غربالگری بیماری های قلب و عروق

در این مطلب درباره غربالگری بیماری‌های قلبی‌عروقی و اینکه چه افرادی و از چه سنی باید غربالگری قلبی شوند توضیح داده ایم، چراکه سالانه شاهد جمعیت کثیری از مردم کشورمان هستیم که به صف مبتلایان به بیماری‌های قلبی می‌پیوندند.

غربالگری یا اسکرینینگ برای بیماری‌هایی انجام می‌شود که در سطح جامعه شیوع بیشتری دارند و اگر فرد به یکی از آن بیماری‌ها مبتلا شود، بار درمانی و اقتصادی زیادی به خانواده و جامعه وارد خواهد کرد. غربالگری در مورد سرطان‌ها، بیماری‌های مسری و عفونی، بیماری‌های روان‌پزشکی و بیماری‌های قلبی-عروقی در نقاط مختلف دنیا و کشور ما انجام می‌شود.

به گزارش «بهپو»، در این مطلب درباره غربالگری بیماری‌های قلبی‌عروقی و اینکه چه افرادی و از چه سنی باید غربالگری قلبی شوند توضیح داده ایم، چراکه سالانه شاهد جمعیت کثیری از مردم کشورمان هستیم که به صف مبتلایان به بیماری‌های قلبی می‌پیوندند.

هدف کلی از غربالگری قلبی چیست؟

هدف از غربالگری، جلوگیری از پیشرفت بیماری است؛ یعنی قبل از اینکه بیماری علایم بالینی نشان دهد یا بتواند عوارض قابل‌توجهی در فرد ایجاد کند، نوع آن مشخص و درمان زودرس آغاز شود. بیماری‌های قلبی-عروقی به‌دلیل شیوع زیاد در سطح جامعه به غربالگری نیاز دارند. با غربالگری به‌موقع بیماری‌های قلبی-عروقی و تشخیص زودهنگام هزینه و وقت کمتری صرف بیمار می‌شود.

چه افرادی به غربالگری نیاز دارند؟

غربالگری 2 نوع است؛ عام و خاص. اگر در یک خانواده، بیماری قلبی خاصی مانند کاردیومیوپاتی ژنتیکی یا اختلال ریتم قلبی وجود داشته باشد و چند نفر از اعضای خانواده یا فامیل مبتلا باشند، در این مواقع توصیه می‌شود افراد خانواده غربالگری شوند. این غربالگری خاص است و نوع آزمایش باتوجه به نظر پزشک قلب و عروق درخواست می‌شود.

آنچه بیشتر مدنظر پزشکان است، غربالگری عام یا عمومی است که برای تشخیص بیماری‌های عروق کرونر و آترواسکلروز -تصلب شرایین- انجام می‎شود. بیشتر مبتلایان به بیماری‌های قلبی دچار این دو نوع بیماری قلبی هستند و این بیماری ها با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا می‌کند.

برای ابتلا به بیماری آترواسکلروز عوامل خطرساز شناخته‌شده‌ای وجود دارد و افرادی که در معرض خطرند، باید پایش شوند. همراه با غربالگری‌های بیماری‌های قلبی‌عروقی در وهله اول، پایش و غربالگری عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی‌عروقی؛ یعنی وجود بیماری‌هایی مانند دیابت، پرفشارخونی، اختلالات چربی خون، چاقی و... مطرح می‌شود. این موارد اهمیت زیادی دارند پس همه افراد باید از سن 20 سالگی، آزمایش‌های عام مثل میزان قند و چربی خون و اندازه‌گیری فشار خون را داشته باشند چون حدود 20 درصد از افراد جامعه به فشار خون بالا مبتلا هستند.

غربالگری در افرادی که اضافه وزن ندارند

چربی خون یا فشار خون بالا مختص افراد دارای اضافه وزن نیست. اگر زمینه ژنتیکی درباره اختلالات سطح چربی خون در خانواده وجود داشته باشد باید پایش چربی خون از سن پایین‌تر حتی قبل از 20 سالگی آغاز شود. در بعضی از خانواده‌ها نیز افزایش فشار خون ژنتیکی را مشاهده می‌کنیم. افرادی که در سنین پایین به فشارخون بالا مبتلا هستند، ممکن است اضافه وزن یا عامل خطر دیگری نداشته باشند. وقتی تشخیص داده شد فرد استعداد بیشتری در ابتلا به فشار خون بالا دارد، پایش دوره‌ای و دقیق‌تر بیمار ضروری است. شناسایی زودرس افراد در معرض خطر فشار خون و چربی خون بالا از بروز بیماری‌هایی مانند تنگی عروق کرونر و سکته‌های قلبی جلوگیری می‌کند.

