بررسی علل مختلف خارش چشم و مسیر درمان

چشم به علل مختلفی دچار خارش می شود. «خارش چشم»، با نام علمی «آکولار پروریتوس» اغلب به علت آلرژی بروز می کند، اما عفونت، التهاب، تغییرات و اختلالات هورمونی هم می تواند جزو علت های آن باشد.

چشم به علل مختلفی دچار خارش می شود. «خارش چشم»، با نام علمی «آکولار پروریتوس» اغلب به علت آلرژی بروز می کند، اما عفونت، التهاب، تغییرات و اختلالات هورمونی هم می تواند جزو علت های آن باشد.
به گزارش «بهپو»، نشانه های دیگری که همراه با خارش چشم دیده می شوند، قرمزی، تورم یا ریزش اشک هستند. اگر خارش چشمتان بهتر نشد یا دچار احساس سوزش، «قرمزی چشم»، کلفت شدن پلک ها، حساسیت به نور یا ترشحات چسبنده شدید می بایست به چشم پزشک مراجعه کنید.
نحوه درمان خارش چشم به علت آن بستگی دارد. در اینجا به برخی از علت ها اشاره شده است:

تب یونجه و آلرژی ملتحمه

ممکن است ماده آلرژی زایی پوشش نازک روی سفیدی چشم و داخل پلک را ملتهب کند و ایجاد خارش، قرمزی، تورم و گاهی اشک کند. «تب یونجه» زمانی بروز می کند که گرده های گیاهان واکنش آلرژیک ایجاد می کنند. از دیگر عوامل آلرژی می توان به ذرات ریز داخل مو های حیوانات، کپک ها، غذا ها و داروها اشاره کرد.
ممکن است آلرژی، علاوه بر خارش چشم باعث عطسه و آبریزش بینی هم شود. این نشانه ها گاهی با سرماخوردگی اشتباه گرفته می شوند. در صورت ابتلا به سرماخوردگی دچار خارش چشم نمی شوید، اما ممکن است تب داشته باشید. نشانه های سرماخوردگی حدود یک هفته ادامه دارند، اما نشانه های آلرژی با حذف عامل آلرژی رفع می شوند.
همیشه حذف عامل محرک، ممکن نیست، به ویژه اگر عامل شناسایی نشده باشد. مصرف «آنتی هیستامین ها» با انسداد ترشح هیستامین از بروز خارش و دیگر نشانه های آلرژیک جلوگیری می کنند. «کورتیکو استرویید ها» به کاهش تورم و التهاب کمک می کنند. زدن عینک های ایمنی –که کاملا اطراف چشم را در بر می گیرند- از بروز خارش چشمی ناشی از ذرات ریز جلوگیری می کند. با مالیدن کمی وازلین یا روغن به اطراف سوراخ های بینی می توانید به خروج ذرات گیر افتاده در بینی کمک کنید.

بیشتر بخوانید: طرز تشخیص حساسیت از سرماخوردگی

خستگی چشم

وقتی زمان زیادی بدون استراحت به چیزی مثل صفحه کامپیوتر، موبایل یا تبلت خیره می شوید، دچار «خستگی چشم» خواهید شد. نشانه خستگی چشم، خارش، درد و سوزش است که ممکن است خشکی، پر آبی و حساسیت به نور را هم شامل شود.
برای پرهیز از این حالت هر ساعت چند دقیقه چشمانتان را ببندید، روی چیز دیگری متمرکز شوید یا پلک بزنید.

بیشتر بخوانید: هنگام کار با رایانه به چشم فرصت استراحت بدهید

جسم خارجی در چشم

اگر ذرات گرد و غبار، مژه یا «جسم خارجی» داخل چشم باشد، ممکن است دچار احساس خارش و گاهی آبریزش چشم می شوید.
اگر این عارضه سطحی باشد می توان با آبکشی آن را خارج کرد. سرتان را نزدیک سینک ببرید و به مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشم مورد نظر آب بریزید. اگر موفق نشدید به پزشک مراجعه کنید. نباید خودتان پلکتان را برگردانید و با دستمال جسم را خارج کنید، چون ممکن است به چشم آسیب بزنید. این کار پزشک است. اگر جسم عمیق تری به داخل چشم رفته باشد پزشک با بی حس کردن و خارج کردن آن با وسایل مخصوص، وضع چشم را بهبود می بخشد.

