برای مشاوره با پزشکان کلیک کنید
;

بیماری‌های التهابی روده را بشناسیم

بیماری‌های التهابی روده را بشناسیم بیماری‌های التهابی روده اصطلاحی است که دو بیماری «کولیت‌اولسروز» و «کرون» را در‌بر‌می‌گیرد.
بیماری‌های التهابی روده اصطلاحی است که دو بیماری «کولیت‌اولسروز» و «کرون» را در‌بر‌می‌گیرد. کولیت اولسروز بیماری است که در آن التهاب روده در دیواره داخلی روده بزرگ رخ می‌دهد. بیماری کرون سبب التهاب دیواره داخلی و خارجی هر دو روده بزرگ و کوچک می‌شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، دیواره داخلی روده قرمز متورم و زخم شده و خونریزی می‌کند.
مهم است که شما در مورد هر یک از این بیماری‌ها اطلاعاتی داشته باشید و بدانید چگونه روی بدن شما تأثیر می‌گذارند.
 
علل بیماری‌های التهابی روده شناخته شده نیست، ولی نظریه‌های متعددی در این زمینه وجود دارد. یک نظریه براساس ژنتیک بنا شده که بیان می‌کند بیماری التهابی روده در خانواده‌ها به شکل ارثی دیده می‌شود. در حدود 30-15درصد مبتلایان به بیماری‌های التهابی روده، خویشاوندی مبتلا به این بیماری دارند. البته مطالعاتی در مورد اینکه آیا ژن به‌خصوصی یا گروهی از ژن‌ها مسئوول ایجاد این بیماری است یا خیر، در حال انجام است. تغییرات بسیاری در سیستم ایمنی بدن در مبتلایان به بیماری‌های التهابی روده دیده شده است. آنچه هنوز ناشناخته مانده این است که چه چیز سبب ایجاد این تغییرات می‌شود. مطالعات زیادی در این حوزه انجام شده، از جمله مطالعاتی که ارتباط بیماری‌های التهابی روده را با عوامل عفونی بررسی می‌کند. بر اساس شواهد، استرس نمی‌تواند به تنهایی سبب ابتلا به بیماری‌های التهابی روده شود، ولی مثل سایر بیماری‌ها علائم و نیازمندی به برنامه درمانی را تشدید می‌کند. این بیماری‌ها بیشتر در افراد سنین جوانی 29-18 سال دیده می‌شود. مواردی در کودکان در سنین دو سالگی یا سالمندان در دهه هفتم و هشتم زندگی وجود داشته است. مردها و زنان شانس یکسانی برای ابتلا به بیماری دارند.
 

اصول پایه در بیماری‌های التهابی روده

دو بیماری عمده که اغلب تحت عنوان بیماری‌های التهابی روده تشخیص داده می‌شوند، کولیت‌اولسروز و بیماری کرون هستند. مردها و زن‌ها به میزان یکسان به این بیماری مبتلا می‌شوند. علائم شایع کولیت‌اولسروز که در دیواره داخلی روده بزرگ (کولون) یا مقعد (رکتوم) رخ می‌دهد، اسهال، پیچ (کرامپ) شکمی و خونریزی مقعدی هستند. بیماران مبتلا به بیماری کرون (فرآیند التهابی و زخمی که در لایه‌های عمیق‌تر دیواره روده بروز می‌کند)، دچار درد شکم اغلب در پائین و سمت راست شکم، اسهال، کاهش وزن و گاهی خونریزی می‌شوند. هم بیماری کرون و هم کولیت‌اولسروز بیماری‌هایی هستند که گاهی بهبود می‌یابند و گاهی مجددا عود می‌کنند. انواع متفاوتی از برنامه‌های درمانی وجود دارد که پزشک شما می‌تواند برای کنترل علائم بیماری‌های التهابی روده برای شما تجویز کند و هر یک از آنها عملکرد به‌خصوص و عوارض جانبی خاص خود را دارند.
 

