درماتیت پلک؛ بیماری التهابی پوست اطراف چشم

درماتیت پلک نوعی بیماری التهابی است که پوست پلک در آن دچار حالت‌هایی مثل خارش، قرمزی، تورم و پوسته‌ریزی می‌شود. این مشکل پوستی گاهی اوقات با درد و برجستگی‌های شبیه جوش نیز همراه می‌شود.

اگر پوست دور چشم‌هایتان همیشه حالتی خارش‌دار و خشک دارد، ممکن است به درماتیت پلک مبتلا باشید. با توجه به اینکه پوست اطراف چشم‌ها حساس و نازک است، عوامل مختلفی (از ژنتیک تا آلرژی فصلی) می‌توانند باعث تشدید علائم درماتیت پلک شوند. راهکار کلیدی برای مقابله با این مشکل، حفظ پاکیزگی چشم‌ها و مرطوب‌سازی مداوم آنها است اما تا زمانی که درک کامل و درستی درباره درماتیت پلک نداشته باشید، نمی‌توانید در مراقبت از پلک‌ها و چشم‌ها به موفقیت چندانی دست پیدا کنید.

به گزارش «بهپو»، درماتیت –اگزما- یک بیماری پوستی دردناک و ناراحت کننده است. هنگامی که پلک های شما را تحت تاثیر قرار می دهد، شما را در معرض خطر سایر بیماری های پوستی جدی تر و همچنین آسیب های چشمی قرار می دهد.

درماتیت پلک چیست؟

خشک‌شدگی و پوسته‌ریزی پلک‌ها چه عللی دارد؟

دلایل متعددی برای خشک‌شدگی و پوسته‌ریزی پلک‌ها در موارد ابتلا به درماتیت پلک وجود دارد. درماتیت پلک زمانی به‌وجود می‌آید که پوست پلک‌ها و پوست اطراف پلک‌ها دچار خشکی، خارش، تحریکات پوستی، قرمزی و تورم شود. در چنین مواردی احتمال دارد که درماتیت پلک ریشه در مشکلاتی مانند اگزما یا عوامل زیست‌محیطی داشته باشد. به‌علاوه عواملی مانند هوای خشک در فصل زمستان، تغییرات دمایی یا تغییر در سطح رطوبت نیز می‌توانند باعث خشک‌شدگی و پوسته‌ریزی پلک‌ها شوند.

افراد مبتلا به آسم یا تب یونجه یا اگزما به‌صورت طبیعی بیشتر از دیگران به درماتیت پلک مبتلا می‌شوند. اگر درماتیت پلک ادامه‌دار شود، احتمالا فرد به آزمایش‌های پوستی نیاز پیدا می‌کند تا درنهایت مشخص شود که عامل ریشه‌ای یا تشدیدکننده این مشکل پوستی چیست. این آزمایش‌ها خصوصا در مواردی که با عوامل آلرژی‌زا مواجه هستیم، اهمیت بیشتری دارند.

درماتیت پلک انواع مختلفی دارد

به‌طور کلی، درماتیت پلک چند نوع مختلف دارد. این انواع مختلف براساس عوامل تحریک‌کننده درماتیت دسته‌بندی می‌شوند.

شایع‌ترین نوع درماتیت پلک درواقع درماتیت تماسی است که شامل درماتیت تماسی آلرژیک و درماتیت تماسی تحریکی می‌شود. از شایع‌ترین آلرژن‌ها یا عوامل آلرژی‌زا که پس از تماس با پلک می‌توانند باعث برانگیختگی درماتیت پلک شوند، عبارتند از عطرها، لاک ناخن، فلزات به‌کاررفته در جواهرات یا خط چشم و همچنین دیگر محصولات آرایشی. البته آلرژی‌های فصلی را هم نباید نادیده بگیریم.

درماتیت پلک تحریکی درواقع نوعی واکنش غیرآلرژیک در سطح پوست پلک است. مهم‌ترین و شایع‌ترین عواملی که باعث این نوع از درماتیت پلک می‌شوند، عبارتند از صابون‌ها، شوینده‌ها و آن دسته از کرم‌های چشم که رتینول دارند.

با این‌حال، درماتیت آتوپیک که یکی از انواع اگزما است نیز می‌تواند پلک‌ها را دچار مشکلاتی کند. افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک ممکن است که در طول زندگی‌شان به‌صورت تصادفی و اتفاقی با تشدید علائم درماتیت پلک مواجه شوند. عوامل تشدیدکننده این علائم عبارتند از تغییرات دمایی، تغییر در سطح رطوبت و عوامل محرک پوستی.

