1500 بازدید
45 دیدگاه
وقتی به حالت طبیعی و با زانوهای کاملا صاف ایستاده‌ایم، باید دو زانو و دو قوزک در کنار یکدیگر قرار گیرند اما همیشه این اتفاق نمی‌افتد و به دلایل مختلف فاصله دو زانو یا دو قوزک از هم زیاد می‌شود.
وقتی به حالت طبیعی و با زانوهای کاملا صاف ایستاده‌ایم، باید دو زانو و دو قوزک در کنار یکدیگر قرار گیرند اما همیشه این اتفاق نمی‌افتد و به دلایل مختلف فاصله دو زانو یا دو قوزک از هم زیاد می‌شود.
حتما شما نیز در کوچه و خیابان یا در میان بستگان و اقوامتان با کودکان یا بزرگسالانی مواجه شده‌اید که دچار چنین اختلالی باشند. این دو حالت یعنی پای پرانتزی (کمانی) یا پای ضربدری اگر به موقع و از همان کودکی اصلاح نشود، می‌تواند دردسرساز باشد. دکتر تقی بغدادی، فوق‌تخصص ارتوپدی اطفال و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره این تغییر شکل پاها بیشتر برایمان توضیح می‌دهد.
حتما شما نیز در کوچه و خیابان یا در میان بستگان و اقوامتان با کودکان یا بزرگسالانی مواجه شده‌اید که دچار چنین اختلالی باشند. این دو حالت یعنی پای پرانتزی (کمانی) یا پای ضربدری اگر به موقع و از همان کودکی اصلاح نشود، می‌تواند دردسرساز باشد. دکتر تقی بغدادی، فوق‌تخصص ارتوپدی اطفال و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره این تغییر شکل پاها بیشتر برایمان توضیح می‌دهد.
قوس داخلی پای کودکان تازه متولدشده طبیعی است؟
نوزادان هنگام تولد دچار حالت‌هایی در اندام‌ها به‌خصوص پاها هستند که ناشی از وضعیت قرارگیری‌شان داخل رحم است. یکی از این حالت‌ها پای پرانتزی است و بیشتر نوزادان در بدو تولد دچار آن هستند. این وضعیت به مرور و با بزرگ‌تر شدن کودک اصلاح می‌شود.
این حالت تقریبا تا حدود یک سالگی باقی می‌ماند. قوس پاها در کودکان چاق واضح‌تر و بیشتر به نظر می‌رسد. والدین نیز در زمان راه‌رفتن کودک توجه بیشتری به شکل اندام تحتانی او می‌کنند و نگرانی‌ها و سوال‌هایی برایشان پیش می‌آید و به پزشک مراجعه می‌کنند اما باید بگویم نام این وضعیت پای پرانتزی فیزیولوژیک است و تا 5/2 سالگی کاملا اصلاح می‌شود، گرچه ممکن است در برخی موارد، حالت عکس این وضعیت یعنی زانوی ضربدری ایجاد شود. معمولا پای پرانتزی کودک به مرور بعد از راه افتادنش اصلاح می‌شود و به درمان هم نیازی ندارد.
والدین چگونه باید متوجه چنین مشکلی در پاهای کودکشان شوند؟
اگر در فاصله زمانی چند ماه فاصله قوس دو پا تغییر کرد، یعنی بیشتر شد باید به بیماری‌های دیگر هم مشکوک شویم. یکی از این بیماری‌ها نرمی استخوان به دلیل کمبود ویتامین D است. نرمی استخوان باعث می‌شود انحراف موجود تشدید و به پای پرانتزی تبدیل شود. این وضعیت به درمان فوری نیاز دارد. پای پرانتزی ناشی از کمبود ویتامین D دوطرفه و قرینه است. البته بیماری نادر دیگری نیز وجود دارد که مربوط به اختلال رشد فوقانی استخوان درشت‌نی مربوط است که در سنین بالای 3 سالگی نمایان می‌شود. این بیماری «بلانت» نام دارد و به نام پزشکی به نام آقای بلانت ثبت شده است. کودکان دچار این مشکل اغلب پسر هستند و وزن بالایی هم دارند. پاهای پرانتزی به مرور بیشتر می‌شود و حدود نیمی از موارد یک‌طرفه و نیمی از موارد هم دوطرفه است. اگرچه در بیشتر موارد پای پرانتزی کودکان دیده می‌شود ولی در بیماری بلانت ممکن است از حدود 11-10 سالگی بیماری نمایان شود. مواردی از تغییرشکل ساق پا نیز وجود دارد که در افراد بالغ دیده می‌شود و زمینه ژنتیکی دارد.