کولیت ‌اولسروز

اغلب، کولیت ‌اولسروز در افراد جوان 40-15 سال دیده می‌شود. کولیت اولسروز تنها در دیواره داخلی روده بزرگ و مقعد رخ می‌دهد. وقتی فقط منحصر به مقعد باشد، پروکتیت نامیده می‌شود. التهاب مقعد و روده بزرگ سبب می‌شود از جذب آب جلوگیری شده و این مسئله سبب ایجاد اسهال می‌شود. کولیت اولسروز بیماری است که گاهی بهبود می‌یابد و گاهی مجددا عود می‌کند.

علایم کولیت اولسروز

شایع‌ترین علائم کولیت اولسروز عبارتند از اسهال، کرامپ شکمی، خونریزی از مقعد، تب مکرر، تهوع. سایر علائم شامل خستگی، کاهش وزن، کاهش اشتها، درد شکمی، درد مفاصل، مشکلات کبدی، از دست دادن آب و املاح بدن، خونریزی که سبب کم‌خونی می‌شود (و همین کم‌خونی است که سبب ایجاد خستگی می‌شود) قرمزی و تورم چشم‌ها است.
هیچ‌کس دقیقا نمی‌داند چرا مشکلات خارج از روده‌ای اینگونه با التهاب روده همراه می‌شوند. این مشکلات با بهبود یافتن کولیت اولسروز بهبود می‌یابد. نیمی از بیمارانی که کولیت اولسروز دارند فقط علائم خفیفی دارند. برخی از افراد با علائم شدید کولیت اولسروز بایستی برای تصحیح سوءتغذیه و توقف اسهال و جایگزین کردن خون از دست رفته به بیمارستان مراجعه کنند. در بیمارستان، فرد ممکن است نیاز به برنامه درمانی شامل یک رژیم غذایی مخصوص و یا تغذیه از طریق رگ داشته باشد. گاهی نیز جراحی لازم می‌شود.
 

چگونه کولیت اولسروز خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد؟

در بیماران مبتلا به کولیت اولسروزی که کل روده آنها گرفتار شده و در بیمارانی که از تشخیص آنها 10-8 سال یا بیشتر گذشته احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ بیشتر است. بیمارانی که تشخیص کولیت اولسروز سمت چپ را برای 5 تا 20 سال داشته‌اند نیز در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان روده قرار دارند. افرادی که در یکی از این گروه‌ها قرار می‌گیرند بایستی با متخصص گوارش، مشاوره مرتب داشته و برنامه کولونوسکوپی و نمونه‌برداری دوره‌ای انجام دهند.
 

چگونه کولیت اولسروز را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص اینکه آیا مبتلا به کولیت اولسروز هستید یا خیر، پزشک متخصص گوارش تاریخچه پزشکی شما را می‌پرسد و معاینه بالینی انجام می‌دهد. این معاینه ممکن است شامل آزمایش‌های خون و نمونه‌هایی از مدفوع باشد. همچنین ممکن است نیاز به کولونوسکوپی داشته باشید. در حین این آزمایش، لوله قابل‌انعطاف کوچکی توسط پزشک در مقعد شما وارد می‌شود و به آرامی در طول روده جلو فرستاده می‌شود که به پزشک امکان می‌دهد دیواره روده را ببیند. اگر لازم باشد، پزشک نمونه‌ای کوچک از بافت روده را برمی‌دارد که به آن نمونه‌گیری (بیوپسی) گفته شده و کمک به تشخیص دقیق‌تر می‌کند. برای مطالعه بیشتر در زمینه کولونوسکوپی به سایت www.gastro.org/patient مراجعه کنید.
 

