دلایل زیادی برای افزایش وزن وجود دارد. اغلب اضافه وزن مشکل خانوادگی است. ممکن است در برخی شرایط مانند ناراحتی، استرس یا زمان تنهایی با خوردن خود را آرام کنید. بعضی اوقات کاهش متابولیسم بدن یعنی کاهش سوختن انرژی بدن، علت چاقی است. یکی دیگر از علتهای چاقی تغییر سطح هورمونهای بدن است.
انسانها با هم متفاوتند. رژیم غذایی ثابتی برای کاهش وزن همه افراد وجود ندارد. در بعضی از افراد با رعایت رژیم غذایی خاص وزنشان کاهش مییابد ولی دوباره به رژیم غذایی قبلی برمیگردند و در نتیجه وزن این افراد در طی زمان کاهش و افزایش مییابد که این کاهش و افزایش متناوب وزن برای سلامتی مضر است. بعضی بیماریها و مصرف برخی داروها نیز باعث افرایش وزن میشوند. به همین دلیل قبل از اقدام برای کاهش وزن باید از نظر ابتلا به برخی بیماریها بررسی شوید.بهترین راه برای کاهش وزن، تغییر روش زندگی یعنی داشتن تغذیه سالم و ورزش منظم است.
مصرف برخی داروها باعث افزایش وزن میشود. تعدادی از این داروها به این شرح هستند:
- آنتی هیستامینها
- برخی داروهای فشارخون
- داروهای ضد بارداری
- داروهای افسردگی
- انسولین
- برخی داروهای صرع.
بیشتر افراد میتوانند به طور منظم سه وعده غذایی بخورند. هر سه وعده غذایی باید هم اندازه و کم چربی باشد. بیشتر افراد ترجیح میدهند که پنج الی شش وعده کوچک به فاصله دو الی سه ساعت مصرف کنند. صبحانه بخورید و هیچ وعده غذایی را حذف نکنید. شاید حذف وعده غذایی در ابتدا باعث کاهش وزن شود ولی در درازمدت باعث افزایش وزن میشود. حذف وعده غذایی باعث ایجاد گرسنگی و افزایش تمایل به خوردن در وعده بعدی میشود. پس از حدود یک ماه خوردن صبحانه طبیعی، نهار و شام سبک، بدن شما متناسب میشود.
چه نوع رژیم غذایی باید مصرف کرد؟
به مقدار انرژی موجود در غذایی که میخورید، کالری میگویند. برای کاهش وزن باید میزان کالری دریافتی کمتر از نیاز بدن باشد. بعضی غذاها کالری بیشتری نسبت به دیگر غذاها دارند. برای مثال، غذاهایی که سرشار از چربی و قند هستند، کالری بیشتری دارند. اگر کالری دریافتی بیشتر از نیاز بدن باشد، به صورت چربی در بدن ذخیره میشود. باید رژیم غذایی سالم که دوست دارید و میتوانید برای مدتی ادامه بدهید را انتخاب کنید. رژیم غذایی باید کم چرب، کم قند و سرشار از فیبر و پروتئین باشد.
سعی کنید یک الی دو فنجان میوه یا سبزی، ۵٠ الی ۷٠ گرم نان کامل و ٣٠ الی ۵٠ گرم گوشت یا جایگزین گوشت در بیشتر وعدهها مصرف کنید. خوردن هویج، خیار،
گوجهفرنگی، قارچ، کلم، گل کلم، کاهو، شلغم، سبزی خوردن و انواع سبزیجات میتوانند در کاهش وزن کمککننده باشند. خوردن هویج باعث پر شدن معده و احساس سیری میشود. روی سالاد میتوانید از آب لیمو یا سرکه و یک قاشق روغن زیتون استفاده کنید ولی از مصرف سس مایونز خودداری کنید. خوردن مایعات برای سلامتی خیلی مهم است. آب، شیر کمچرب یا چای تلخ با قند کم مصرف کنید.
چه نوع مواد غذایی را نباید مصرف کرد؟
از خوردن بستنی، کره، پفک، چیپس، تنقلات و آجیل و هر چیزی که پرکالری است، خودداری کنید. تعدادی از مواد غذایی مانند نوشیدنیهای شیرین، پر کالری و بدون مواد مغذی هستند. این نوشیدنیها مانند آبمیوهها باعث افزایش قند و کالری میشوند. تغییر رژیم غذایی سخت و وقتگیر است اما سعی کنید ناامید نشوید. تغییرات را کم و به آهستگی ایجاد کنید تا به تدریج با این تغییرات عادت کنید.
چه مقدار ورزش برای کاهش وزن کمککننده است؟
خوردن، بخشی از تعادل انرژی در بدن است. بخش دیگر میزان فعالیت شماست. بیشتر انسانها دریافت کالری را افزایش میدهند ولی فعالیت روزانه تغییری نمیکند و منجر به چاقی میشود. با ورزش و افزایش فعالیت میتوانید کالری را بسوزانید. بهترین راه برای کاهش وزن مصرف کالری کمتر و ورزش است. برای داشتن بدنی متناسب باید فعالیت روزانه را افزایش داد. حداقل ٣٠ دقیقه فعالیت متوسط تا سخت برای داشتن بدنی متناسب مفید است. برای کاهش وزن باید میزان فعالیت را تا ۶۰ دقیقه در روز افزایش دهید یا فعالیتهای سخت انجام دهید. یکی از ورزشهای مفید برای کوچک کردن شکم این است که در حین راه رفتن یا انجام کارهای دیگر، به مدت هفت دقیقه شکم رو داخل بدهید، مانند زمانی که میخواهید دکمه شلوار تنگ رو ببندید. روزانه سه بار و هر بار هفت دقیقه این کار را تکرار کنید. ماساژ قسمتهایی که انباشته از چربی است نیز میتواند کمککننده باشد.
برای کاهش وزن چه کارهای دیگری باید انجام داد؟
- برای خوردن غذا از ظرفهای کوچکتری استفاده کنید تا مقدار کمتری غذا بکشید.
- غذا را زیاد بجویید و آهسته غذا بخورید. در این صورت تمایل شما برای خوردن غذا کاهش مییابد.
- لقمههای کوچکتر بردارید و از قاشق کوچکتر برای مصرف برنج استفاده کنید.
- سعی کنید همه غذای موجود در ظرف را نخورید و مقداری را دست نخورده نگه دارید. این کار باعث ایجاد حس درونی برای جلوگیری از پرخوری میشود.
- بعد از تمام شدن غذایتان از سر سفره غذا برخیزید تا دیگر نخورید.
- فاصله زمانی بین مصرف غذا و خواب را افزایش دهید.