راه‌های تشخیص و درمان پای پرانتزی
امروزه در پای پرانتزی ناشی از کمبود ویتامین D تشخیص به وسیله اندازه‌گیری میزان ویتامین D خون است. در گذشته از روش دیگری یعنی رادیوگرافی مچ دست برای اثبات بیماری استفاده می‌شد ولی عیب رادیوگرافی این است که کمبود ویتامین D باید بسیار طولانی باشد که تغییر در مچ دست ایجاد کند بنابراین تشخیص زودرس ممکن نیست. به همین علت بهترین راه برای دانستن وجود نرمی استخوان، اندازه‌گیری سطح ویتامین D خون است. در مواقعی که نرمی استخوان به دلایل ژنتیکی است، تغییرات شدیدی در سوخت‌وساز فسفر بدن دیده می‌شود. این مورد نادر و از نظر درمان و شناسایی به موقع بیماری بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که با درمان دارویی اصلاح نشود، وسایل کمکی ارتوپدی و بریس‌ها کاربرد پیدا می‌کنند. در بیماری بلانت تشخیص به وسیله عکس از زانو امکان‌پذیر است. به محض اطمینان از وجود این بیماری باید از بریس برای درمان آن استفاده کرد. کودکان بالای 3 سال و نیم در بیشتر مواقع به جراحی نیاز دارند و گاهی بعد از عمل جراحی، احتمال عود وجود دارد.
این حالت تقریبا تا حدود یک سالگی باقی می‌ماند. قوس پاها در کودکان چاق واضح‌تر و بیشتر به نظر می‌رسد. والدین نیز در زمان راه‌رفتن کودک توجه بیشتری به شکل اندام تحتانی او می‌کنند و نگرانی‌ها و سوال‌هایی برایشان پیش می‌آید و به پزشک مراجعه می‌کنند اما باید بگویم نام این وضعیت پای پرانتزی فیزیولوژیک است و تا 5/2 سالگی کاملا اصلاح می‌شود، گرچه ممکن است در برخی موارد، حالت عکس این وضعیت یعنی زانوی ضربدری ایجاد شود. معمولا پای پرانتزی کودک به مرور بعد از راه افتادنش اصلاح می‌شود و به درمان هم نیازی ندارد.
والدین چگونه باید متوجه چنین مشکلی در پاهای کودکشان شوند؟
اگر در فاصله زمانی چند ماه فاصله قوس دو پا تغییر کرد، یعنی بیشتر شد باید به بیماری‌های دیگر هم مشکوک شویم. یکی از این بیماری‌ها نرمی استخوان به دلیل کمبود ویتامین D است. نرمی استخوان باعث می‌شود انحراف موجود تشدید و به پای پرانتزی تبدیل شود. این وضعیت به درمان فوری نیاز دارد. پای پرانتزی ناشی از کمبود ویتامین D دوطرفه و قرینه است. البته بیماری نادر دیگری نیز وجود دارد که مربوط به اختلال رشد فوقانی استخوان درشت‌نی مربوط است که در سنین بالای 3 سالگی نمایان می‌شود. این بیماری «بلانت» نام دارد و به نام پزشکی به نام آقای بلانت ثبت شده است. کودکان دچار این مشکل اغلب پسر هستند و وزن بالایی هم دارند. پاهای پرانتزی به مرور بیشتر می‌شود و حدود نیمی از موارد یک‌طرفه و نیمی از موارد هم دوطرفه است. اگرچه در بیشتر موارد پای پرانتزی کودکان دیده می‌شود ولی در بیماری بلانت ممکن است از حدود 11-10 سالگی بیماری نمایان شود. مواردی از تغییرشکل ساق پا نیز وجود دارد که در افراد بالغ دیده می‌شود و زمینه ژنتیکی دارد.
