آشنایی با خواص سماق، ادویه محبوب سفره های ایرانی

سماق در آشپزی پارسی، عربی و هندی جایگاه ویژه‌ای دارد. در آمریکا و اروپا از سماق علاوه بر طعم‌دهنده، برای مصارف دارویی و صنعت دباغی نیز استفاده می‌شود. عصاره سماق و ترکیبات زیستی فعال موجود در آن دارای خواص ضد قارچ، ضد میکروبی، آنتی اکسیدان و ضد التهاب است.

سماق رو بده؛ این عبارت آشنا رو زمانی بیشتر می شنویم که بساط کباب پهن باشه. بیشتر ما کباب رو با سماق دوست داریم به خاطر این که خوشمزه تر میشه، اما واقعیت اینه که مصرف گوشت با سماق حکمتی داره که از روزگاران قدیم اجداد خردمند ما ازش مطلع بودن و بهش عمل می کردن. سماق خواص شگفت انگیزی داره که یکی از اون ها کاهش مضرات گوشته. این ریزه میزه خوشمزه در هفت سین هم جایگاه ویژه ای داره.
به گزارش «بهپو»، «سماق» بیشتر در مناطق نیمه گرمسیری و معتدل می‌روید و جزو ۱۰ آنتی اکسیدان گیاهی بر‌تر محسوب می‌شود. ایران و به طور کلی خاورمیانه و کشورهای حاشیه مدیترانه از مهم‌ترین تولیدکنندگان این گیاه ارزشمند محسوب می‌شوند. کلمه سماق از ریشه یک کلمه قدیمی فرانسوی به نام –Sumac- به معنای قرمز –red-گرفته شده است.
سماق در آشپزی پارسی، عربی و هندی جایگاه ویژه‌ای دارد. در آمریکا و اروپا از سماق علاوه بر طعم‌دهنده، برای مصارف دارویی و صنعت دباغی نیز استفاده می‌شود. عصاره سماق و ترکیبات زیستی فعال موجود در آن دارای خواص ضد قارچ، ضد میکروبی، آنتی اکسیدان و ضد التهاب است. اگر می خواهید با فواید این ماده پر خاصیت آشنا شوید، در این مقاله با ما همراه شوید.

خواص ضد التهابی سماق

خاصیت ضد التهابی این گیاه باعث می‌شود که در کاهش تب موثر باشد. این گیاه در درمان آرتریت، التهاب پوست و مشکلات تنفسی مانند برونشیت و سرماخوردگی نقش دارد؛ همچنین می‌توان بسیاری از انواع آلرژی را با سماق درمان کرد.

خواص ضد میکروبی سماق

سماق در مبارزه با باکتری‌های عامل «سالمونلا» بسیار موثر است. می‌توان سبزیجات را هنگام شستشو با عصاره سماق مخلوط کرد تا انواع میکروب‌های سبزی زدوده شوند.

خواص ضد قارچی سماق

دانه‌های سماق قادر به درمان یک نوع قارچ خاص به نام قارچ «آسپرژیلوس» هستند. این قارچ سبب عفونت ریه و سایر اندام‌های بدن می‌شود.

خواص آنتی اکسیدانی سماق

سماق مملو از «ویتامینC» و اسیدهای چرب «امگا ۳» است و از بیماری‌های قلبی عروقی و سکته مغزی جلوگیری می‌کند. «کوئرستین» موجود در سماق به عنوان یک ترکیب فلاوونوییدی، منجر به افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی می شود و باعث برداشت بعضی از رادیکال‌های آزاد، کاهش استرس اکسیداتیو و کاهش پراکسیداسیون لیپیدها می‌گردد. این ماده به بدن کمک می‌کند تا از شر رادیکال‌های آزاد، به ویژه در دستگاه گوارش خلاص شود. سماق جزو ۱۰ آنتی اکسیدان گیاهی بر‌تر محسوب می‌شود.

