آخرین یافته‌ها درباره اسکلرودرما و دیگر سندروم‌های فیبروزان

با گذشت یک قرن، در دانش ما راجع به پاتوژنز بیماری‌‌های فیبروزان انقلابی رخ داده که این امر مرهون درک بهتر ما از مکانیسم‌های مولکولی فیبروز است. این نوشته دیدی کلی در مورد پیشرفت‌های اخیر در این زمینه از متخصصان بین‌المللی اسکلرودرما (سیستمیک اسکلروزیس، SSc و دیگر سندرم‌های فیبروزان) به ما می‌دهد.
طی یک تا دو سال اخیر پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در زمینه فیبروز حاصل شده، در نتیجه نیاز به بخشی مجزا احساس می‌شود که این پیشرفت‌ها را مورد بحث و بررسی قرار دهد. علاوه بر این، حوزه میکرووسکولوپاتی مربوطه به اسکلرودرما نیز نیاز به به‌روزرسانی دارد زیرا در این حوزه نیز پیشرفت‌های مهمی حاصل شده است. در این مقاله آخرین اخبار راجع به علائم گوارشی، بیماری‌های داخلی ریوی وابسته به اسکلرودرما، افزایش فشار گردش خون ریوی و نیز تبعات زیرگروه‌های مختلف خودپادتن‌ها در اسکلرودرما و آخرین اخبار در حوزه آترواسکلروز تسریع شده و بیماری‌های عروق کوچک گنجانده شده‌اند. علاوه بر این بخشی راجع به اسکلرومیکس‌ادما، که دارای علائمی شبیه به اسکلرودرما ولی با تفاوت‌هایی مهم است، آورده می‌شود.

پاتوژنز اسکلرودرما

کاستلینو و همکاران به خوبی اطلاعات ما را در رابطه با تنظیم فیبروز در سطح مولکولی به روز می‌کنند و اهداف جدیدی را برای جلوگیری از روند فیبروز معرفی می‌کنند. مؤلفان تشریح می‌کنند که چطور این امر از طریق تداخل کردن با مسیرهای سایتوکاین‌ها با تأثیر بر تراکم سلول‌های مزانشیمی، کند کردن روند پیری سلولی، از بین بردن میوفیبروبلاست‌های فعال شده و تنظیم محیط ماتریکس خارج سلولی امکان‌پذیر است.
نقش بنیادین سلول‌های اندوتلیال در مویرگ‌ها (MVEC)ها در پاتوژنز اسکلرودرما توسط آلتوروک و همکاران تأکید شده است. مؤلفان مکانیزم‌های آسیب را به MVECها قابل‌توجه می‌دانند. اعتقاد بر آنست که علاوه بر آغاز میکرووسکولوپاتی در اسکلرودرما، MVECها در فعال‌سازی فیبروبلاست‌ها به کمک رهاسازی سایتوکاین‌ها و فاکتورهای رشد از قبیل CCN2 که منجر به تولید جمعیت بزرگی از فیبروبلاست‌های فعال شده می‌شود، دخالت دارند. همچنین به نظر می‌رسد که فاکتورهای اپی‌ژنتیک نقش مهمی در پاتوژنز اسکلرودرما از جمله در کارکرد ناقص سلول‌های پیش‌ساز اندوتلیال بازی می‌کنند. زیرگروه‌های خالص شده پادتن‌های ضد اندوتلیوم، از قبیل پادتن‌های ضد مولکول چسبندگی بین‌سلولی 1، شناسایی شده‌اند. همچنین مکانیزم‌های احتمالی در سیستم ناکارآمد پیام‌رسانی فاکتورهای رشد در سلول‌های اندوتلیال رگی پیشنهاد شده‌اند.

بیماری‌های گوارشی و اسکلرودرما

محققان یافته‌های نوینی را در رابطه به بیماری‌های گوارشی مربوط به اسکلرودرما ارائه کردند. در سال‌های اخیر شواهد فزاینده‌ای در حمایت از فرضیه ارتباط بیماری رفلاکس گوارشی فعال و بیماری میان‌بافتی ریه به دست آمده‌اند. روش‌های نوین درمان برای بیماری مری بارت، از قبیل استفاده از امواج رادیوفرکانسی، امیدهای تازه‌ای را برای ریشه‌کنی این بیماری که زمانی غیرقابل درمان بود به وجود آورده‌اند. تحقیقات اخیر ارتباط قوی را بین اکتازی رگی آنتروم معده (معده هندوانه‌ای) با حضور پادتن‌های ضد RNA پلی‌مراز 3 در زیرگروهی از بیماران مبتلا به اسکلرودرمای منتشر تقویت کرده‌اند. علاوه بر این آخرین اخبار راجع به پرسش‌نامه UCLA SCTC GIT 2.0 که در حال حاضر به طور گسترده به عنوان ابزاری مورد تأیید برای ارزیابی نتایج درمانی علائم گوارشی در اسکلرودرما که توسط بیمار گزارش می‌شود، در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد.

