14 حقیقت شگفت انگیز درباره استخوان

همیشه فکر می کنیم استخوان ها موهبتی دائمی اند، تا اینکه پایمان می شکند یا در سالمندی دچار پوکی استخوان می شویم. در واقع احتمالا به استخوان هایتان به عنوان ذخیره ای نگاه نمی کنید که نیاز دارند برای یک عمر حفاظت و تغذیه شوند. اما جالب است بدانید در استخوان های شما اسرار شگفت انگیزی نهفته است و عادات و سبک زندگی شما در جوانی روی کیفیت استخوان ها در پیری اثر گذار خواهد بود.

1- استخوان ها زنده اند

شاید تصورتان بر این است که استخوان ها شبیه صخره ای سنگی هستند؛ اما آنها زنده اند. در واقع گروهی از سلول ها به نام استئوبلاست ها (استخوان سازها) مدام در حال تولید استخوان های تازه و قوی هستند، در حالی که دسته دوم یا استئوکلاست ها (استخوان کاه ها) با بلعیدن استخوان ها آن ها را از بین می برند.
این زور آزمایی دائمی بین تشکیل و تخریب استخوان، بازسازی مداوم استخوان (bone remodeling) نام دارد.
به همین دلیل استخوان ها پس از شکستن دوباره ساخته می شوند، در نوجوانی به سرعت رشد می کنند و متاسفانه در پیری رو به کاهش می روند.

بیشتر بخوانید: باورهای درست و غلط درباره پوکی استخوان

2- حساب بانکی استخوان ها را پر کنید

اگر می خواهید سود بالایی برداشت کنید، از همین حالا پس انداز کنید.
ورزش کردن، وزنه برداری، دویدن و هر فعالیتی که ماهیچه ها را به حرکت در می آورد، استخوان ها را به ذخیره مواد معدنی بیشتر، تقویت و متراکم شدن تشویق می کند. از آنجایی که در حدود سن 30 سالگی تراکم استخوان به اوج خود می رسد و پس از آن رو به کاهش می رود، هر چه بیشتر در جوانی استخوان بسازید بیشتر می توانید خرج کنید. به این فرایند به عنوان بیمه بازنشستگی استخوانی نگاه کنید.
اگر قبل از برداشت از حساب، حساب استخوانی خود را پر کرده باشید به مرحله کمبود استخوان که باعث افزایش شانس شکستگی استخوان می شود نخواهید رسید.

3- اگر عادت ماهانه ندارید، با مشکل بزرگی روبرو هستید

زنان جوانی که عادات ماهانه منظم در آنها متوقف شده است، دچار افت شدید هورمون می شوند. این عارضه شبیه یائسگی است و منجر به کاهش ذخایر استخوانی می شود. بی اشتهایی عصبی به خصوص می تواند با به تاخیر انداختن و بی نظمی پریودها به استخوان ها آسیب بزند.
اگر زنی پریود نشود یا دفعات آن از حد نرمال کمتر باشد مثل این است که در دهه بیست یا سی عمر خود دچار یائسگی شده و افت استروژن ناشی از این وضعیت باعث سرعت گرفتن فرایند نوسازی استخوان و بر هم زدن تعادل استخوانی می شود. در این وضعیت مقدار استخوانی که حل شده و از بین می رود بیش از مقدار استخوانی است که ساخته می شود.

4- استخوان ها واحدهای ذخیره سازی هستند

می خواهید بدانید که نیاز به مواد معدنی اضافه دارید؟ باید استخوان ها را بررسی کنید. اگر به علت شیر دهی نیاز به کلسیم داشته باشید، بدن میزان اضافی کلسیم را از استخوان به کودک انتقال می دهد و در عین حال به مادر آسیبی وارد نمی شود.
تنها اشکال کار این است که گاهی مواد سمی مانند سرب و جیوه نیز می توانند در واحد های ذخیره استخوانی ساکن شوند. استخوان اصلی ترین منبع ذخیره کلسیم و فسفات است و موادی مانند فلزات سنگین را به اندازه کم برای مدت طولانی ذخیره می کند.
با وجود این، احتمال اینکه مواد خوب و بدی که استخوان ذخیره می کند در یک زمان در حجم زیاد آزاد شده و مشکلات جسمی ایجاد کند، کم است.

