نقش تستوسترون در سلامت زنان

«تستوسترون» هورمونی مردانه است اما در بدن زنان نیز تولید می شود و اگرچه مقدار تستوسترون تولید شده در تخمدان و غدد آدرنال زنان به اندازه مردان نیست، اما همین مقدار کم -15 تا 70 نانوگرم در دسی لیتر- به صورت ترکیبی با دیگر هورمون ها خلق و خو، انرژی، میل جنسی و عملکرد فیزیکی بدن آنها را کنترل می کند.

«تستوسترون» هورمونی مردانه است اما در بدن زنان نیز تولید می شود و اگرچه مقدار تستوسترون تولید شده در تخمدان و غدد آدرنال زنان به اندازه مردان نیست، اما همین مقدار کم -15 تا 70 نانوگرم در دسی لیتر- به صورت ترکیبی با دیگر هورمون ها خلق و خو، انرژی، میل جنسی و عملکرد فیزیکی بدن آنها را کنترل می کند.
به گزارش «بهپو»، اگر سطح تستوسترون در بدن زنان طبیعی باشد عملکردهای زیادی در بدن به درستی انجام می شوند که در سلامت زنان نقش دارند. از آن جمله:

سلامت استخوان ها: میزان مناسب تستوسترون باعث حفاظت از رشد استخوان ها و قدرت آنها می شود، درحالیکه کم یا زیاد بودن بیش از اندازه تستوسترون به استخوان ها آسیب می زند. طبق مطالعه ای که در سال 2016 در مجله «Clinical Interventionsin Aging» به چاپ رسید هر دو هورمون تستوسترون و استروژن برای تشکیل استخوان ها ضروری هستند.
سلامت شناختی را ارتقا می دهد: براساس دستورالعمل منتشر شده در اکتبر 2014 در مجله «Journal of ClinicalEndocrinology & Metabolism» تستوسترون روی اعصاب اثر حفاظتی دارد. مطالعه ای روی زنان یائسه مبتلا به آلزایمر نشان داد که آنها نسبت به گروه شاهد، تستوسترون و استروژن کمتری دارند. مطالعه دیگری دریافت بالاتر بودن تستوسترونِ پلاسما در زنان یائسه باعث می شود در انجام اعمال ریاضی و درک ارتباطات فضایی موفق تر باشند.
حفظ میل جنسی: تستوسترون به عنوان هورمون جنسی مردانه شناخته می شود، اما زنان هم مقداری از این هورمون را در بدن خود دارند؛ دقیقا شبیه مردانی که مقدار کمی استروژن در بدن دارند. این هورمون در میل و شهوت جنسی نقش مهمی ایفا می کند و انرژی لازم را برای برقراری رابطه جنسی تامین می کند.

کمبود تستوسترون در زنان چه پیامدهایی دارد؟

انجمن غدد درون ریز می گوید سطح تستوسترون بین سنین 20 تا 40 سالگی تا حدودی افزایش می یابد، اما این افت و خیز شدید و ناگهانی نیست؛ مثل کاهش استروژنی که در یائسگی اتفاق می افتد.
بعضی از زنان یائسه دچار کمبود تستوسترون می شوند که کاهش میل جنسی را به دنبال دارد. پچ ها و برچسب های تستوسترون در بعضی از زنان به افزایش میل جنسی کمک می کند.
کمبود تستوسترون مشکلاتی مثل خستگی و افزایش خطر کاهش ذخایر استخوانی، پوکی استخوان و شکستگی را به دنبال خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: عدم تعادل هورمونی در زنان چه عوارضی به دنبال دارد؟

بالا بودن تستوسترون در زنان چه پیامدهایی دارد؟

بالا بودن نوعی هورمون مردانه –آندروژن- در بدن زنان که با نام تستوسترون آزاد شناخته می شود منجر به بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود؛ سندرم تخمدان پلی کیستیک عارضه ای است که نظم عادت ماهانه و تخمک گذاری را بر هم می زند. مرکز سلامت زنان می گوید حدود 10 درصد زنان در دوره باروی دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک می شوند و ممکن است علایم زیر را مشاهده کنند:

چرخه عادت ماهانه نامنظم یا نداشتن عادت ماهانه در بعضی ماه ها: بالا بودن آندروژن هایی که با سندرم تخمدان پلی کیستیک در ارتباطند منجر به برهم خوردن نظم و دفعات عادت ماهانه و حتی از دست دادن برخی پریودها در برخی از ماه ها می شود.
ناباروری: از آن جا که ممکن است زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک تخمک گذاری نداشته باشند، باروری آنها با مشکلاتی همراه خواهد شد.
رشد موهای زاید: متعادل نبودن هورمون ها در این بیماری منجر به رشد موهای زاید در پشت، سینه، شکم و روی انگشتان می شود.
کیست تخمدان: از آن جا که تخمک ها از فولیکول های تخمدان آزاد نمی شوند، فولیکول های نارس به هم جوش می خورند و کیست های بزرگ و دردناکی ایجاد می کنند.
مشکلات پوستی: چربی پوست، آکنه، لکه های تیره یا شوره سر از جمله مشکلات سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند.
سقط جنین: اگر زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باردار شوند، خطر سقط جنین در آنها بالاست.

بالا بودن تستوسترون در زنان در اثر سندرم تخمدان پلی کیستیک یا در اثر مشکلات دیگر منجر به مشکلات جدی از قبیل مقاومت انسولینی، دیابت، کلسترول بالا، فشار خون بالا و بیماری قلبی می شود.

چه وقت زنان درمان تستوسترون را انجام دهند؟

انجمن غدد درون ریز در آخرین دستورالعمل خود توصیه می کند زنان سالم برای درمان مشکلات زیر از تستوسترون درمانی استفاده نکنند:

ناباروری
اختلال عملکرد جنسی به جز اختلال کمبود میل جنسی –HSDD
عملکردهای شناختی
بیماری های قلبی عروقی
سندرم متابولیک
مشکلات استخوانی
حفظ سلامت عمومی بدن

شواهد علمی وجود دارد که ایمنی و تاثیر کوتاه مدت تستوسترون درمانی در زنان یائسه مبتلا به اختلال کمبود میل جنسی را تایید می کند. متخصصان می گویند استفاده سه تا شش ماهه از داروهای غیر خوراکی مثل ژل ها، کرم ها و پچ های پوستی مفید خواهد بود.
اگر پزشک این درمان را تجویز کند، می بایست هر شش ماه سطح تستوسترون را در بدنتان کنترل کنید تا آندروژن بیش از حد افزایش پیدا نکند. اگر زنی در شش ماهه اول به درمان پاسخ نداد می بایست درمان را قطع کند.
به گزارش «بهپو» به نقل از «اِوری دی هلث»، تاییدیه FDA برای دارو های تجویزی تستوسترون تنها برای استفاده مردان مبتلا به کمبود تستوسترون صادر شده است. بعضی از داروخانه ها که داروهای ترکیبی درست می کنند می توانند علاوه بر داروهای بدون نسخه داروهای منحصر به فردی برای هر کدام از زنان مبتلا به مشکلات تستوسترونی بسازند و این محدودیت را رعایت نکنند./