نزدیک به 75 درصد زنان در طول زندگی خود حداقل یکبار عفونت قارچی را در ناحیه تناسلیشان تجربه میکنند و در 20-10 درصد موارد، این عفونت عودکننده است. اگرچه عفونت قارچی بیماری رایجی است و مشکل جدی و خطرناکی محسوب نمیشود اما اغلب آزاردهنده است.
به گزارش «بهپو»، یکی از شایعترین عفونتهای قارچی، عفونت در ناحیه واژن است. جانداران ریزی معمولا در واژن وجود دارند و زمانی که قارچهای درون واژن شروع به افزایش میکنند، عفونت ایجاد میشود. علایم شایع در این مورد ممکن است شامل خارش، سوزش یا درد، ترشحات چرکی، سوزش ادرار یا سوزش و درد موضعی در رابطه زناشویی باشد.
بیشتر بخوانید: راهکارهای التیام بخش خارش واژن
عفونت قارچی ناحیه تناسلی، بیماری شایع در خانمها
قارچها یکی از میکروارگانیسمهایی هستند که در ناحیه واژینال زندگی میکنند اما در حالت عادی فعالیت بیماریزایی ندارند زیرا محیط طبیعی واژن اسیدی است و فلور طبیعی یا میکروبهای غیربیماریزای منطقه اجازه نمیدهند قارچها فعالیت داشته باشند اما وقتی به دلایل متعددی فلور طبیعی از بین برود و محیط اسیدی به هم بخورد، شرایط برای رشد و تکثیر قارچها فراهم میشود و فعالیت آنها در ناحیه واژینال علامتهای مهمی مثل خارش و ترشحات زیاد و بودار ایجاد میکند.
این عفونت میتواند به علت گرمای بسیار زیاد، رطوبت بالا، بارداری، مصرف داروهای ضدبارداری، ابتلا به دیابت، پوشیدن شلوارهای تنگ و فاقکوتاه، پوشیدن لباسهای زیر تنگ و فانتزی که جنسشان از مواد شیمیایی است، سن بالا، استرس زیاد، رعایت نکردن بهداشت و عوض نکردن به موقع لباس زیر، ضعف سیستم ایمنی بدن به دلایلی مثل استفاده طولانیمدت از داروها بهخصوص آنتیبیوتیکها، مصرف داروهای سرکوبکننده ایمنی و... ایجاد شود.
شایعترین عفونت قارچی دستگاه تناسلی در خانمها، کاندیدا آلبیکنز است که وقتی وارد بدن شد، در شرایط مناسب شروع به رشد میکند و علایمی مانند خارش دارد.
دخترخانمها هم ممکن است مانند خانمهای متاهل دچار عفونتهای واژینال شوند و این موضوع اصلا جای تعجب ندارد، فقط میزان شیوع بیماری در دخترها کمتر است ولی اینطور نیست که اصلا وجود نداشته باشد زیرا عوامل قارچی از راههای مختلفی میتوانند شرایط رشد و تکثیر را در محل پیدا کنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع بیماری های پوستی واژن
آیا ترشحات غیرطبیعی هم از علایم عفونت قارچی است؟
طیف ترشحات متفاوت است و نباید زیاد به این علامت توجه کرد. ترشحات معمولا به شکل ذرات پنیری سفید است که تکهتکه در ناحیه بیرونی و داخل واژن وجود دارد. در طول بیماری سطح واژن ملتهب و قرمز است و ذرات سفید به مخاط واژن چسبیده و وقتی آن را جدا میکنید زیر آن قرمز است. گاهی ترشح وجود ندارد یا ترشحات رقیق و آبکی است. شایعترین علامت همان سوزش و خارش است که گاهی با بوی بد و ترشحات همراه میشود.
معمولا چه درمانهایی توصیه میکنید؟
داروهای موجود به شکل شیاف واژینال و کرم موضعی و قرصهای خوراکی در دسترس است.
مصرف خودسرانه هیچ دارویی توصیه نمیشود زیرا ممکن است شرایط بیماری را بدتر و راه درمان را سختتر کند و مشکلی که میشد با مصرف چند روز دارو درمان کرد، به درمانهای جدیتر و طولانیتر نیاز پیدا میکند. همچنین برخی داروها میتوانند با عملکردی که در موضع دارند علامت خارش را کم یا از بین ببرند اما این مساله به معنای از بین رفتن یا درمان علت اصلی نیست، بنابراین به محض اینکه دارو قطع شود علائم به سرعت و با شدت بیشتری برخواهند گشت. ضمن اینکه مصرف داروهای کورتوندار که به خوبی میتوانند علائم بیمار را کنترل کنند عوارض بسیار زیادی به دنبال خواهند داشت که به هیچ وجه به صلاح بیمار نخواهد بود.
آیا عفونت قارچی عودکننده است؟
بله، این در واقع همان مشکل اصلی است. اسپور قارچ وقتی وارد بدن شد، دیگر از بین نمیرود و وقتی شرایط مهیا باشد، دوباره رشد میکند. تنها راه پیشگیری از عود عفونت قارچی، پیشگیری از بروز شرایط مساعد است. اگر عفونت بهطور مکرر در خانمی عود کند یعنی عوامل بیماریزا به درمان مقاوم شدهاند بنابراین باید ابتدا علت عود بیماری تشخیص داده و سپس درمان مناسب برای بیمار شروع شود.
