آبله مرغان، بیماری شایع فصل بهار

آبله‌مرغان، بیماری ویروسی شدید ولی خوش‌خیمی است که ویروسی به نام واریسلا زوستر «VZV» آن را ایجاد می‌کند و شدیدا مسری است. اغلب افراد در سنین کودکی به این بیماری مبتلا می‌شوند و با یک بار ابتلا به این بیماری نسبت به آن مصونیت پیدا می‌کنند.

«آبله مرغان» بیماری ویروسی شدید ولی خوش‌خیمی است که ویروسی به نام واریسلا زوستر «VZV» آن را ایجاد می‌کند و شدیدا مسری است. اغلب افراد در سنین کودکی به این بیماری مبتلا می‌شوند و با یک بار ابتلا به این بیماری نسبت به آن مصونیت پیدا می‌کنند.

به گزارش «بهپو»، آبله مرغان در سنین کودکی با شدت کمتری ظاهر می‌شود ولی در بزرگسالی علایم بیماری شدیدتر خواهد بود. با وجود اینکه آبله‌مرغان در کل بیماری خطرناکی نیست، 2 گروه افراد ممکن است وقتی در معرض این بیماری قرار می‌گیرند، ما را نگران کنند؛ نوزادان و کودکان کم‌سن و خانم‌های باردار.

چگونه به آبله‌مرغان شک کنیم؟

آبله‌مرغان، بیماری ویروسی‌ای است که ویروس واریسلا زوستر آن را ایجاد می‌کند و با تب و راش‌های پوستی قرمزرنگ خارش‌دار مشخص می‌شود. قبل از اینکه واکسنی برای این بیماری تهیه شود، 90 درصد افراد تا قبل از 15 سالگی به این بیماری دچار می‌شدند اما امروزه به لطف واکسن شیوع آن در دنیا کاهش یافته است.

معمولا تب اولین علامت آبله‌مرغان است و دنبال آن فرد احساس کسالت، گلودرد و کاهش اشتها دارد. بعد از آن راش‌های قرمز رنگ پوستی شدیدا خارش‌دار ظاهر می‌شوند که به‌تدریج تاولی خواهد‌شد. ضایعات پوستی بعد از چند روز خشک و پوسته‌پوسته می‌شوند. پوست صورت، سینه، پشت و اندام‌ها بیشتر از نواحی دیگر گرفتار ضایعات پوستی می‌شوند و این گرفتاری پوستی 4 روز طول می‌کشد و ضایعات جدید دایم ایجاد می‌شود اما خشک شدن همه ضایعات و پوسته‌ریزی آنها ممکن است 1 تا 2 هفته طول بکشد.

راه انتقال چیست؟

آبله‌مرغان از طریق تماس با ضایعات پوستی و تنفس در فضایی که فرد مبتلا در آن زندگی می‌کند، منتقل می‌شود. فرد مبتلا می‌تواند حتی قبل از بروز ضایعات پوستی که تشخیص را قطعی می‌کند، بیماری را منتشر کند. از زمانی که ویروس وارد بدن کودک می‌شود تا شروع علایم دوره کمون حدودا

2 هفته وجود دارد و فرد حتی در این دوره هم ممکن است بیماری را به افراد دیگر منتقل کند. در واقع، بیشترین سرایت از 2 روز قبل از بروز علایم تا زمانی که ضایعات پوستی خشک شوند، دیده‌می‌شود.

واکسن تا چه حد از بروز بیماری پیشگیری می‌کند؟

80 تا 90 درصد افرادی که واکسینه می‌شوند به آبله‌مرغان مبتلا نمی‌شوند. البته برخی افراد بعد از واکسینه شدن هم با شدت خفیفی از آن مواجه می‌شوند که ممکن است تب بسیار خفیف و راش‌های قرمز رنگ ناچیزی داشته باشد.

آیا ممکن است کسی برای بار دوم به آبله‌مرغان مبتلا شود؟

اغلب افرادی که به آبله‌مرغان مبتلا شده‌اند برای بار دوم به این بیماری دچار نمی‌شوند اما به ندرت هم دیده شده فردی 2 بار به این بیماری مبتلا شده باشد. برخی افراد هم دچار زونا می‌شوند. زونا در واقع، فعال شدن دوباره ویروس آبله‌مرغان در دوران بعد از میانسالی است -این ویروس‌ها هنگام ابتلا به آبله‌مرغان در سیستم عصبی باقی می‌مانند و پس از مدتی دوباره فعال می‌شوند- و برخلاف آبله‌مرغان که در تمام بدن پخش می‌شود، فقط قسمت‌های کوچکی از پوست را در طول یک مسیر عصبی خاص در یک طرف بدن مورد حمله قرار می‌دهد.

