شش ماهی است که از زمان توصیه سازمانهای بهداشتی به ماسک زدن برای پیشگیری از گسترش کرونا میگذرد اما هنوز سردرگمی و اختلافنظر زیادی درباره ماسکها وجود دارد.
به گزارش «بهپو»، خوشبختانه کارشناسان امروزه چیزهای بیشتری درباره تاثیر ماسک زدن در محافظت شما و اطرافیانتان در برابر ویروس کرونا میدانند.
آیا ماسک زدن واقع موثر است؟
اولازهمه باید بدانید که ماسک زدن شما در اصل باعث محافظت از دیگران میشود، نه خود شما. ماسک زدن هر فردی باعث میشود که اطرافیانش از انتشار قطرکهای تنفسی احتمالا حاوی ویروس کرونا در امان بمانند.
شمار زیادی از بررسیها نشان میدهند اگر همه افراد جامعه ماسک بزنند، میزان انتشار ویروس از فردی به فرد دیگر در آن جامعه کاهش مییابد. ماسک زدن عمومی بهخصوص از این لحاظ اهمیت پیدا کرده است که بررسیهای اخیر نشان میدهند قطرکهای بزرگ تنفسی که هنگام عطسه و سرفه از دهان و بینی خارج میشوند، تنها راه انتقال ویروس نیستند. هنگامیکه حرف میزنید یا با شدت نفس میکشید، ذرات هواپخش یا آئروسل را هم منتشر میکنید که سبکتر و کوچکتر هستند و میتوانند برای مدت بیشتری در هوا شناور بمانند و به فاصله بیش از ۲ متر هم منتقل شوند.
در چه زمانی و در کجا باید ماسک زد؟
بهترین کار ماسک زدن در همه زمانها است، مگر هنگامیکه تنها هستید یا به همراه افراد خانوادهتان از دیگران جدا شدهاید.
ماسک زدن بهخصوص در این سه وضعیت ضروری است:
1. مکانهای شلوغ: اگر شمار زیادی افراد در اطرافتان باشند، حفظ فاصله ۲ متری از دیگران ممکن است غیرممکن شود. این قضیه هم در فضاهای دربسته و هم در فضاهای باز مصداق دارد:
● رستورانّها و کافهها (بهتر در فواصل خوردن و نوشیدن هم دوباره ماسک بزنید).
● سالنهای ورزش (در طول همه ورزشها باید بهصورتتان ماسک زده باشید).
دویدن یا ورزش کردن در محیط باز حتی بدون ماسک احتمالا بیخطر است. اما اگر عطسه یا سرفه کردن کسی در پشت سرتان باعث نگرانیتان میشود، برای راحتی خیالتان ماسک بزنید.
اگر در حیاط پشتی، ایوان یا بالکن خانه جمع میشوید، اگر فقط یک یا دو مهمان دارید، میتوانید ماسک نزنید. اما در این مورد هم حفظ فاصله جسمی از دیگران اهمیت دارد.
2. فضاهای دربسته: حفظ احتیاط در فضاهای محصور بهخصوص اتاقهای بدون تهویه کافی بیشتر اهمیت دارد. پنجرهها را باز کنید و بگذارید جریان هوای بیرون به داخل بیاید تا بهاینترتیب غلظت ویروسهای هواپخش کاهش یابد.
این احتیاطات را باید در این مکانها رعایت کنید:
● ادارات
● مدارس
● زیارتگاهها و محلهای عبادت
● خواروبارفروشیها و سوپرمارکتها
● آسانسورها
● آرایشگاهها و سلمانیها
● اگر در خانه با کسی زندگی میکنید که دچار کووید-۱۹ است
3. تماسهای نزدیک: ماسک زدن بهعنوان یک اقدام محافظتی در هنگامیکه در تماس نزدیک شخصی با هرکسی قرار میگیرید که در «حباب محافظتی» شما قرار ندارند (با شما زندگی نمیکنند) ضروری است، ازجمله در این موارد:
● بغل کردن و بوسیدن
● صحبت نزدیک چهره به چهره
● رابطه صمیمانه و آمیزش جنسی
چه نوع ماسکی باید بزنیم؟
اولازهمه استفاده از هر نوع ماسکی بهتر از ماسک نزدن است. دانستههای ما درباره اینکه چه نوع ماسکهایی موثقترند و چه شیوه ماسک زدنی بهتر است، هنوز در حال تکمیل شدن است. اما دستکم سه عامل در کارایی ماسکها موثر هستند:
1- اندازه مناسب: منظور این است که ماسک باید بهطور کامل و چسبیده به پوست، دهان و بینی شما را بپوشاند. ضمنا باید مراقب باشید که همیشه ماسک روی صورتتان بماند، ماسکی که دور گردن یا از گوشهایتان آویزان است بیتاثیر است. لبه بالایی ماسک باید کاملا روی بینی و لبه پایینی ماسک باید کاملا روی چانهتان چسبیده باشد. وجود شکاف میان ماسک و پوست امکان خروج قطرکها و ذرات هواپخش را میدهد. برای جلوگیری، مراقب باشید که هنگامیکه ماسک میزنید یا هنگامیکه ماسک را برمیدارید، به آن دست نزنید.
