«بی اختیاری ادرار» یا از دست دادن کنترل ادرار یک مشکل شایع است که باعث ناراحتی و خجالت بیمار می شود. مشکل از چکه کردن گهگاه ادرار هنگام عطسه و سرفه تا داشتن احساس نیاز فوری و ناگهانی به ادرار کردن درحالی که انگار برای رسیدن به توالت زمان ندارید، طیقه بندی می شود.
به گزارش «بهپو»، اگر بی اختیاری ادرار دارید، مراجعه به پزشک را به تاخیر نیندازید. در بیشتر مبتلایان تغییر ساده در سبک زندگی و مصرف دارو، مشکل را برای همیشه رفع می کند. در ادامه راه کارهایی را مرور میکنیم که به بهبود وضعیت بی اختیاری ادرارتان کمک زیادی می کند.
بیشتر بخوانید: بررسی علل بی اختیاری ادرار استرسی در زنان و درمان آن
1- وقتی سالمند دچار چنین مشکلی میشود بههیچوجه آن را به پای سن و سال او نگذارید و در اولین فرصت به پزشک مراجعه و در مورد مشکل صحبت کنید. برای درمان بیاختیاری ادراری حتما باید نوع آن تشخیص داده شود.
2- آزمایشهای پیشرفتهای وجود دارد که نوع اختلال ایجادشده را مشخص میکند؛ آزمایشهای شامل آزمایش کشت ادرار، از نظر وجود عفونت، تست استرس مثانه برای سنجش فشار داخل مثانه، سونوگرافی از مثانه و گردن مثانه، تست یورودینامیک که در این تست هم فشار داخل مثانه و مجرا اندازه گرفته میشود.
3- برای رفتن به دستشویی زمان مشخصی را انتخاب کنید، مثلا هر 2 یا 3 ساعت یکبار دستشویی بروید و اجازه ندهید ادرار خودبهخود دفع شود. بهتدریج که کنترل ادراری را دست گرفتید، ممکن است لازم باشد فواصل بین دستشویی رفتن را بیشتر کنید.
4- قویتر کردن عضلات کف لگن برای درمان بیاختیاری استرسی ادرار بسیار مهم است. این عضلات با افزایش سن و بارداریهای متعدد ضعیف میشوند. برای قوی کردن این عضلات باید عضلات کف لگن را بشناسید.
5- عضلات کف لگن را منقبض کنید و تا شماره 3 بشمارید سپس خود را شل و بعد دوباره این کار را تکرار کنید. این کار را میتوانید در حالت درازکش یا ایستاده حتی روی صندلی انجام دهید. بهتدریج زمان انقباض را بیشتر کنید و در دفعات بیشتری این کار انجام دهید. تاثیر این عمل را 5/1-1 ماه بعد خواهید دید.
6- گاهی برای برطرف کردن مشکل، لازم است بیمار سونداژ شود. سونداژ کار دشواری نیست و میتوان این روش را به همه بیماران آموزش داد. البته در استفاده از این روش یک مشکل بیمار را تهدید میکند و آن عفونت ادراری است. سالمندان حتما باید نکات بهداشتی را رعایت و در صورت بروز عفونت بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. عفونت خیلی زود باید ریشهکن شود.
7- بعضی از بیماران هم نیاز به سونداژ دایمی دارند. در این موارد سوند بیمار باید هر 2 تا 3 هفته یکبار تعویض شود. اگر سوند به مدت طولانی بماند، ممکن است باعث زخم مجرا شود، این کار را بهتر است فردی که مهارت دارد در درمانگاه انجام دهد.
8- بیاختیاری استرسی ادراری راهحل دارد ولی بعضی از خانمهای سالمند پوشک را ترجیح میدهند. البته این روش مشکلات خودش را دارد. احتمال زیاد ماندن پوشک و مرطوب ماندن ناحیه و ایجاد زخم و عفونت در این مواقع بالا میرود و در اغلب اوقات استفاده از پوشک باعث کاهش اعتماد بهنفس سالمند میشود.
9- استفاده از ژل در اسفنکتر خارجی هم کاربرد دارد. ژل باعث افزایش حجم اسفنکتر میشود و مانع نشت ادرار به بیرون خواهدشد. ژل قابلیت جذب دارد. به همین دلیل شاید لازم باشد بعد از مدتی تزریق آن دوباره تکرار شود.
10- نوشیدنیهایی که باعث تشدید بیاختیاری ادراری میشوند را شناسایی و از آنها اجتناب کنید. البته توصیه ما این نیست که میزان مصرف آب را کم کنید.
11- اگر دچار یبوست هستید حتما به متخصص گوارش مراجعه کنید. تغییر در رژیم غذایی، تحرک بیشتر و پیادهروی -درصورت امکان- و دادن دارو کمک میکند یبوست برطرف شود. در بسیاری از مواقع بیاختیاریهای موقتی ادراری را میتوان با این روش برطرف کرد.
12- مردان هم دچار بیاختیاری ادرار میشوند، ولی کمتر از زنان زیرا یکی از دلایل بسیار مهم در بیاختیاری ادراری زنان زایمانهای طبیعی است اما در مردان این عامل وجود ندارد. همچنین اسفنکتر خارجی مجرای ادرار مردان به صورت کامل تکامل پیدا کرده بنابراین از این لحاظ در برابر این بیماری مصونتر هستند.
13- مردان سالمندی که دچار آلزایمر میشوند در معرض بیاختیاری ادراری قرار دارند.
14- برخی داروها نیز میتوانند عامل بیاختیاری ادرار باشند. گروهی از داروهایی که برای کنترل فشار خون بالا، نارسایی کلیوی و دیابت استفاده میشوند، برخی از آنتیهیستامینها و بعضی از داروهای ضدافسردگی -بهویژه سهحلقهایها و بنزودیازپینها- که در درمان اختلالات افسردگی و اضطراب کاربرد دارند، مورفین و دستهای از مسکنها میتوانند بهدلیل مدر بودن در شرایطی که بیمار زمینه بیاختیاری ادرار را داشته باشد، از این جمله اند. در رابطه با ساعات مصرف داروها و امکان تغییر آنها با داروی دیگر از متخصص سوال کنید. یکی دیگر از عواملی که میتواند سبب بیاختیاری ادرار شود مصرف چند داروی مختلف به طور توامان است. بروز این مساله بهویژه در میان سالمندان شایعتر است. تقریبا 60 درصد مردان در دهه 70 زندگی ترکیبی از داروهای مختلف را مصرف میکنند که بعضی از آنها زمینه بیاختیاری ادراری را به آسانی فراهم میکنند.
بیشتر بخوانید: بی اختیاری ادرار عارضه جانبی کدام داروهاست؟
15- مردان بهدلیل ماهیت شغلی که دارند، بیشتر از زنان دچار آسیبهای نخاعی میشوند. هر گونه آسیب به نخاع میتواند باعث اختلال عملکرد جنسی و بیاختیاری ادراری در مرد شود.
16- پروستات همه مردان بعد از 45-40 سالگی دچار افزایش حجم میشود ولی همیشه باعث اختلال در دفع ادرار نمیشود و اغلب موارد خوشخیم است. البته در بعضی مردان مشکل ایجاد میکند که یکی از این مشکلات که شایع هم هست، بیاختیاری ادراری است.
17- هر گونه عمل جراحی روی خود پروستات یا لگن میتواند باعث بیاختیاری ادراری شود. انجام اعمال جراحی هم در سنین بالا افزایش مییابد. در اعمال جراحی لگن ممکن است اعصاب مثانه آسیب ببیند و باعث بیاختیاری ادراری در مرد شود./