نوزادان در نخستین ماههای پس از تولد معمولا دچار مشکلهای پوستی بیشماری میشوند. برخی از بثورات پوستی به دلیل تغییرات هورمونی کاملا طبیعی در بدن شیرخوار ایجاد میشود و برخی دیگر ناشی از التهاب یا عفونتهای پوستی است.
به گزارش «بهپو»، از آنجا که بسیاری از بثورات پوستی در نوزادان طبیعی تلقی میشود، اغلب به والدین هیچ راه درمانی جز صبر توصیه نمیشود. با این حال، بهتر است این موضوع را با متخصصان بیماریهای کودکان در میان بگذارید تا پزشک در مورد مسایلی که پیش خواهد آمد، برایتان توضیح دهد و در صورتی که لازم است برای شما توصیههایی داشته باشد. هر نوع ضایعه پوستی آبدار و خارشداری که با تب همراه میشود، میتواند نشانه بیماری خاصی باشد. پس در این موارد هرگز از مراجعه به پزشک متخصص پوست یا اطفال غفلت نکنید. در ادامه با برخی از شایعترین مشکلات پوستی نوزادان آشنا خواهید شد.
بثورات شایع در نوزادان
جوش های صورتی: عقیده بر این است که این جوش های صورتی رنگ -آکنه نوزادان- ناشی از تماس نوزاد با هورمون های رحم مادر است. این جوش ها به جز گذر زمان به هیچ نوع درمانی احتیاج ندارند. در بیشتر موارد این بثورات، هفته ها یا حتی ماه ها روی پوست کودک می مانند.
اریتما توکسیکوم: یکی دیگر از راش های پوستی شایع در نوزادان «اریتما توکسیکوم» است. این پلاک های قرمز با مرزهای نا مشخص و اندکی برآمده هستند که نقطه سفید یا زردی در مرکز آن وجود دارد. علت بروز راش نوزادی ناشناخته است و بدون نیاز به درمان پس از چند روز یا چند هفته از بین می رود.
خشکی و پوسته پوسته شدن پوست: این عارضه را می توان تقریبا در تمام نوزادان عادی دید، اما در نوزادانی که کمی دیر متولد می شوند، قابل توجه تر است. در این نوزادان لایه زیرین پوست کاملا طبیعی، نرم و مرطوب است.
میلیا: این برآمدگی های کوچک سفید روی بینی و صورت ناشی از انسداد غده های چربی است. وقتی غدد چربی نوزاد ظرف چند روز یا چند هفته بزرگ و باز شود، این برآمدگی های سفید ناپدید می شوند.
لکه های سالمون: در کشورهای انگلیسی زبان به این لکه ها «stork bite» -اثر نوک لک لک- می گویند که در پشت گردن دیده می شود یا آن را بوسه ی فرشته می نامند که بین دو چشم قرار دارد. این لکه ها صرفا محل تجمع عروق خونی هستند که احتمالا در اثر هورمون های مادر ظاهر می شوند. لکه های سالمون پس از چند هفته یا چند ماه به خودی خود از بین می روند. البته اثر نوک لک لک گاهی اوقات هیچ وقت از بین نمی رود.
یرقان: یرقان به زرد شدن پوست و چشم کودک می گویند. این عارضه ناشی از بالا بودن بیلی روبین -حاصل از تجزیه گلبول های قرمز- است. اگر سطح بیلی روبین بالا باشد، به پوست نورهای آبی یا سفید می تابانند تا مقدار بیلی روبین کاهش یابد، زیرا بیلی روبین زیاد گاهی اوقات سلامتی را به خطر می اندازد.
لکه های مغولی: بروز لکه های مغولی در بخش های مختلف بدن نوزادان تیره پوست بسیار شایع است. این لکه ها صاف، خاکستری مایل به آبی -تقریبا شبیه کبودی - هستند و ممکن است کوچک یا بزرگ باشند. علت بروز آنها این است که برخی از رنگدانه ها هنگام تشکیل پوست کودک به لایه بالایی نمی رسند. لکه های مغولی بی خطر هستند و معمولا در دوران مدرسه از بین می روند.
توجه داشته باشید که پس از چند روز، چند هفته یا حتی چند ماه پس از تولد نوزاد، ممکن است بثورات جدیدی در نوزاد ظاهر شود.
بیشتر بخوانید: نگاهی به انواع لک های پوستی در کودکان و درمان آنها
درماتیت سبوره: به آن کلاهک گهواره هم می گویند. اغلب در 1-2 ماهگی بروز می کند. در این عارضه پوسته های زرد و براق روی پوست سر ظاهر می شود و ممکن است قرمزی و بثورات تحریک کننده هم روی صورت، پشت گوش، گردن و حتی زیر بغل به جا بگذارد. پزشک علایم را بررسی می کند و با توجه به نوع علایم سعی می کند به بهترین نحو ممکن عارضه را درمان کند.