بیشتر بخوانید: 15 دستور غذایی که کلسیم بدن را افزایش می دهند

5- مشروبات الکلی برای استخوان مضر است

الکل زیاد به کبد، مغز و دیگر قسمت های بدن آسیب می رساند و مشکلی بزرگ برای استخوان ها محسوب می شود.
کسانی که زیاد مشروب می خورند تراکم استخوانی پایینی پیدا می کنند و وقتی تراکم استخوان به حد کافی کم شد به مرحله استئوپنی می رسند. در استئوپنی هنوز پوکی استخوان اتفاق نیفتاده اما تراکم استخوان به مرزی رسیده که شانس ابتلای فرد به پوکی استخوان بالاست.
استئوپنی از پوکی استخوان خفیف تر است اما عادت مصرف مشروبات الکلی در طول زمان موجب کاهش ذخایر استخوانی و ابتلا به پوکی استخوان خواهد شد. سیگار کشیدن نیز مثل مصرف مشروبات الکلی یک عامل خطر برای پوکی استخوان محسوب می شود.

بیشتر بخوانید: الکل با جسم و روان ما چه می کند؟

6- اضافه وزن به استخوان ها کمک می کند

به نظر بر عکس می آید، اما اضافه وزن (که از بسیاری جهات برای بدن مضر است) استخوان ها را محکم تر می کند، البته مطالعات ضد و نقیضی در این زمینه انجام شده است.
همانطور که ورزش و حرکت دادن ماهیچه ها استخوان ها را تقویت می کند، پاسخ بدن به اضافه وزن، ذخیره بیشتر مواد معدنی در استخوان است تا بتواند وزن اضافه را تحمل کند.
اما اینجا یک مشکل به چشم می آید، اگر اضافه وزن به صورت بزرگ شدن شکم باشد، در کاهش تراکم استخوان ها موثر خواهد بود.

7- شکم بزرگ به استخوان ها آسیب می رساند

چطور ممکن است شکم بزرگ به استخوان آسیب برساند؟ پژوهش ها نشان می دهد زنانی که در دوره پیش از یائسگی قرار دارند و دچار چربی اضافه در قسمت میانی بدن هستند در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
به همین دلیل است که شکم بزرگ با ران یا باسن بزرگ متفاوت است.
چربی شکمی چربی بسیار مضری است و از لحاظ متابولیکی بسیار فعال است. این چربی تمام انواع هورمون هایی که باعث افزایش التهاب در بدن می شود را تولید می کند و نتیجه نهایی این التهاب بالا رفتن شدت انحلال استخوان هاست.

8- داروهای استخوان ساز تا حدی کمک کننده هستند

داروهای تقویت استخوان زیادی در بازار موجود است، اما برای همه مناسب نیستند.
داروهای بیس فسفونات باعث کاهش شکستگی استخوان می شوند اما هضم آنها برای معده مشکل است و در موارد نادر ممکن است با شکستگی استخوان ها یا مشکلات جدی فک مرتبط باشند.
پزشکان توصیه می کنند هر سه تا پنج سال یک بار تحت بررسی قرار بگیرید تا مطمئن شوید هنوز به مصرف این داروها نیاز دارید یا خیر. ممکن است دارو ها یا دوز آن ها تغییر کند. بیمارانی که خطر ابتلا در آن ها کمتر است می توانند مصرف دارو ها را قطع کنند اما باید به دقت تحت نظارت قرار بگیرند.

9- دندانپزشک می تواند به مشکلات استخوانی شما پی ببرد

کاهش تراکم استخوانی بر تمام نقاط بدن اثر می گذارد و استخوان فک از این مسئله مستثنی نیست.
اگر تراکم استخوان فک کم شده یا رو به زوال رود ممکن است باعث شل شدن دندان، عقب رفتن لثه ها یا لق شدن پروتز دندان شود.
دندانپزشکان با عکس برداری دندانها با اشعه ایکس و بررسی مشکلات جسمی می توانند پوکی استخوان را تشخیص دهند.

