آشنایی با عناب و خواص درمانی آن

مزاج عناب از نظر طب قدیم معتدل و به اعتقاد ابوعلی سینا کمی سرد است و حرارت بدن را فرو می‌نشاند و تب بر خوبی است. در طب سنتی ایران مصرف جوشانده عناب به‌خصوص در فصول سرد سال برای درمان سرفه، سرماخوردگی، آنفلوآنزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است.

شاید برایتان جالب باشد بدانید به عناب، خرمای قرمز، خرمای چینی یا خرمای هندی نیز می‌گویند. در طب سنتی ایران مصرف جوشانده عناب به‌خصوص در فصول سرد سال برای درمان سرفه، سرماخوردگی، آنفلوآنزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است.
مزاج عناب از نظر طب قدیم معتدل و به اعتقاد ابوعلی سینا کمی سرد است و حرارت بدن را فرو می‌نشاند و تب بر خوبی است. عناب به دلیل داشتن لعاب، نرم‌کننده سینه و ضد سرفه است و چای یا جوشانده آن گرفتگی صدا، آسم و تنگی نفس را برطرف می‌کند و برای جلوگیری از التهاب و آبریزش بینی توصیه می‌شود. برای تهیه جوشانده عناب ۵۰ گرم آن را در یک لیتر آب بجوشانید تا حجم آن دوسوم شود.
همان گونه که در روایات هم آمده است عناب خواب‌آور و آرام‌بخش اعصاب است و بی‌خوابی و خستگی شدید را برطرف می‌کند، مقوی سیستم ایمنی بدن است و برای تقویت مغز و حافظه مفید و عامل مهارکننده افزایش قند و فشار و اوره خون بوده و به سبب داشتن فیبر محلول در کاهش چربی خون موثر است. عناب یکی از میوه‌هایی است که در درمان بیماری‌های کبدی ازجمله کبد چرب مفید است.
این میوه ملین بوده و تاثیر آن برای کمک به درمان یبوست به اثبات رسیده است و توصیه شده هر روز صبح یک تکه زنجبیل تازه و چند دانه عناب را در یک لیوان آب جوش قرار دهید و میل کنید. مطالعات بالینی نشان داده عناب مقوی دستگاه گوارش و هضم‌کننده غذا و ضدنفخ است. این میوه قدرت ماهیچه‌ها را زیاد می‌کند و بنیه بدن را افزایش می‌دهد.
زیاده‌روی در خوردن عناب باعث کم شدن قدرت و غرایز جنسی می‌‌شود، اما مصرف متعادل آن به رفع اختلالات جنسی و نازایی کمک می‌کند.

چگونه عناب خشک را جویدنی کنیم؟

به طور معمول فصل برداشت عناب اول شهریور تا اوایل مهر است. اگر باغداران عناب را به صورت تر و تازه به بازار عرضه کنند کمتر از ده روز کپک می‌زند یا ترش می‌شود. به همین دلیل باغداران بخش عمده‌ای از عناب را خشک یا صبر می‌کنند میوه روی درخت خشک شود و سپس به بازار عرضه می‌کنند. عناب خشک تا 8 ماه بدون یخچال قابلیت نگهداری دارد.
چون جویدن عناب خشک به دندان آسیب می‌زند، در نتیجه قبل از مصرف آن را بشویید و به مدت 2 دقیقه و نه بیشتر در آب غوطه‌ور کنید. سپس 3 تا 4 ساعت صبر کنید تا رطوبت به مغز عناب نفوذ کند و بافت آن برای خوردن نرم و دلچسب شود.
لازم است بدانید عناب تا 40 درصد وزن خود رطوبت جذب می‌کند و اگر بیش از 2 دقیقه در آب غوطه‌ور باشد لیچ شده و ویتامین‌های محلول در آب آن خارج می‌شود. هرگز عناب را خارج از فصل به شکل تر نخرید، چون رطوبت آن مصنوعی است و شما به جای بخشی از وزن عناب، آب می‌خرید و مهم‌تر آن که ماندگاری آن به‌شدت پایین می‌آید و در کمتر از یک هفته خراب می‌شود.

کمک به درمان پرفشاری خون

از نظر طب سنتی، برای فشارخون تقسیم‌بندی‌های مختلفی وجود دارد که در یکی از ساده‌ترین آنها، فشارخون به 2 نوع گرم و سرد تقسیم می‌شود و عناب برای کمک به درمان فشارخون‌هایی که اساس آنها گرمی است، می‌تواند موثر باشد. نکته مهم این است که باید توجه داشته باشیم این گیاه به هیچ‌وجه نمی‌تواند جایگزین داروهای پرفشاری خون باشد.
برای استفاده از عناب در کمک به درمان پرفشاری خون، باید حدود 10-7 عدد از آن را کمی بکوبید و حدود 5/1 لیوان آب بجوشانید تا حجم آب به یک لیوان برسد. بعد از صاف کردن، می‌توانید این محلول را میل کنید. توجه داشته باشید خود عنابی که در آب جوشیده، نباید مصرف کنید چون باعث نفخ شدیدی می‌شود. می‌توانید به مدت 60-40 روز و روزانه یک بار از این جوشانده استفاده کنید و بیشتر از آن به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود چون مصرف جوشانده عناب به تنهایی در درازمدت می‌تواند عوارض جدی داشته باشد. به همین دلیل هم بهتر است اگر قصد استفاده از جوشانده عناب دارید، این کار را زیر نظر متخصص طب سنتی یا فردی که در زمینه گیاهان دارویی خبره است، انجام دهید. معمولا برای کاهش عوارض، توصیه می‌کنند کنار این جوشانده از برخی گیاهان مثل آویشن استفاده کرد.
حواستان باشد جوشانده عناب را باید حداکثر باید ظرف 2-1 روز مصرف کنید چون در غیر این صورت تخمیر می‌شود و اثرهای لازم را نخواهد داشت. برای افراد دچار آکنه‌های مقاوم به درمان و جوش‌های متعدد که مزاج گرمی دارند هم جوشانده عناب می‌تواند به‌عنوان درمان کمکی مصرف شود و نحوه مصرف آن مانند مورد قبل به مدت 60-40 روز و یک بار در روز است.
هرکس می‌تواند روزی 7-6 عدد عناب را بدون اینکه بجوشاند بخورد ولی باید مدتی آن را در دهان نگه دارید تا خیس بخورد. توجه داشته باشید باید بعد از 30-20 روز، مدتی آن را مصرف نکنید تا دچار عارضه نشوید.
نکته مهم دیگر این است که بهتر است عناب ایرانی تهیه کنید چون نتایج تحقیقات نشان می‌دهد مواد موثر عناب کشور خودمان و به‌خصوص عنابی که در بیرجند پرورش داده می‌شود، با وجود اینکه کوچک‌تر است، بسیار بیشتر از عناب‌های دیگر است.
و سرانجام اینکه عناب منع مصرف ندارد ولی کسانی که دچار بیماری‌های خاصی هستند حتما باید وقتی می‌خواهند مصرف گیاهی را به عنوان دارو شروع کنند، با متخصص گیاهان دارویی مشورت داشته باشند./