نگاهی به انواع لک های پوستی در کودکان و درمان آنها

برخی کودکان با لک هایی در بدنشان متولد می شوند. این لک ها گاه در دوران شیرخوارگی ظاهر می شوند. بروز لک نگرانی زیادی برای والدین ایجاد می کند؛ هم به دلیل تاثیری که بر ظاهر کودک می گذارد و هم مشکلات سلامت که برخی از این لک ها به همراه دارند. بعضی از این لک ها به مرور زمان و خود به خود ناپدید می شوند درحالیکه برخی دایمی هستند و نیازمند توجه و درمان.

«لک های مادرزادی» گاهی از بدو تولد در نوزاد دیده می شوند و گاهی در دوران شیرخوارگی خود را نشان می دهند. برخی از آنها به مرور زمان از بین می روند و برخی بزرگتر می شوند. این لک ها هیچ ارتباطی به خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی ندارند و اصلا لکی به نام «لک ماه گرفتگی» وجود ندارد. این اصطلاحی است که عامه مردم درباره این نوع لک به کار می برند.

به گزارش «بهپو»، اگر لکی تنها از نظر زیبایی مشکل داشته باشد باید تا 7 سالگی صبر کرد تا خود به خود و بدون به جا گذاشتن اثر محو شود. اگر محو نشد می توان بعد از 7 سالگی درمان را آغاز کرد تا روی اعتماد به نفس فرد تاثیر منفی نگذارد.

در ادامه به شرح انواع لک در کودکان و اقدام های درمانی احتمالی برای آنها می پردازیم.

لک سالمون

لک های سالمون مانند شبکه ای از عروق خونی هستند که ظاهری کوچک، صورتی و صاف دارند. این نوع لک ها در یک سوم نوزادان تازه به دنیا آمده دیده می شوند. لک های سالمون پشت گردن، بین چشم ها یا روی پیشانی، بینی، لب بالا یا پلک ها دیده می شوند. بعضی از این لک ها با رشد کودک محو می شوند، اما لک های پشت گردن معمولا از بین نمی روند. لک های سالمون معمولا نیاز به درمان ندارند.

لک قرمز شرابی

لک قرمز شرابی یک لک دایمی است که از بدو تولد همراه کودک است. این لک در ابتدا صورتی یا قرمز است و با رشد کودک تیره تر می شود. اغلب اوقات لک شرابی قرمز در صورت ظاهر می شود، اما این امکان وجود دارد که در جاهای دیگر بدن هم پدیدار شود. در بزرگسالی ناحیه ای از پوست که درگیر این لکه است، کمی ضخیم تر می شود و سطح بی نظم و برآمده و فرورفته ای خواهد داشت.

لک شرابی لکی دایمی است و از این رو هم سبب استرس های عاطفی و هم مشکلات سلامت برای فرد می شود. گاهی اوقات لکه های قرمز شرابی همراه با «سندرم کلیپل ترنونه» یا «سندرم استراگ وبر» رخ می دهد و نیازمند ارزیابی منظم پزشکی است.

لک شرابی را می توان به کمک لیزر بهتر کرد. مهمترین لیزر برای انجام این کار لیزر PDL است و برای درمان به 15-10 جلسه نیاز است. البته باز هم با توجه به عمق درگیری پوست و شدت ضایعه نیاز به جلسات لیزر متغیر خواهد بود. اگر به این درمان جواب ندهد سیستم نوری غیرلیزری IPL و استفاده از فتوداینامیک تراپی هم مفید است.

اولین فرصتی که بتوان کودک را نشاند تا لیزر انجام شود، بهترین زمان برای انجام این کار است و از هایپرتروفیک شدن یا بزرگ شدن بافت پیشگیری می کند. گاهی حتی کودکان را بیهوش می کنند تا این کار انجام شود، ولی نیازی نیست و می توان تا 3-2 سالگی صبر کرد و با بی حسی موضعی کودک را کنترل کرد.

