همه گیر شدن کووید 19 در جهان و توصیه های مکرر به حفظ بهداشت فردی و شست و شوی مرتب دست ها برای افرادی که دچار «اختلال وسواس اجباری» هستند ممکن است شرایط را بدتر کند. کارشناسان سلامت روان به این افرادهشدار می دهند مراقب باشید وسواس تان بدتر نشود.
به گزارش «بهپو»، «حافظ باجغی»، روانپزشک در این باره می گوید: «داینامیک وسواس در همهگیری خیلی پیچیده است؛ مثلا اگر چند هفته پیش کسی به من میگفت روزی 20 بار و هر بار به مدت 20 ثانیه دستانم را با آب و صابون میشویم و علاوه بر آن از الکل و مواد ضدعفونی هم استفاده کنم، حتما برای او تشخیص اختلال وسواس اجباری «OCD» میگذاشتم و درمانش میکردم اما الان با توجه به شرایط موجود، معیارهای ما تا حدودی متفاوت شده است. با این حال هنوز مرز مشخصی بین وسواس و رفتار طبیعی وجود دارد؛ این مرز، فراتر رفتن از توصیههای بهداشتی است که آدمهای وسواسی معمولا وسوسه آن را دارند.»
بیشتر بخوانید: کرونا وسواسی ها را وسواسی تر کرده است
او می گوید: «توصیه من همیشه به بیماران وسواسی این است که بر وسوسه فراتر رفتن از توصیهها غلبه کنند یا برای خود محدودیتهایی بگذارند و اجازه بدهند اضطرابشان بیشتر شود اما به این اضطراب اهمیت ندهند. در شرایط فعلی به بیمار وسواسی توصیه میکنم شستن دست را به زمان خوراکی خوردن یا دست به صورت زدن محدود کند.»
باجغلی در پاسخ به برخی از مراجعهکنندگانش که به او میگویند امروز از خانه بیرون رفتم، در تاکسی نشستم، لباسهایم با صندلی و لباسهای دیگران تماس داشت و ممکن است آلوده شده باشد می گوید: «نمیتوانم اطمینان بدهم لباستان آلوده نشده است. اینجاست که باید به موضوع عمیقتری بپردازیم؛ مواجهه با نداشتن قطعیت و هراس از مرگ. همه ما ناچاریم در جایی چشم خود را روی خطرهای ریز و درشت دنیا ببندیم تا بتوانیم زندگی کنیم. یک مرحله از پختگی این است که بپذیریم در دنیایی زندگی میکنیم که هیچ قطعیتی در آن نیست. یکی از مشکلات افراد دچار وسواس این است که نمیتوانند با واقعیت عدمقطعیت کنار بیایند و میخواهند همه چیز را تحتکنترل داشته باشند اما مساله این است که همه ما در زندگی با دنیایی از احتمالهای غیرقابلپیشبینی مواجه هستیم. مگر تنها عامل مرگومیر انسانها کروناست؟ ما روزانه درگیر اموری هستیم که احتمال کشنده بودن آنها از کرونا کمتر نیست، فقط همهگیر نشده و به دلایل مختلف کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. شاید یکی از دلایل این موضوع این است که حتی رسانههای حرفهای حوزه سلامت نسبت به همهگیری سوگیری دارند؛ به این معنی که آمار مبتلایان به همهگیری مثل کرونا و مرگومیر ناشی از آن را مرتب پیگیری و منتشر میکنند ولی درباره آمار افراد مبتلا به سایر بیماریهای کشنده که روزانه جان انسانهای زیادی را میگیرد، حساسیت خیلی کمتری نشان میدهند. این سوگیری ذاتی در رسانهها میتواند باعث گمراهی مردم شود.»
او ادامه می دهد: «یکی از موضوعاتی که درباره آن از ما سوال میکنند محدودیتهای روابط درون خانواده است. برخی مادران پرستار و عضو کادر درمان، میگویند میترسند فرزندشان را بغل کنند. حتی برخی زن و شوهرها میترسند با هم ارتباط فیزیکی برقرار کنند. این ترسها ابعاد بسیار عمیق و پیچیده مشکلات این همهگیری را نشان میدهد. به نظر من نباید در رعایت نکات بهداشتی از عرف خارج شویم و زیادهروی کنیم. البته در این شرایط بحرانی، تعریف رعایت نکات بهداشتی عوض شده اما باید همچنان مراقب باشیم که خیلی به سمت وسواس نرویم. نباید خود را از موهبت روابط انسانی محروم کنیم. البته شاید لازم باشد مثلا خانمی که پرستار و عضو کادر درمان است و در بیمارستان با بیماران سر و کار دارد، بیشتر مراعات کند و به بچهاش توضیح بدهد که نمیتواند او را در آغوش بگیرد اما در بیشتر موارد افراد میتوانند ضمن رعایت توصیههای بهداشتی، خود را از روابط انسانی محروم نکنند.»
این روانپزشک هشدار می دهد: «کسانی که در رعایت موارد بهداشتی خیلی سختگیری میکنند، درواقع مسائل روانشناختی را جدی نمیگیرند. ما باید به این شرایط بحرانی همهجانبهتر نگاه کنیم و بدانیم اگر حواسمان نباشد، وارد بحران تنهایی، اضطراب و اختلال روان میشویم.»
او می گوید: «قطعا کرونا تاثیرهای جدی بلندمدت خواهد داشت و من با ایده جهان پساکرونایی موافق هستم؛ به این معنی که بعد از این جهانی به کلی متفاوت شکل میگیرد. البته نگاهم بدبینانه نیست و عقیده دارم از خیلی از منظرها این تغییرات میتواند مثبت باشد. در حال حاضر، ما از دست دادن، بغل کردن، بوسیدن و روابط نزدیک انسانی محروم و با تشدید ترس از دست دادن عزیزان خود مواجه شدهایم. احتمالا این ترس و محدودیتها باعث شده قدر نزدیکان خود و روابط انسانی را بیشتر بدانیم. آنچه میتواند در زمان درگیری با این بحران ما را پخته کند، این است که یاد بگیریم انعطافپذیری شناختی خود را بیشتر کنیم و در عین اینکه اصول بهداشتی را رعایت میکنیم، زندگی عادی داشته باشیم. این تجربه کمکمان میکند در مواجهه با مشکلات بعدی زندگی خود را نبازیم. البته جنبههای منفی بحران هم قابلتوجه است. من فکر میکنم احتمالا بعد از همهگیری کرونا، وسواس و پانیک دامنگیر برخی افراد شود.»
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، این روزها، پیدا کردن تفریحهای خانگی لذتبخش مثل تماشای فیلم و سریال و خواندن کتاب تا حد زیادی به ما کمک میکند. حالا که خیلی از ما مجبوریم در خانه بمانیم، باید راههای جدید لذت بردن از زندگی و معنا بخشیدن به آن را پیدا کنیم و به گونهای با تنهایی خود مواجه شویم که استرسمان کمتر شود./