روشهایی برای پیشگیری از درد پا

وزن زیاد باعث درد پاشنه، قوس پا و ماهیچه شده و در ماهیچه ها خستگی ایجاد می کند. راه رفتن با بدنی که اضافه وزن دارد ممکن است حتی باعث تغییر شکل پا شود.

پا یکی از مهم ترین اعضای بدن است، پا قلب دوم بدن است اما بسیاری از توجه به آن غافلند. ما به کمک پاهایمان تعادل خود را حفظ می‌کنیم. آنها همواره وزن بدن ما را تحمل می‌کنند و روزانه به طور میانگین ۱۰ هزار قدم راه می‌روند. تنها شست پا مسئولیت حمل بیش از نیمی از وزن بدن را بر عهده دارد. اما با این وجود انسان‌ها به اندازه کافی به این عضو از بدن خود توجه نمی‌کنند.
آنها معمولا کفش های نامناسب و تنگ انتخاب می‌کنند. به ویژه خانم‌ها برای داشتن ظاهری مطابق با مد روز با انتخاب کفش‌هایی با پاشنه‌های بسیار بلند و با نوک‌های تنگ و تیز، پاهای خود را در شرایط عذاب‌‌آوری قرار می‌دهند.

کفش نامناسب باعث بروز مشکلاتی چون پینه، انگشت چکشی و انگشت متقاطع در پا می شود. اغلب افراد به هنگام خرید کفش فقط به زیبایی آن توجه می کنند و فکر نمی کنند که گاهی یک کفش برای تمام عمر مشکلات جبران ناپذیری برای پا ایجاد می کند. آیا می دانید پایتان چه شکلی است؟ روش زیر را انجام دهید:

پایتان را خیس کرده و روی یک برگه کاغذ قرار دهید. سپس پایتان را برداشته و به تصویر آن روی کاغذ نگاه کنید.
اگر نیمی از قوس پا را ببینید، پای طبیعی یا قوس طبیعی دارید.
اگر تقریبا تصویر کاملی از پا ببینید، پای صاف دارید.
اگر تنها خط باریکی ببینید که پاشنه را به نوک پا متصل کرده است، پایتان زیادی قوس دارد.
انتخاب کفش باید بر اساس نوع پایتان باشد.

کسانی که پای طبیعی دارند، هر کفشی که در آن احساس راحتی کنند تا زمانی که پاشنه، کفی و زیره کفش مناسب و استاندارد بوده و پا را حمایت کند، می توانند انتخاب کنند.
کسانی که پای صاف یا قوس دار دارند احتمال اینکه به فاسئیت پلانتار مبتلا شوند زیاد است؛ یک بیماری التهابی که در نتیجه فشار بیش از اندازه به فاشیای پلانتار - یک لیگامان بلند و نازک است درست زیر پوست کف پا- ایجاد می شود. نتیجه این التهاب درد پاشنه است. وقتی کف پا به خوبی حمایت نشود، بروز درد در پاشنه، قوس و ساق پا امری طبیعی است. همچنین احتمال پینه یا انگشت چکشی هم وجود دارد که دردناک هم هستند.

قوس زیاد

افزایش قوس کف پا یا High arch foot به وضعیتی گفته میشود که در آن قوس کف پا بیش از حد طبیعی زیاد شده است. قوس طبیعی کف پا از پنجه تا پاشنه پا امتداد میابد. در صورتیکه بروز بیماری، علت زمینه ای داشته باشد تا حد امکان باید کنترل شود.
در مواردی که افزایش قوس کف پا فلکسیبل Flexible یا قابل انعطاف است (به عبارت دیگر وقتی بیمار کف پا را روی زمین میگذارد و سر پا می ایستد قوس کف پا طبیعی است ولی وقتی پایش را از زمین بلند میکند قوس افزایش میابد) معمولا درمان بصورت استفاده از ارتوز یا کفش طبی است تا راه رفتن بهتر شده و درد کاهش یابد. ارتوز ها بصورت کفی هایی هستند که در داخل کفش قرار می گیرند تا قوس کف پای بیمار را با داخل کفش هماهنگ کند.
هنگامی که افزایش قوس کف پا ریجید Rigid است ( یعنی چه فرد سر پا بایستد و چه پا را بالاتر از زمین نگه دارد در هر دو حال قوس کف پا یکسان باشد) هم کفش های طبی میتوانند با حمایت قوس کف پا مشکلات بیمار را تا حدود زیادی مرتفع کنند. در این موارد ممکن است برای اصلاح قوس، نیاز به انجام عمل جراحی وجود داشته باشد.