لک مغولی

لک های مغولی لکه های صاف و نرمی هستند که از بدو تولد با کودک همراه می شوند. این لک ها معمولا روی باسن یا پشت تشکیل می شوند و آبی رنگ هستند، اما به رنگ های خاکستری مایل به آبی، سیاه مایل به آبی یا قهوه ای هم دیده می شوند. حتی ممکن است شبیه کبودی باشند. لک های مغولی بیشتر در نوزادان تیره پوست دیده می شوند. این لک ها معمولا در سنین مدرسه کم رنگ می شوند، اما معمولا هیچ وقت کامل ناپدید نمی شوند. این لک ها نیازی به درمان ندارند.

لک شیرقهوه

لک های شیر قهوه صاف و بیضی شکل هستند و از رنگ قهوه ای روشن تا قهوه ای متوسط متغیرند، به همین دلیل به آن ها لک های شیر قهوه می گویند. این لک ها معمولا روی تنه، باسن و پاها یافت می شوند. نقاط شیر قهوه ای معمولا با افزایش سن تیره تر می شوند. اگر کودکتان چنین لکی دارد جای نگرانی نیست، اما باید توجه داشت که داشتن چندین لکه با قطر بیشتر از نیم سانتی متر، با «نوروفیبروماتوز» و سندرم نادر «مک کین آلبرایت» ارتباط دارد. اگر فرزندتان چندین لک شیر قهوه داشته باشد، بهتر است در این زمینه با پزشک مشورت کنید.

همانژیوم توت فرنگی

همانژیوم ها مجموعه ای از رگ های خونی کوچک هستند که در کنار هم قرار گرفته اند. همانژیوم توت فرنگی روی سطح پوست و معمولا در صورت، پوست سر، پشت یا قفسه سینه تشکیل می شود. این لکه ها معمولا قرمز یا بنفش، برآمده و با مرز مشخص هستند. 2 نوزاد از هر 100 نوزاد با چنین لک هایی متولد می شوند.

همانژیوم توت فرنگی معمولا چند هفته پس از تولد ایجاد می شود، در سال اول به سرعت رشد می کند و حدود 9 سالگی ناپدید می شود. اما ممکن است آثار کم رنگی از آن در محل باقی بماند. برای چنین لکه هایی درمان لازم نیست، اما اگر در نزدیکی چشم یا دهان یا جایی باشد که امکان خونریزی یا آلودگی وجود دارد، درمان یا برداشتن خال ضرورت پیدا می کند.

همانژیوم کاورنوس

همانژیوم کاورنوس یکی دیگر از لکه های مادرزادی است که شبیه یک توده اسفنجی آبی رنگ به نظر می رسد. این بافت پر خون عمیق تر از لکه های قبلی است. اگر همانژیوم کاورنوس عمق زیادی داشته باشد، پوست روی آن کاملا طبیعی به نظر می رسد و چیزی به چشم نمی آید. این لکه ها معمولا روی سر و گردن ظاهر می شوند و بیشتر آنها تا زمان بلوغ ناپدید می شوند. همچنین امکان دارد بعضی افراد دچار ترکیبی از همانژیوم کاورنوس و توت فرنگی شوند.

ناهنجاری وریدی

ناهنجاری های وریدی از بدشکلی و گشادی عروق ناشی می شوند. این ناهنجاری ها با اینکه از بدو تولد ایجاد شده اند، اما ممکن است تا دوران کودکی یا بزرگسالی ظاهر نشوند. ناهنجاری های وریدی در 1 تا 4 درصد نوزادان بروز می کنند و معمولا در فک، گونه، زبان و لب ها دیده می شوند، اما امکان بروز آنها در سایر نقاط بدن هم وجود دارد. ناهنجاری های وریدی به آرامی رشد می کنند و با گذشت زمان کوچک نخواهند شد. در صورت بروز درد یا عملکردهای ناخوشایند نیاز به درمان -اغلب اسکلروتراپی یا جراحی– وجود دارد.