بیماری میان‌بافتی ریه و اسکلرودرما

فن و همکاران گزارشی مختصر و مفید و به موقع درباره بیماری میان‌بافتی ریه مرتبط با اسکلرودرما که عاملی مهم در ناتوانی و مرگ و میر بیماران است، تهیه کرده‌اند. فهم پاتوژنز این بیماری به طور قابل‌توجهی بهبود پیدا کرده که به صورت بالقوه زمینه را برای یافتن اهداف درمانی جدید فراهم می‌کند. نشانگرهای زیستی نوین و داروهای جدید برای درمان بیماری ریوی میان‌بافتی در اسکلرودرما شرح داده شده‌اند. مدل‌های حیوانی که مشابهت بیشتری با اسکلرودرمای انسانی دارند و نیز مدل‌های جدید in-vivo بحث شده‌اند.

دکتر هایلند تأکید می‌کند که اسکلرودرما می‌تواند به یکی یا چندین نوع مختلف از زیرگروه‌های پرفشاری گردش خون ریوی که در نسخه ویرایش شده ملاک‌های دسته‌بندی پرفشاری‌های ریوی (2009) توصیف شده‌اند مربوط شود. به علاوه شواهد بیشتری به دست آمده‌اند مبنی بر اینکه التهاب نقشی کلیدی در پرفشاری ریوی مربوط به اسکلرودرما بازی می‌کند. امروزه بهبود آگاهی، ارزیابی و تکنیک‌های غربالگری به تشخیص زودتر پرفشاری ریوی مربوط به اسکلرودرما و احتمالاً بهبود بقای بیماران ختم شده است.
روشن شدن نقش مهم زیرگروه‌های خودپادتن‌ها در تعیین روند بالینی بیماری، تعیین خطر درگیری ارگان سیستم‌های مشخص و تعیین پیش‌آگهی باعث شده که این پادتن‌ها در طبقه‌بندی بالینی ملاک‌های اسکلرودرما در سال 2013 مربوط به کالج آمریکایی روماتولوژی و سازمان همکاری اروپایی ضد روماتولوژی جای گیرند. دکتر دمسیک به خوبی اهمیت بالینی زیرگروه‌های مختلف خودپادتن‌ها، تغییرات جغرافیایی در شیوع هریک از آنها و نیز ارتباط آنها را با فنوتیپ‌های بالینی یگانه و پیش‌آگهی بیماری در اسکلرودرما شرح می‌دهد. او همچنین اطلاعات جدیدی را راجع به دو خودپادتن مربوط به اسکلرودرما که به تازگی توصیف شده‌اند در اختیار ما می‌گذارد.

آترواسکلروز و اسکلرودرما

پاتوفیزیولوژی آترواسکلروز تسریع شده در اسکلرودرما هنوز مشخص نیست. سوریانو و همکاران مکانیسم‌های پاتولوژیک بالقوه آترواسکلروز تسریع شده و بیماری میکرووسکولار مربوطه و نیز روش‌های تشخیص و ارزیابی غیرمستقیم آترواسکلروز تحت کلینیکی را در اسکلرودرما توضیح می‌دهند. MRI قلبی نیز به عنوان ابزاری بالقوه برای تشخیص زودهنگام و شناخت بیماری قلبی در اسکلرودرما توصیف شده است.
اسکلرومیکس‌ادما یک بیماری نادر است که در چندین خصوصیت بالینی با اسکلرودرما مشترک است وباید در تشخیص افتراقی مدنظر قرار گیرد. با این حال تفاوت‌های مهمی بین این دو بیماری وجود دارد. پیش‌آگهی متغیر است و بر پایه وجود درگیری‌های اندام‌های داخلی تعیین می‌شود. دکتر هامرز در مرور فراگیر خود فنوتیپ بالینی، علم جاری در پاتوژنز و نقش روش‌های جدید درمانی را برای این عارضه مشابه اسکلرودرما مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.
طی سالیان، مشکلات عمده‌ای که بر سر راه تحقیق و درمان اسکلرودرما باقی مانده‌اند شامل این موارد می‌شود: فهم ناقص ما از پاتوژنز پیچیده این بیماری، نبود مدل‌های حیوانی‌ی که بتوانند تمام جنبه‌های بیماری را در انسان به خوبی تقلید کنند، نبود بانک‌های اطلاعات فراگیر (به دلیل نادر بودن بیماری) و ناهمگنی قابل‌توجه در انواع بیماری (محدود یا گسترده)، قومیت‌های مبتلا، پراکندگی جغرافیای بیماران و سیستم‌های متعدد درگیر. علاوه بر این تاکنون سرشماری مدونی با ملاک‌های مشخص برای تعیین شیوع بیماری نداشته‌ایم. همچنین بحث روزافزونی راجع به روش‌های دقیق افتراق فعالیت بیماری (که به صورت تئوری قابل درمان و بازگشت است) از آسیب بیماری (که نهایی بوده و غیرقابل بازگشت است) در جریان است. علی‌رغم تمام این زمینه‌های عدم اطمینان و اختلاف‌نظر، تحقیقات در رابطه با اسکلرودرما به سرعت در حال پیشرفت است. درک بهتر ما از مکانیسم‌های مولکولی فیبروز و اختلال کارکرد اندوتلیوم به طور بالقوه می‌تواند منجر به دست‌یابی به درمان‌های مؤثر و هدفمند شود. نیاز مبرمی برای کشف چنین روش‌هایی در درمان این بیماری جانکاه وجود دارد و جستجوی ما در این راه به جد ادامه دارد./