چه درمانی برای آبله‌مرغان وجود دارد؟

دو نوع درمان برای آبله‌مرغان وجود دارد؛ نوع اول که برای کاهش علایم است و نوع دوم که خود ویروس را هدف قرار می‌دهد اما واقعیت این است که همه به درمان نیاز ندارند. علایمی مثل تب و خارش که آزاردهنده هستند را به ترتیب با استامینوفن و آنتی‌هیستامین‌ها کنترل می‌کنند.

حواستان باشد هرگز در این شرایط برای پایین آوردن تب کودک از آسپیرین استفاده نکنید زیرا باعث ایجاد نشانگان خطرناکی به نام نشانگان ری می‌شود. بهترین درمان تب برای کودکان استامینوفن با دوز مناسب برای وزن کودک است.

برای کنترل خارش در کودک هم از دیفن‌هیدرامین و لوسیون کالامین استفاده می‌شود.

در مورد نوع دوم درمان که خود ویروس را هدف قرار می‌دهند، می‌توان از داروی آسیکلوویر –زوویراکس- استفاده کرد. البته این دارو زمانی که در 24 ساعت اول ظهور راش‌های پوستی استفاده شود، موثر خواهد بود. این دارو هم به همه توصیه نمی‌شود و در موارد خاص مثلا برای کودکانی که مشکلات ریوی مزمن دارند، دچار مشکلات پوستی مانند اگزما هستند، کودکانی که به هر دلیلی کورتون مصرف می‌کنند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند -مثلا به‌دلیل پیوند عضو، سیستم ایمنی‌شان ضعیف نگه داشته می‌شود- تجویز می‌شود. آسیکلوویر هم به شکل قرص و هم به شکل آمپول وجود دارد.

کودکتان را در معرض آبله مرغان قرار ندهید

از آنجا که بیماری آبله‌مرغان در کودکی بسیار خفیف‌تر است، بسیاری از والدین با مشاهده فردی که آبله‌مرغان دارد، فرزندشان را در مجاورت با فرد مبتلا قرار می‌دهند تا زودتر دچار این بیماری شود. درست است که هر چه سن ابتلا به این بیماری کمتر باشد، بروز بیماری هم با علایم کمتری ظاهر می‌شود ولی اصلا سعی نکنید فرزندتان را عمدا در معرض این بیماری قرار دهید زیرا عوارض بیماری آبله‌مرغان ممکن است کودک را درگیر کند. عفونی شدن ضایعات پوستی، پنومونی -ذات‌الریه، عوارض ریوی و مغزی، عوارض مخچه‌ای و آنسفالیت مغزی ممکن است از عوارض آبله‌مرغان باشد. علاوه بر این، بیماری آبله‌مرغان پانکراس را هم درگیر می‌کند. البته این عوارض در همه کودکان ایجاد نمی‌شود و بروز آن در بچه‌ها کمتر است ولی این مواردی که برشمردیم، به هر حال جزو عوارض آبله‌مرغان است و اینکه خودمان کودک را در معرض بیماری قرار دهیم، کار درستی نیست.

معمولا بیماری آبله‌مرغان در فصول سرد سال بروز نمی‌کند و زمان شایع آن اواخر اسفند و فصل بهار است زیرا در این فصل معمولا گرما شروع می‌شود، تعریق بدن هم افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع می‌تواند شدت خارش‌ها را بیشتر کند. نکته مهم در درمان بیماری آبله‌مرغان این است که ضایعات پوستی را تمیز نگه دارید. به همین دلیل کودک را هر روز یا یک روز در میان حمام کنید. حمام کردن کودک باید به گونه‌ای باشد که ضایعات پوستی دستکاری نشوند و می‌توان بدن کودک را با آب و صابون یا شامپوی مخصوص بچه‌ها، به آرامی شست.

لباس‌های کودک هم باید نخی و نازک باشد تا با ضایعات پوستی تماس کمتری داشته باشد و خارش کمتری ایجاد کند. نکته مهم برای طی دوره بیماری در کودکان این است که تحمل آنها در برابر خارش پوستشان کمتر است بنابراین باید حتما ناخن‌هایشان را کوتاه کنید تا ضایعات پوستی را نکنند یا نخارانند.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، بیماری آبله‌مرغان در کودکان، درمان خاصی ندارد و فقط در زمانی که کودک تب دارد، باید به او استامینوفن بدهید و برای کاهش خارش‌ها شربت‌های ضدخارش و پماد کالامین درمان مناسبی است. واکسن آبله‌مرغان جزو برنامه واکسیناسیون کشوری نیست و تنها در برخی از مراکز خصوصی درمانی یافت می‌شود و ما اصلا توصیه نمی‌کنیم همه کودکان برای پیشگیری این واکسن را بزنند./