سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو یا سردردهای برگشتی از مصرف منظم و طولانی مدت دارو برای درمان سردردهایی مانند میگرن ایجاد می شوند. مسکن ها برای تسکین سردردهای گاه به گاه تجویز می شوند اما اگر آنها را بیش از دو روز در هفته مصرف کنید، ممکن است باعث سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو شوید.
به گزارش «بهپو»، اگر اختلال سردرد دارید، هر دارویی که برای تسکین درد مصرف میکنید میتواند باعث سردرد برگشتی شود. در افرادی که هرگز اختلال سردرد نداشته اند و برای بیماریهای دیگری مانند آرتریت به طور منظم مسکن مصرف می کنند سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو مشاهده نشده است.
سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو معمولاً با قطع مصرف داروهای مسکن متوقف می شوند. در کوتاه مدت سخت است، اما پزشک می تواند به شما کمک کند تا سردردهای مصرف بیش از حد دارو را مدیریت کنید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با داروهایی که باعث سردرد می شوند
علائم سردرد ناشی از مصرف دارو
علائم و نشانههای سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو ممکن است بسته به نوع سردرد اصلی که درمان میشود و داروی مورد استفاده متفاوت باشد. سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو منجر به موارد زیر می شود:
● هر روز یا تقریباً هر روز رخ می دهد و اغلب شما را صبح زود بیدار می کند
● با داروهای مسکن بهبود پیدا می کند، اما با از بین رفتن اثر داروها دوباره بر می گردد
سایر علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
● حالت تهوع
● بی قراری
● اشکال در تمرکز
● مشکلات حافظه
● تحریک پذیری
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
سردردهای گاه به گاه شایع هستند. اما مهم است که سردرد خود را جدی بگیرید. برخی از انواع سردردها می توانند تهدید کننده زندگی باشند.
در صورت بروز سردرد با نشانه های زیر به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید:
● ناگهانی و شدید است
● همراه با تب، سفت شدن گردن، بثورات پوستی، گیجی، تشنج، دوبینی، ضعف، بی حسی یا مشکل در صحبت کردن است
● به دنبال آسیب سر
● با وجود استراحت و داروهای مسکن بدتر می شود
● یک نوع جدید است که پایدار است، به خصوص در افراد بالای 50 سال
● با تنگی نفس رخ می دهد
● زمانی اتفاق می افتد که شما ایستاده باشید اما اگر صاف دراز بکشید از بین می رود
با پزشک خود مشورت کنید اگر:
● معمولاً در هفته دو یا چند سردرد دارید
● شما بیش از دو بار در هفته یک مسکن برای سردرد مصرف می کنید
● برای تسکین سردرد خود به بیش از دوز توصیه شده داروهای مسکن بدون نسخه نیاز دارید
● الگوی سردرد شما تغییر می کند
علل سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
پزشکان هنوز دقیقا نمی دانند که چرا مصرف بیش از حد دارو منجر به سردردهای برگشتی می شود. خطر ابتلا به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو بسته به نوع دارو متفاوت است، اما هر دارویی که برای تسکین سردرد حاد مصرف می شود این پتانسیل را دارد که منجر به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو شود، از جمله:
● مسکن های ساده: مسکنهای معمولی مانند آسپرین و استامینوفن ممکن است به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو کمک کنند - به خصوص اگر از دوزهای توصیه شده روزانه تجاوز کنید. مسکنهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم خطر کمتری برای ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو دارند.
● مسکن های ترکیبی: مسکنهای بدون نسخه که کافئین، آسپرین و استامینوفن را ترکیب میکنند مقصر شایع هستند.
این گروه همچنین شامل داروهای تجویزی مانند فیورینال است که حاوی آرام بخش بوتالبیتال است. ترکیبات حاوی بوتالبیتال به ویژه خطر بالایی برای ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو دارند، بنابراین بهتر است آنها را برای درمان سردرد مصرف نکنید.
● داروهای میگرن: داروهای مختلف میگرن از جمله تریپتان ها و ارگوت های خاص -مانند ارگوتامین- با سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو در ارتباطند. این داروها خطر متوسطی برای ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو دارند. به نظر می رسد ارگوت دی هیدروارگوتامین (D.H.E. 45) پتانسیل کمتری برای ایجاد این نوع سردرد دارد.
● مواد افیونی: مسکن های مشتق شده از تریاک یا ترکیبات مصنوعی تریاک شامل ترکیبات کدئین و استامینوفن هستند. این داروها خطر بالایی برای ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو دارند.
