پایبند نبودن به مصرف داروها، عامل مرگ های زودرس قلبی

پایبند نبودن بیماران قلبی عروقی به مصرف داروهای متعدد تجویزشده برای پیشگیری، درمان و کنترل بیماری، از عوامل مهم روند افزایشی فاجعه آمیز مرگ های زودرس قلبی عروقی در جهان است.

مجری طرح «نخستین و طولانی‌ترین مطالعه پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی و سکته‌های قلبی و مغزی» گفت: پایبند نبودن بیماران قلبی عروقی به مصرف داروهای متعدد تجویزشده برای پیشگیری، درمان و کنترل بیماری، از عوامل مهم روند افزایشی فاجعه آمیز مرگ های زودرس قلبی عروقی در جهان است.

به گزارش «بهپو»، «رضا ملک زاده»، با اشاره به ۵۲۳ میلیون مورد بروز و ۱۸.۵ میلیون مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی در جهان در سال ۲۰۱۹ که بسیاری از آنها قابل پیشگیری، کنترل و درمان بوده اند، این آمار و افزایش دو برابری آن نسبت به سه دهه گذشته را یک فاجعه نگران کننده دانست.

رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به برنامه سازمان بهداشت جهانی برای کاهش ۳۰ درصدی مرگ های قلبی عروقی تا سال ۲۰۳۰ در کشورها به ویژه کشورهای کم درآمد و دارای درآمد متوسط گفت: کمتر از یک دهه برای تحقق این هدف جهانی فرصت باقی است؛ باید دید آیا کشورها قادرند در این فاصله، بیماری های قلبی عروقی را از جایگاه «قاتل شماره یک جهان» پایین بکشند؟

ملک زاده در پاسخ به این پرسش که چرا به رغم پیشرفت های خیره کننده علمی در پیشگیری، کنترل و درمان بیماری های قلبی عروقی، تولید داروهای متعدد و موثر، توسعه بیمارستان های تخصصی قلب و عروق در جهان و افزایش سطح دسترسی بیماران به امکانات درمانی این بیماری ها، روند افزایشی مرگ های قلبی عروقی در کشورهای کم درآمد و دارای درآمد متوسط طی سه گذشته پایدار مانده است، گفت: علاوه بر افزایش شدت عوامل خطر بروز بیماری ها شامل مصرف دخانیات، تریاک، الکل، غذاهای پرچرب، نمک زیاد، پرخوری، کبد چرب، کم تحرکی، ورزش نکردن، اضافه وزن و چاقی، دیابت، آلودگی هوا، عوامل ارثی، سبک زندگی ناسالم و همچنین بی خبری از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی به ویژه بیماری هایی که علامت آشکارتری ندارند، تشخیص دیرهنگام بیماری و تاخیر در شروع درمان، درمان ناقص و کنترل نشدن بیماری های قلبی عروقی، عدم پایبندی مستمر بیماران به مصرف کامل داروهای متعدد تجویزشده از عوامل مهم تداوم مرگ و میرهای قلبی عروقی در کشورهای کم درآمد و دارای درآمد متوسط جهان است که ۸۰ درصد بار این بیماری ها را بر دوش می کشند.

به گفته وی، در حالی که بیماران شناخته شده قلبی عروقی باید به طور مرتب تحت درمان دارویی تجویزشده پزشکان خود باشند، متاسفانه بیش از نیمی از بیماران قلبی و عروقی، پس از حدود چهار تا پنج سال هیچ یک از داروهای ضروری خود را به دلیل نیاز به مراجعه مکرر به پزشکان و داروخانه، تعداد زیاد داروها و دفعات مصرف آنها در طول شبانه روز و به دنبال آن احساس ناخوشایند ناشی از بیماری و همچنین دشواری تامین هزینه ها، مصرف نمی کنند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: در مطالعه ۵۰ هزار نفری کوهورت گلستان دریافتیم علت مرگ نیمی از افراد شرکت کننده ۵۰ تا ۷۵ ساله که فوت کرده اند، بیماری های قلبی و عروقی و سکته های قلبی و مغزی است. ۱۵ درصد افراد تحت مطالعه که سکته مغزی کرده بودند، کمتر از ۷۰ سال داشتند. همچنین ۳۰ درصد مرگ و میرهای ثبت شده ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در سنین زیر ۶۰ سال و ۶۴ درصد در سنین زیر ۷۰ سال (مرگ های زودرس) رخ داده بود. این درحالی است که کنترل بیماری در بسیاری از شرکت کنندگان با مانعی به نام «عدم پایبندی به مصرف داروهای متعدد تجویزشده» مواجه بود و از عوامل مهم مرگ های زودرس ناشی از این بیماری ها به شمار می رفت.

