب موکوزال با «هیستروسکوپی» برداشته می شوند، اما این کار روی غشای خارجی رحم تاثیر نمی گذارد.

روش های سنتی عمل جراحی

میومکتومی شکمی

اگر فیبروم های متعدد، بسیار بزرگ یا بسیار عمیق داشته باشید، ممکن است پزشک از روش جراحی باز شکم برای حذف فیبروم استفاده کند. بسیاری از زنان که به آنان گفته شده «هیسترکتومی» تنها روش درمان آنهاست، می توانند از «میومکتومی شکمی» به عنوان روش جایگزین استفاده کنند. با این حال، زخم ناشی از جراحی می تواند در آینده باروری فرد تاثیر بگذارد.

هیسترکتومی

این جراحی – خارج کردن رحم - تنها راه تایید شده برای درمان دایمی فیبروم های رحمی است. اما جراحی وسیعی است.
هیسترکتومی قابلیت باروری فرد را از او می گیرد. اگر تخمدان ها هم برداشته شوند، یائسگی در پی خواهد داشت و سوال های جدیدی پیش رو قرار می گیرد که آیا می توان برای تخفیف علایم یائسگی از روش جایگزینی هورمون استفاده کرد؟ اکثر زنان مبتلا به فیبروم رحم می توانند تخمدان های خود را حفظ کنند.
اما با توجه به تحقیقات اخیر، بیمار با خطر بیماری های قلبی و عروقی و عارضه های متابولیک پس از هیسترکتومی مواجه می شود، به ویژه اگر قبل از 35 سالگی این عمل را تجربه کند. با پزشک در مورد گزینه های درمانی مطابق با شرایط خود صحبت کنید تا ببینید آیا جایگزین دیگری وجود دارد.

مورسلاسیون در تخلیه فیبروم

اگر یک توده سرطانی که قبلا تشخیص داده نشده باشد را تحت عمل مورسلاسیون قرار دهید، ممکن است خطر ابتلا به سرطان را بالا ببرد. مورسلاسیون به فرآیند شکستن فیبروم به قطعات کوچکتر می گویند و راه های مختلفی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان در آن وجود دارد. راه هایی از قیبل ارزیابی عوامل خطر ساز قبل از عمل جراحی، تکه تکه کردن فیبروم در یک کیسه یا افزایش سطح برش به منظور جلوگیری از مورسلاسیون.
تمام میومکتومی ها خطر یک سرطان تشخیص داده نشده را به همراه دارند، اما معمولا خطر ابتلا به سرطان ناشناخته در زنان در معرض یائسگی کمتر از زنان مسن تر است. همچنین بهتر است بدانید در این روش عوارض جراحی باز شایع تر از احتمال گسترش سرطانِ تشخیص داده نشده است. اگر پزشک شما در حال برنامه ریزی برای مورسلاسیون است، قبل از شروع درمان، درباره خطراتی که متوجه شماست با او صحبت کنید.
سازمان غذا و داروی آمریکا –FDA- به اکثر زنان توصیه می کند از روش مورسلاسیون استفاده نکنند. این سازمان به ویژه به زنان یائسه یا در معرض یائسگی می گوید از این روش اجتناب کنند. خطر ابتلا به سرطان در زنان سالخورده یا در معرض یائسگی بالا تر است. علاوه بر این برای زنانی که دیگر نگران حفظ باروری خود نیستند، روش های کم خطر تر دیگری برای درمان فیبروم وجود دارد.

اگر می خواهید باردار شوید

دو گزینه درمانی هیسترکتومی و ابلیشن اندومتر برای زنانی که می خواهند باردار شوند مورد استفاده قرار نمی گیرند. پیش از تصمیم گیری در مورد روش درمان انتخابی ، توصیه می شود ارزیابی کامل باروری انجام شود.
اگر نیاز به درمان فیبروم باشد، میومکتومی یک انتخاب کلی درمانی است. با این حال، تمام درمان ها دارای مزایا و معایبی هستند که در مورد آن ها باید با پزشکتان صحبت کنید.

خطر ظهور فیبروم جدید

در تمام روش ها به جز هیسترکتومی، جوانه ها - تومورهای کوچکی که پزشک در طی عمل جراحی تشخیص نمی دهد - قابلیت رشد دارند و علایمی ایجاد می کنند که منجر به تداخل در درمان می شوند. به این اتفاق عود فیبروم می گویند. حتی ممکن است فیبروم های جدیدی به وجود آیند که احتمالا نیاز به درمان ندارند.

طب جایگزین

به گزارش «بهپو» به نقل از «کلینیک مایو»، در بعضی از سایت ها و کتاب ها روش های جایگزینی مانند توصیه هایی برای رژیم غذایی، مغناطیس درمانی، مصرف کوهوش سیاه یا دارو های گیاهی دیگر و هومیوپاتی دیده می شود، اما تاکنون تاثیر گذاری هیچ کدام از این روش ها مورد تایید علمی قرار نگرفته است./