مجری طرح کلان ملی 'طراحی مقدماتی خطوط تولید سوخت زیستی و مواد دیگر از میکرو جلبک ها در مورد جزئیات و خروجی های فاز دوم این طرح کلان ملی گفت: پس از اینکه دانش فنی تولید مکمل های غذایی، دارویی و بهداشتی و همچنین تولید بیودیزل از میکروآلگ را به دست آوردیم و آن را به بخش خصوصی واگذار کردیم، شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) می توانست خاتمه همکاری با ما را اعلام کند زیرا طرح کلان ملی به سرانجام رسیده بود اما این شورا خواستار تداوم همکاری با ما شد.
پروفسور 'نسرین معظمی' با بیان اینکه میکروآلگ، اولین موجود زنده کره زمین است و 708 ژن مشترک با انسان دارد، افزود: از همین رو طی نسل های متوالی و با روند تکامل، بخش هایی از ماده وراثتی حفظ شده و انتقال یافته است بنابراین ما می توانیم در سلول این ریزجلبک ها پروتئین شبیه انسان تولید کنیم.
عضو هیات علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران یادآور شد: روش های دیگری که در آنها از باکتری یا مخمر استفاده می شود معمولا نمی تواند ساختمان نهایی پروتئین را تولید کند زیرا آنها شبیه انسان نیستند و برای رفع این مشکل، ما آن را داخل سلول های آلی می بردیم که فوق العاده گران تمام می شد اما میکروآلگ با ارزان ترین قیمت می تواند فرآورده های واکسن و داروهای نوترکیب را در اختیار ما بگذارد.
معظمی، چشم انداز آینده دارو در آینده دنیا را بر مبنای پروتئین ها و پپتیدها دانست و تصریح کرد: پس از شناخت ژنوم انسان و راه های متابولیکی، مشخص خواهد شد که نقص کدام پروتئین یا راه متابولیکی (pat way)، موجب بروز بیماری می شود بنابراین دنیا به سمت استفاده از داروهایی که عوارض جانبی دارند، به پیش نخواهد رفت و محققان سعی می کنند راه متابولیکی را تصحیح کنند.
وی با بیان اینکه بازار آینده دارو از آن داروهای نوترکیب خواهد بود، گفت: میکروآلگ درعین قابلیت تکثیر سریع و ارزان بودن، بخاطر اینکه دارو را درون ترکیب خودش نگه می دارد، می تواند به فرمولاسیون خوراکی تبدیل شود و احتیاجی به استخراج و تزریق نیست و می تواند سهم مهمی در تولید داروهای نوترکیب داشته باشد.
معظمی تولید هورمون 'کلسی تونین' را از جمله برنامه های تحقیقاتی در قالب طرح میکروآلگ ذکر کرد و توضیح داد: پروژه تولید هورمون کلسی تونین در مراحل پایانی است و امسال به نتیجه می رسد.
محقق برتر کشور در چهارمین دوره اعطای جایزه علامه طباطبایی ( سال 1394) خاطرنشان کرد: این پروژه از 12 سال قبل آغاز شد که طی مراحل مختلف، ابتدا روی باکتری و مخمر کار کردیم و درحال حاضر روی میکروآلگ کار می کنیم که بالاترین تولید هورمون را در این زمینه داریم.
وی ادامه داد: هورمون کلسی تونین تثبیت کننده کلسیم در استخوان است که از پوکی استخوان جلوگیری می کند و هورمونی است که دو میلیارد نفر در دنیا به آن نیاز دارند و تاکنون نوع انسانی آن تولید نشده است.
به گفته معظمی، محصول نهایی (هورمون کلسی تونین) پس از بررسی صحت ساختار بیولوژیک در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، برای گرفتن تائیدیه به یکی از آزمایشگاه های سازمان بهداشت جهانی ارسال خواهد شد.
وی تاکید کرد: از آنجاکه این دارو باید به بازار دنیا وارد شود، لازم است تائیده آن توسط یک مرجع معتبر بین المللی صادر شود.
 

تولید واکسن سرطان گردن رحم از میکروآلگ

معظمی به تولید واکسن پیشگیری کننده سرطان گردن رحم به عنوان دومین پروژه فاز دوم طرح تولید داروهای نوترکیب از میکروآلگ اشاره کرد و گفت: هزینه این طرح راکه بیش از 10 میلیارد ریال است، از محل فروش دانش فنی اولین طرح مان (تولید مکمل های غذایی، دارویی و بهداشتی از میکروآلگ) تامین می کنیم و یک تیم 12 نفره نیز مشغول کار روی آن هستند.
 

