ماموگرافی منظم بهترین راه تشخیص «سرطان سینه» در مراحل اولیه است. با این وجود اگر گزارش ماموگرافی تان بگوید که بافت سینه تان متراکم یا دِنس است، ممکن است متوجه معنی آن نشوید.
به گزارش «بهپو»، متراکم بودن بافت پستان امری بسیار شایع است و به هیچ عنوان مساله ای غیر عادی محسوب نمی شود.
تراکم بافت پستان یعنی چه؟
پستان از لوبول، کانال و بافت همبند چربی و فیبری تشکیل شده است.
● لوبول ها مسوول تولید شیر هستند و بافت آنها از جنس گلاندولار است.
● کانال ها مجاری کوچکی هستند که شیر را از لوبول ها به نوک پستان انتقال می دهند.
● بافت فیبری و چربی، مسوول اندازه و شکل پستان هستند و بافت های دیگر را در محل درستشان نگه می دارند.
اگر بافت فیبری و گلاندولار سینه بالا باشد و بافت چربی کم باشد، پستان متراکم خواهد بود. تراکم بافت پستان در بعضی از زنان بیشتر از بقیه است، اما در بیشتر زنان با افزایش سن، تراکم بافت پستان کاهش می یابد. البته در برخی از زنان، این تغییرات اندک است.
از کجا بدانم که بافت سینه ام متراکم است؟
تراکم پستان فقط در ماموگرافی دیده می شود. بعضی از زنان فکر می کنند سینه های سفت و محکم سینه های متراکمی هستند، اما تراکم پستان به اینکه سینه هایتان چه ظاهری دارند و چقدر سفت هستند، ارتباطی ندارد.
متخصصان رادیولوژی پزشکانی هستند که می دانند چگونه اشعه ایکس را بخوانند. یکی از دستگاه هایی که با اشعه ایکس کار می کند ماموگرام است. آنها نتیجه کار ماموگرافی را مورد مطالعه قرار می دهند و به دنبال نواحی غیر عادی در بافت سینه می گردند، همچنین تراکم سینه را هم مشخص می کنند.
دسته بندی تراکم پستان
متخصصان رادیولوژی از سیستم گزارش تصویری پستان، دستگاه داده یا سیستم BI-RADS برای طبقه بندی تراکم پستان به 4 دسته استفاده می کنند. این دسته بندی از بافت تقریبا تمام چربی آغاز می شود و به بافت بسیار متراکم با چربی بسیار کم ختم می شود.
پستانی که تقریبا تمام بافت آن چربی است.
نواحی پراکنده ای از بافت متراکم گلاندولار و فیبری.
بیشتر پستان از بافت گلاندولار و فیبری –تراکم ناهمگن یا هتروژن - تشکیل شده است. این نوع بافت، دیدن تومورهای کوچک در بخش متراکم یا اطراف آن را دشوار می کند.
بافت پستان بسیار متراکم است که باعث می شود مشاهده تومورهای بافتی دشوار شود.
برخی از گزارش های ماموگرافی به میزان تراکم پستان اشاره می کنند. پزشک هم می تواند به شما بگوید تراکم بافت سینه شما در کدام دسته قرار دارد.
در برخی از کشورها، در گزارش ماموگرافی زنانی که تراکم ناهمگن و یا بسیار زیاد بافت پستان دارند، تنها به نوشتن عبارت «بافت متراکم یا دنس» بسنده می شود.
ممکن است گزارش ماموگرافی چیزی شبیه به این باشد:
«ماموگرافی نشان می دهد که بافت پستان متراکم است. بافت پستان متراکم امری شایع است و مساله ای غیر طبیعی نیست. البته، بافت متراکم ارزیابی نتایج ماموگرافی را سخت می کند و همچنین ممکن است با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه همراه باشد. این اطلاعات در مورد نتایج ماموگرافی به شما داده می شود، بنابراین می توانید با مشورت با پزشک از وضعیت خود مطلع شوید. شما به همراه هم، انتخاب می کنید که گزینه های غربالگری مناسب شما کدام است.»
چرا دانستن تراکم پستان مهم است؟
به نظر می رسد خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان دارای بافت متراکم پستان نسبت به زنانی که بافت پستان آنها تراکم کمتری دارد، کمی بالاتر است. فعلا مشخص نیست که چرا بافت متراکم با خطر سرطان پستان مرتبط است.
ما می دانیم که بافت متراکم پستان مشاهده نشانه های سرطان را برای متخصصان رادیولوژی سخت می کند. بافت متراکم در ماموگرافی، سفید می شود. توده ها یا تومورهای پستان هم سفید هستند، بنابراین ممکن است بافت متراکم اجازه نمایش برخی تومورها را ندهد. در مقابل، بافت چربی تقریبا سیاه است. در یک پس زمینه سیاه، دیدن یک تومور سفید ساده تر است. بنابراین، در زنان با پستان های متراکم، ماموگرافی دقت کمتری خواهد داشت.