2- پارچه و مواد سازنده ماسک: بررسیهای آزمایشگاهی نشان میدهند که پارچههای ریزبافت و با رجشمار بالا بهتر میتوانند ذرات میکروسکوپی ویروس را فیلتر کنند. اگر هنگامیکه ماسک را در برابر نور نگه میدارید، بتوانید رشتههای تشکیلدهنده آن را ببینید، احتمالا ماسک آنقدر کلفت و ریزبافت نیست که مانع عبور ویروس شود. پارچه کتان خالص بهتر از پارچههای ساختهشده از مواد مصنوعی مانند پلیاستر است. توصیه کلی این است که ماسک دستکم دولایه داشته باشد. ماسکهای خانگی یک انتخاب شما هستند و میتوانید با افزودن چیزهایی مانند فیلتر قهوه یا دستمالکاغذی در فاصله دولایه توانایی فیلتر کردن آنها را افزایش دهد. ماسکهایی که یک سیم فلزی در لبه بالاییشان دارند که امکان خم کردن و چسباندن ماسک را روی پل بینی میدهند، میتوانند از بخار گرفتن شیشه عینکتان جلوگیری کنند.
3- قابلیت تنفس: اگر هنگام ماسک نزدن نتوانید بهراحتی تنفس کنید، احتمال اینکه ماسکتان را بردارید بیشتر میشود. برخی از مواد تاثیربخشی بیشتر در فیلتر کردن ذرات دارنداما تحمل ماسکهای ساختهشده از آنها مشکل و آزارنده است. از طرف دیگر حتی اگر مادهای مانند تکهای از کیسه جاروبرقی بهعنوان یک لایه ماسک قابلتحمل باشد، قبل از استفاده از آن باید درباره بیخطر بودنشان تحقیق کنید. برخی از فیلترهای هپا (فیلتر ذرات معلق با کارآمدی بالا) دارای فایبرگلس هستند که استنشاق آن زیانآور است.
هرچند وقت یکبار باید ماسکهای پارچهای را بشوییم؟
بهتر است ماسک را بعد از هر بار استفاده در ماشین لباسشویی بشویید. برای شستن میتوانید از صابون یا مواد شوینده و آب داغ استفاده کنید. همچنین پیش از استفاده دوباره ماسک را کاملا خشک کنید. خیس بودن پارچه نفس کشیدن را مشکل میکند و ممکن است امکان رشد باکتریها را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: ماسک های پارچه ای را چگونه شستشو و دوباره استفاده کنیم؟
شیلد بهتر است یا گیتر؟
نه «گیتر» (پوشش پارچهای که دور گردن و صورت را میپوشاند) و نه شیلد (طلق پلاستیکی شفاف که جلوی صورت قرار میگیرد) به اندازه ماسک موثر نیستند.
گیتر درواقع یک لوله پارچهای است که دور گردن شما قرار میگیرد و شما میتوانید آن را بالا بکشید تا جلوی دهان و بینیتان قرار بگیرد. استفاده از گیتر احتمالا از برهنه بودن صورت بهتر است. پژوهشگران نمیدانند گیترها تا چه حد محافظت ایجاد میکنند. شیلدهای پلاستیکی صورت حتی ممکن است محافظت کمتری ایجاد کنند. معلوم نیست استفاده از شیلد بدون ماسک زدن در زیر آن تا چه افراد را مصون نگه میدارد.