مجری نخستین و طولانی ترین مطالعه پیشگیری از بیماری ها و مرگ های زودرس قلبی عروقی در پاسخ به پرسشی درباره راهکار مطالعات جهانی برای توقف روند افزایشی مرگ های قلبی عروقی در کشورها گفت: تازه ترین مطالعه جهانی بار بیمارهای قلبی عروقی در ۲۰۰ کشور جهان (۲۰۱۹)، یکی از مهمترین سیاست های مداخله ای برای کنترل موفق تر این بیماری ها و کاهش مرگ های زودرس ناشی از آنها را مداخلات «پلی پیل» دانسته است. ایده «پلی پیل» یا همان «ترکیب داروهای متعدد درمان بیماری های قلبی عروقی و پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی در یک قرص» برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ مطرح شد.

مجری اصلی مطالعه کوهورت گلستان افزود: مطالعه اولیه ما درباره پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی به ویژه در افراد مبتلا به کبد چرب (به عنوان عامل موثر در بروز سکته های قلبی و مغزی)، به تولید قرص ترکیبی پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی به نام «پلی پیل» انجامید. این دارو ترکیبی از آسپرین ۸۱ میلی گرم، انالاپریل ۵ میلی گرم (والسارتان ۴۰ میلی گرم برای کسانی که با مصرف انالاپریل دچار سرفه می شدند)، آتورواستاتین ۲۰ میلی گرم و هیدروکلروتیازید ۱۲ میلی گرم، از مهمترین داروهای اساسی مورد نیاز بیماران قلبی عروقی برای کنترل فشار خون، چربی خون و ضد انعقاد خون است.

تاثیر چشمگیر مصرف مستمر «پلی پیل» بر پیشگیری از سکته‌های قلبی و مغزی

ملک زاده گفت: در ادامه این مطالعات، مطالعه اصلی و طولانی مدت «پلی ایران» را با هدف «بررسی تاثیر مصرف مستمر قرص ترکیبی «پلی پیل» بر کاهش بروز بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی و نیز میزان تحمل پذیری و نداشتن اثرات و عوارض جانبی آن» به مدت پنج سال روی ۱۲ هزار نفر از شرکت کنندگان ۵۰ تا ۷۵ سال در مطالعه ۵۰ هزار نفری کوهورت گلستان در بیش از ۳۰۰ روستای این استان به اجرا درآوردیم که نتایج آن در مقاله ای تحت عنوان « Effectiveness of polypill for primary and secondary prevention of cardiovascular diseases (PolyIran): a pragmatic, cluster-randomised trial » در مجله بین المللی «لنست» منتشر شد.

پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران روز سه شنبه به نقل از وی آورده است: یافته های این مطالعه با ارائه قوی ترین شواهد علمی در جهان نشان داد: ۷۱ درصد مجموع مصرف کنندگان « پلی پیل»، به «مصرف دائمی دارو» پایبند مانده اند. در مجموع، مصرف این داروی ترکیبی، ۳۴ درصد در پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی و مرگ های ناشی از آن موثر بوده است و با افزایش پایبندی بیماران به مصرف مستمر دارو تا ۸۰ درصد، میزان تاثیر آن بر پیشگیری اولیه از سکته های قلبی و مغزی به ۵۷ درصد می رسد. این درحالی بود که اختلاف معنی داری در فراوانی عوارض جانبی بین گروه مداخله و کنترل مشاهده نشد.

پیشگیری از ۲۷ هزار مرگ زودرسی قلبی عروقی در ایران با استفاده از «پلی پیل»

ملک زاده با اشاره به این که سهم مرگ های ناشی از بیماری های قلبی عروقی از کل علل مرگ در ایران از ۲۵ درصد در سال ۶۹ به بیش از ۴۴ درصد (از ۸۹ هزار و ۲۱۱ به ۱۷۳ هزار و ۶۰۰ ) رسیده است، افزود: حدود نیمی از ۳۸۰ هزار مرگ سالانه در ایران زودرس (زیر ۷۰ سال) و خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال) هستند که سهم بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی از مرگ های زودرس در کشورمان، ۳۲ درصد است.

مجری مطالعه پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی و سکته های قلبی و مغزی در ایران خاطرنشان کرد: هزینه تولید قرص ترکیبی پلی پیل برای مصرف روزانه، بسیار اندک اما فواید آن بسیار زیاد است و موجب کاهش خطر حمله های قلبی و سکته های مغزی تا یک سوم می شود.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «ایرنا»، به گفته ملک زاده، مصرف این داروی ترکیبی در افراد دارای خطر بالای سکته های قلبی و مغزی می تواند سالانه از ۲۷ هزار مرگ زودرس ناشی از این بیماری ها در ایران پیشگیری کند./