واکسینه کردن میگوها در برابر آفت لکه سفید با خوردن میکروآلگ

بنیانگذار اولین مرکز تحقیقات کاربردی بیوتکنولوژی دریایی در کشور، دیگر پروژه منجر به نتیجه در طرح تحقیقاتی میکروآلگ را تولید واکسن 'لکه سفید میگو' معرفی کرد و گفت: بیشترین صادرات محصول آبزی ایران مربوط به صید میگو است و میگوی ایرانی به لحاظ کیفیت در دنیا معروف است اما بعضا ویروس لکه سفید به صورت ناگهانی فعال شده و میگوها را از بین می برد.
وی افزود: برای مهار این بیماری، ژن آن را داخل میکروآلگ برده ایم که با اضافه کردن میکروآلگ به غذای لارو میگوها، آنها را در مقابل بیماری لکه سفید، واکسینه می کنیم.
به گفته معظمی، تولید واکسن لکه سفید میگو به مرحله تولید انبوه رسیده و در کنار دو پروژه دیگر از پیشرفت بسیار خوبی برخوردار است.
 

ریزجلبک ها به جنگ مالاریا می آیند

مجری طرح کلان ملی 'تولید سوخت زیستی و مواد دیگر از میکروآلگ' همچنین به تلاش مشترک محققان این طرح با انستیتوپاستور ایران برای تولید واکسن مالاریا اشاره کرد و گفت: در این طرح مشترک، میکروآلگ و در نهایت مدلینگ انتقال ژن به میکروآلگ را برای تولید واکسن مالاریا در اختیار پژوهشگران انستیتوپاستور قرار می دهیم و بقیه پروژه در انستیتو پاستور انجام می شود.
وی با ابراز خرسندی از انجام این پروژه به صورت مشترک، بیان داشت: دو موسسه رازی و انستیتوپاستور، متولی اصلی تولید واکسن در کشور هستند و همکاری با این موسسه این اطمینان خاطر را ایجاد می کند که طرح با سرعت بیشتر و کیفیت مطلوبی دنبال شود.
طرح میکروآلگ در سال 1389 از سوی شورای عتف به عنوان یک طرح کلان ملی به تصویب رسید و پروفسور نسرین معظمی سرپرستی این طرح را عهده دار شد.
پس از دستیابی متخصصان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران به دانش فنی تولید سوخت زیستی و داروهای نوترکیب از میکروجلبک، انتقال دانش فنی آن به بخش خصوصی صورت گرفته است.
قرار است فاز نخست این طرح در مساحت هزار هکتار و با سرمایه گذاری بین 800 میلیون تا یک میلیارد دلار در مدت سه سال به اجرا درآید.
بر اساس توافق صورت گرفته میان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و بخش خصوصی، اجرای طرح به صورت مرحله به مرحله و از یک وسعت 100 هکتاری آغاز می شود و در 10 محدوده 100 هکتاری به تدریج گسترش خواهد یافت و سازمان پژوهش های علمی و صنعتی نیز در این مدت به عنوان مشاور علمی و پشتیبان فنی در کنار سرمایه گذاران خواهد بود.
تولید این نوع بیوانرژی سوخت ها در سواحل جنوب ایران به دلایل متعدد همچون وجود آفتاب همیشگی و منابع بالای دی اکسید کربن (رتبه هفتم تولید گازهای گلخانه ای در ایران) حاصل از فعالیت نیروگاه های گازی و تاسیسات نفتی، نیروی متخصص ارزان و همچنین ویژگی خاص میکروجلبک جداشده از خلیج فارس (تولید بالای روغن)، با پایین ترین هزینه در سطح جهانی همراه است.
همچنین با توجه به آلودگی هایی که منابع سوخت فسیلی ایجاد می کنند، استفاده از آنها کره زمین را به سمت گرم شدن پیش می برد اما سوخت های زیستی که جزء سوخت های پاک هستند، نه تنها هیچگونه آلایندگی زیست محیطی ندارند بلکه از گازهای دودکش ها و نیروگاه ها به عنوان خوراک استفاده کرده و اکسیژن تولید می کنند.
اکنون در بیش از 40 کشور جهان، مردم با قرص و کپسول میکروآلگ ها به عنوان منبع پروتئین، ویتامین و عناصر معدنی آشنایی دارند که برخی از این داروها برای حفظ سلامت چشم، حفاظت پوست در مقابل پیری زودرس، التهاب و آسیب ناشی از تابش اشعه ماوراء بنفش و درمان بیماری های سیستم مغزی عصبی، روانه بازار می شوند./