حبابی که می‌ترکد، مفصلی که صدا می‌دهد

صدای مفصلی بیشتر در مفاصل انگشت، زانو، مچ پا، کمر و گردن شنیده می‌شود ولی علت ایجاد آن در همه این مفاصل یکی نیست.

در طول روز ممکن است صداهای متفاوتی از بعضی مفاصل بدنتان بشنوید یا آن را حس کنید. گاهی این صداها شبیه تقه هستند، گاهی به صورت خرت‌خرت و شبیه به ساییده شدن 2 شیء روی هم به گوش می‌رسند و گاهی بعد از عملی که بین مردم به شکاندن انگشت معروف است، صدایی از مفصل انگشت به وجود می‌آید.
صدای مفصلی بیشتر در مفاصل انگشت، زانو، مچ پا، کمر و گردن شنیده می‌شود ولی علت ایجاد آن در همه این مفاصل یکی نیست. علت صدای مفصل ممکن است یکی از حالت‌های زیر باشد.

بیشتر بخوانید: حباب های مفاصل را نترکانید

ایجاد گاز

در تمام مفاصل، مایعی به نام «سینوویال» وجود دارد که غلیظ و لغزنده است. وظیفه این مایع لغزنده کردن سطوح مفصل و آسان کردن حرکت آن است. این مایع در تغذیه غضروف مفصلی هم نقش دارد. درون آن مانند بسیاری دیگر از مایعاتی که در بدن ما وجود دارد، گازهایی مانند اکسیژن، نیتروژن و دی‌اکسیدکربن به صورت محلول است.
وقتی که شما با تحت فشار قرار دادن مفصل انگشت خود صدای تقه از آن درمی‌آورید، در واقع لیگامان‌های آن را تحت کشش قرار داده‌اید. در این عمل با فشار باعث می‌شوید 2 سطح مفصلی از یکدیگر فاصله بگیرند و در واقع می‌خواهید حجم داخل مفصل را افزایش دهید. با انجام این کار، فشار درون مایع مفصلی کاهش پیدا می‌کند و با این کاهش فشار، مقداری از گازهای محلول در مایع، نامحلول و به صورت حباب‌های گاز درون مفصل ظاهر می‌شوند.
ایجاد ناگهانی این حباب گاز با ایجاد یک موج صدا همراه است که آن را به صورت یک تقه می‌شنوید. بعد از شنیدن صدای تقه، تا مدتی نمی‌توانید دوباره این صدا را ایجاد کنید. علت آن است که باید مدتی بگذرد تا حباب گاز تشکیل شده دوباره به صورت محلول در مایع درآید.

حرکت تاندون و لیگامان

وقتی مفاصل حرکت می‌کنند، وضعیت تاندون‌ها و لیگامان‌های اطراف مفصل تغییر می‌کند. این تغییر وضعیت باعث می‌شود آنها از روی برجستگی‌های استخوانی اطراف مفصل عبور کنند. با باز و بسته شدن مکرر مفصل، هر کدام از این تاندون‌ها یا لیگامان‌ها ممکن است بارها به جلو و عقب حرکت و با هر بار عبور از روی برجستگی استخوانی صدایی ایجاد ‌کنند. این صداها ممکن است به وسیله فرد حس شود یا حتی دیگران هم آن را بشنوند. همچنین با حرکت کردن مفصل، در بعضی حالت‌ها، لیگامان‌های اطراف آن به شدت کشیده می‌شوند و این کشیدگی ممکن است صدا ایجاد کند.

سطح ناصاف مفصل

سطح مفاصلی که دچار آرتروز یا ساییدگی شده‌اند، به علت آسیب غضروف، ناهموار می‌شود. حین حرکت مفصل، با ساییده شدن این سطوح ناهموار روی یکدیگر، ممکن است صدا ایجاد شود.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره قولنج کمر و گرفتگی عضلات

آیا صدا دادن مفصل بد است؟

اگر صدا دادن مفصل همراه با درد است، ممکن است به علت بیماری یا مشکلی باشد.
در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا با بررسی مفصل مشکل احتمالی را دریابد. در صورتی که این صداها بدون درد باشد، نیازی به اقدام خاصی ندارد.

بیشتر بخوانید: خطر سکته مغزی با شکستن قولنج گردن

علت صدا کردن مفصل چیست؟

هیچ! صدا کردن مفصل نشانه مشکل خاصی نیست، مگر اینکه ضربه‌ای به آن وارد شده باشد. ممکن است دلایل متعددی برای این سر و صداها پیدا کرد ولی الزاما نشانه بیماری مشخصی نیست.
شایع‌ترین علت، مالش یک وتر بر روی وتر دیگر یا یک رباط است. وقتی هنوز جوان و در حال رشد هستید، وترها، رباط‌ها و استخوان‌ها به نسبت‌های متفاوت رشد می‌کنند و مفاصل در نوجوان ممکن است گاه‌گاه صدا کند. با بالا رفتن سن و نازک شدن غضروف‌های اطراف مفاصل، رباط‌ها و وترهای مفاصل روی هم کشیده می‌شوند و صدا می‌کنند. اگر مفصلتان نرم است، دلیل دیگری هم برای صدای آن وجود دارد؛ وترها و رباط‌هایتان درازتر و کشسان‌تر از معمول‌اند و مفصل بیش از حد حرکت می‌کند و صداها بیشتر می‌شود. اغلب مردم معمولا در دوران رشد از مفاصل نرم‌تر برخوردارند.
غیر از مالش رباط‌ها و وترها بر یکدیگر، تنها دلیل دیگر ایجاد صدا در مفاصل، پیدایش ناگهانی حباب‌های نیتروژن در بافت‌های مفصل در هنگام حرکت است این حباب‌های ریز مثل این است که انگار تعدادی دانه‌های ریز در مفصل قرار دارند./