انواع روش های تزریق نخاعی برای تسکین درد

تزریق نخاعی به دو علت استفاده می شود. اول برای تشخیص منشأ درد کمر، پا، گردن یا بازو. دوم بعنوان درمانی برای تسکین درد. بیشتر تزریق های نخاعی بعنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع تر استفاده می شود. درمان همزمان تقریبا همیشه شامل یک برنامه ورزشی برای بهبود یا حفظ تحرک ستون فقرات (ورزش های کششی) و ثبات آن (ورزش های تقویتی) نیز می باشد.

تزریق نخاعی به دو علت استفاده می شود. اول برای تشخیص منشأ درد کمر، پا، گردن یا بازو. دوم بعنوان درمانی برای تسکین درد.
بیشتر تزریق های نخاعی بعنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع تر استفاده می شود. درمان همزمان تقریبا همیشه شامل یک برنامه ورزشی برای بهبود یا حفظ تحرک ستون فقرات (ورزش های کششی) و ثبات آن (ورزش های تقویتی) نیز می باشد.

روش انجام

تزریق نخاعی به روش فلوروسکوپی (به کمک راهنمای تصویربرداری با اشعه ایکس) انجام می شود. در اینصورت محل صحیح تزریق دارو مشخص شده و بهبودی نیز زودتر حاصل می گردد.
برای این کار یک کنتراست مایع (رنگ) پیش از تزریق دارو به فرد تزریق می گردد. اگر این کنتراست در محل صحیح جریان پیدا نکند سوزن در محلی دیگر تزریق شده و مجددا مایع کنتراست وارد می گردد تا زمانیکه جریان صحیح بدست آید. تا وقتی که کنتراست صحیح بدست نیاید، تزریق انجام نمی شود. در ادامه انواع تزریق های نخاعی و روش انجام آنها را توضیح می دهیم.

تزریق اپیدورال

تزریقات اپیدورال در درمان دردهایی استفاده می شوند که از ستون فقرات شروع شده و به یک بازو یا پا انتشار می یابند. درد بازو یا پا اغلب زمانی بروز پیدا می کنند که یک عصب ملتهب شود یا تحت فشار قرار گیرد (pinched nerve).
تزریق اپیدورال به صورت تزریق ماده بی حس کننده به همراه یک داروی ضدالتهابی مثل استروئید (کورتیزون) نزدیک عصب درگیر می باشد. این کار التهاب را کم کرده و درد را تسکین می دهد یا از بین می برد.
اگر هدف از این تزریق تشخیص منشا درد باشد، ماده تزریقی در یک عصب خاص تزریق می گردد. گاهی فقط ماده بی حس کننده تزریق می شود. پاسخ فوری به تزریق به دقت مانیتور می شود. اگر درد کاملا یا به مقدار زیادی محو شود به این معناست که این عصب مسوول درد است. اگر درد کمی محو شود یعنی عصب دیگری منشا درد است.

بلوک مفاصل فاست

منظور از بلوک مفاصل فاست، تزریق ماده‌ بی‌حس کننده‌ موضعی درون یک یا تعداد بیشتری از مفاصل فاست واقع در ناحیه پایینی کمر است. مفاصل فاست، مفاصل کوچکی هستند که در دو طرف هر یک از مهره‌های ستون فقرات قرار دارند. بسته به این که چه تعداد از مفاصل درگیر هستند و موجب درد بیمار شده‌اند، ممکن است یک یا چند تزریق انجام شود. تزریق بلوک فاست معمولا برای افرادی تجویز می‌شود که به علت ابتلا به آرتروز ستون فقرات، تغییراتی در مفاصل فاست آنها ایجاد شده یا افرادی که به کمر درد مکانیکی مبتلا هستند. تزریق بلوک مفاصل فاست ممکن است به منظور تشخیص علت درد بیمار (آزمایش کردن این موضوع که درد بیمار ناشی از این ناحیه است یا خیر) و یا به منظور درمان و تسکین درد بیمار انجام شود.
ممکن است بلافاصله بعد از انجام تزریق بلوک فاست، درد بیمار تسکین پیدا کند. این موضوع بسیار اهمیت دارد که میزان درد بیمار، طی 24 ساعت بعد از تزریق به دقت بررسی شود. معمولا از بیمار خواسته می‌شود که حرکت کند و فعالیت‌های روزانه قبلی خود را دوباره انجام دهد، البته در صورتی که این فعالیت‌ها بیش‌ازحد پر فشار نباشند. بسیار مهم است که در این زمان بیمار، میزان درد خود را ارزیابی و ثبت کند و همچنین این موضوع را در نظر بگیرد که بهبودی و تسکین درد او چه مدت ادامه داشته است.

