تنها با اعمال چند تغییر جزئی در وضعیت نشستن و انتخاب مناسب صندلی، میز و ... میتوانیم این دردهای ناشی از شدت کار را رفع کنیم و از خستگیهایمان بکاهیم.
خیلی از ما تا به حال چندین بار تجربه درد ناگهانی در شانه، دست، گردن یا تاری دید بعد از چند ساعت کار با رایانه و نشستن پشت میز را داشتهایم اما از آنجایی که کارهایمان زیاد است و وقتی برای مرخصی نمیماند این دردها را متحمل میشویم. در حالی که تنها با اعمال چند تغییر جزئی در وضعیت نشستن و انتخاب مناسب صندلی، میز و ... میتوانیم این دردها را رفع کنیم و از خستگیهایمان بکاهیم.
بهترین صندلی برای کار با رایانه
صندلیهای کاری باید باتوجه به شغل مورد نظر ویژگیهای به خصوصی داشته باشند. برای مثال فردی که با رایانه کار میکند و بعضی مواقع به پشتی صندلی تکیه میدهد باید از صندلیهایی استفاده کند که پشتی آنها قابلیت ارتجاع به سمت عقب را داشته باشد. اگر صندلی پشتسری (Headrest) نداشته باشد معمولا بهترین زاویه نشستن حدود 110 درجه است. این زاویه کمترین بار را به کمر وارد میکند و برای کار با رایانه و نشستن سر کلاس درس مفید است. اگر هم صندلی پشت سری داشته باشد این زاویه میتواند بیشتر شود اما با نبود پشت سری، شخص مجبور میشود برای نگاه کردن به هدف مقابلش برای مثال مانیتور یا تخته، گردن را خم کند و در نتیجه فشار به گردن زیاد میشود.
صندلی نباید خیلی نرم باشد!
درمورد صندلیهای مخصوص نوشتن، خواندن و کار با رایانه، ارتفاع صندلی نه باید آنقدر بلند باشد که پای فرد به زمین نرسد و نه آنقدر کوتاه باشد که پشت ران از کف صندلی بلند شود و پاها به سمت شکم جمع شوند. صندلیهای قابل تنظیم 5 پایه بهترین انتخاب هستند و کاربردهای بسیاری دارند. یعنی هر فردی میتواند متناسب با سلیقه و شرایط خود ارتفاع صندلی را تنظیم کند. کفی صندلی نیز باید نرم باشد اما نه در حدی که شخص مانند مبل در صندلی فرو رود و اجازه جا به جایی نداشته باشد. در چنین حالتی فرد برای مدت طولانی در وضعیتی ثابت قرار میگیرد و خون رسانی بدنش مختل میشود. همچنین بهتر است صندلی دسته دار باشد و ارتفاع این دسته قابل تنظیم باشد تا زمانی که استراحت میکنید دستتان را روی آن بگذارید. البته موقع کار کردن بهتر است دست روی دسته گذاشته نشود زیرا این حالت باعث ایجاد کشش میشود.
موقع خرید صندلی به این نکات توجه کنید
پشتی صندلی باید طوری انحنا داشته باشد که گودی کمر را در زمان تکیه دادن به آن حفظ کند. اگر پشتی صندلی صاف باشد میتوان برای حفظ گودی کمر از یک بالشت در پشت کمر استفاده کرد البته به شرطی که باعث ناراحتی فرد نشود.
کفی و پشتی صندلی باید از جنس مناسبی باشند و بهتر است خلل و فرج داشته باشند تا شخص عرق نکند و لباس به بدنش نچسبد. پشتی صندلیای که برای نوشتن انتخاب میشود بهتر است یک مقدار رو به جلو باشد و زاویهای حدود 80 درجه داشته باشد. درمقابل آن، صندلیای که برای کار با رایانه استفاده میشود بهتر است کمی به سمت عقب خم شود تا بتواند زاویه 110 درجه ایجاد کند.
کفی و پشتی صندلی باید از جنس مناسبی باشند و بهتر است خلل و فرج داشته باشند تا شخص عرق نکند و لباس به بدنش نچسبد. پشتی صندلیای که برای نوشتن انتخاب میشود بهتر است یک مقدار رو به جلو باشد و زاویهای حدود 80 درجه داشته باشد. درمقابل آن، صندلیای که برای کار با رایانه استفاده میشود بهتر است کمی به سمت عقب خم شود تا بتواند زاویه 110 درجه ایجاد کند.
این صندلی مناسب شغل شما نیست!
بعضی مشاغل نیاز به نشستن و ایستادنهای مکرر دارند. در این صورت بهتر است از صندلیهای خاص و بلند استفاده کرد؛ مانند صندلیهای بلندی که در رستورانها استفاده میشود زیرا نشستن و ایستادن از روی این صندلیها راحتتر است و لازم نیست فرد به صورت کامل روی آنها بنشیند. در عین حال نیز باعث میشوند بین ایستادنهای مکرر خستگی تا حدودی برطرف شود. همچنین برای مشاغلی که فرد مجبور است روی یک هدف دقیق مانند میکروسکوپ یا قطعه الکترونیک خم شود، صندلیهایی بهتر هستند که کفیشان قابلیت خم شدن به جلو را داشته باشد و در عین حال از اصطکاک لازم نیز برخوردار باشند تا وقتی کفی آن به سمت جلو خم میشود فرد لیز نخورد. ارتفاع میز نیز باید به گونهای باشد که اهداف روی میز را برای ما به خوبی پوشش دهد و طوری نباشد که پا درونش گیر کند.
