آیا کودکان هم به کلسترول بالا دچار می شوند؟

کلسترول بالا تنها در بزرگسالان اتفاق نمی افتد و کودکان نیز در معرض کلسترول بالا قرار دارند؛ کلسترول بالا در کودک ممکن است منجر به مشکلات جسمی از قبیل بیماری قلبی در سنین بالاتر گردد. از کجا بفهمیم کودکمان کلسترول بالا دارد؟ سن غربالگری کلسترول بالا در کودک، چه سنی است؟

کلسترول بالا تنها در بزرگسالان اتفاق نمی افتد و کودکان نیز در معرض کلسترول بالا قرار دارند؛ کلسترول بالا در کودک ممکن است منجر به مشکلات جسمی از قبیل بیماری قلبی در سنین بالاتر گردد. کلسترول بالا باعث تشکیل پلاک در جدار سرخرگ هایی می شود که خون قلب و دیگر اندام ها را تامین می کنند. پلاک ها باعث تنگ شدن عروق و انسداد جریان خون به سمت قلب شده و موجب مشکلات قلبی و سکته مغزی می شوند.

چرا کلسترول کودک بالا می رود؟

سطح کلسترول کودکان به سه عامل بستگی دارد:

وراثت (از والدین به فرزندان به ارث می رسد)
رژیم غذایی
چاقی

در بیشتر موارد کودکان مبتلا به کلسترول بالا این عارضه را از والدینشان به ارث می برند.

آیا لازم است کودکم آزمایش تشخیص کلسترول بدهد؟

پزشک می تواند با یک آزمایش خون ساده میزان کلسترول کودکانی که در سنین مدرسه هستند را بررسی کند. اگر در خانواده سابقه قوی بیماری های قلبی باشد یا اگر یکی از والدین دچار کلسترول بالا باشد، انجام چنین آزمایشی بسیار مهم و ضروری است. نتیجه آزمایش خون مشخص می کند که کلسترول کودک بالا است یا خیر.
انجمن ملی قلب، ریه و خون امریکا پیشنهاد می دهد تمامی کودکان، یک بار بین سنین 9 تا 11 سالگی و دوباره بین سنین 17 تا 21 سالگی تحت غربالگری کلسترول خون قرار بگیرند.
به کودکان دارای سابقه خانوادگی کلسترول یا چربی خون بالا یا سابقه خانوادگی نارسایی قلبی، انجام غربالگری انتخابی توصیه می شود. همچنین به کودکان بین 2 تا 8 سال که شاخص توده بدنی آنها بیش از 98 درصد و کودکان بین 12 تا 16 سال که شاخص توده بدنی آنها بیش از 85 درصد باشد یا کودکانی که در معرض دود تنباکو، دود سیگار، دیابت یا فشار خون بالا هستند نیز توصیه می شود تحت غربالگری قرار بگیرند.
توصیه شده است که اولین غربالگری کلسترول کودک در سن 2 سالگی صورت گیرد و تا 10 سالگی غربالگری دیگری لازم نیست. کودکان زیر 2 سال نباید تحت غربالگری قرار بگیرند. اگر پروفایل لیپیدی ناشتا نرمال باشد کودک می بایست سه تا پنج سال بعد دوباره تحت غربالگری قرار بگیرد.
اگر کودکی دچار اضافه وزن یا چاقی بود و به چربی خون بالا یا کلسترول خوب (HDL) پایین مبتلا بود مدیریت وزن اولین مرحله درمان محسوب می شود. یعنی باید رژیم غذایی او با مشورت متخصص تغذیه بهبود داده شود و فعالیت های فیزیکی کودک افزایش یابد.
در کودکان 10 سال به بالای مبتلا به کلسترول بالای شدید (یا کلسترول بالا به علاوه سابقه خانوادگی بیماری های قلبی زودهنگام) درمان دارویی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

کلسترول بالای کودک چگونه درمان می شود؟

بهترین راه درمان کلسترول بالای کودکان، اصلاح رژیم غذایی و داشتن برنامه فعالیت های فیزیکی است. در این برنامه بهتر است کل خانواده با کودک همراه شوند. در اینجا به نکاتی اشاره می کنیم:
غذاهایی با چربی کل، چربی اشباع، چربی ترانس و کلسترول پایین مصرف کنید: میزان چربی کلی که یک کودک مصرف می کند باید 30 درصد یا کمتر از 30 درصد از کالری کل روزانه باشد. این توصیه به کودکان زیر دو سال تعمیم پیدا نمی کند. چربی اشباع باید زیر 10 درصد کل کالری روزانه باشد و از چربی ترانس نیز پرهیز شود. در کودکانی که در دسته پرخطر قرار دارند می بایست چربی اشباع به زیر 7 درصد و کلسترول موجود در رژیم غذایی به 200 میلی گرم در روز کاهش یابد.
غذا های متنوعی انتخاب کنید تا کودکتان تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند.
ورزش منظم: ورزش های هوازی منظم مثل دوچرخه سواری، دو، پیاده روی و شنا به افزایش HDL (کلسترول خوب) کمک می کند و خطر بیماری های قلبی عروقی را در کودک کاهش می دهد.

در اینجا به نمونه هایی از غذا های مفید برای کودک اشاره می شود:

صبحانه: میوه، غلات صبحانه بدون شکر، بلغور جو دوسر و ماست کم چرب، انتخاب های خوبی برای صبحانه هستند. همچنین می توانید شیرهای بدون چربی یا 1 درصد چربی (پس از سن 2 سالگی، یا با توصیه پزشک) مصرف کنید.
برای ناهار و شام: غذاهای پخته یا گریل شده به جای سرخ شده. از نان های کامل استفاده کنید. همچنین می توانید به کودک کراکرهای کامل با سوپ، عصاره گوشت و خوراک بدهید. غذاهایی مانند پاستا، لوبیای گرم، برنج، ماهی و ماکیان بدون پوست درست کنید. همواره میوه های تازه را با پوست در کنار غذا میل کنید.
میان وعده ها: میوه، سبزیجات، نان ها و غلات صبحانه بهترین میان وعده برای کودکان هستند. کودک می بایست از مصرف نوشیدنی های گازدار و آب میوه های کارخانه ای پرهیز کند.

بهترین راه برای درمان کلسترول بالا در کودکان داشتن برنامه غذایی و ورزشی برای کل افراد خانواده است که اگر اینها تاثیرات دلخواه را اعمال نکردند آنگاه باید دارو درمانی برای کودکان بالای هشت سال در نظر گرفته شود. برخی از این داروها که در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند کلستیرامین، کلستیپول، کلسولام هستند. مطالعات اخیر بی‌خطر بودن مصرف داروهای کلاس استاتین را برای کلسترول بالا در کودکان مورد حمایت قرار داده‌اند. سطح کلسترول کودکان ۳ ماه بعد از اعمال رژیم غذایی ومصرف دارو باید کنترل شود./