در پایان به درماتیت سبورئیک می‌رسیم که بعضا به آن شوره هم گفته می‌شود و بیشتر در ناحیه اتصال مژه‌ها به پلک‌ها شکل می‌گیرد.

درمایت یا اگزما یک بیماری مادام العمر است که درمان قطعی ندارد. ضایعات پوستی اگزما گاهی آرام شده و ناپدید می شوند و زمانی که یک ماده تحریک کننده به پوست شما وارد می شود، شعله ور می شوند.

هم کودکان و هم بزرگسالان مستعد ابتلا به اگزما هستند. درماتیت سبورئیک پلک، تنها بر روی پلک ها تأثیر می گذارد، در حالی که سایر انواع درماتیت ممکن است از صورت به پلک ها سرایت کند. پلک ها به خصوص در معرض اگزما هستند زیرا پوست اطراف چشم بسیار نازک و حساس است.

برخی از محرک های خارجی ممکن است اگزما را بدتر کنند، مانند:

● گرد و غبار موجود در هوا

● گرده گلها

● فر مژه

● خط چشم

● مواد پاک کننده آرایش

● برس و پد آرایشی

● سایه چشم

● کرم و لوسیون صورت

● رنگ مو

نحوه تشخیص اگزمای پلک

علایم اگزما ممکن است شبیه به سایر بیماری های پوستی باشد. قبل از خود درمانی، در مورد علائمی که دارید با پزشک خود صحبت کنید. علایم شایع اگزمای پلک شامل موارد زیر است:

● پوست خشک

● خارش که شب ها تشدید می شود

● لکه هایی که قرمز یا قهوه ای و خاکستری به نظر می رسند

● برجستگی های ریز که در صورت خراشیدگی یا تحریک مایعی از آنها نشت می کند

● ضخیم و پوسته پوسته شدن پوست

● پوست حساس و متورم در اثر خاراندن

علایم اگزما گاهی آنقدر شدید می شود که خواب راحت شبانه را از شما می گیرد و روزها مانع کارکردنتان می شود. اگزما گاهی باعث عفونت پوست همراه با زخم های باز، دلمه بستن زخم و ترشحات چرکی زرد رنگ می شود. بنابراین بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا منجر به ناراحتی های پوستی بدتری نشود.

درمان‌های خانگی برای مقابله با خشکی پلک‌ها

کمک ‌گرفتن از کمپرس سرد یا گرم، یکی از سریع‌ترین و ساده‌ترین راهکارها برای تسکین مشکلات ناشی از درماتیت پلک است. شما می‌توانید به‌آرامی کمپرس سرد یا گرم را برای تسکین بافت پوست روی پلک‌ها قرار دهید. اگر ترکیباتی مانند آلوئه‌ورا یا کره شِی در اختیار داشته باشید، می‌توانید از این ترکیبات هم برای تسکین التهابات پوستی در ناحیه پلک‌ها استفاده کنید.

استفاده منظم و مستمر از مرطوب‌کننده‌های بدون نسخه نیز برای مقابله با درماتیت پلک ضرورت دارد چراکه با این کار از دستکاری و مالیدن پلک‌ها دور می‌مانید. البته توصیه متخصصان پوست‌ این است که حتما یک مرطوب‌کننده بدون ترکیبات معطر یا رایحه و بدون پارابن استفاده کنید زیرا این محصولات عملکرد بهتری برای پوست‌های حساس دارند و باعث تحریکات پوستی مجدد نمی‌شوند. استفاده از کرم‌های مخصوص دور چشم نیز تصمیم خوبی است چون این محصولات به‌صورت اختصاصی برای پوست حساس و مستعد آلرژی چشم‌ها طراحی شده‌اند. اگر می‌خواهید برنامه درمانی هدفمند و موفقی داشته باشید، باید استفاده از مرطوب‌کننده و کرم چشم را به‌صورت منظم ادامه دهید.

کسانی که با استفاده از مرطوب‌کننده‌های رقیق و معمولی به نتیجه مثبتی نمی‌رسند و پوست خیلی خشکی دارند، باید از مرطوب‌کننده‌های غلیظ و سنگین برای نرم کردن پوست پلک‌ها کمک بگیرند. وجود ترکیبات پوشاننده یا انسدادساز (occlusive) در محصول مرطوب‌کننده هم می‌تواند وضعیت بهتری برای پلک‌ها به‌وجود بیاورد. اگر این محصولات برای شما اثربخشی چشمگیری داشتند، استفاده از وازلین هم می‌تواند گزینه خوبی باشد.

