فصل گرم تابستان به نیمه خود رسیده و درجه حرارت هوا روزبهروز در حال افزایش است اما در این بین به غیر از احساس گرمازدگی و تشنگی یکی دیگر از معضلات این فصل داغ و سوزان عارضه یا مشکل پوستی به نام «عرق سوز شدن» است.
به گزارش «بهپو»، عرق سوز یا عرقگز عارضه التهابی بسیار شایعی است که مناطق مختلفی از پوست بهخصوص نواحیای که بیشتر در تماس با یکدیگر قرار دارند را تحت تاثیر قرار میدهد؛ مناطقی مثل کشاله ران، زیر بغل، زیر سینه و سایر نواحی نیمتنه قدامی. از دیدگاه طبی این گروه از مناطق پوستی که بیشتر با یکدیگر در تماس هستند نواحی عرقسوز شناخته میشوند.
در ادامه با این عارضه، عوامل موثر در آن و روشهای درمانی و پیشگیرانه آن بیشتر آشنا خواهید شد.
بیشتر بخوانید: 6 نشانه کمآبی بدن - این علامتها را جـدی بگیـرید
علت عرقسوز شدن چیست؟
پوست زمانی دچار عرق سوز می شود که برخی از مجراهای عرق بسته شوند. در نتیجه به جای اینکه عرق تبخیر شود زیر پوست حبس و باعث التهاب و راش پوستی می شود. مشخص نیست چرا مجاری عرق مسدود می شوند اما به نظر می رسد برخی عوامل نقش مهمی در این ماجرا دارند:
● مجرای عرق بلوغ نیافته: مجاری عرق در نوزادان هنوز به خوبی توسعه نیافته است. این مجاری به راحتی گسسته می شوند و عرق را زیر پوست حبس می کنند. در هفته اول تولد نوزاد بروز عرق سوز بسیار شایع است به ویژه اگر نوزاد در انکوباتور نگهداری شود، بیش از حد لباس پوشیده باشد یا تب داشته باشد.
● آب و هوای گرمسیری که گرما و رطوبت بالایی دارد.
● فعالیت بدنی که به تعریق زیاد بینجامد
● گرم شدن بیش از حد بدن به هر دلیلی
● استراحت طولانی مدت ر رختخواب
احتمال ایجاد این عارضه در افراد دچار اضافه وزن بهخصوص افراد چاق به دلیل چینهای زیاد و لایههای متعدد پوستی متداولتر است و بیشتر دیده میشود. گروه آسیبپذیر دیگر، کودکانی هستند که از پوشک استفاده میکنند و به این شکل بیشتر در معرض گرما و رطوبت ناشی از آن و در نتیجه ابتلا به عرقگز قرار دارند.
انواع عرقسوز
عرقسوزها بر اساس عمق مسدود شدن مجرای عرق گروهبندی میشوند که علائم و نشانههای هر نوع متفاوت است. نوع خفیف عرقسوز در لایه سطحی پوست تاثیر میگذارد. تاولهای واضح و آشکاری همراه دارد که به آسانی میترکد. نوع دیگر که «میلیریا روبرا» نام دارد در سطح عمیقتری از پوست اتفاق میافتد. آثار و علائمش شامل برآمدگیهای قرمزرنگ، خارش و زخم است. گهگاه کیسههای حاوی مایع در عرقسوزشدگی نوع دوم -میلیریا روبرا- ملتهب و همراه دانههای چرکی میشود. مورد آخر که کمتر شایع است روی غشای میانی پوست و سطح عمیقتری تاثیر میگذارد. نشتی عرق در خارج از غدد عرق حفظ میشود که باعث ایجاد ضایعات گوشتی خواهدشد.