چه داروهایی برای کولیت اولسروز در دسترس هستند؟

داروهای متعددی وجود دارند که در درمان کولیت اولسروز مؤثرند. هدف درمان، ایجاد بهبودی و حفظ آن و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
  1. آمینوسالیسیلات‌ها: این داروها خط اول درمان برای بسیاری از مبتلایان به کولیت اولسروز خفیف تا متوسط و همچنین بیمارانی که عود مجدد بیماری داشته‌اند هستند. داروهایی که حاوی 5-ASA هستند، به کنترل التهاب کمک می‌کنند، ولی ممکن است عوارض جانبی چون تهوع، استفراغ، سوزش سردل، اسهال و سردرد داشته باشند. این داروها به شکل خوراکی یا داخل مقعدی بسته به مکان التهاب روده تجویز می‌شوند.
  2. کورتیکواستروئیدها: بیماران مبتلا به کولیت اولسروز متوسط تا شدید، یا آنهایی که به آمینوسالیسیلات‌ها پاسخ نمی‌دهند، ممکن است از این دارو برای کاهش التهاب استفاده کنند. این داروها ممکن است عوارضی چون افزایش وزن، جوش، موی صورت، افزایش فشارخون، دیابت، تغییرات خلق و خو، از دست دادن توده استخوانی و افزایش احتمال ابتلا به عفونت داشته باشند. بیماران نبایستی کورتیکواستروئیدها را طولانی‌مدت مصرف کنند ولی این داروها برای استفاده کوتاه‌مدت بسیار مؤثرند .
  3. داروهای متعددی وجود دارند که در درمان کولیت اولسروز مؤثرند. در شماره گذشته، به آمینوسالیسیلات‌ها وکورتیکواستروئیدها اشاره شد. در ادامه، دیگر گزینه‌های درمانی از نظر می‌گذرد.
  4. ایمونومادولاتورها: برای بیمارانی که به آمینوسالیسیلات‌ها یا کورتیکواستروئیدها پاسخ نمی‌دهند یا بیمارانی که به کورتیکواستروئیدها وابسته شده‌اند (یعنی بدن آنها در مقابل قطع کورتیکواستروئیدها واکنش نشان می‌دهد)، ایمونومادولاتورها ممکن است مفید باشند. این داروها التهاب را با اثرگذاری روی سیستم ایمنی کاهش می‌دهند. اینها به صورت خوراکی تجویز می‌شوند ولی کند اثر هستند و ممکن است 6 ماه طول بکشد تا بیماران احساس بهبودی کنند. عوارض آنها التهاب پانکراس، التهاب کبد، کاهش گلبول‌های سفید و افزایش خطر ابتلا به عفونت است.
  5. درمان‌های بیولوژیک: برخی از بیماران ممکن است به داروهایی نیاز داشته باشند که پروتئین‌های خاصی را در سیستم ایمنی بدن مورد هدف قرار دهند و به این طریق توسعه التهاب در آنها کنترل شود. عامل نکروز تومور (TNF) می‌تواند باعث شود سیستم ایمنی شما به بافت سالم حمله کرده و سبب التهاب و صدمه شود. ضد عامل نکروز تومور (Anti-TNF) عملکرد TNF را تشخیص داده و مانع از آن می‌شود. این Anti-TNF بیماری‌های التهابی روده را معالجه نمی‌کند ولی ممکن است علت‌های ایجاد التهاب را توسط TNF در بدن کاهش دهد. این عوامل برای درمان کولیت اولسروز متوسط تا شدیدی استفاده می‌شوند که به درمان‌های استاندارد(آمینوسالیسیلات‌ها،کورتیکواستروئیدها یا سرکوب کننده‌های ایمنی) پاسخ نداده باشند.
 

بیماری کرون

کرون، بیماری مزمنی است که دوره‌های بهبود و عود مجدد دارد. علت این بیماری فرآیند التهاب و ایجاد زخم است که در لایه‌های عمقی دیواره روده رخ می‌دهد. شایع‌ترین ناحیه‌‌های آسیب‌دیده، شامل قسمت پائینی روده کوچک (یا ایلئوم) و همچنین اولین قسمت روده بزرگ هستند (در صورت درگیری اولین قسمت روده بزرگ به این نوع از بیماری، کرون ایلئوکولیت می‌گویند). بیماری کرون می‌تواند هر قسمتی از دستگاه گوارش فوقانی (از دهان گرفته تا معده و روده کوچک) را هم مبتلا کند. زخم‌های آفت‌مانند در دهان شایع هستند. زخم‌ها همچنین ممکن است در مری، معده و قسمت بالایی روده کوچک (یعنی دئودنوم یا دوازدهه) رخ دهند. افتراق بین این زخم‌ها و زخم‌های معده و روده، به جز معاینات نمونه‌برداری، مشکل است.