برای اینکه رطوبت‌رسانی به پوست پلک‌ها را با کیفیت بهتری به انجام برسانید و مانع از خشک‌شدگی و پوسته‌ریزی آنها شوید، استفاده از دستگاه بخور یا رطوبت‌ساز در خانه به شما توصیه می‌شود. این ترفند خصوصا برای فصل زمستان توصیه می‌شود زیرا عواملی مانند کاهش دمای هوا و استفاده از وسیله‌های گرمایشی در خانه مستقیم می‌توانند در خشک‌تر شدن پوست پلک‌ها نقش داشته باشند. هنگام خرید دستگاه‌های رطوبت‌ساز بهتر است به انواع ساخته‌شده برپایه تکنولوژی‌های جدیدتر توجه کنید که کیفیت رطوبت‌سازی بهتری دارند.

نکته دیگری که رعایتش واقعا اهمیت زیادی دارد، خودداری از طولانی کردن مدت‌ دوش گرفتن یا حمام کردن است. استفاده کردن از آب ولرم و دوری از آب داغ هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن نیز به شما کمک می‌کند تا با علائم شدید درماتیت پلک مواجه نشوید. همچنین بهتر است لوسیون های مرطوب کننده را در حمام و در حالیکه هنوز پوستتان مرطوب است استفاده کنید.

یک یا دو بار در هفته نیز حمام را ضد عفونی کنید تا باکتری ها و جرم ها نابود شوند.

اگر به رغم رعایت همه نکات نامبرده همچنان با علائمی مانند آبریزش چشم‌ها یا خارش آنها مواجه بودید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مصرف داروهای آنتی‌هیستامین خوراکی احتمالا به بهبود شرایط شما کمک می‌کند.

توصیه‌های متخصصان پوست برای آرایش چشم‌ها

متخصصان پوست‌ می‌گویند که در صورت مواجهه با مشکلات مربوط به چشم‌ها و پلک‌ها، بهترین کار این است که از آرایش چشم‌ها دوری کنید. اگر این کار برای شما امکان‌پذیر نیست،‌ حتما باید از محصولاتی استفاده کنید که بسیار ملایم و رقیق هستند. استفاده از محصولات غلیظ و سنگین به‌راحتی باعث شکل‌گیری تحریکات پوستی در پوست پلک‌ها و پوست اطراف چشم‌ها می‌شود.

دکتر پردو توصیه می‌کند که همیشه در انتخاب محصولات آرایشی سراغ انواعی بروید که حاوی ترکیبات معطر یا ترکیبات التهاب‌زا نیستند. ترکیبات فلزی که در بعضی از محصولات آرایشی مانند سایه چشم به‌کار می‌روند هم به‌هیچ‌وجه برای افراد مبتلا به درماتیت پلک مناسب نیستند اما محصولات آرایشی مینرال یا برپایه ترکیبات معدنی عمدتا از ترکیبات معطر استفاده نمی‌کنند، ضدحساسیت هستند و درنتیجه عملکرد بهتری برای پوست‌های حساس دارند. امروزه بعضی از محصولات آرایشی مخصوص چشم‌ها حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی هستند و از این طریق می‌توانند مانع از برانگیختگی تحریکات پوستی در پوست پلک‌ها شوند.

عوارض اگزمای پلک

مبتلایان به اگزمای پلک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر بیماری ها قرار دارند. ضایعات پوستی اگزما باعث می شود پوست به راحتی در معرض باکتری ها قراربگیرد. بیماری های پوستی که معمولا در مبتلایان به اگزمای پلک مشاهده می شود شامل موارد زیر است:

● ورم ملتحمه (چشم صورتی)

● التهاب قرنیه (کراتیت)

● نزدیک بینی

● تاری دید

● حساسیت به نور

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

به گزارش «بهپو» و به نقل از «وب ام دی»، اگر درمان‌های خانگی بی‌اثر بودند یا باعث تشدید علائم درماتیت پلک شدند، حتما باید برای تشخیص دقیق و پیگیری درمان مناسب به پزشکان متخصص پوست‌ مراجعه کنید. پزشکان متخصص می‌توانند داروهای کورتیکواستروئیدی موضعی یا مهارکننده‌های کلسینئورین را برای شما تجویز کنند. البته در مواردی که نسبت به شکل‌گیری عفونت در ناحیه چشم‌ها مشکوک هستید، بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید. اگر هم فکر می‌کنید که مشکل شما به آلرژی خاصی برمی‌گردد، حتما این موضوع را به متخصصان پوست‌ بگویید تا آزمایش‌های لازم برای شما سریع‌تر به انجام برسند و علت ریشه‌ای درماتیت پلک زودتر مشخص شود./