کراتیت – التهاب قرنیه

از جمله نشانه های کراتیت می توان به خارش، احساس وجود جسمی در چشم، قرمزی، درد و ترشح اشاره کرد. التهاب قرنیه ممکن است در اثر استفاده طولانی مدت از لنز، جراحت خفیف یا عفونت ویروس هرپس –عامل تبخال، باکتری یا قارچ ایجاد شود.
به جز برداشتن عامل التهاب –مثلا لنز، نیازی به درمان دیگری نیست. در صورت بروز عفونت، پزشک از دارو استفاده می کند.

بلفاریت

از جمله نشانه های «بلفاریت» -التهاب لبه یا حاشیه پلک- می توان به خارش، پوسته های ریز روی مژه و چسبندگی پلک به هنگام بیدار شدن اشاره کرد. ممکن است احساس کنید در چشمتان شن وجود دارد.
رعایت کردن بهداشت پلک ها، بلفاریت را بهبود می دهد. قرار دادن کمپرس گرم –مثلا قرار دادن حوله در آب داغ- به مدت 5 دقیقه روی چشم بسته و سپس ماساژ آهسته آن از جمله این روش هاست. با این کار روغن غده های داخلی پلک خارج می شود و پوسته های روی پلک پاک می شوند.

تغییرات هورمونی

تغیررات هورمونی ناشی از یائسگی، بارداری و مصرف قرص های ضد بارداری می تواند باعث خشکی و خارش چشم شود، به ویژه اگر سن بالا رفته باشد.
قطره های اشک مصنوعی به طور موقت این وضعیت را بهبود می دهند. قرار دادن کمپرس گرم روی چشم باعث از بین رفتن خشکی چشم می شود. به مدت 5-10 دقیقه حوله ای که در آب داغ خیس کرده اید را روی چشم قرار دهید. داشتن رژیم غذایی سالم که حاوی امگا 3 و امگا 7 باشد، محافظت چشم از باد و غبار، نوشیدن مایعات کافی به منظور حفظ رطوبت بدن و استفاده از دستگاه مرطوب کننده هوا می تواند به رهایی از این وضع کمک کند. در صورتی که خشکی و خارش چشمتان دایمی است به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: عدم تعادل هورمونی چه علایمی دارد؟

اگزمای اتوپیک/اگزمای تماسی پلک یا درماتیت

برخی از مبتلایان به «اگزمای اتوپیک» در اطراف پلک دچار خارش شدید می شوند که با التهاب و آبریزش بینی همراه است. در «درماتیت» –اگزمای تماسی پلک- هر چیزی می تواند باعث التهاب شود؛ صابون، لوازم آرایشی، گرد و غبار، کلر و مواد شیمیایی، دما و رطوبت بالا یا مالش. خارش ممکن است با پوسته ریزی و قرمزی هم همراه باشد.
می بایست از هر چیز که باعث تحریک اگزما می شود دوری کنید. بعد از شستن دست ها، چشم را با آب ساده بشویید. برای شستشوی پوست از شوینده های کرم دار استفاده کنید. درمان این عارضه با کورتیکواسترویید های خفیف، پماد، کرم یا در مواقع شدید داروی خوراکی انجام می شود.

روزاسه آکولار

برخی از مبتلایان به بیماری پوستی روزاسه ممکن است روزاسه آکولار هم داشته باشند که در آن چشم ها دچار خارش، سوزش و قرمزی می شوند. این عارضه معمولا افراد بین سنین 30 و 50 را درگیر می کند.
مراقبت منظم از چشم ها و مصرف دارو می تواند از بروز علایم جلوگیری کند. این عارضه هر چند وقت یک بار عود می کند و بعد خاموش می شود.