صافی کف پا

صافی کف پا مشکلی است که در آن قوس کف پا که معمولاً در سمت داخلی کف پا دیده میشود از بین رفته است. صافی کف پا در بسیاری افراد از نوع صافی قابل انعطاف یا Flexible flat foot است. این افراد وقتی سرپا می ایستند کف پایشان صاف است ولی وقتی روی پنجه پا می ایستند یا وقتی که پایشان را از زمین بلند میکنند قوس کف پا تشکیل میشود. بسیاری از پزشکان این حالت را بیماری تلقی نمی کنند و می گویند این طبیعی است که شکل پای افراد مختلف، متفاوت باشد. در اکثر موارد بیمار درد و ناراحتی ندارد و تا زمانیکه برای راه رفتن یا پوشیدن کفش مشکلی نداشته باشد، نیازی به درمان نیست. اما این بیماران گاهی پس از راهپیمایی طولانی یا ورزش یا ایستادن زیاد روی پا، در کف پایشان احساس درد می کنند. این درد بعلت کشیده شدن بافت نرم کف پا بخصوص فاشیای پلانتار است.

موثرترین درمان برای این افراد استفاده از کفشی است که کف آن از داخل قوس دارد. این برجستگی سبب می شود وقتی پا داخل کفش قرار می گیرد، بر اثر فشار برجستگی، قوس کف پا تشکیل شده و کششی که روی فاشیای پلانتار است کاهش یابد و در نتیجه درد بیمار کاهش یابد. شاید اسم کفش طبی در ذهنتان این تصور را ایجاد کند که گزینه مناسبی است، اما بهترین راه این است که خودتان کفش را بررسی و امتحان کرده و از مناسب بودنش مطمئن شوید.

گاهی اوقات صافی کف پا قابل انعطاف نیست به این معنا که وقتی پای بیمار روی زمین نیست هم قوس کف پا دیده نمیشود و یا موقعی که شست پای بیمار به بالا میرود هم قوس کف پا ایجاد نمیشود. به این نوع از بیماری صافی کف پای غیر قابل انعطاف یا ریجید Rigid flat foot میگویند. این نوع صافی کف پا نیاز به توجه بیشتر و درمان دارد. گاهی اوقات صافی کف پا همراه با سفت شدن تاندون آشیل است که در این مواقع هم پزشک معالج دقت بیشتری به وضعیت صافی کف پا میکند.

نزدیک 75 درصد این بیماران از درد کف پا ناراحت هستند و هدف اصلی درمان این بیماران کاهش درد آنها است. درمان بیماران معمولا با استفاده از گچ کوتاه پا بمدت 6 هفته است و پس از آن بیمار باید از کفش هایی که کفی آن در داخل قوس طولی مناسب داشته باشد استفاده کند. در مواردی که درمان فوق موثر نباشد ممکن است از عمل جراحی استفاده شود.