خال های ملانوسیتی

خال های ملانوسیتی خال هایی هستند که از هنگام تولد ظاهر با کودک همراه هستند. ظاهر آنها مسطح، برآمده یا ناهموار است. این خال ها در هر جای بدن امکان رشد دارند و در انواع بیش از 2 سانتی متر تا بیش از 20 سانتی متر دیده می شوند. این نوع خال های مادرزادی در حدود 1٪ نوزادان رخ می دهد. اکثر خال خطرناک نیستند؛ اما خال های ملانوسیتی، به ویژه آن هایی که بزرگ هستند، خطر ابتلا به ملانوم - مرگبارترین نوع سرطان پوست- را افزایش می دهند. تغییرات تمام این خال ها باید تحت نظارت و کنترل باشند.

عناصر تشکیل دهنده این نوع خال ها، سلول های ملانوسیتی هستند که مسوول ایجاد پیگمنت یا رنگدانه در پوست هستند و به رنگ قهوه ای و سیاه همراه با موی زیاد یا ضمایم پوستی مختلف دیده می شوند. اندازه این نوع خال ها از کوچک تا بزرگ متفاوت است. انواع کوچک خال های ملانوسیتی معمولا برای سلامت مشکلی ایجاد نمی کنند، اما انواع بزرگ آنها که معمولا بالای 10 یا 20 سانتیمتر هستند، بهتر است با جراحی برداشته شوند. تکلیف این نوع خال ها از نظر سلامت باید قبل از رسیدن کودک به بلوغ روشن شود ولی از نظر روانی و تاثیری که بر اعتماد به نفس کودک دارد، حتی بهتر است درمان قبل از رسیدن کودک به سن دبستان و به محضی که کودک درکی از همکاری با پزشک پیدا کرد و متوجه لزوم انجام درمان شد، انجام گیرد.

تنها راه درمان خال های ملانوسیتی بزرگ، جراحی است که باید بسیار تخصصی مورد بررسی قرار گیرد و توسط جراح متبحری انجام شود. متاسفانه گاهی این نوع خالها یا اندازه بزرگی دارند یا نزدیک اندام های حیاتی هستند و جراحی آنها امکان پذیر نیست.

اگر کودکتان لک دارد

اگر اندازه لک بزرگ است باید غیر از مساله زیبایی احتمال تبدیل آن به سرطان های پوستی را هم در نظر گرفت، به خصوص اگر این لک ها قطر بیش از 10 سانتی متر داشته باشند، بهتر است هر چه زودتر برداشته شوند.

خال عروقی در قسمت هایی از صورت که مانع محسوب می شود، مثلا کنار چشم یا دهان یا اطراف بینی در صورتی که حجم قابل توجهی داشته باشد باید سریع تر درمان شود، اما اگر مزاحمتی ایجاد نمی کند و خونریزی مکرر ندارد یا بدشکلی ایجاد نکرده، بهتر است به آن فرصت داد تا خود به خود بهبود پیدا کند. اگر خالی بعد از 7 سالگی باقی ماند می توان به کمک روش های مختلف از جمله لیزر آن را برداشت.

به این نکته هم باید دقت کرد که برخی خال ها با بیماری های داخلی و ژنتیکی در ارتباط هستند و لازم است پزشک بعد از تشخیص خال، بیماری های همراه با آن را در نظر داشته باشد. پس تنها مساله زیبایی مهم نیست.

به گزارش «بهپو» به نقل از «وبمد»، در تمام اقدام های درمانی باید سیر درمانی ضایعه و منافع و ضررهای اقدام ها را در نظر داشت. خالی که کنار چشم است و مانع دید می شود بهتر است با تزریق داروی استرویید کاهش حجم داده شود و بعدها به کمک درمان های دیگر برداشته شود. برای استفاده از لیزر در این موارد باید جنبه ایمنی را در نظرگرفت، مثلا استفاده از لیزر برای برداشتن خال کنار گوش مساله ای ندارد، اما کنار چشم باید از محافظ کره چشم یا عینک های مخصوص هنگام درمان استفاده کرد تا از تابش لیزر به چشم پیشگیری شود./