سندرم چشم خشک

در این عارضه لایه اشکی که چشم ها را نرم و محفاظت می کند، دچار اختلال و چشم دچار خشکی و خارش می شود. «سندرم خشکی چشم» به علل مختلفی مثل استفاده از لنز، یائسگی و سندرم شوگرن رخ می دهد.
مصرف برخی از دارو ها مثل دیورتیک ها، آنتی هیستامین ها، ضد افسردگی ها، دارو های اضطراب و دیگر مشکلات روانی، دارو های آکنه، مسدود کننده های بتا و بعضی از قطره های چشمی هم موجب خشکی و خارش چشم می شود.
اگر دارو علت زمینه ای خارش و خشکی چشم باشد، پزشک آن را تغییر می دهد یا از پماد، ژل، قطره های روان کننده و اشک مصنوعی تجویز می کند. مصرف کورتیکواستروییدها به مدت کوتاه می تواند التهاب را تخیف دهد. پلاک های پانکتال حوضچه اشک کنار چشم را مسدود می کنند تا اشک بیشتری تولید شود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با داروهایی که باعث خشکی چشم می شوند

سندرم شوگرن

این عارضه یک اختلال خود ایمنی است که در آن غده های اشک و بزاق مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می گیرند. ممکن است همراه با این بیماری، بیماری های خود ایمنی دیگری مانند آرتریت روماتویید، لوپوس یا اسکلرودرمی بروز کند. خشکی و خارش چشم، خشکی دهان –که صحبت کردن و خوردن را دچار مشکل می کند- از علایم «سندرم شوگرن» است.
درمان قطعی برای این عارضه وجود ندارد. اشک مصنوعی و روان کننده های چشمی، پماد، داروهای کورتیکواستروییدی و پلاک های پانکتال از جمله داروهای سندرم شوگرن است. استفاده از عینک های ویژه ای که واشر آن مرطوب است، هم از عوامل تحریک چشم حفاظت می کند و هم آن را مرطوب نگه می دارد.

روش های درمان چشم خشک

اشک مصنوعی و بهداشت چشم

قطره، ژل و لوبریکانت های اشک مصنوعی به صورت بدون نسخه موجود هستند. این داروها شرکت های تولیدی متعددی دارند که تنها با سعی و خطا متوجه می شوید کدام برای شما بهتر است. اگر بیش از 3 بار در روز از اشک مصنوعی استفاده می کنید حتما از انواع بدون مواد نگهدارنده این داروها خریداری کنید. تحقیقات نشان داده اند مواد نگهدارنده در طولانی مدت باعث آسیب به سطح چشم می شوند.
ممکن است با توجه به مشکلات چشمی شما، پزشک از قطره های کورتیکواستروییدی کوتاه مدت استفاده کند. دوز پایین و مدت زمان کوتاه، دو فاکتور مهم در مصرف این داروهاست. علت خارش چشم هرچه باشد باید از دست زدن و مالیدن چشم و استفاده از لوازم آرایشی پرهیز کنید. قبل از لمس چشم دست هایتان را حتما بشویید.

نکاتی برای استفاده از لنز

به گزارش «بهپو» به نقل از «وبمد»، یکی از ضروری ترین نکات برای مصرف کننده های لنز تماسی، رعایت بهداشت است. در این صورت احتمال ابتلا به عارضه های بالا را کاهش می دهید. استفاده طولانی مدت از لنز موجب خارش چشم می شود، زیرا لنز خشک می شود. علاوه بر این اگر لنز یک بار مصرف باشد تجمع ذرات باعث خارش می شود. اگر لنز را اشتباه بگذارید یا اگر آلوده باشد باعث خارش و ناراحتی می شود. در صورت بروز چنین اتفاقی لنز را خارج کنید، با محلول بشویید و دوباره در چشم قرار دهید. اگر بهتر نشدید، لنز را عوض کنید./