عوارض بیماری کرون

شایع‌ترین عارضه بیماری کرون مسدود شدن روده بزرگ است. مسدود شدن یا تنگی زمانی اتفاق می‌افتد که بیماری سبب ضخیم شدن دیواره روده به علت ورم یا بافت حاصل از زخم شود. مسیر عبور در روده کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌شود تا اینکه کاملا بسته‌می‌شود. فیستول عارضه شایع دیگری از این بیماری است. فیستول زمانی اتفاق می‌افتد که زخم‌های روده دیواره آن را سوراخ کرده و به شکل تونلی به بافت اطراف مثل مثانه یا واژن یا به پوست کشیده می‌شود. فیستول اغلب اطراف مقعد و سوراخ آن رخ می‌دهد. این فیستول‌ها می‌توانند عفونی شده و باعث تشکیل آبسه شوند. برای درمان فیستول‌های عفونی از برنامه‌های درمانی استفاده می‌شوند، ولی اغلب لازم است جراحی صورت پذیرد.
 

چه داروهایی برای بیماری کرون در دسترس هستند؟

حتی اگر درمان‌قطعی برای بیماری کرون وجود نداشته باشد، داروهای متعددی وجود دارند که می‌توانند به کنترل علائم التهاب مثل درد شکمی، اسهال و خونریزی از مقعد کمک کنند. درمان بیمار به مکان و شدت بیماری و به عوارض و پاسخ بیمار به درمان‌های قبلی بستگی خواهد داشت.
  1. سالیسیلات‌ها یا داروهای ضدالتهاب: اغلب به عنوان اولین خط درمانی بوده و این داروها به کنترل التهاب کمک می‌کنند. عوارض جانبی این داروها شامل تهوع، استفراغ، اسهال، سوزش سردل و سردرد هستند.
  2. کورتیکواستروئیدها: در بیماران مبتلا به بیماری کرون، کورتیکواستروئیدها (یاکورتون‌ها) نتایج بسیار مفیدی دارند. داروها اغلب در ابتدا که بیماری شدیدترین وضعیت خود را دارد، در دوزهای زیاد تجویز می‌شوند و بعد، وقتی علائم تحت کنترل قرار گرفتند، از دوز آنها کاسته می‌شود. این داروها ممکن است سبب عوارض جانبی چون افزایش وزن، جوش، موهای صورت، افزایش فشارخون، دیابت، تغییرات خلق و خو، از دست دادن توده استخوانی (پوکی استخوان) و افزایش شانس عفونت شوند.
  3. ایمونومادولاتور: ایمونومادولاتورها یا عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی واکنش ایمنی را که سبب ایجاد التهاب می‌شود، متوقف می‌کند. عوارض جانبی رایج آنها شامل تهوع، استفراغ و اسهال و همچنین کاهش قابلیت دفاع در برابر عفونت هستند.درمان‌های بیولوژیک :برخی از بیماران ممکن است نیاز به داروهایی داشته باشند که پروتئین‌های ویژه را در سیستم ایمنی بدن، هدف قرار داده و در کنترل و ایجاد التهاب کمک کنند. عامل نکروز تومور (TNF) می‌تواند سبب شود سیستم ایمنی شما به بافت سالم در بدنتان حمله کند و سبب التهاب و صدمه به آنها شود. داروهای حاوی عامل ضدنکروز تومور (Anti-TNF) به عامل نکروز تومور می‌چسبند و عملکرد آن را متوقف می‌کنند. توقف عمل عامل نکروز تومور، بیماری‌های التهابی روده را معالجه نمی‌کند، اما ممکن است التهاب ایجاد شده را توسط عامل نکروز تومور در بدن شما کاهش دهد. این عوامل برای درمان بیماری متوسط تا شدید کرون که به درمان‌های استاندارد (آمینوسالیسیلات‌ها، کورتیکواستروئیدها یا سرکوب‌کننده‌های ایمنی) پاسخ نمی‌دهند و همچنین برای درمان فیستول باز استفاده می‌شوند.