● دوزهای روزانه کافئین - از قهوه، نوشابه، مسکن ها و سایر محصولات حاوی این محرک ملایم - ممکن است سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو را نیز تحریک کند. برچسب های محصول را بخوانید تا مطمئن شوید که سیستم خود را با کافئین بیش از آنچه تصور می کنید سیم کشی نمی کنید.
عوامل خطر
عواملی که خطر بروز سردرد مصرف بیش از حد دارو را افزایش می دهند عبارتند از:
● سابقه سردرد مزمن: سابقه سردردهای مزمن، به ویژه میگرن، شما را در معرض خطر قرار می دهد.
● استفاده مکرر از داروهای سردرد: اگر از مسکنهای ترکیبی، ارگوتامین یا تریپتانها 10 روز یا بیشتر در ماه یا مسکنهای ساده بیش از 15 روز در ماه استفاده کنید، خطر بروز این نوع سردرد افزایش مییابد؛ به خصوص اگر این استفاده منظم برای سه ماه یا بیشتر ادامه یابد.
پیشگیری
برای کمک به پیشگیری از سردرد مصرف بیش از حد دارو:
● داروهای سردرد خود را طبق دستور مصرف کنید.
● اگر بیش از دو بار در هفته به داروهای سردرد نیاز دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
● از مصرف داروهایی که حاوی بوتالبیتال یا مواد افیونی هستند خودداری کنید.
● کمتر از 15 روز در ماه از مسکن های بدون نسخه (OTC ) استفاده کنید.
● استفاده از تریپتان ها یا مسکن های ترکیبی را به بیش از نه روز در ماه محدود کنید.
درمان سردرد ناشی از مصرف دارو
برای شکستن چرخه سردردهای مصرف بیش از حد دارو، باید داروهای مسکن خود را محدود کنید. بسته به دارویی که مصرف می کنید، پزشک ممکن است توصیه کند فوراً دارو را قطع کنید یا دوز را به تدریج کاهش دهید.
شکستن چرخه
وقتی داروی خود را قطع می کنید، منتظر باشید سردردتان قبل از بهبودی بدتر شود. وابستگی به مواد مخدر ممکن است یک عامل خطر برای داروهایی باشد که منجر به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو می شود و ممکن است علائم ترک مانند عصبی بودن، بی قراری، حالت تهوع، استفراغ، بیخوابی و یبوست را داشته باشید. این علائم معمولاً بین دو تا 10 روز طول می کشد، اما می توانند برای چند هفته ادامه داشته باشند.
پزشک شما ممکن است درمان های مختلفی را برای کمک به کاهش سردرد و عوارض جانبی مرتبط با ترک دارو تجویز کند. این به عنوان درمان پل یا انتقالی شناخته می شود. درمان ها ممکن است شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، کورتیکواستروئیدها یا دی هیدروارگوتامین، ارگوتی باشد که ممکن است از طریق تزریق وریدی داده شود.
بحث بر سر این است که پل درمانی چه فوایدی دارد و اینکه آیا یک دارو نسبت به سایرین موثرتر است یا خیر. سردردهای قطع مصرف در کمتر از یک هفته بهبود می یابند.
بستری شدن در بیمارستان
گاهی اوقات بهتر است زمانی که مصرف داروهای مسکن را متوقف می کنید در یک محیط کنترل شده باشید. ممکن است اقامت کوتاه مدت در بیمارستان توصیه شود اگر:
● شرایط دیگری مانند افسردگی یا اضطراب داشته باشید
● دوزهای بالایی از داروهای حاوی مواد افیونی یا آرام بخش بوتالبیتال مصرف می کنید
● دوزهای بالایی از آرام بخش ها، مواد افیونی یا باربیتورات ها مصرف می کنید
داروهای پیشگیرانه ممکن است برای جلوگیری از عود مجدد و یافتن راه ایمن تری برای مدیریت سردرد داروهای پیشگیرانه ای وجود دارد که به شما کمک می کند چرخه سردرد مصرف بیش از حد دارو شکسته شود. در طول درمان با پزشک خود همکاری کنید و با بهبود سبک زندگی به خودتان کمک کنید که کمتر دچار سردرد شوید.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «مایوکلینیک»، مراقبت از خود می تواند به جلوگیری از اکثر سردردها کمک کند. از محرک های سردرد خودداری کنید، به اندازه کافی بخوابید، وعده های غذایی را حذف نکنید، روز خود را با یک صبحانه سالم شروع کنید، آب یا مایعات بدون کافئین زیاد بنوشید، به طور منظم ورزش کنید، استرس را کاهش دهید، وزنتان را در محدوده متعادل نگه دارید و سیگار نکشید./