کم آب شدن بدن چه بر سر پوست، مو و ناخن می‌آورد؟

زمانی که پوست کم‌آب می‌شود، علائمی مانند خشکی و خارش را بروز می‌دهد و از نظر ظاهری هم شادابی و رنگ طبیعی خود را از دست می‌دهد. بسیاری از افراد، پوست کم آب را با پوست خشک اشتباه می‌گیرند و درمان‌های نادرستی را برای کم‌آبی پوستشان پیگیری می‌کنند.

زمانی که پوست کم‌آب می‌شود، علائمی مانند خشکی و خارش را بروز می‌دهد و از نظر ظاهری هم شادابی و رنگ طبیعی خود را از دست می‌دهد. به عبارت ساده‌تر، پوست‌های کم‌آب اغلب کدرتر از پوست‌های سالم به نظر می‌رسند. گاهی در اثر کم‌آبی پوست، خطوط ریز اطراف چشم‌ها و اطراف لب‌ها هم بیشتر به چشم می‌آیند.

به گزارش «بهپو»، کم آبی بدن می‌تواند مستقیما با سبک زندگی ما در ارتباط باشد و به‌سادگی هم درمان شود. متاسفانه بسیاری از افراد، پوست کم آب را با پوست خشک اشتباه می‌گیرند و درمان‌های نادرستی را برای کم‌آبی پوستشان پیگیری می‌کنند. از این‌رو، شما باید در مرحله اول حتما تفاوت بین پوست کم‌آب و پوست خشک را بشناسید.

تفاوت پوست‌ کم‌آب با پوست خشک چیست؟

هرچند که بسیاری از افراد پوست کم‌آب را مساوی با پوست خشک می‌دانند، اما از نظر علمی این دو پدیده کاملا متفاوت هستند. پوست کم‌آب، پوستی است که آب کافی به آن نرسیده و دچار خشکی ناشی از کمبود آب شده است. با این‌حال پوست خشک، چربی طبیعی کافی ندارد و به‌دلیل نداشتن چربی طبیعی کاملا خشک و بیمار به نظر می‌رسد. خشکی پوست در گروه بیماری‌های پوستی طبقه‌بندی نمی‌شود، اما کم‌آبی پوست نوعی بیماری به‌شمار می‌رود. به عبارت ساده‌تر، افراد مختلف می‌توانند با پوست‌های طبیعی، خشک، ‌مختلط یا چرب متولد شوند. زمانی که پوست شما ذاتا خشک است، یعنی غدد چربی در پوست شما به اندازه کافی چربی طبیعی تولید نمی‌کنند.

درحالی که خشکی پوست ناشی از کم‌آبی به‌دلیل سبک زندگی نادرست، عدم استفاده از محصولات مناسب برای پوست و کمبود مصرف آب در طول روز شکل می‌گیرد. البته خشکی پوست ناشی از کم‌آبی بدن می‌تواند ناشی از بعضی بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم‌کاری تیروئید هم باشد. در تعریف علمی کم‌آبی بدن آمده است که زمانی بدن و پوست ما دچار کم‌آبی می‌شود که آبی بیشتر از آنچه دریافت کرده است را از دست بدهد. خشکی پوست ناشی از کم‌آبی بدن می‌تواند علاوه بر عدم مصرف آب کافی، به‌دلیل افزایش دفع ادرار ناشی از مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین هم اتفاق بیفتد. گاهی ممکن است که تعریق زیاد ناشی از ورزش یا کار کردن در محیط‌های بسیار گرم هم باعث کم‌آبی بدن و خشکی پوست ناشی از آن شود. به‌طور کلی، کم‌آبی پوست می‌تواند این علائم را به‌دنبال داشته باشد: خارش پوستی، کدرشدگی پوست، ایجاد حلقه‌های تیره زیر چشم، گودرفتگی چشم‌ها، ایجاد سایه در اطراف صورت (مخصوصا زیر چشم‌ها و اطراف بینی) و افزایش شکل‌گیری یا نمایان شدن خطوط ریز یا چین‌وچروک‌های سطحی.

اگر با هر کدام از این عوارض در پوست صورتتان مواجه شدید و همزمان احساس کردید که به‌طور مداوم دهانتان خشک است، ضعف دارید یا ادرارتان تیره‌رنگ شده است، یعنی حتما دچار کم‌آبی بدن شده‌اید.