کفش مناسب بپوشید

مشکل اینجاست که میخواهیم با یک کفش همه فعالیت های روزانه مان را انجام دهیم؛ از پیاده روی گرفته تا دویدن تا سر کار رفتن و...توصیه ما به شما این است که برای فعالیت های ورزشی خود کفشی مناسب تهیه کنید. اگر ورزش خاصی است که هفته ای دو یا سه بار آن را انجام می دهید، حتما برای آن، کفش خاص و مناسبش را تهیه کنید. مثلا برای دویدن کفش مناسب دویدن انتخاب کنید؛ چنین کفشی از درد پاشنه جلوگیری می کند، فشار وارد بر استخوان ها را کم می کند و از سایر مشکلات پا که ممکن است به هنگام دویدن برای پا ایجاد شود پیشگیری می کند.

عادت پوشیدن کفش پاشنه بلند را ترک کنید

بدترین بلاها وقتی برای پا اتفاق می افتد که کفش پاشنه بلند بپوشید. در این حالت تمام وزن بدن به نوک پا وارد می شود و باعث درد و ناراحتی می شود. همچنین کفش پاشنه بلند باعث ایجاد پینه، انگشت چکشی و انگشت متقاطع می شود.
اگر دوست دارید کفش پاشنه بلند بپوشید توصیه می کنیم به جای انتخاب پاشنه 10 سانتی به حداکثر 5 سانتی بسنده کنید تا میزان آسیب کمتر شود. آنها را هر روز نپوشید و یا وقتی که قرار است مدت طولانی روی پاهایتان بایستید. از انواع پاشنه های تیز و میخی شکل انتخاب نکنید.

دمپایی لای انگشتی نپوشید
پوشیدن این دمپایی ها باعث بروز مشکلات زیادی می شود. درد پاشنه، تاندنیت و فشار به استخوان های پا بخصوص اگر کف پای صاف داشته باشید، از جمله این مشکلات است. هرگز برای پیاده روی های طولانی، ورزش یا کار در حیاط دمپایی لای انگشتی نپوشید. این دمپایی ها قدرت جذب ضربه پایینی دارند، قوس پا را خوب پوشش نمی دهند و خطر آسیب و درد را بالا می برند.
اگر زبانه دمپایی بین انگشتانتان باعث سوزش پا شد، نپوشید؛ چون ممکن است باعث تاول یا عفونت شود. و اگر دمپایی کهنه شده است، آن را دور بیندازید.

این دمپایی ها برای محافظت از پا در برابر خطر در استخر، حمام و یا سواحل شنی گرم طراحی شده است.
به این دلیل به افرادی که به هر دلیل مایل به پوشیدن این دمپایی‌‌ها هستند،توصیه می‌شود که از آنها فقط برای مدت زمانی کوتاه استفاده کنند.به علاوه،استفاده طولانی مدت از این دمپایی‌ها می‌تواند باعث بروز درد در ناحیه پا،کمر درد و یا حتی آسیب رسیدن به لگن شود.

وزنتان را کم کنید

وزن زیاد باعث درد پاشنه، قوس پا و ماهیچه شده و در ماهیچه ها خستگی ایجاد می کند. راه رفتن با بدنی که اضافه وزن دارد ممکن است حتی باعث تغییر شکل پا شود. ظاهر شدن اپرز یا برآمدگی هایی که بر روی استخوان های پا رشد می کند و دردناک است از دیگر تاثیرات بد دمگایی لای انگشتی است. همچنین احتمال تورم در پا یا مچ پا نیز افزایش می یابد.

به پایتان احترام بگذارید!

با پای برهنه راه نروید. علاوه بر احتمال بروز جراحت، فشار مضاعفی به پا وارد شده و می تواند باعث ایجاد زگیل یا بیماری پای ورزشکاران شود.
ناخن های پا را با دقت و حوصله کوتاه کنید. ناخن ها را صاف و مستقیم بگیرید؛ اگر گوشه های ناخن ها را هم بگیرید باعث رشد ناخن در گوشت پا می شود که بسیار دردناک و مزاحم است.
هر گونه درد پا را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید. توجه به درد و پیگیری آن مانع از پیشرفت مشکل شده و عواقب جبران ناپذیر آینده را پیشگیری می کند./