زردزخم چیست؟ آشنایی با علائم بیماری و روش های درمان

زردزخم یک عفونت واگیر و سطحی پوست است که اغلب در اطراف لب، بینی، گوش و قسمت هایی از دست و پا ایجاد می‌شود. ضایعات به شکل تاول‌های کوچک بوده و به سرعت می‌ترکند و زخمی زردرنگ برجا می‌گذارند.
تاول‌ها در برخی موارد حاوی عفونت بوده و با توجه به اینکه در صورت خاراندن توسط فرد مبتلا به آسانی پاره می‌شوند، می‌توانند با انتشار عفونت به نقاط دیگر بدن، سطح بیشتری را از پوست درگیر کنند. در واقع زردزخم، تاول زدن ودلمه پوست است که توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود.
زردزخم در صورت تماس نزدیک فرد مبتلا با اطرافیان خود قابلیت سرایت به آنان را نیز دارد. زردزخم می‌تواند در تمام سنین رخ دهد، اما در شیرخواران و کودکان شایع‌تر است .زردزخم یک بیماری سرایت کننده است که اغلب به شکل همه‌گیر در پرورشگاه‌ها، مدارس، اردوها و هر جای دیگری که کودکان تماس طولانی باهم داشته باشند و بهداشت پوست رعایت نشود، ظاهر می‌شود.

علل زردزخم

عامل ایجاد بیماری زردزخم باکتری استرپتوکوک چرک‌زا، استافیلوکوک طلایی یا هر دو آنها است. این باکتری‌ها که به‌طور طبیعی روی لایه‌های سطحی پوست سالم وجود دارند، در بزرگسالان معمولا در نتیجه ابتلا به بیماری‌هایی نظیر شپش، گال، بیماری‌های خارش‌دار و همچنین آسیب به دنبال برش یا زخم وارد بدن می‌شوند. این عفونت در کودکان نیز به‌طور شایع از طریق برش، خراش یا نیش حشرات انتقال می‌یابد. این عفونت واگیردار، ممکن است در نتیجه بیماری یا جراحت، گازگرفتن حیوان یا حشره بروز کند.

انواع زردزخم

بیماری زردزخم به 2 نوع تاولی و غیرتاولی (که بیش از 70 درصد موارد را تشکیل می‌دهد) تقسیم می‌شود.
عامل بیماری در نوع تاولی استافیلوکوک است و بیشتر در کودکان (بچه‌های زیر 2 سال و شیرخواران) دیده می‌شود. در این نوع از زردزخم سیر بیماری طولانی‌تر است، تاول‌ها در اکثر موارد دردناک بوده و احتمال گسترش آنها بیشتر است. اما در نوع غیرتاولی که عامل آن بیشتر استرپتوکوک است، معمولا بیماری با یک تاول کوچک در زمینه قرمز رنگ شروع می‌شود که معمولا بدون باقی گذاشتن نشانه‌ای از خود بهبود می‌یابد. در نوع غیرتاولی، کودک کمتر دچار تب شده، ولی ممکن است عفونت باعث بزرگی و تورم گره‌های لنفاوی در مناطق درگیر بدن شود.

علائم زردزخم

علائم بیماری شامل یک بثور پوستی قرمزرنگ و مجموعه‌ای از تاول‌های بسیار کوچک است که معمولا در محلی از پوست که قبلا دچار ضایعه شده، ایجاد می‌شوند و اغلب در اطراف دهان، بینی و قسمت‌هایی از دست و پا است.
این تاول‌ها درمدت زمان 24 ساعت بزرگ شده و پاره می‌شوند. بعضی از تاول‌ها حاوی چرک هستند و وقتی می‌ترکند، مایع زردرنگی از آن خارج و در عین حال خشک می‌شود و به همین دلیل به آن زردزخم می‌گویند. تاول‌ها بیمار را اذیت نمی‌کنند، اما ممکن است خارش داشته باشند. گاهی تب خفیف سمی که به‌وسیله باکتری‌های استافیلوکوک تولید می‌شود، در شدت عفونت‌زایی تاثیر داشته، به طوری که با حمله به پروتئینی که سبب به هم پیوستگی سلول‌های پوست می‌شود، انتشار عفونت را گسترده‌تر می‌کند.

عوامل تشدید کننده بیماری زردزخم

حساس بودن پوست به نور خورشید و مواد آزاردهنده و تحریک کننده پوست مثل صابون‌ها و مواد آرایشی،
تغذیه نامناسب،
وجود یک بیماری که باعث کاهش مقاومت بدن شده باشد،
آب وهوای گرم و مرطوب،
محیط زندگی شلوغ یا غیربهداشتی،
بهداشت نامناسب،
شرکت در ورزش‌هایی که در آنها تماس پوست با پوست وجود دارد، نظیر کشتی.

عوارض زردزخم

زردزخم می‌تواند زمینه بروز بیماری‌های خطرناک دیگری شده و عوارض جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد: 1) نفوذ عفونت به لایه‌های عمقی‌تر پوست. این امر ممکن است باعث بر جای ماندن جای عفونت شود، 2) ایجاد گلومرولونفریت حاد (یک نوع بیماری که فیلترهای ریز کلیه را درگیر می‌کند.)

درمان زرد زخم

درمان زردزخم مانند بسیاری از بیماری‌ها به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. درمان زردزخم معمولی (غیرتاولی) به وسیله شستشو با صابون‌های ضدباکتری رایج در بازار و استفاده از پمادهای موضعی آنتی‌بیوتیکی (آنتی بیوتیک‌هایی که روی پوست مالیده می‌شوند)، به سادگی امکان‌پذیر است و عفونت طی 2 تا 3 روز از بین می‌رود، اما در مورد بیماری زردزخم تاولی و همچنین نوع منتشر شده آن، استفاده آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی و در موارد شدید حتی تزریق توصیه می‌شود.
تقریبا 24 ساعت بعد از شروع مصرف داروها، دیگر این بیماری مُسری نخواهد بود. بعد از حدود 3 روز هم تاول‌ها کم‌کم شروع به خوب شدن می‌کنند. تکمیل دوره درمانی به‌رغم بهبود نسبی بیمار از مواردی است که باید حتما به آن توجه شود، زیرا به وسیله این کار از عود بیماری و مهم‌تر از آن مقاومت باکتری به آنتی‌بیوتیک جلوگیری می‌شود.
برای تمیز کردن پوست و ترشحات و کم کردن تعداد باکتری‌ها (به منظور کاهش سرایت بیماری) داروهای ضدعفونی کننده موضعی مثل بتادین یا کلروهگزیدین تجویز می‌شود.
ملحفه، حوله، لباس‌ها و سایر چیزهایی را که با زخم در تماس بوده‌اند جداگانه بجوشانید، بیمار را از خاراندان تاول‌ها منع کنید و پس از بهبود زخم‌ها، ناحیه را با کرم نرم‌کننده مرطوب سازید. مدرسه نرفتن کودکان به هنگام ابتلا به این بیماری ضروری است./