زیرپایی بخریم یا نخریم؟!
استفاده از زیرپایی بستگی به ارتفاع صندلی و قد شخص دارد. برای مثال اگر صندلی بلند باشد و به هیچ دلیل نتوان آن را کوتاه کرد بهتر است از زیرپایی استفاده شود، در غیر این صورت توصیه نمیشود. البته برعکس هم ممکن است شخصی صندلیاش کوتاه باشد و امکانش را نداشته باشد که ارتفاع صندلی را تنظیم کند درنتیجه میتواند دو تخته زیر صندلی بگذارد تا ارتفاع آن کمی بالا بیاید و مشکلش حل شود. لازم به ذکر است برای تصمیمگیری درمورد اینکه یک صندلی مناسب است یا خیر باید حداقل یک تا 2 هفته از آن استفاده کرد.
دو متر از پنجرهها دور شوید!
زمانی که شخص برای مدت طولانی چه به صورت حرفهای یا تفریحی با رایانه کار میکند مشکلاتی برایش پیش خواهد آمد از جمله چشم درد، سردرد، درد عضلات شانه، دست، ناحیه مچ به پایین و کمر. هر یک از این مشکلات با یک دلیل خاص ایجاد میشوند. برای جلوگیری از خستگی چشم باید نور صفحه مانیتور را در حد مناسبی تنظیم کرد. این نور نباید درحدی باشد که چشم را اذیت کند. همچنین پشت یا جلوی صفحه مانیتور نباید پنجره و نور مستقیم وجود داشته باشد. نور بهتر است از کنارهها و بالای سر تابیده شود و مانیتور از پنجره حداقل 2 متر فاصله داشته باشد. نسبت روشنایی نور محیط به نور رایانه نیز باید یک به 3 باشد.
زیر ساعدتان کتاب بگذارید!
درد مچ از شکایتهای شایع کسانی است که با کیبورد کار میکنند. بهترین زاویه برای مچ زاویه خنثی است یعنی مچ نباید به سمت داخل یا خارج انحراف داشته باشد و فقط میتواند تا 5 درجه به سمت پایین یا بالا انحراف پیدا کند. با این حال هنگام تایپ کردن یک مقدار دستمان به سمت داخل خم میشود که در این مورد نیز استفاده از کیبوردهای مناسب میتواند کمک کننده باشد. یکی دیگر از مشکلات کار با رایانه استفاده از موس است. موس باعث میشود دست به سمت بیرون یا بالا خم شود، در نتیجه به مرور دچار خستگی و آسیب میشود. برای جلوگیری از این وضعیت میتوان از موسهای مناسب و روشهای مختلف اسکرول استفاده کرد. علاوه براین قرار دادن یک وسیله مانند کتاب زیر ساعد میتواند درد مچ را کاهش دهد زیرا باعث میشود انحراف مچ به سمت بالا به حداقل برسد و دست در جایگاه مناسبتری قرار بگیرد.
استراحت مخصوص چشمها!
مانیتور باید حدود 70 سانتی متر با سر فاصله داشته باشد و 0 تا 45 درجه پایینتر از میدان بینایی چشم قرار گیرد که بهترین زاویه آن بین 10 تا 30 درجه است. اگر صفحه مانیتور خیلی بالاتر از میدان دید چشم قرار گیرد فرد مجبور میشود به صورت مداوم چشمش را باز نگه دارد و کمتر پلک بزند. این وضعیت باعث خشکی، خستگی و درد چشم میشود. از طرف دیگر اگر مانیتور خیلی پایینتر از میدان دید قرار گیرد فرد مجبور میشود گردنش را بیش از حد خم کند و در نتیجه گردن درد میگیرد. یکی دیگر از نکات مهم این است که باید هر 20 دقیقه یک بار برای حداقل یک دقیقه چشمها را از روی مانیتور برداشت و به اهداف دور نگاه کرد. اگر همه این اقدامات را انجام دادید و باز هم از درد چشم رنج میبردید به نظر میآید مبتلا به اختلالات انکساری چشم از جمله دوربینی، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم شده باشید و باید به یک چشم پزشک مراجعه کنید. همچنین بهتر است مانیتور دارای فیلتر باشد تا نورهای مزاحم را حذف کند. البته این فیلتر در بیشتر رایانههای جدید از قبل جاسازی شده است.
بیشتر از یک ساعت تایپ نکنید
افراد هنگام کار با کیبورد برای اینکه سریعتر کار کنند معمولا بدنشان را به صورت ناخودآگاه در یک وضعیت ثابت نگه میدارند تا جای کلیدها را گم کنند. این وضعیت باعث میشود برخی عضلات در حالت انقباض باقی بمانند و فرد را دچار خستگی کنند. این حالت در دراز مدت باعث آسیب و درد خواهد شد بنابراین برای جلوگیری از دردهای عضلانی اسکلتی از گردن گرفته تا کمر، باید هر 20 تا 60 دقیقه برای حداقل یک تا 5 دقیقه از جای خود بلند شوید و راه بروید تا عضلات از حالت انقباض ثابت خارج شوند. استفاده از صفحه کلیدهای مناسب و تاشو نیز میتواند در کاهش این دردها و آسیبها موثر باشد./