1500 بازدید
45 دیدگاه
هالوکس والگوس یا انحراف شست پا که با نام «قوز شست پا» نیز شناخته می‌شود، ناهنجاری در قسمت پنجه پاست که با تغییر شکل و انحراف شست پا به سمت داخل ظهور می‌کند. این انحراف باعث می‌شود در سطح مفصلی کنار شست برجستگی ایجاد شود.
نگاه متخصص ارتوپدی، دکتر علیرضا رحیم‌نیا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله
کفش تنگ هالوکس‌والگوس می‌آورد
آنچه امروزه در جوامع مختلف از آن با نام هالوکس‌والگوس یاد می‌شود، بیشتر در خانم‌های جوان و به‌دلیل استفاده مکرر از کفش‌های تنگ و نامناسب است؛ کفش‌هایی که در تولید آنها اصول طبی رعایت شده است معمولا دارای فضای کافی برای قرارگرفتن انگشتان در حالت مناسب و در کنار یکدیگر هستند اما متاسفانه کفش‌هایی که بیشتر خانم‌ها برای استفاده از آنها تمایل نشان می‌دهند، فاقد این فضای کافی است. بیشتر این نوع کفش‌ها با قراردادن قسمت نوک پا در یک فضای مثلثی شکل، انگشت‌شست پا را به سمت بیرون و انگشت کوچک را به سمت داخل متمایل می‌کنند. این موضوع به مرور باعث می‌شود عناصری که حمایت‌کننده انگشت‌شست هستند در این حالت تثبیت شوند.
نقش وراثت در بروز هالوکس والگوس
در این فرم از هالوکس‌والگوس زمینه ارثی وجود ندارد و علت آن فقط استفاده از کفش‌های تنگ و نامناسب است. به همین دلیل هم هست که در جوامع اولیه در دوران گذشته که استفاده از کفش رایج نبوده، گزارشی از این بیماری نیز به چشم نمی‌خورد. با این حال فرم دیگری از هالوکس‌والگوس وجود دارد که بیشتر در سنین نوجوانی گزارش می‌شود و عوامل وراثتی نیز در آن مطرح است. سنی که این افراد به پزشک مراجعه می‌کنند حدود 10 تا 12 سالگی است. این فرم از هالوکس‌والگوس، ارتباط چندانی با نحوه استفاده از کفش و انواع آن ندارد. در این بیماران نیز علایم مشاهده‌شده مانند هالوکس‌والگوس در بزرگسالان است و انگشت‌شست به سمت بیرون متمایل شده است. البته درمان این فرم از بیماری با نحوه درمان این مشکل در بزرگسالان متفاوت است.
تشخیص بیماری
تشخیص این بیماری کار چندان مشکلی نیست و افراد با بروز همان انحراف‌های جزئی انگشت‌شست به سمت بیرون و ایجاد یک برجستگی جزئی در استخوان اول کف‌پا به سمت داخل، می‌توانند متوجه آن شوند و برای درمان آن اقدام کنند.
پیشگیری از بیماری
تاکنون روش‌های زیادی برای جلوگیری از بروز هالوکس‌والگوس ارائه شده است که از جمله آنها می‌توان به انواع «لاانگشتی»ها اشاره کرد ولی حقیقت این است که موثرترین روش بعد از شروع این عارضه، فقط استفاده از کفش‌های مناسب است. در موارد شدید بیماری نیز با توجه به شدت آن می‌توان از عمل‌های نسج نرم تا جراحی‌های استخوان و استفاده از تکنیک استئوتومی (شکستن استخوان) به اصلاح زواید ایجاد شده در پا پرداخت.
مساله‌ای که باید به آن تاکید کرد، این است که همه این درمان‌ها و حتی انجام اعمال جراحی فقط تا زمانی که فرد با رعایت اصول طبی به انتخاب کفش مناسب بپردازد موثر خواهد بود وگرنه دوباره امکان بازگشت عارضه وجود خواهد داشت.
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد در یک کفش مناسب قسمت جلویی کفش که محل قرارگرفتن انگشتان است، نباید تنگ باشد و باید فضای کافی را برای کنار هم قرارگرفتن طبیعی انگشتان فراهم آورد. علاوه بر این، پاشنه بلند بیش از حد می‌تواند آسیب‌های جدی‌ای را برای فرد به همراه داشته باشد و حداکثر پاشنه پیشنهادی برای کفش‌ها 3 سانتی‌متر است. قوس کف کفش نیز باید منطبق بر قوس کف‌پا باشد تا فشار بیش از حد روی انگشت‌شست ایجاد نکند.