علت متراکم شدن بافت سینه چیست؟
مشخص نیست چرا بعضی از زنان بافت متراکم زیادی دارند و بعضی دیگر اینطور نیستند.
در شرایط زیر امکان متراکم بودن بافت سینه در شما بیشتر می شود:
● جوان باشید: با افزایش سن تراکم بافت سینه کم می شود. البته بعضی زنان در هر سنی بافت سینه متراکمی دارند.
● شاخص توده بدنی پایین تری دارید: زنانی که چربی بدنی کمتری دارند در مقایسه با زنان چاق بیشتر احتمال دارد که سینه های متراکمی داشته باشند.
● هورمون درمانی برای یائسگی: زنانی که برای از بین بردن علایم و نشانه های یائسگی تحت هورمون درمانی قرار می گیرند بیشتر احتمال دارد سینه های متراکمی داشته باشند.
اگر بافت پستان من متراکم باشد، آیا هنوز به ماموگرافی نیاز دارم؟
بله اکثر سرطان های پستان را می توان در ماموگرافی حتی در بافت های متراکم مشاهده کرد، بنابراین هنوز هم مراجعه منظم به ماموگرافی حایز اهمیت است. ماموگرافی زندگی زنان را نجات می دهد.
حتی اگر نتیجه ماموگرافی طبیعی باشد -صرف نظر از اینکه سینه ها چقدر متراکم است، باید بدانید که سینه های شما به طور معمول چگونه اند و هر گاه تغییری حس کردید، باید آن را به پزشک اطلاع دهید.
اگر بافت سینه من متراکم باشد، آیا باید آزمایش های غربالگری دیگری هم انجام دهم؟
شواهدی وجود دارد که می گوید آزمایش های دیگر احتمال تشخیص سرطان سینه در بافت متراکم را بالا می برند. اما فعلا متخصصان با این رویکرد موافق نیستند، اگر می خواهید آزمایش های دیگری انجام دهید نباید ماموگرافی را کنار بگذارید، بلکه در کنار ماموگرافی به آزمایش های دیگر بپردازید.
مطالعات نشان داده اند که سونوگرافی پستان و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی -MRI- به پیدا کردن برخی از سرطان های پستان که در ماموگرافی دیده نمی شود کمک می کند. اما MRI و سونوگرافی هر دو چیز های بیشتری را هم نشان می دهند که برخی از آن ها سرطان نیستند و این مساله به انجام آزمایش های غیر ضروری و بیشتر منجر می شود. آزمایش های اضافی خطرات مضاعفی هم در بر دارند و نقش هیچ آزمایشی در کاهش خطر مرگ ناشی از ابتلا به سرطان سینه به اثبات نرسیده است.
هزینه بیوپسی ها و سونوگرافی و MRI ممکن است توسط بیمه پوشش داده نشود.
بنا براین حتما با پزشک خود مشورت کنید و از او بپرسید که آیا نیاز به آزمایش های غربالگری دیگری دارید.
آزمایش های مکمل غربالگری سرطان
● ماموگرافی سه بعدی
● MRI پستان: این روش به زنانی با خطر بسیار بالای سرطان پستان توصیه می شود، مانند مبتلایان به جهش های ژنتیکی که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند.
● سونوگرافی سینه: سونوگرافی تشخیصی معمولا برای بررسی مناطق نگران کننده ای که در ماموگرافی یافت می شود، انجام می شود.
● تصویربرداری مولکولی پستان – MBI یا تصویربرداری گاما: MBI هر یک سال در میان در کنار ماموگرافی سالانه انجام می شود.
هر کدام از این آزمایش ها دارای مزایا و معایب مخصوص خود است. با اینکه هرکدام از آن ها بیشتر از ماموگرافی، سرطان سینه تشخیص داده اند، اما هیچ یک از این آزمایش های تصویربرداری جدید به اندازه ماموگرافی خطر مرگ ناشی از ابتلا به سرطان سینه را کاهش نمی دهد.
اگر بافت پستان من متراکم باشد چه باید بکنم؟
اگر گزارش ماموگرافی می گوید بافت متراکم دارید، با پزشک خود صحبت کنید. او به شما خواهد گفت بافت متراکم پستان به چه معنی است، چه احتمالاتی پیش رو دارید و چه کار هایی باید انجام دهید. اطمینان حاصل کنید که پزشک سابقه پزشکی شما را می داند و مسایل دیگری که سبب بالا رفتن خطر سرطان سینه می شود هم در شرح حال شما ذکر شده است.
به گزارش «بهپو» به نقل از سایت انجمن سرطان امریکا «cancer.org»، هر زنی که در حال حاضر در گروه پر خطر قرار دارد –این خطر باتوجه به جهش های ژنتیکی، سابقه خانوادگی سرطان سینه یا سایر عوامل اندازه گیری می شود- باید MRI همراه با ماموگرافی سالانه را انجام دهد./