10- غذاها برای استخوان ها خوبند حتی غذاهای بدون کلسیم

غذا های پر کلسیم برای استخوان عالی هستند. اگرچه شیر منبع بسیار خوب کلسیم است اما تنها غذای مفید برای استخوان نیست.
پزشکان ماست، پنیر، غذاهای غنی شده و مواد غنی از کلسیم مثل بادام و سبزی های برگ سبز را برای سلامت استخوان ها توصیه می کنند.
برخی از مواد غذایی و نوشیدنی های بسیار غنی شده به اندازه شیر کلسیم دارند.
حتی میوه ها و سبزیجاتی که آنقدر کلسیم ندارند می توانند برای استخوان ها مفید باشند (البته هنوز پژوهش ها در این زمینه نهایی نشده اند). میوه ها و سبزیجات اسیدهای بدن را مهار می کنند. اسید زیاد برای استخوان ها مضر است.

11- مصرف مکمل بهترین راه نیست

بهتر است کلسیم را از رژیم غذایی خود دریافت کنید تا از مکمل ها.
قرص های کلسیم منجر به ایجاد سنگ کلیه می شوند و مطالعات نشان می دهد خطر حمله قلبی در سالمندانی که کلسیم مصرف می کنند بالا تر از آن هایی است که مصرف نمی کنند.

12- احتمال شکستگی استخوان لگن بیش از سرطان

با وجود اینکه سرطان سینه و دیگر سرطان ها در صدر فهرست بیماری های نگران کننده زنان هستند، شکستگی های ناشی از پوکی استخوان عمده ترین دغدغه است.
در واقع خطر شکستگی لگن ناشی از پوکی استخوان در زنان به اندازه مجموع خطرات سرطان سینه، سرطان تخمدان و سرطان رحم است.
شکستگی لگن که در افراد بالای 65 سالگ شایع است ممکن است یک اتفاق دگرگون کننده زندگی یا حتی تهدید کننده زندگی بوده و نیاز به جراحی یا زمان طولانی بهبودی داشته باشد. برخی سالمندان هرگز به طور کامل بهبود پیدا نمی کنند و نیاز به واکر یا ویلچیر خواهند داشت.

بیشتر بخوانید: 5 راهکار عملی برای پیشگیری از شکستگی لگن

13- شکستگی باعث تقویت استخوان نمی شود

یک عبارت قدیمی است که می گوید چیزی که تو را نکشد، قوی ترت می کند. اما چنین ادعایی در مورد شکستگی استخوان اصلا صحیح نیست.
وقتی استخوانی می شکند استخوانی قوی تر از قبل ساخته نمی شود. اما این به آن معنا نیست که با یک مچ شکسته پس از بهبودی نمی توان مشت زنی کرد.
حتی اگر فرد دچار پوکی استخوان باشد استخوانی که پس از شکستگی ساخته می شود به همان اندازه قبل محکم خواهد بود. عموما این نوع استخوان ها نیز به خوبی ترمیم می شوند.

بیشتر بخوانید: برای افزایش استقامت استخوان های مبتلا به پوکی استخوان، چه ورزش هایی انجام دهیم؟

14- نژاد روی استحکام استخوان تاثیر می گذارد

همه ممکن است به پوکی استخوان مبتلا شوند اما در سفید پوستان و آسیایی ها این احتمال بیشتر است.
در مجموع در سیاه پوست ها و اسپانیایی ها احتمال ابتلا به اختلال کاهش تراکم استخوان کمتر است.
یک مطالعه آماری نشان می دهد حدود 13 تا 18 درصد از زنان بالای 50 سال در امریکا دچار پوکی استخوان لگن هستند. احتمال ابتلای مردان به پوکی استخوان کمتر است اما در آن ها نیز سفید پوست بودن و آسیایی بودن در بالا رفتن احتمال پوکی استخوان تاثیر دارد./