مساله‌ای که باید به آن تاکید کرد، این است که همه این درمان‌ها و حتی انجام اعمال جراحی فقط تا زمانی که فرد با رعایت اصول طبی به انتخاب کفش مناسب بپردازد موثر خواهد بود وگرنه دوباره امکان بازگشت عارضه وجود خواهد داشت.
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد در یک کفش مناسب قسمت جلویی کفش که محل قرارگرفتن انگشتان است، نباید تنگ باشد و باید فضای کافی را برای کنار هم قرارگرفتن طبیعی انگشتان فراهم آورد. علاوه بر این، پاشنه بلند بیش از حد می‌تواند آسیب‌های جدی‌ای را برای فرد به همراه داشته باشد و حداکثر پاشنه پیشنهادی برای کفش‌ها 3 سانتی‌متر است. قوس کف کفش نیز باید منطبق بر قوس کف‌پا باشد تا فشار بیش از حد روی انگشت‌شست ایجاد نکند.
عوارض جراحی
مهم‌ترین عارضه درمان تهاجمی جراحی در درمان هالوکس‌والگوس، تورم پا برای مدت تقریبا طولانی (تا 6 ماه) است. همچنین ممکن است در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی، محل جراحی دچار عفونت شود.
انجام این درمان‌ها واقعا لازم است یا صرفا جنبه زیبایی دارد؟
اگر فرد مبتلا به درمان مشکل خود نپردازد انگشت‌شست پا که در مراحل اولیه فقط به سمت سایر انگشتان متمایل شده بود به‌تدریج به زیر انگشت دوم می‌رود و تغییر شکل ثانویه‌ای را نیز در انگشت دوم به‌وجود می‌آورد. در کل، این بیماری به‌تدریج گسترش می‌یابد و آزاردهندگی آن روز به روز بیشتر می‌شود.
نگاه متخصص پوست، دکتر غلامحسین غفارپور، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
نگاه متخصص پوست، دکتر غلامحسین غفارپور، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
در شروع این بیماری پا پینه می‌بندد
هالوکس‌والگوس به غیر از اینکه عامل ژنتیکی داشته باشد یا به دلیل پوشیدن کفش نامناسب ایجاد شده باشد، پیش از اینکه وارد فاز درد شدید شود، معمولا به دلیل فشار و تماس بیش از حدی که بین کفش و پا وجود دارد، می‌تواند در آن ناحیه باعث ضخیم‌شدن پوست و به خصوص لایه‌های خارجی آن و به وجود آمدن پینه شود. این پینه‌ها پینه‌های اکتسابی هستند و به وجود آمدن آنها برعکس پینه‌های وراثتی، ارتباطی با استعداد ژنتیکی ندارد. تصور عامه در مورد این نوع پینه‌ها یک عارضه مزاحم است و بیشتر افراد درصدد یافتن راهکاری برای از بین بردن آن هستند اما بر خلاف این باورها ما به هیچ‌وجه نباید این نوع پینه‌ها را از بین ببریم چون این پینه‌ها در واقع مکانیسم انتخابی و دفاعی پوست در برابر یک عامل بیرونی هستند. برجستگی استخوان کف پا در اثر ابتلا به هالوکس‌والگوس، پوست آن ناحیه را در تماس بیشتر با عوامل خارجی (مثل لایه داخلی کفش) قرار می‌دهد و طبیعتا آسیب پوست در این ناحیه، بیش از نقاط دیگر خواهد بود. پوست با ضخیم‌شدن و ایجاد پینه در این ناحیه در واقع سدی در برابر ایجاد آسیب بیشتر به لایه‌های عمقی پوست خواهد بود.
عده‌ای از همکاران به دلیل اصرار بیماران برای از بین بردن این پینه‌ها، پمادهایی مانند اسیدسالسیلیک را برای آنها تجویز می‌کنند که به‌تدریج باعث نرم‌شدن و از بین‌رفتن پینه می‌شود که این کار کاملا اشتباه است. ما در واقع با این اقدام سیستم دفاعی‌ای را که بدن برای مقابله با این مشکل اتخاذ کرده از بین می‌بریم. وقتی ما این پینه‌ها را از بین می‌بریم در واقع لایه‌های زیرین پوست و بافت‌های آن ناحیه را در معرض فشارهای بیشتر قرار می‌دهیم. این فشارها می‌تواند در کیست‌های مفصلی فشار ایجاد کند و باعث تورم، قرمزی و در مواردی عفونت‌های میکروبی شود.