بیماری‌های التهابی روده چگونه درمان می‌شوند؟

متخصص گوارش شما ممکن است در مورد برنامه درمانی شما در موارد زیر صحبت کند. تغذیه، حمایت عاطفی، درمان دارویی و جراحی. انواع متفاوتی از برنامه‌های درمانی وجود دارند که پزشک می‌تواند برای کنترل علائم بیماری‌های التهابی روده برای شما تجویز کند. هریک از آنها عملکرد ویژه و عارضه جانبی خاص خودش را دارد. مطمئن شوید که هرچه را پزشک تجویز کرده، انجام می‌دهید. هیچوقت برنامه درمانی خود را متوقف نکنید، مگر اینکه آن را کامل کرده باشید یا پزشک دستور توقف آن را داده باشد.
 

اثر تغذیه بر درمان بیماری‌های التهابی روده چگونه است؟

اگرچه آنچه می‌خورید نمی‌تواند سبب ایجاد بیماری‌های التهابی روده شود، بعضی غذاها می‌توانند علائم شما را در زمان فعال بودن بیماری ایجاد یا تشدید کنند.
 
هدف از رژیم غذایی برای مبتلایان به بیماری‌های التهابی روده، تعدیل رژیم در جهت کاهش علائم گوارشی و همزمان دریافت میزان مناسب غذا است. پزشک شما ممکن است ارزیابی غذایی انجام دهد تا تعیین کند آیا میزان کافی کالری، ویتامین و مواد معدنی را دریافت می‌کنید؟ اگر نیازهای غذایی شما برطرف نمی‌شود پزشک، ممکن است از مایعات تکمیلی استفاده کند.
 

چگونه با بیماری‌های التهابی روده سازگار‌شویم؟

گرچه بیماری‌های التهابی روده بیماری‌های مزمنی هستند که دوره‌های فعالیت و خاموشی دارند، بسیاری از بیماران دوران زندگی طبیعی دارند و بسیاری از آنها زندگی باکیفیتی را می‌گذرانند. برای آنهایی که علایم مزمن و مداوم دارند موارد زیر به کار می‌آید: بدن خود را بشناسید و دقت کنید بیماری چگونه شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. یاد بگیرید چگونه مراقب خود باشید و روی چیزهایی که می‌توانید کنترل داشته باشید، این کنترل را اعمال کنید. یک سیستم حمایتی ایجاد کنید که برای شما مناسب باشد، مثل خانواده، دوستان و گروه‌های حامی و مطمئن‌شوید، دستورالعمل‌های تیم درمانی را به‌دقت رعایت می‌کنید.
 

چه زمانی جراحی لازم است؟

اغلب مبتلایان به بیماری‌های التهابی روده به برنامه درمانی خود از قبیل داروها و برنامه غذایی پاسخ می‌دهند. بسیاری از بیماران دوره‌های بیماری خفیف را پس از دوره‌های طولانی بهبودی تجربه می‌کنند. پزشک شما جراحی را زمانی پیشنهاد می‌دهد که موقعیت‌های به‌خصوصی وجود داشته باشد، مثلا: خونریزی به مقدار زیاد، بدحالی طولانی یا شدید، زخمی که در دیواره روده سوراخ ایجاد کرده باشد، زمانی که برنامه درمانی بیماری را کنترل نکرده باشد، انسداد روده، سرطان.
انتخاب‌های جراحی متعددی وجود دارد؛ هر یک مزایا و معایبی دارند. جراح و بیمار با یکدیگر در مورد بهترین انتخاب تصمیم‌گیری می‌کنند./

بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد

دیدگاه و نظــرات

ورود

ثبت مشــاوره

تمامی مشاوره ها پس از بررسی توسط مدیریت به پزشکان فوق تخصص سایت ارجاع داده می شود
پس از پاسخ دکتر ایمیلی برای شما ارسال می شود و شما می توانید با مراجعه به صفحه کاربری پاسخ سوال را دریافت نمایید.
50
500
ثبت نهــایی
مشاهـده آرشیــو اخبــار
کلینیک آنلاین پزشکی بهپو فقط توصیه های درمانی ارائه می نماید و
هیچ یک از توصیه های ارائه شده جای درمان توسط پزشک را نمی گیرد
تمامی حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به بهپو می باشد