تزریق مفاصل ساکروایلیاک

تزریق مفصل ساکروایلیاک مشابه تزریق مفاصل فاست است. ساکروایلیاک بین استخوان های ساکروم و ایلیوم (استخوان لگن) قرار گرفته است.
مشاهده شده است که مشکلاتی که برای مفاصل ساکروایلیاک بوجود می آید باعث بروز درد در پایین کمر، باسن و پاها می گردد. عموما یک مفصل درد می کند و باعث درد در یک طرف از پایین بدن می گردد. کمتر پیش می آید که هر دو مفصل ساکروایلیاک در یک زمان درد داشته باشد.
این تزریق برای هر دو هدف تشخیص و تسکین تزریق می شود.

بلاک ریشه عصبی انتخابی

وقتی ریشه یک عصب تحت فشار یا ملتهب باشد می تواند باعث درد در کمر و پا گردد. بلاک ریشه عصبی انتخابی تزریق استروئید به تنهایی یا همراه با ماده بی حس کننده داخل منطقه عصبی است که از ستون فقرات بین مهره ها خارج می شود. درد چند روز تا یک هفته پس از تزریق تسکین یافته و تا چند ماه ادامه می یابد.

تحریک دیسکوگرافی

تحریک دیسکوگرافی یک نوع تزریق ستون فقرات است که تنها برای تشخیص درد انجام می‌شود. این عمل تاثیری بر تسکین درد ندارد. درواقع، این فن برای تکرار درد تیپیک یا دقیق بیمار طراحی شده است. این روش برای پیدا کردن منشأ درد کمر مزمن و پایداری انجام می‌شود که با درمان همه جانبه و محافظه‌کارانه بهبود نمی‌یابد. انجام این تکنیک می‌تواند باعث تشدید درد فعلی بیمار شود.

انجام دیسکوگرافی نسبت به انواع دیگر تزریقات نخاعی فوق‌الذکر، چندان معمول نیست. این تکنیک غالباً زمانی استفاده می‌شود که جراحی درد کمر برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. اطلاعات به‌دست آمده از دیسکوگرافی می‌تواند به جراح در برنامه‌ریزی عمل جراحی کمک کند.

دیسکوگرافی شامل تحریک و فشردن یک دیسک بین مهره‌ای همراه با تزریق مایع به هسته ژله مانند دیسک است. به منظور تشخیص مشکل یک دیسک بدون علامت، ممکن است عمل تزریق برای چند دیسک انجام شود. معیار شناسایی یک دیسک دردناک، با تحریک دیسکوگرافی به دست می‌آید. این معیارها شامل نوع و محل درد و شکل ظاهری دیسک در تصاویر اشعه ایکس پس از عمل می‌باشد.

عوارض جانبی تزریق نخاعی

به‌طور کلی روش تزریق نخاعی از روش‌های بی‌خطر به‌شمار می‌آید. عوارض جانبی ناشی از آن معمولاً خفیف و محدود می‌باشد. خطرات ناشی از تزریق نخاعی شامل موارد زیر است:

خونریزی
عفونت
آسیب عصبی
آرکنوئیدیت (التهاب پرده عنکبوتیه)
فلج شدن
نکروز آواسکولار
سردرد مربوط به ستون فقرات
ضعف عضلانی
افزایش درد

عوارض جانبی شایع تزریق استروئید عبارتند از:

گرگرفتگی صورت
افزایش اشتها
اختلالات قاعدگی
تهوع
اسهال
بالارفتن قند خون

برخی از افراد، به دلیل ابتلا به عوارض خاص، کاندیدهای مناسبی برای تزریق نخاعی نیستند، این عوارض عبارتند از:

عفونت پوستی در محل ورود سوزن
اختلال خونریزی یا بیماری ضد انعقاد
فشارخون بالا و کنترل نشده، یا دیابت
آلرژی به مایع حاجب، داروی بیهوشی و یا استروئیدها