بهترین راه‌حل برای رهایی از پینه‌های ایجادشده روی برآمدگی هالوکس‌والگوس این است که فرد به جای درمان پینه به درمان عامل ایجادکننده پینه یعنی همان هالوکس‌والگوس بپردازد. درمان این عارضه خودبه‌خود به درمان پینه ایجاد شده نیز می‌انجامد. در صورتی که خشکی و زبری این پینه‌ها باعث آزار فرد می‌شود، استفاده از کرم‌های چرب‌کننده معمولی برای او توصیه می‌شود.
نگاه متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی، دکتر داریوش الیاس‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
عده‌ای از همکاران به دلیل اصرار بیماران برای از بین بردن این پینه‌ها، پمادهایی مانند اسیدسالسیلیک را برای آنها تجویز می‌کنند که به‌تدریج باعث نرم‌شدن و از بین‌رفتن پینه می‌شود که این کار کاملا اشتباه است. ما در واقع با این اقدام سیستم دفاعی‌ای را که بدن برای مقابله با این مشکل اتخاذ کرده از بین می‌بریم. وقتی ما این پینه‌ها را از بین می‌بریم در واقع لایه‌های زیرین پوست و بافت‌های آن ناحیه را در معرض فشارهای بیشتر قرار می‌دهیم. این فشارها می‌تواند در کیست‌های مفصلی فشار ایجاد کند و باعث تورم، قرمزی و در مواردی عفونت‌های میکروبی شود.
بهترین راه‌حل برای رهایی از پینه‌های ایجادشده روی برآمدگی هالوکس‌والگوس این است که فرد به جای درمان پینه به درمان عامل ایجادکننده پینه یعنی همان هالوکس‌والگوس بپردازد. درمان این عارضه خودبه‌خود به درمان پینه ایجاد شده نیز می‌انجامد. در صورتی که خشکی و زبری این پینه‌ها باعث آزار فرد می‌شود، استفاده از کرم‌های چرب‌کننده معمولی برای او توصیه می‌شود.
نگاه متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی، دکتر داریوش الیاس‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
علل و راه‌حل هالوکس‌والگوس
بیماری هالوکس‌والگوس یا همان انحراف انگشت شست پا، مشکلی است که بسیاری افراد با آن مواجه هستند و به نوعی از آن رنج می‌برند. اگرچه این بیماری در مراحل ابتدایی، بیشتر از جنبه زیبایی مورد توجه قرار می‌گیرد ولی با گذشت زمان مشخص می‌شود که عوارض منفی آن بیش از این است. پیشرفت بیماری غیر از ظاهر نازیبایی که به پا می‌دهد، در مراحل حادتر درد، اختلال در حرکت و مشکلات دیگری را به دنبال خواهدداشت.
افراد در معرض ابتلا
بیماری هالوکس‌والگوس بیشتر در بزرگسالان مشاهده می‌شود و شیوع آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. طبق آمار موجود، حدود 9درصد افراد بالای 65 سال، به این بیماری مبتلا هستند. این آمار در افراد زیر 60 سال به حدود 3 تا 5 درصد می‌رسد. در مورد پراکندگی جغرافیایی هالوکس‌والگوس اطلاعات دقیقی وجود ندارد. گفته می‌شود میزان ابتلا به این بیماری در زنان 2تا4 برابر مردان است. برخی آمار اغراق‌آمیز نیز در این زمینه ارائه شده که چندان قابل‌اعتماد نیست.