آیا باید از ماسکهای پزشکی استفاده کنم؟
دو نوع عمده ماسکی که در محیطهای پزشکی به کار میروند ماسکهای جراحی و ماسکهای N95 هستند و هر دوی آنها اصولا یکبارمصرف هستند.
ماسکهای جراحی اغلب آبیرنگ و چیندار هستند. طراحی این ماسکها اغلب برای جلوگیری از عبور قطرکهای تنفسی و آب دهان خارج شده از دهان و بینی فرد ماسک زده و رسیدن آن به افراد دیگر است.
از طرف دیگر، ماسکهای N95 درواقع ماسکهای تنفسی هستند که کاملا به صورت میچسبند و هم از فرد ماسک زده و هم از افراد اطرافش محافظت میکنند. شما نیاز به ماسک N95 ندارید، مگر اینکه بهطور مرتب در نزدیکی افرادی باشید که دچار کووید-۱۹ هستند.
اگر کسی هستید که بهاصطلاح در خط مقدم در مدرسه، خواروبارفروشی، هواپیما را مکانهای مشابه کار میکنید، بهتر است از این ماسکهای یکبارمصرف استفاده کنید تا مصون بمانید.
برخی از ماسکهای N95 یا ماسکهای یکبارمصرف دیگر دارای سوپاپ یا دریچه بازدمی هستند که تنفس را راحت میکنند. اما استفاده از این ماسکها توصیه نمیشود، چراکه ذرات ریز ویروسی از محل این سوپاپها در هوا پخش میشوند. در این صورت اگر شما دچار کووید-۱۹ باشید، خطر بیمار شدن اطرافیانتان بیشتر هم میشود.
بیشتر بخوانید: چند اشتباه رایج موقع ماسک زدن
آیا در خانه هم باید ماسک بزنم؟
یک توصیه مکرر در دوران کرونا ماسک زدن در فضاهای عمومی است و ثابت شده است ماسک زدن به کاهش انتشار ویروس در جامعه کمک میکند اما آیا ممکن است ماسک زدن در خانه هم لازم شود؟
پاسخ این است که در برخی از موقعیتها ممکن است مجبور باشید در خانه هم ماسک بزنید.
اگر با اعضای دیگر خانوارتان در یک جا زندگی میکنید و دچار علائم کرونا مانند تب، سرفه، اسهال، خستگی و درد عضلانی شدهاید، باید در خانه هم ماسک بزنید.
در چنین مواردی حتی اگر بعدا معلوم شود که علائمتان مربوط به سرماخوردگی یا آنفلوانزا بوده است، نه کووید-۱۹، باید علاوه بر ماسک زدن، خودتان را در یک اتاق جداگانه ایزوله و سایر احتیاطات بهداشتی برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران را رعایت کنید.
همچنین اگر علامتی نداریداما فردی که با شما زندگی نمیکند، قرار است به خانهتان بیاید، باید ماسک بزنید. این فرد ممکن است از اعضای خانواده یا دوستانتان باشد که در جایی دیگر زندگی میکند.
برای مثال، اگر برای نظافت یا تعمیرات کسی قرار است به خانهتان بیاید، باید هنگامی که آن فرد در خانهتان مشغول کار است باید خودتان و سایر اعضای خانوارتان ماسک بزنید. ماسک زدن در این موارد دو هدف دارد، یکی اینکه مانع از انتشار ذرات تنفسی احتمالا حاوی ویروس از هر فردی درون هوا شود، دوم اینکه تا حدودی از استنشاق قطرکهای آلوده در هوا جلوگیری کند. اگر در چنین مواردی همه ماسک بزنند و فاصله دستکم ۲ متری از رعایت کنند، خطر استنشاق و انتقال ویروس در همه افراد حاضر در خانه کاهش مییابد.
موقعیت بسیار دیگری وجود دارند که ماسک زدن همه افراد حاضر در خانه ضروری میکنند، مثلا اگر یک عضو خانواده تازه از یک سفر کاری برگشته است یا اینکه یکی از افراد خانوادهتان هنگام بیرون رفتن توصیه به ماسک زدن را رعایت نمیکند.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، با رعایت بیشترین احتیاطات و ماسک زدن در خانه در موارد ضروی میتوانید هم خودتان و هم سایر اعضای خانوارتان را ایمن نگهدارید./