بهترین راه پیشگیری از بروز یا عود مجدد عفونت قارچی چیست؟
باید جلوی بروز شرایط مستعد کننده عفونتقارچی را گرفت. خشک کردن محیط تناسلی بعد از هر بار شستشو، خودداری از پوشیدن لباسهای تنگ و لباس زیر از جنس مواد صنعتی، انتخاب لباس زیر پنبهای و نخی و تعویض مرتب آن و شستشوی آن با آب داغ احتمال بروز عفونتهای قارچی را کاهش میدهد.
لازم به ذکر است مصرف مواد قندی زیاد حالت اسیدی مخاط واژن را از بین میبرد و باعث رشد و تکثیر عوامل قارچی میشود. به همین دلیل خانمهای مبتلا به دیابت ممکن است دچار عفونتهای قارچی مکرر در ناحیه تناسلی شوند. قطعا در چنین شرایطی بهترین کار مراجعه به پزشک و مصرف داروهای ضدقارچی است که بلافاصله فعالیت قارچها را محدود میکند و علائم را به سرعت از بین میبرد. در حالی که استفاده از مواد مختلفی مثل آبنمک، جوش شیرین و... میتواند باعث تحریک مخاط دستگاه تناسلی شود و آن را زخمی کند. زخمی شدن مخاط شرایط بهتری برای حضور و فعالیت قارچها فراهم میکند و در نتیجه عوارض تشدید میشود.
علاوه بر مصرف داروها، استفاده از لباسهای زیر نخی، خشک نگه داشتن موضع و جلوگیری از ایجاد گرمای زیاد در محل نیز میتواند در رفع یا پیشگیری از بیماریهای قارچی موثر باشد. استفاده از داروهای موضعی ضدقارچ برای ریشهکن کردن قارچها هم میتواند علاوه بر نکتههای بهداشتی ذکرشده به درمان بیماری کمک کند.
آیا استفاده از ژلهای شستشودهنده و ضدعفونیکننده، کمکی به کاهش احتمال بروز عفونت میکند؟
استفاده مفرط از ضدعفونیکنندهها و شویندهها کمککننده نیست. این قبیل اقدامها تنها باکتریهای خوب بدن را از بین میبرد و بدن را مستعد عفونت قارچی میکند. شستن ناحیه تناسلی با بتادین نیز کار اشتباهی است و خود میتواند باعث حساسیت و مستعد شدن بدن برای عفونت قارچی شود.
ممکن است عفونت قارچی بهطور خودبهخود رفع شود؟
در صورتی که شرایط ایجادکننده رفع شود، عفونت قارچی هم برطرف میشود اما بیماری بسیار آزاردهندهای است و معمولا نمیتوان آن را به حال خود رها کرد.
حتما باید به پزشک مراجعه کرد؟
توصیه جدی این است که برای هر مشکلی به پزشک مراجعه شود و خانمها خوددرمانی نکنند. ممکن است در صورت عود مکرر بیماری، پزشک دارویی تجویز کند تا در صورت بروز مشکل، بیمار بتواند مجددا از آن استفاده کند اما در مرحله اول نباید خوددرمانی انجام شود.
معمولا دوره بهبود عفونت قارچی چند روز است؟
اگر عفونت قارچی بدوندرمان رها شود، مدت زمان آن تا بهبود قطعی قابل پیشبینی نیست ولی اگر دارودرمانی آغاز شود و قارچ مقاومتی نداشته باشد، ظرف یکیدو روز علایم فروکش میکند. البته دوره درمان را باید تکمیل کرد و این دوره حدود 7-6 روز است.
آیا برقراری رابطه زناشویی در این مدت بدون اشکال است؟
قارچ جزو عفونتهای مقاربتی محسوب نمیشود و برقراری رابطه زناشویی مشکلی ندارد.
عفونتهای قارچی مخصوص خانمهاست یا در آقایان هم بروز میکند؟
قارچ در خانمها به دلیل شرایط مساعد شایعتر است اما در آقایان چون دستگاه تناسلی خارج از بدن و خشک است و عرق نمیکند، کمتر دیده میشود.
بروز عفونت قارچی در دوران بارداری چه مشکلاتی ایجاد میکند؟
بارداری یکی از عوامل مستعدکننده قارچ است و خانمها در سراسر بارداری ممکن است دچار عفونت قارچی شوند اما عفونت قارچی برای مادر و جنین مشکلی ایجاد نمیکند و مصرف دارو هم اشکالی ندارد است.
عفونت قارچی در هر دورهای از زندگی ممکن است بروز کند یا سن خاصی دارد؟
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، عفونت قارچی در دوران باروری بیشتر دیده میشود. در خانمها قبل از عادت ماهیانه و بعد از یائسگی معمولا وجود ندارد و بین این 2 دوره شرایط مساعدتر است./