بیشتر بخوانید: علائم کم آب شدن بدن

درمان پوست کم آب

برخلاف خشکی پوست ذاتی، خشکی پوست ناشی از کم‌آبی بدن با تغییر سبک زندگی درمان‌شدنی است. تامین آب بدن، اولین و مهم‌ترین قدم برای درمان خشکی پوست ناشی از کم‌آبی است. اگر جزو آن گروه از افرادی هستید که آب ساده و کافی در طول روز نمی‌نوشید، می‌توانید از همین امروز قانون قدیمی 8 لیوان آب در طول روز را شروع کنید. البته ممکن است بسته به وزن بدن و سطح فعالیت خود، به نوشیدن مقدار کمتر یا بیشتری از آب نیاز داشته باشید. با این‌حال، معمولا نوشیدن کمتر از 7 تا 8 لیوان آب ساده به افرادی که دچار پوست کم‌آب هستند، توصیه نمی‌شود. شما می‌توانید همیشه در ساعات بیداری یک لیوان آب کنار دست خود داشته باشید و هر 45 تا 60 دقیقه یک‌بار، تمامی آن لیوان آب را مصرف کنید. توجه به این نکته هم ضروری است که نوشیدن بیش‌ازحد آب هم می‌تواند به ازدست‌رفتن مواد معدنی بدن شود. بنابراین اگر می‌خواهید بدانید که میزان آب کافی برای بدن شما چقدر است، باید نسبت به رنگ ادرار خود هوشیار باشید. شما باید در طول روز به قدری آب بنوشید که هرگاه دفع ادرار داشتید، ادرار شما کاملا شفاف و روشن باشد. اگر ادرار کمی به سمت زرد بودن برود، یعنی آب بدن شما کم است.

از طرف دیگر،‌ به افرادی که پوست کم‌آب دارند، توصیه می‌شود که روزانه 5 تا 9 وعده میوه، سبزی و صیفی تازه یا بخارپز مصرف کنند. بهتر است که این افراد کمتر از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند چای غلیظ یا قهوه استفاده کنند و در صورتی که ورزش حرفه‌ای تا نیمه‌حرفه‌ای انجام می‌دهند هم حداقل هر 20 دقیقه یک‌بار چند جرعه آب بنوشند. بهتر است افرادی که دچار خشکی پوست شدید ناشی از کم‌آبی بدن هستند، حتما یک وعده از سه وعده غذایی اصلی خود را به مصرف غذاهای رقیق مانند انواع آبگوشت، سوپ‌ها یا آش‌های رقیق اختصاص دهند. تمامی این افراد باید تمام تلاش خود را برای حفظ رطوبت پوستشان به‌کار بگیرند. به عبارت ساده‌تر، در کنار همه توصیه‌های مطرح‌شده، ماساژ دادن پوست با کرم‌های آبرسان حداقل 2 تا 3 بار در طول روز هم به این افراد توصیه می‌شود. این افراد باید استفاده از کرم‌های آبرسان، مخصوصا بعد از حمام کردن، را جدی بگیرند.

عوارض ناشی از کم‌آب شدن بدن را جدی بگیرید

55 تا 65 درصد از بدن انسان از آب تشکیل شده است. تمامی سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های بدن برای عملکردهای مطلوب و صحیح خودشان به آب نیاز دارند. پوست ما به‌عنوان بزرگ‌ترین عضو بدن، بیشترین نیاز را به آب دارد. بنابراین زمانی که بدن دچار کم‌آبی می‌شود، اول از همه عوارض پوستی مختلفی را نشان می‌دهد. علاوه بر کم‌آب‌ شدن پوست، کم‌آبی بدن می‌تواند عوارضی برای سایر ارگان‌های بدن به‌دنبال داشته باشد و مشکلاتی مانند یبوست، کاهش تمرکز، عدم دفع مواد زائد از بدن، اختلال در عملکرد کبد و کلیه‌ها را به‌همراه بیاورد. معمولا افرادی که آب کافی در طول روز نمی‌نوشند، به‌طور مداوم دچار خستگی‌های مزمن و بی‌دلیل، خشکی لب‌ها، خشکی دهان و حتی سرگیجه هستند. کم‌آبی بدن در کودکان و نوجوانان می‌تواند علاوه بر عوارض یادشده، عوارض دیگری مانند تحریک‌پذیری عصبی شدید، تب و گریه بدون اشک را برای آنها به همراه داشته باشد. گاهی مصرف بعضی از داروهای ادرارآور هم می‌تواند بر کم‌آب‌ شدن بدن و خشکی پوست ناشی از آن تاثیر بگذارد. مصرف بیش‌ازحد خوراکی‌ها یا نوشیدنی‌های شیرین هم از دیگر عوامل موثر بر کم‌آب شدن بدن و کم‌آب شدن پوست هستند. توجه به این نکته هم مهم است که کم‌آب شدن بدن و پوست مستقیما بر کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن هم تاثیر می گذارد.

