خوردن مواد غذایی تلخ مثل کاسنی، شکلات تلخ و قهوه باب سلیقه هر فردی نیست اما خیلی از مواد غذایی که طعم تلخی دارند، مضر نیستند و برای سلامت مفیدند. برخی فواید آنها در این مطلب آمده است.
1-افزایش قدرت چشایی در تشخیص سایر مزهها
حس چشایی خاصیت تطابقپذیری دارد یعنی اگر فردی مرتب غذای شور، شیرین و چرب مصرف کند، به تدریج ذائقهاش به مقدار مشخصی از نمک، شکر و چربی عادت خواهد کرد و هر چه مقدار این مواد در یک ماده غذایی افزایش یابد، حساسیت سلولهای چشایی، به آنها بهتدریج کاهش پیدا میکند اما طعم تلخ با افزایش قدرت چشایی مانع از بروز این اتفاق میشود. طبق نتایج بررسیهای انجمن آمار کانادا، یک پنجم کالری مصرفی مردم دنیا از نوشیدنیهای شیرین و انرژیزا، شکلات و شیرینیها، غلات و تنقلات شیرین تامین میشود و طرفداران مزه شیرین بسیار زیادند. گرچه ذائقه افراد کاملا ژنتیکی است و تا حد زیادی به عادتهای غذایی مادر در دوران بارداری بستگی دارد اما میتوان آن را اصلاح کرد. راهحل، مصرف مواد غذایی کامل و تصفیهنشده مثل غلات کامل و نانهای سبوسدار است. اغلب این مواد غذایی کمی مزه تلخ دارند. طعم تلخ این مواد، ذائقه را تقویت میکند و مانع از این میشود که به طعم شیرین یا شور عادت کنیم.
2-افزایش میزان جذب ریزمغذیها
مواد غذایی تلخ مزه بهخصوص سبزیهای سبز رنگ تیره (با کمی مزه تلخ) به هضم بهتر غذا و جذب ریزمغذیها کمک میکنند. این مواد با تحریک گیرندههای چشایی روی زبان باعث تحریک و تولید بزاق میشوند که این عامل خود در هضم بهتر غذا موثر است. هر چه هضم بهتر باشد، میزان موادمغذی دریافتی نیز بالاتر خواهد بود. متخصصان تغذیه توصیه میکنند رژیمی متعادل داشته باشید اما اگر دچار مشکلات هضم و جذب هستید، بهتر است همراه غذا سبزیهایی با رنگ سبز تیره و کمی تلخ مزه بخورید.
3-کمک به قدرت تصفیهکنندگی کبد
در آداب و رسوم کهن چین و هند مصرف مواد غذایی تلخ در رژیم غذایی روزانه یکی از اصول بوده است. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام نشده است اما مطالعات جزئی روشن کرده سبزیهایی مثل کاسنی، ترب سفید، کلم پیچ ، کلم بروکلی و کلم قمری حاوی ترکیبهایی هستند که به کبد در کنترل کلسترول و تنظیم هورمونها، تصفیه خون، متابولیسم چربیها و دفع سموم کمک میکنند.
4-منبع مناسب ویتامینها و مواد معدنی
بیشتر مواد غذایی تلخ منابع مناسب ویتامین A، C، K و موادمعدنی مثل کلسیم، پتاسیم و منیزیم هستند. میزان فیبر و اسیدفولیک آنها بالاست و چربی و سدیم پایینی دارند. مثلا سبزیهای با برگ سبز تیره حاوی ویتامین A، E، K، آهن، کلسیم و آنتیاکسیدان هستند و عادت به خوردن آنها به بهبود وضعیت تغذیه فرد کمک میکند.
5-کاهش میل به مصرف شیرینی
به هر فرد بزرگسالی توصیه میشود 8-7 واحد میوه و سبزی در روز مصرف کند. مصرف 25 تا 30 گرم فیبر(50 گرم برای مبتلایان به دیابت) نیز برحسب سن و جنس در روز لازم است تا قند خون کنترل شود. برخی از سبزیها و میوههای تلخ مثل گریپفروت یا کاهو با برگهای سبز تیره (که کمی طعم تلخ دارند) نه تنها برای سلامت مفیدند و ریزمغذیها و فیبر لازم را به بدن میرسانند بلکه با تقویت حس چشایی، مزه شیرین را پررنگتر میکنند و میل و هوس فرد به شیرینی را کاهش میدهند.
چگونه مواد غذایی تلخ را خوشمزهتر کنیم؟
اگر ماده غذایی تلختان از جنس میوه و سبزی است، ابتدا آن را با آب سرد خوب بشویید تا گل و سایر آلودگیهای روی آن پاک شود. بعد آن را خشک و به صورت خام یا پخته مصرف کنید. در صورتی که کمی روغن زیتون به آن اضافه کنید، ویتامینهای محلول در چربیشان بهتر جذب خواهد شد. میتوانید مقداری چاشنی مثل نمک و فلفل نیز به سبزیهای در حال پخت اضافه کنید. حتی خوردن این نوع سبزیها با کشمش،
توت فرنگی و تمشک طعم بهتری پیدا خواهد کرد. فراموش نکنید فقط این سبزیها موادغذایی تلخ مفید نیستند و خوراکیهایی مثل شکلات سیاه یا قهوه نیز در همین گروه قرار میگیرند که بهتر است بدون شکر و در حد متعادل مصرف شوند./
توت فرنگی و تمشک طعم بهتری پیدا خواهد کرد. فراموش نکنید فقط این سبزیها موادغذایی تلخ مفید نیستند و خوراکیهایی مثل شکلات سیاه یا قهوه نیز در همین گروه قرار میگیرند که بهتر است بدون شکر و در حد متعادل مصرف شوند./