بیشتر بخوانید: 12 روش خنک شدن در فصل گرما
علایم عرقسوز شدن پوست کدامند؟
خارش، احساس سوزش آزاردهندهای در پوست است که منجر به خاراندن شدید پوست میشود. تقریبا همه ما این احساس ناخوشایند را تجربه کردهایم و تا حدودی با علائم آن آشنا هستیم. خوب است بدانید، باتوجه به علت ایجاد خارش این معضل ناخوشایند میتواند شبها بیشتر شود و آزاردهندهتر هم باشد. علاوه بر این، خارش ناشی از عرقسوز شدن میتواند همراه یا بدون ضایعات پوستی دیگری از جمله برجستگی و برآمدگی پوست، تاول، دانههای ریز در محل خارش یا تحریک روی پوست، قرمزی و سایر اختلالات غیرطبیعی و غیرعادی روی پوست باشد.
به طور کلی نشانههای بارز عرقسوز شدن عبارتند از خارش و سوزش نواحی حساس. طولانیمدت شدن این عارضه پوستی میتواند منجر به ایجاد بوی ناخوشایندی شبیه کپک در محل آسیبدیده شود. علاوه بر این موارد قرمزی، پوستهپوسته شدن -فلسی شکل شدن، التهاب و تورم پوست هم از سایر نشانههای بارز عرقسوز شدن هستند. به طور کلی هر بخش از بدن که دارای غدد تعریقی است میتواند دچار این عارضه پوستی شود، برای مثال مناطقی از قبیل صورت، گردن، شکم، کشاله ران، زیر سینه، چین آرنج و ناحیه باسن.
این عارضه ساده و ابتدایی میتواند تحت عوامل مختلفی از جمله میکروارگانیسمهای گوناگون پیچیدهتر شده و عامل ایجاد و ابتلا به مشکلات جدی پوستی مثل قارچ درماتوفیتی، مخمرهای پوستی، انواع باکتری همچنین حساسیت و واکنشهای تحریکی به انواع مختلف داروها و مواد شیمیایی شود. لازم است بدانید علاوه بر تمامی موارد ذکرشده، امکان ایجاد بیماریهای پوستی غیرطبیعی و نامتعارف دیگری نیز همزمان با عرقسوز شدن پوست بدن وجود خواهد داشت.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر قرار دارند؟
این عارضه میتواند در همه افراد و طی شرایط محیطی خاص دیده شود اما به طور ویژه برخی بیشتر در معرض آن قرار دارند، برای مثال:
● نوزادان
● کودکان زیر 4 سال
● ورزشکاران یا افرادی که فعالیتهای بدنی دارند و بیشتر در مجاورت هوای گرم قرار میگیرند.
● افراد چاق یا دچار اضافه وزن
● بیماران در بستر و ناتوان جسمی
● افرادی که دچار کاهش تعریق هستند.
بیشتر بخوانید: اقدامات درمانی آفتاب سوختگی
سریع ترین راه درمان عرق سوز
در حقیقت، پیشگیری از ایجاد عرقسوز بهترین درمانی است که میتوانیم برای آن به کار ببریم. سعی کنید تا حد امکان در معرض بیش از حد نور خورشید و گرمای ناشی از آن قرار نگیرید.
عرق سوزهای شدید ممکن است به پمادهایی نیاز داشته باشند که ناراحتی شما را کم کرده و از تشدید عوارض پیشگیری کنند. از جمله درمان های موضعی می توان موارد زیر را نام برد:
● لوسیون کالامین برای تسکین خارش
● لانولین بدون آب که که مانع انسداد مجاری و جلوگیری از تشکیل ضایعات جدید می شود
● استروییدهای موضعی در عرق سوزهای خیلی شدید
این مشکل پوستی ممکن است خودبهخود بعد از 3 تا 4 روز برطرف و ناپدید شود اما چنانچه متوجه افزایش درد و ورم، تب شدید و متورم شدن غدد لنفاوی شدید، مراقبتهای پزشکی بهتر از درمانهای خانگی این وضعیت را بهبود می بخشند.
ترفندها و درمانهای خانگی عرقسوز کدامند؟
درمانهای خانگی موثر در رفع این عارضه پوستی عبارتند از
● شستشوی محل آسیبدیده با استفاده از یک صابون ملایم، آبکشی محل مورد نظر. به جای اینکه موضع را با حوله خشک کنید اجازه دهید در هوای اتاق خوش خشک شود.