بیشتر بخوانید: کمبود آب در بدن چه بیماری هایی سرتان می آورد؟

تاثیر کم‌آبی بدن بر ناخن‌ها

درحالی که بیماری‌هایی مانند پسوریازیس یا عفونت‌های قارچی می‌توانند تاثیری منفی بر سلامت ناخن‌ها داشته باشند، کم‌آبی بدن هم می‌تواند مشکلاتی مانند شکنندگی یا شکافته شدن ناخن‌ها را به‌دنبال داشته باشد. در حالت طبیعی، 18 درصد از صفحه ناخن افرادی که بدنشان کم‌آب نیست، از آب تشکیل شده است. زمانی که بدن دچار کم‌آبی می‌شود و رطوبت صفحه ناخن از 18 درصد پایین‌تر می‌آید، ناخن‌ها بسیار شکننده، پوسته‌پوسته یا شکاف‌خورده می‌شوند. علاوه بر عدم مصرف آب کافی، مسائل دیگری مانند خیس کردن و خشک کردن مداوم دست‌ها، شست‌وشوی دست و ناخن‌ها با مواد شوینده غلیظ، رطوبت کم هوای محیط و گرمای بیش‌ازحد می‌تواند زمینه را برای کم‌آب شدن و خشکی ناخن‌ها را فراهم کند. بنابراین به تمامی افرادی که به‌ هر دلیلی ناخن‌هایشان دچار خشکی ناشی از کم‌آبی بدن شده‌اند، توصیه می‌شود که علاوه بر نوشیدن آب کافی در طول روز، حتما هنگام شستن ظروف دستکش بپوشند یا قبل از خروج از خانه در روزهای سرد و خشک یا گرم و خشک سال حتما دستکش‌های نخی به دست کنند تا ناخن‌های آنها در معرض تماس با خشکی بیش‌ازحد هوا قرار نگیرد. اگر خشکی ناخن‌های شما که در اثر کم‌آبی بدن اتفاق می‌افتد، بیش‌ازحد آزاردهنده و شدید شود، باید برای دریافت درمان‌های مناسب به متخصص پوست‌ومو مراجعه کنید.

تاثیر کم‌آبی بدن بر موها

موهای ما برای سالم ماندن به رطوبت، چربی، ویتامین‌ها و املاح کافی نیاز دارند. زمانی که آب بدن کم می‌شود، رطوبت مورد نیاز موها تامین نخواهد شد و موهای ما حالتی خشک،‌ کدر و شکننده به خود می‌گیرند. ایجاد موخوره و دو یا چند شاخه شدن انتهای ساقه موها می‌تواند از عوارض کم‌آبی بدن و درنتیجه کاهش سطح رطوبت ساقه‌های مو باشد. به‌طور طبیعی، یک‌چهارم از تارهای سالم مو از آب تشکیل شده است. بنابراین هرچقدر که بدن آب بیشتری از دست بدهد، هم استحکام موها کمتر خواهد شد و هم حجم طبیعی موها از دست خواهد رفت. تحقیقات ثابت کرده‌اند که کم‌آبی شدید بدن در موارد زیادی می‌تواند باعث تسریع ریزش موها شود. اگر متوجه شدید که موهایتان بیش‌ازحد معمول نازک شده‌اند، می‌ریزند و دچار موخوره شده‌اند، حتما با کم‌آبی بدن و کاهش رطوبت موها مواجه هستید. مصرف روزانه آب کافی، میوه‌ها و سبزی‌های تازه می‌تواند به تامین آب و املاح مورد نیاز موها کمک کند. استفاده از شامپوها و نرم‌کننده‌های حاوی مرطوب‌کننده و کاهش استفاده از وسایل حرارتی برای خشک کردن یا حالت دادن به موها از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از خشکی بیشتر موها خواهند بود.

نشانه های پوست کم آب

با وجود تمامی علائمی که در بالا به آنها اشاره شد، باز هم ممکن است بعضی افراد و مخصوصا کسانی که پوست خشکی دارند، نتوانند فرق بین خشکی و کم‌آبی پوست را تشخیص بدهند. برای تشخیص این موضوع، یک «آزمایش نیشگون» ساده خانگی انجام دهید؛ به این صورت که قسمت کوچکی از پوست اطراف گونه را به‌آرامی و با کمک انگشت شست و سبابه به حالت نیشگون کمی فشار بدهید. اگر پوست شما بعد از رها شدن سریعا به حالت طبیعی خود بازگردد، یعنی پوست شما ذاتا خشک است. اما اگر پوستی که بین انگشت شست و سبابه جمع شده، چین‌وچروک‌های ریزی را نشان بدهد و بعد از رها شدن سریعا به حالت قبلی خود بازنگردد، یعنی این‌که پوست شما کم‌آب شده است.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هلث‌لاین» و «مدیکال نیوز تودی»، در صورت ابتلا به خشکی پوست ناشی از کم‌آبی بدن، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا درمان‌های لازم و فوری را دریافت نمایید. عدم درمان به‌موقع خشکی پوست ناشی از کم‌آبی بدن می‌تواند عوارض درازمدتی برای شما به همراه داشته باشد./

بیشتر بخوانید: ضدعطش های پنجگانه در طب سنتی