سماق و دیابت

«فلاوونوییدهای» موجود در سماق مانع از ایجاد عوارض دیابت در افراد می‌شوند، از جمله این عوارض می توان به آب مروارید اشاره کرد. همچنین فلاوونوییدها موجب مهار عملکرد حامل روده‌ای «گلوکز» می شوند و از جذب گلوکز جلوگیری می کنند.
از دیگر فواید سماق می‌توان به کاهش قند خون هم اشاره کرد.
از طرفی سطح بالای قند خون در افراد دیابتی منجر به عوارض فراوانی همچون بیماری‌های چشمی‌ و عروقی می‌شود. رسوب کلاژن و گلیکوپروتئین‌ها در دیواره عروق خونی موجب ضخیم شدن دیواره رگ و در نتیجه آترواسکلروز می‌شود. بنابراین کاهش قند خون توسط این گیاه می‌تواند به عنوان یک اثر مفید در کاهش آترواسکلروز تلقی شود.

سماق و پروفایل لیپیدی خون

نتایج تحقیقات علمی نشان داده‌اند «گلیکوپروتئین‌های» استخراج شده از میوه سماق موجب کاهش میزان کل کلسترول، تری گلیسیرید، LDL-C و افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی می‌شوند. همچنین سماق با افزایش فعالیت گیرنده‌های LDL و افزایش کاتابولیسم در کبد، سطح کلسترول را کاهش می‌دهد. علاوه بر این مصرف سماق همراه با غذاهای پرچرب می‌تواند از افزایش زودگذر چربی خون پس از صرف غذا که به شدت خطرناک است، جلوگیری کند.

سماق و بیماری‌های قلبی عروقی

«کامپفرول» و «اسید گالیک» موجود در سماق می‌تواند نقش مهمی را در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های عروقی و آترواسکلروز ایفا کند. این ماده غذایی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مانند عروق کرونر، پرفشاری خون و شوک ایسکمیک نقش موثری دارد.

سماق و فشار خون

بر اساس بررسی‌های انجام شده ترکیبات موجود در سماق فشار خون بالا را کاهش می‌دهند. همچنین فلاوونوییدهای این گیاه با مسدود کردن کانال‌های کلسیمی، ورود کلسیم به داخل سلول و خروج کلسیم از ذخایر سلولی را مهار می‌کنند. این عمل موجب شل‌ شدن عضلات دیواره قلب و عروق می‌شود و از فشار خون جلوگیری می کند.

سماق و نقرس

نقرس بیماری شناخته شده‌ای است که علت آن افزایش میزان اسید اوریک در خون است. اسید اوریک بالا باعث ایجاد کریستال‌هایی می‌شود که در مفاصل، تاندون‌ها و بافت‌های اطراف رسوب می‌کنند و مشکلات مختلفی را ایجاد می‌کند. یافته‌های علمی حاکی از آن است که سماق می‌تواند میزان اسید اوریک خون در بیماران مبتلا به نقرس را کاهش دهد.

خواص دیگر سماق

سماق حاوی پروتئین، فیبر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر است.
از عصاره سماق برای دوران نقاهت استفاده می‌شود.
اشتهاآور است.
از رشد تومور جلوگیری می‌کند.
مانع ورود صفرا به معده می‌شود.
گیاهی مُدِر است و باعث دفع اوره می‌شود.
باعث التیام زخم می‌شود.
ترک پوست را از بین می‌برد.
باعث درخشان شدن مو می‌شود.
در درمان اگزما موثر است.
تشنگی را رفع می‌کند.
خاصیت سم‌زدایی دارد.
در کاهش وزن موثر است.
برای درمان اسهال از آن استفاده می شود.
در درمان خونریزی بواسیر موثر است.
در درمان آفت دهان و آبسه کمک کننده است.
از سرماخوردگی جلوگیری می‌کند.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «ساینس»، در برخی کشور‌ها سماق در قالب مکمل‌های دارویی با همین نام عرضه می‌شود و بسیار پرطرفدار است./