عوامل ایجادکننده
آنچه امروز از آن به‌عنوان دلیل اصلی ابتلا به هالوکس‌والگوس یاد می‌شود، پوشیدن کفش‌های تنگ و نامناسب است. اگرچه پوشیدن کفش مناسب و مطابق معیارهای طبی برای جلوگیری از ابتلا به انحراف انگشت شست پا بسیار موثر است ولی نباید از عوامل زمینه‌ساز بیماری نیز غافل بود. یکی از این عوامل، ارث است که می‌تواند مستقیم و غیرمستقیم در بروز بیماری نقش داشته باشد. مثلا افرادی که به‌صورت ارثی لیگامان‌ها و رباط‌های شل دارند، بیشتر در معرض ابتلا به هالوکس‌والگوس قرار دارند. بیماری‌های داخلی مانند روماتیسم یا نقرس نیز از دیگر عوامل تشدیدکننده این بیماری هستند. همچنین وجود اختلال‌های بیومکانیکی در پا و مشکلاتی مانند صاف بودن کف‌پا یا طول نامناسب انگشتان می‌تواند باعث به‌وجود آمدن یا تشدید این بیماری شود. اضافه وزن هم به‌طور طبیعی به این مشکل دامن می‌زند و افراد را بیشتر در معرض ابتلا به انحراف انگشت شست پا قرار می‌دهد.
درمان
به‌طور کلی روش‌ها و تکنیک‌های درمانی زیادی برای درمان هالوکس‌والگوس وجود دارد ولی بیشتر این روش‌ها برای جلوگیری از پیشرفت بیماری است نه درمان آن. اگر میزان انحراف انگشت کم باشد و فرد هنوز درگیر مشکلات جدی‌تر و درد نشده باشد، بیشتر جلوگیری از پیشرفت بیماری انجام می‌شود؛ کفش‌ها و وسایل کمک‌کننده برای اصلاح اختلال‌های بیومکانیکی پا تجویز می‌شود و نمی‌تواند انحراف انگشت شست را اصلاح کند. پدهای کمک‌کننده و نگهدارنده نیز بیشتر برای افرادی که به انجام عمل جراحی و درمان قطعی تمایل دارند یا به دلایل مختلف مثل کهولت سن امکان این کار برای آنها وجود ندارد، تجویز می‌شود.
به غیر از این روش‌های کمکی و پیشگیرانه، درمان قطعی هالوکس‌والگوس، انجام عمل جراحی و اصلاح تغییر شکل ایجاد شده در استخوان است. جراحی، تنها روش علمی اصلاح انحراف به‌وجود آمده در انگشت شست پاست. البته نکته‌ای که در این‌باره باید مورد توجه قرار گیرد این است که در صورت برطرف نشدن مشکل زمینه‌ای ایجاد یا تشدیدکننده بیماری، امکان عود آن همواره وجود دارد و به غیر از درمان جراحی باید به دنبال برطرف‌کردن عامل زمینه‌ای ایجادکننده هالوکس‌والگوس نیز بود.
نکته آخر اینکه هالوکس‌والگوس فقط یک مشکل زیبایی نیست و بی‌توجهی به علل و عوارض آن می‌تواند مشکلات جدی‌تری برای فرد به وجود بیاورد. این بیماری در صورت پیشرفت می‌تواند سایر انگشتان و در مراحل شدیدتر کل پا را درگیر و مشکلات حرکتی فراوانی به‌وجود آورد و به همین دلیل بهتر است در همان مراحل اولیه کنترل شود./
به غیر از این روش‌های کمکی و پیشگیرانه، درمان قطعی هالوکس‌والگوس، انجام عمل جراحی و اصلاح تغییر شکل ایجاد شده در استخوان است. جراحی، تنها روش علمی اصلاح انحراف به‌وجود آمده در انگشت شست پاست. البته نکته‌ای که در این‌باره باید مورد توجه قرار گیرد این است که در صورت برطرف نشدن مشکل زمینه‌ای ایجاد یا تشدیدکننده بیماری، امکان عود آن همواره وجود دارد و به غیر از درمان جراحی باید به دنبال برطرف‌کردن عامل زمینه‌ای ایجادکننده هالوکس‌والگوس نیز بود.
نکته آخر اینکه هالوکس‌والگوس فقط یک مشکل زیبایی نیست و بی‌توجهی به علل و عوارض آن می‌تواند مشکلات جدی‌تری برای فرد به وجود بیاورد. این بیماری در صورت پیشرفت می‌تواند سایر انگشتان و در مراحل شدیدتر کل پا را درگیر و مشکلات حرکتی فراوانی به‌وجود آورد و به همین دلیل بهتر است در همان مراحل اولیه کنترل شود./
مشاهده و سفارش
بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد
دیدگاه و نظــرات
مراکز تصویربرداری
داروخــانه ها
مراکز آزمایشگاهی
کلینیـک ها