● استفاده از لباسهای مناسب که باعث تنفس درست پوست شده و مانع نفوذ گرما و حرارت به پوستتان میشود.
● استفاده از مایعات به میزان لازم و نوشیدن کافی آب برای هیدراته ماندن و جلوگیری از خشکی پوست و بدن
● درمان عرقسوزهای سطحی و ابتدایی بسیار ساده و حتی در منزل هم قابلانجام است، برای مثال اعمال تغییر در شرایط موثر در ایجاد عارضه مانند گرما و رطوبت
● استفاده از پمادهای استروئیدی موضعی و خفیف مانند کرم هیدروکورتیزون که به راحتی قابلتهیه و مصرف است.
● به خاطر داشته باشید در صورت بروز عرقسوزهای شدید حتما به پزشک یا فرد متخصص مراجعه کنید تا هر چه سریعتر درمان لازم انجام شود.
● بدنتان را با استفاده از وسایل خنککننده برقی و خانگی خنک نگه دارید.
● سعی کنید تا حد امکان از تماس پوستی قسمتهای مختلف بدن با هم جلوگیری کنید و با قرار دادن پارچه و پدهای پنبهای بین چینهای پوستی مانع ایجاد عرقسوز شوید، نواحیای مثل زیر سینه و شکم
● برای خنک کردن نواحی آسیبدیده از کمپرس سرد استفاده کنید اما باید به خاطر داشته باشید این کمپرس نباید بیشتر از 20 دقیقه روی پوستتان بماند. ضمنا از قرار دادن یخ یا مخلوط آب و یخ روی پوست بپرهیزید.
بیشتر بخوانید: 7 هدیه ای که طبیعت برای درمان آفتاب سوختگی به ما می دهد
راه های جلوگیری از عرق سوز شدن
● در فصول گرم سال بهخصوص تابستان از لباسهای نخی، خنک و پنبهای استفاده کنید که موجب سهولت جریان هوا بین اعضای بدن میشوند.
● از پوشیدن لباسهای پلیاستر و نایلونی پرهیز کنید.
● با استفاده از کولر و فنهای سرمایشی درجه حرارت هوا را خنک و در حد مطلوب نگه دارید.
● مقدار بیشتری مایعات بنوشید تا بدن خنک شود و هیدراته بماند.
● به خاطر داشته باشید نوزادان و کودکان به دلیل استفاده از پوشک و حساسیت مضاعف بیشتر در معرض خطر قرار دارند و نیازمند توجه بیشتری در مقایسه با افراد بزرگسال هستند.
● سرازیر شدن آب دهان نوزادان میتواند احتمال ابتلا به این عارضه را بهخصوص در ناحیه صورت بالا ببرد.
● از مصرف کرم ها یا پمادهایی که وازلین یا روغن های معدنی دارند اجتناب کنید چون باعث بسته شدن منافذ پوست و تعرق آسان بدن می شوند.
● از مصرف پودر بچه خودداری کنید. استفاده از آنها نهتنها باعث بهبود شرایط نمیشود، بلکه با ایجاد اختلالات تنفسی مانع تنفس درست کودکتان خواهد شد. شما میتوانید برای جایگزین در چند نوبت از روز نواحی مورد نظر را با آب خنک بشویید و بعد با پارچه پنبهای تمیز خشک کنید.
● استفاده از پاککنندههای حاوی اسید سالیسیلیک میتواند به برطرف کردن مقداری از چربی و خشک کردن پوست کمک کند. البته در نظر داشته باشید این پاککنندهها ممکن است پوست را در برابر آفتاب حساستر کنند پس با احتیاط و شب هنگام از آنها استفاده کنید.
● چنانچه خود شما یا یکی از افراد خانواده از صندلی چرخدار استفاده میکنید، توصیه میکنیم هر از گاهی چرخش یا حرکتی ایجاد کنید تا مانع تماس طولانیمدت بدن با یک سطح ثابت شوید و از گرما و رطوبت بیشتر جلوگیری کنید./