دکتر محمد مهدی امام فوق تخصص روماتولوژی گفت: همه افراد در بدن خود، یک سیستم ایمنی دارند که وظیفه آن دفاع از بدن در برابر تمام میکروبها و عوامل خارجی است اما در بیماریهای خود ایمن از جمله لوپوس این سیستم ایمنی به هم میخورد و سلولهای بدن به عنوان میکروب تلقی شده و توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار میگیرند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: بیماری لوپوس میتواند علائم بسیار متفاوتی داشته باشد به طوریکه هیچگاه دو بیماری لوپوس از علائم بالینی شبیه هم برخوردار نخواهند بود.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: لوپوس در زنان 9 برابر شایعتر از مردان است و بیشتر در دهه 2 و 3 زندگی دیده میشوند؛ اما ممکن است از نوزادی تا کهنسالی نیز دیده شود.
وی با بیان این مطلب که علت این بیماری دقیقاً مشخص نیست، گفت: ژن نقش عمدهای در ایجاد این بیماری دارد حتی 10 درصد بیماران مبتلا به لوپوس در بستگان خود، بیمار دیگری را پیدا خواهند کرد و میتوان امروزه با نقشه ژنتیکی خطر ابتلا و فرم علائم بالینی را مشخص کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: در زمینه ژنتیکی مناسب، عوامل محیطی هم نقش بسزایی بازی میکنند؛ مثلاً نور آفتاب دشمن بیماران مبتلا به لوپوس است و در 70 درصد این بیماران به تشدید درگیری پوستی و حتی درگیری ارگانهای داخل بدن منجر میشود.
امام افزود: مصرف برخی داروها به خصوص قرصهای هورمونی استروژن در بیمارانی که به دلیل اختلالات پریود از آن استفاده میکنند میتواند اولین بروز یا تشدید بیماری به موجب آن باشد.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: ترکیبات گروه پنیسیلین، داروهای ضد تشنج، داروهای ضدنامنظمی قلب و حتی بعضی از داروها پتانسیل ایجاد لوپوس دارویی را دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: عفونتها از جمله عوامل محیطی هستند که میتوانند در ایجاد لوپوس موثر باشند چرا که عفونتهای ویروسی از عوامل تشدید کننده و بروز دهنده لوپوس هستند.
فوق تخصص روماتولوژی استرس زیاد، مصرف سیگار، آلودگیهای محیطی مثل کلراتیلن در آب و آلودگی هوا را در بروز لوپوس موثر دانست.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهارداشت: لوپوس به دو فرم پوستی که فقط محدود به پوست است و فرم گسترده یا سیستمی که در آن پتانسیل درگیری همه ارگانهای داخلی بدن وجود دارد تقسیمبندی میشود.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: فرم پوستی لوپوس بسیار خوشخیم است و معمولاً توسط متخصص پوست با درمانهای دارویی یا موضعی قابل درمان است.
وی افزود: در فرم سیستمیک بهتر است بیمار زیر نظر متخصص مربوطه باشد تا از درگیری ارگانهای داخلی بدن جلوگیری شود.
فوق تخصص روماتولوژی افزود: لوپوس در صورت درمان میتواند مثل سرماخوردگی باشد و در صورت عدم درمان مثل سرطان بدخیم باشد؛ خصوصاً فرمهای گسترده سیستمیک که سالیان سال در بدن باقی میماند و بیماران دارای حملات و عود مکرر خواهند بود لذا باید سالیان سال تحت نظر پزشک باشند تا اقدامات لازم انجام شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به علائم لوپوس اشاره داشت و افزود: لوپوس تمام ارگانها را درگیر میکند لذا علائم بسیار متفاوتی دارد ولی چند علامت و درگیری در آن شاخص است.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: درگیری پوستی که نام بیماری از آن گرفته شده «لوپوس» است به معنای گرگ و وجه تسمیه آن ضایعه پوستی قرمز رنگی است که در صورت بیماران به صورت پروانه دیده میشود و شبیه پوست صورت گرگ است که از وجوه مشخصه این بیماری است.
امام افزود: درگیری مفصلی که به درد و تورم در مفاصل بیمار منجر میشود از درگیریهای مهم این بیماری است؛ همچنین خستگی نیز از علائم مهم این بیماری محسوب میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: از درگیریهای دیگر، بیماری کلیه است که در صورت عدم رسیدگی حتی به نارسایی حاد کلیه منجر میشود که تقریباً همه ارگانها از جمله مغز، قلب، ریه و ... در این بیماری درگیر شده و علائم مختلفی ایجاد میکند.
وی راه تشخیص لوپوس را بر اساس علائم بالینی و توسط پزشک دانست و گفت: بعد از تشخیص بر اساس ارگان گرفتار، نیاز به درمان دارویی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: از درمانهای مهم لوپوس، درمان با ترکیبات کورتوندار است که لازم است گاهی اوقات به مدت طولانی در بیماران مصرف شود.
وی درمانهای دیگر را براساس ارگانهای گرفتار و شدت بیماری متفاوت ارزیابی کرد و گفت: غالب داروهایی که در این بیماری استفاده میشود داروهای مهار کننده سیستم ایمنی است که میتواند به افزایش خطر عفونت در بیمار منجر شود.
امام ادامه داد: باید در مورد این بیماران تمهیدات خاصی اندیشیده شود و تمام بیماران مبتلا به لوپوس گسترده واکسنهای پنوموکوک و آنفلوآنزا را دریافت کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: در قبل از اقدامات جراحی برای این دسته از بیماران ممکن است بر اساس نظر پزشک نیاز به مصرف آنتیبیوتیک باشد.
فوق تخصص روماتولوژی به این بیماران توصیه کرد: از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنند و از آفتاب شدید بپرهیزند.
امام گفت: بهتر است تمام بیماران مبتلا به لوپوس حداقل قبل از یائسگی به واسطه تشدید بیماری و احتمال ایجاد لخته از مصرف ترکیبات حاوی استروژن پرهیز کنند.
وی افزود: بهتر است تمام بیماران مبتلا بخ لوپوس گسترده با نظر پزشک خود تحت درمان با داروی هیدروکسی کلروکین باشند چرا که این دارو عود بیماری، عوارض درمان و احتمال لختگی و تصلب شرائین را که در این بیماران خطر آن بالاست کاهش میدهد.
فوق تخصص روماتولوژی به بیماران مبتلا به لوپوس توصیه کرد از مصرف سیگار بپرهیزند و ادامه داد: بعضی از غذاها مثل ماهی و روغن ماهی دارای اثرات مثبت در کنترل لوپوس و بعضی مواد گیاهی مثل جوانه یونجه و مصرف غیر متعارف و بیش از حد جعفری و کرفس دارای اثرات سوء بر روی بیماری است- مصرف متعادل جعفری و کرفس مانعی ندارد- لذا در انتخاب و نوع مواد غذایی دقت داشته باشند./