راه‌های تشخیص و درمان پای پرانتزی
امروزه در پای پرانتزی ناشی از کمبود ویتامین D تشخیص به وسیله اندازه‌گیری میزان ویتامین D خون است. در گذشته از روش دیگری یعنی رادیوگرافی مچ دست برای اثبات بیماری استفاده می‌شد ولی عیب رادیوگرافی این است که کمبود ویتامین D باید بسیار طولانی باشد که تغییر در مچ دست ایجاد کند بنابراین تشخیص زودرس ممکن نیست. به همین علت بهترین راه برای دانستن وجود نرمی استخوان، اندازه‌گیری سطح ویتامین D خون است. در مواقعی که نرمی استخوان به دلایل ژنتیکی است، تغییرات شدیدی در سوخت‌وساز فسفر بدن دیده می‌شود. این مورد نادر و از نظر درمان و شناسایی به موقع بیماری بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که با درمان دارویی اصلاح نشود، وسایل کمکی ارتوپدی و بریس‌ها کاربرد پیدا می‌کنند. در بیماری بلانت تشخیص به وسیله عکس از زانو امکان‌پذیر است. به محض اطمینان از وجود این بیماری باید از بریس برای درمان آن استفاده کرد. کودکان بالای 3 سال و نیم در بیشتر مواقع به جراحی نیاز دارند و گاهی بعد از عمل جراحی، احتمال عود وجود دارد.
پاهای ضربدری
پای پرانتزی در سن 3 سالگی به بعد ممکن است به پای ضربدری تبدیل شود. اگر زمینه ژنتیکی برای تشدید آن وجود نداشته باشد، این حالت طبیعی قلمداد می‌شود و تا سن 5 تا 6 سالگی ادامه می‌یابد.
پای ضربدری نیز می‌تواند ناشی از نرمی استخوان باشد ولی با توجه به اینکه اکثر کودکان در سن 4-3 سالگی و بعد از آن در معرض هوای آفتابی قرار می‌گیرند به ندرت ممکن است کمبود ویتامین D رخ دهد و بیماری‌های استخوانی مثل پای ضربدری بیشتر به دلیل بیماری‌های کلیوی است. مورد شایع دیگری که باعث افزایش زاویه ضربدری دو پا می‌شود، صافی کف پاهاست. در اینجا هم وزن بالای کودک یک عامل منفی است و باعث افزایش انحراف زانوها می‌شود. خستگی ناشی از صافی کف پاها و انحراف زانوها با هم، باعث کمترشدن فعالیت فیزیکی کودک و تشدید حالت ضربدری پاها می‌شود. معیار بررسی حالت ضربدری زانوها فاصله دو قوزک پاهاست.
پای ضربدری نیز می‌تواند ناشی از نرمی استخوان باشد ولی با توجه به اینکه اکثر کودکان در سن 4-3 سالگی و بعد از آن در معرض هوای آفتابی قرار می‌گیرند به ندرت ممکن است کمبود ویتامین D رخ دهد و بیماری‌های استخوانی مثل پای ضربدری بیشتر به دلیل بیماری‌های کلیوی است. مورد شایع دیگری که باعث افزایش زاویه ضربدری دو پا می‌شود، صافی کف پاهاست. در اینجا هم وزن بالای کودک یک عامل منفی است و باعث افزایش انحراف زانوها می‌شود. خستگی ناشی از صافی کف پاها و انحراف زانوها با هم، باعث کمترشدن فعالیت فیزیکی کودک و تشدید حالت ضربدری پاها می‌شود. معیار بررسی حالت ضربدری زانوها فاصله دو قوزک پاهاست.
این تغییرات چطور اصلاح می‌شوند؟
بله، این تغییرات را باید تا 10 سالگی با کمک کفش‌های طبی اصلاح کرد و تاخیر آن بعد از 10 سالگی ممکن است شانس اصلاح را کمتر کند. معیارمان در علم ارتوپدی این است که اگر تا سن 10 سالگی فاصله دو مچ پا کمتر از 10 سانتی‌متر نباشد، جراحی ضرورت می‌یابد. انحراف زانوها با هر مقداری، زمینه‌ساز آرتروز در آینده است. درمان پاپرانتزی یا ضربدری در سنین پایین به مراتب راحت‌تر است، بنابراین در صورت بروز انحراف دو پا و اثبات بیماری توسط پزشک با اقدام به موقع می‌توان جلوی هرگونه عارضه‌ای را در آینده گرفت./
مشاهده و سفارش
بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد
دیدگاه و نظــرات
مراکز تصویربرداری
داروخــانه ها
مراکز آزمایشگاهی
کلینیـک ها