در غربالگری‌های قلبی از چه تست‌هایی استفاده می‌شود؟

تست هایی که برای تشخیص بیماری های قلبی در شما استفاده می شود بستگی به بیماری دارد که پزشک حدس می زند به آن مبتلا باشید. البته پزشک بدون توجه به نوع بیماری قلبی در شما، شما را معاینه می کند و سوالاتی درباره سابقه پزشکی شما و خانواده تان می پرسد. سپس برای شما دستور تست تشخیصی می دهد. در کنار آزمایش خون و عکسبرداری با اشعه ایکس، تست هایی که برای تشخیص بیماری قلبی انجام می شود به شرح زیر است:

1- الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب

2- هولتر مانیتورینگ

3- اکوکاردیوگرام

4- تست ورزش

5- کاتتریزاسیون قلب

6- سی تی اسکن قلب

7- ام آر آی قلب

سن غربالگری عمومی

افرادی که بیشتر از 50 سال و 2 عامل خطر زا مثل دیابت یا چربی خون بالا دارند، باید غربالگری مربوط به بیماری‌های قلبی‌عروقی را انجام دهند اما همه بیماران از غربالگری سود نمی‌برند و در بعضی از آنها غربالگری ارزش زیادی ندارد. در بیمارانی که احتمال بیماری‌های عروق کرونر در آنها بسیار اندک است و در بیمارانی که دچار تنگی شدید عروق کرونر هستند و بیماری‌شان شدید است، غربالگری ارزش زیادی ندارد. در این افراد، غربالگری عمومی یا تست ورزش و نوار قلبی مصداق ندارد زیرا آنها نیاز به بررسی‌های جامع‌تری مانند آنژیوگرافی و تصویربرداری‌های تخصصی‌تر و... دارند. به‌طور کلی، غربالگری برای بیمارانی که در معرض خطر متوسط ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی هستند، مفید است.

غربالگری در کودکان و نوجوانان

غربالگری در کودکان و نوجوانان از نوع غربالگری خاص است و برای کودکانی انجام می‌شود که در خانواده‌شان سابقه کاردیومیوپاتی یا ایست قلبی ناگهانی در سنین پایین و اختلال ریتم قلبی وجود دارد.

شایع‌ترین مشکل قلبی چیست؟

آترواسکلروزیس یا تصلب شرایین قلبی همچنان یکی از علل عمده بیماری‌های قلبی و مرگ‌ومیر ناشی از آن است که در بزرگسالان به‌خصوص در جنس مرد شیوع دارد. سلول‌های خونی و سلول‌های چربی ممکن است در همه سرخرگ‌های بدن رسوب کنند ولی خطر وقتی است که رسوبات در عروق قلبی باشند. در این مواقع رگ تغذیه‌کننده قلبی دچار تنگی می‌شود و خون به راحتی از مجرا عبور نمی‌کند، در نتیجه بافت قلب دچار کمبود اکسیژن می‌شود. مهم‌ترین علامت آرترواسکلروز درد قفسه سینه است. این وضعیت خطرناک است و اگر انسداد ناگهانی رخ دهد، می‌تواند باعث سکته قلبی شود.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، در سکته قلبی بخشی از عضله قلب دچار کمبود اکسیژن می‌شود و بافت می‌میرد. بنابراین خیلی مهم است مبتلایان به بیماری آرترواسکلروزیس قبل از سکته قلبی شناسایی شوند. برای درمان آرترواسکلروزیس از روش تشخیصی آنژیوگرافی استفاده می‌شود. البته این روش هم تشخیصی است و هم درمانی زیرا می‌توان با گذاشتن بالون یا استنت رگ مسدودشده را گشاد کرد. امروزه کمتر از بالون‌گذاری به تنهایی استفاده می‌شود، زیرا احتمال بازگشت رگ به وضعیت قبلی و پاره شدن آن وجود دارد. بنابراین افراد در معرض خطر قبل از بروز سکته قلبی باید غربالگری و شناسایی شوند./