اگزما: اگزما به لکه های قرمز و خارش دار روی پوست می گویند که اغلب در سینه، بازو، پاها، صورت، آرنج و پشت زانو دیده می شوند. این عارضه ناشی از خشکی پوست، حساس بودن و گاهی آلرژی است -البته در این سن تشخیص عامل تحریک کننده دشوار است. پزشک می تواند تشخیص دهد که این بثورات اگزما هستند یا خیر. علاوه بر این درمان مناسب را تجویز می کند. به طور کلی درمان شامل موارد زیر می شود:
- استفاده از صابون های بسیار ملایم
- استفاده از مواد شوینده ملایم و استفاده نکردن از نرم کننده در لباس های کودک
- استفاده از مرطوب کننده های پوست
- استفاده از یک کرم استرویید -مانند هیدروکورتیزون و یا حتی قوی تر- اگر اگزما بهبود پیدا نکرد
بثورات پوشکی: بثورات پوشکی به دنبال تحریک پوست در اثر تماس مکرر با ترکیبهایی ادرار و مدفوع یا مواد شوینده بروز میکند و دلیل آن میتواند در عین حال عفونت با مخمرها، باکتریها یا حتی حساسیت به بافت پوشک باشد. از بسیاری از بثورات پوستی میتوان با تعویض پوشک هنگامی که خیس یا آلوده است، پیشگیری کرد. استفاده از یک کرم محافظتکننده یا پمادی مثل زینک اکساید یا ویتامین AD نیز میتواند کمککننده باشد.
عرق سوز شدن: این جوش های قرمزرنگ کوچک، بیشتر در مناطقی از بدن کودک بروز می کنند که زیاد گرم می شوند و عرق می کنند، مانند گردن، ناحیه پوشک و زیر بغل. برای درمان این عارضه سعی کنید ناحیه مورد نظر را خشک نگه دارید و با پوشاندن لباس های گشاد جلوی عرق سوز شدن دوباره را بگیرید. در صورت عفونی شدن ضایعات و بهبود نیافتن، باید با متخصص مشورت کرد. استفاده از پودر تالک به این دلیل که میتواند عامل مشکلهای ریوی باشد، ممنوع است.
کاندیدیازیس: نوعی عفونت قارچی است که به شکل های مختلفی در نوزاد بروز می کند. اگر این عارضه روی زبان مشاهده شود، به آن برفک می گویند و ظاهر آن شبیه شیر خشک شده است، اما بر خلاف شیر، با کشیدن ناخن روی زبان از بین نمی رود. اگر عارضه در ناحیه پوشک بروز کند، به صورت بثورات شدید قرمز، اغلب با برآمدگی های کوچکتر در لبه ها خواهد بود. عفونت های قارچی مناطق مرطوب و تاریک را دوست دارند، به همین دلیل نقاط قرمز ناشی از آنها در خطوط ران هم دیده می شود. کاندیدیازیس با ژل خوراکی یا داروی مایع ضد قارچ -برای برفک- یا کرم ضد قارچ -برای ناحیه پوشک- یا هر دو مورد درمان می شود.
آفتابسوختگی: آفتابسوختگی یکی از مسایل شایع در نوزادان است. در صورتی که نوزادتان را در فصول گرم به گردش میبرید، فراموش نکنید پوستش را با پوشش مناسب بپوشانید. استفاده از کرم ضدآفتاب برای کودکان زیر 6ماه ممنوع است اما بعد از این سن میتوانید از کرمهای ضدآفتاب کودکان استفاده کنید. در صورتی که نوزاد دچار آفتابسوختگی شد، میتوانید ضمن مشاوره با متخصص از پماد زینکاکساید استفاده کنید.
نکته ای برای والدین
در چند ماه اول زندگی نوزاد، هرگونه بثورات همراه با علایم دیگری -مثل تب، اشتهای کم، بی حالی یا سرفه- باید به سرعت به وسیله پزشک بررسی شود.
چه وقت راش های پوستی نوزادادان نگران کننده است؟
اکثر بثورات جدی نیستند و تعداد کمی از آنها نیاز به توجه و مراقبت دارند:
به گزارش «بهپو» به نقل از «وبمد»، تاول های پر از مایع -به ویژه آنهایی که مایعات کدر و زرد رنگ دارند- معمولا نشان دهنده عفونت های جدی مانند عفونت باکتریایی یا تبخال هستند.
نقاط قرمز یا بنفش کوچک در بدن -پتشی- معمولا به علت عفونت ویروسی یا عفونت بسیار جدی باکتریایی هستند. این نقاط با فشار دادن کمرنگ نمی شوند. کودکانی که مشکوک به ابتلا به پتشی هستند باید بلافاصله به وسیله پزشک بررسی شوند./