چاقی در جهان رو یه افزایش است ۵۰ درصد جمعیت آمریکا و دیگر کشورهای صنعتی چاق هستند و دوست دارند که وزن خود را کم کنند ولی از دست دادن وزن آسان نیست اضافه وزن در اثر خوردن غذاهای با کالری بالا، بیش از نیاز بدن بوجود می آید.
یک فرد بالغ برای ارائه عملکرد های فیزیولوژیکی بدن خود ( از جمله قلب، کلیه، کبد، گردش خون، تنفس، تون عضلات، ثبوت درجه حرارت بدن، میزان سوخت و ساز پایه و فعالیت های فیزیکی ) به انرژی نیاز دارد. یک زن بالغ با فعالیت متوسط روزانه نیاز به ۲۰۰۰ کالری دارد که برای حفظ یک وزن مناسب این مقدار کالری را باید از مواد مغذی بدست آورد. لذا او باید رژیم غذایی خود را به دقت انتخاب کرده و از خوردن مواد غذایی با چربی بالا، قند بالا، پرهیز کند و بیشتر انرژی خود را از انواع میوه ها، سبزیجات و غلات مواد غذایی تامین کند و ورزش منظمی هم داشته باشد.
وقتی که فرد بیشتر از نیاز بدن انرژی مصرف کند انرژی اضافی در بدن به چربی تبدیل می شود و بتدریج شخص با توجه به سطح فعالیت بدنی، مقدار و نوع مواد غذایی مصرفی، افزایش وزن ( نیم کیلوگرم در ماه ) پیدا می کند. افزایش وزن ناگهانی و سریعتر از نیم کیلوگرم در هفته غیر معمول است لذا از دست دادن وزن نیز باید تدریجی باشد. کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته با یک رژیم غذایی مغذی و مقادیر کافی غلات با فیبر بالا و ورزش توصیه می شود. یک رژیم غذایی موفق باید تمام مواد غذایی ضروری برای حفظ سلامتی بدن را داشته باشد. مهم این است که در رژیم غذایی خود چربی و کربوهیدراتهای متمرکز مانند ( شکز، آب نبات، دسرهای با چربی و قند بالا، غذاهای سرخ شده، گوشت چرب، محصولات لبنی پر چرب ) را کاهش دهید. و از مصرف الکل و نوشابه جلوگیری کنید. در چنین رژیم های غذایی، اگر کمتر از ۱۶۰۰ کالری مصرف شود سلامتی ممکن است به خطر بیفتد امروزه از رژیم های پر پروتئین برای لاغری تبلیغ می شود اگر چه این رژیم ها با احساس سیری زودرس و افزایش تاثیرات گرمازایی غذاها به طور موقت مصرف غذا را کاهش می دهد ولی در دراز مدت امکان مشکلات کلیوی، از دست دادن مواد معدنی استخوان در اثر مصرف این رژیم ها ایجاد می شود. از دست دادن نیم تا یک کیلوگرم در هفته امکان پذیر است برای این کاهش وزن لازم است ۵۰۰ کالری از انرژی مصرفی را کاهش دهید و برای اینکه بدن با کمبود آهن و کلسیم روبرو نشود توصیه می شود ۲۵۰ کالری را با رژیم غذایی و ۲۵۰ کالری را با ورزش مستمر روزانه کاهش دهید. بسیاری از رژیم های غذایی مد روز وعده های کاهش وزن سریع را با کمی تلاش می دهند که اینگونه رژیم ها جای شک و تردید دارد. بسیاری از مردم تحت تاثیر این رژیم ها قرار می گیرند و شروع به از دست دادن وزن ( چربی و آب بدن ) می کنند اما آنها بزودی خسته می شوند و رژیم غذایی را رها کرده و وزن آنها دوباره بر می گردد و دوباره شروع به گرفتن رژیم غذایی کرده ولی باز هم رژیم غذایی را رها می کنند و با هر بار تکرار دوباره وزن آنها برگشت کرده و حتی مقداری هم بیشتر از وزن قبلی می شود. اینگونه رژیم ها را یویویی می گویند. در این رژیم ها مصرف انرژی کاهش می یابد و احساس نیاز به انرژی و مواد مغذی در سلولهای بدن کاهش می یابد. و شروع به صرفه جویی انرژی در BMR ( سوخت و ساز پایه ) می شود. لذا حرارت کمتری توسط بدن تولید می شود و فعالیت ها غیر ارادی و عملکردهای فیزیولوژیکی کمتر می شود. بزودی فرد رژیم را ترک کرده و عادت غلط غذایی خود را شروع می کند و در نتیجه چربی بیشتری در بدن رسوب و افزایش وزن سرعت پیدا می کند. و با تکرار رژیم، بدن چاق تر میشود تحت این شرایط ترکیب بدن تغییراتی پیدا میکند و درصد چربی بدن افزایش می یابد این امر خطر ابتلا به بیماریهایی مانند ( چاقی، دیابت نوع دو، بیماریهای قلبی عروقی، فشار خون بالا و سرطان ) را افزایش می دهد.
نکات ویژه رژیم لاغری
برای جلوگیری از مشکلات فوق، یک فرد علاقه مند به کاهش وزن، باید توصیه های زیر را دنبال کند.
۱ - رژیم های کاهش وزن سریع را باور نکنید و از آنها پیروی نکنید.
۲ - برنامه های کاهش وزن را با ورزش ترکیب کنید که نه تنها از انرژی بیشتری بهره می برید بلکه بافتهای بدنی شما ( فیبرهای عضلانی ) افزایش می یابد و چربی کاهش پیدا می کند و به نوبه خود BMR افزایش می یابد.
۳ - اطمینان پیدا کنید که برنامه رژیم غذایی شما متنوع و مناسب بوده و تمام مواد مغذی ضروری و مقدار کافی از میوه ها، سبزیجات و حبوبات را دارد.
۴ - سعی کنید چربی بدن را بیشتر از وزن بدن با ورزشهای هوازی و مقاومتی کاهش دهید.
۵ - در از دست دادن وزن صبور باشید و به یاد داشته باشید که اضافه وزن و یا کاهش وزن سریع اتفاق نمی افتد.
۶ - از رژیم های کاهش وزن مکرر پرهیز کنید./