برای بیماران دیابتی و کسانی که رژیم لاغری دارند، استفاده از شیرینکنندههای مصنوعی راهحلی مناسب به نظر میرسد. اما یک پژوهش جدید حاکی از آن است که شیرینکنندههای مصنوعی نهتنها کمکی به کاهش وزن و پیشگیری از دیابت نمی کنند بلکه حتی ممکن است به بروز چاقی و دیابت هم دامن بزنند.
برای بیماران دیابتی و کسانی که رژیم لاغری دارند، استفاده از شیرینکنندههای مصنوعی راهحلی مناسب به نظر میرسد. اما یک پژوهش جدید حاکی از آن است که شیرینکنندههای مصنوعی نهتنها کمکی به کاهش وزن و پیشگیری از دیابت نمی کنند بلکه حتی ممکن است به بروز چاقی و دیابت هم دامن بزنند. یافتههای این پژوهش 17سپتامبر سال جاری میلادی در ژورنال Nature به چاپ رسیده است.
دکتر الیناو، یکی از پژوهشگران این طرح میگوید هر چند بعضی از مطالعات استفاده از شیرینکنندههای مصنوعی را در رژیم لاغری و افراد دیابتی توصیه میکنند اما پژوهشهای دیگری نیز حاکی از آن هستند که شیرینکنندههای مصنوعی باعث افزایش وزن و افزایش خطر ابتلا به اختلالات متابولیک میشوند. بهعنوان مثال سال گذشته یک پژوهش انجام شده در دانشگاه واشنگتن نشان داد که سوکرالوز با افزایش سطح گلوکز و انسولین خون ارتباط دارد. با همه این اختلافات FDA 6 شیرینکننده مصنوعی ساخارین، سوکرالوز، آسپارتام، ادوانتام، نئوتام و آسهسولفام پتاسیم را مورد تائید قرار داده است. شیرینکنندههای مصنوعی، که بیش از یک قرن از کشفشان میگذرد امروزه در بسیاری از خوراکیهای «رژیمی» یا «بدون قند» از آدامس گرفته تا نوشابه، بستنی و ژله یافت میشوند.
در پژوهش اخیر دانشمندان اثر شیرینکنندههای مصنوعی را بر متابولیسم موشها مورد بررسی قرار دادند. به مدت 11 هفته به گروهی از موشها آب حاوی گلوکز و یک نوع شیرینکننده مصنوعی (سوکرالوز، آسپارتام یا ساخارین) داده شد. به گروهی دیگر آب حاوی گلوکز و به گروه دیگر فقط آب داده شد.
نتایج نشان داد که گروهی از موشها که آب دارای گلوکز به همراه شیرینکننده مصنوعی را نوشیده بودند، دچار عدم تحمل گلوکز و سطوح بالای قندخون شدند در حالی که موشهایی که آب حاوی گلوکز یا آب نوشیده بودند، دچار چنین مشکلی نشدند. پژوهشگران دریافتند که این اثر به دلیل ایجاد اختلال در فلور نرمال روده اتفاق میافتد. تعدادی از گونههای باکتریایی که به دنبال مصرف شیرینکنندههای مصنوعی تغییر کرده بودند، پیش از این با بروز دیابت تیپ2 در انسان مرتبط دانسته شدهاند.
به علاوه پژوهشگران با آزمایش نمونه مدفوع موشهایی که ساخارین مصرف میکردند دریافتند که در این موشها بعضی از مسیرهای متابولیسم بیش از پیش فعال شده است. یکی از این مسیرها مسیر تجزیه گلیکان بود که طی آن از تخمیر پلی ساکاریدها محصولاتی نظیر اسیدهای چرب زنجیره کوتاه تولید میشود.
دکتر الیناو و همکارانش با آنالیز گذشتهنگر اطلاعات مربوط به یک کارآزمایی بالینی که روی 381 فرد غیر دیابتی در جریان است، به بررسی اثر درازمدت مصرف شیرینکنندههای مصنوعی در انسانها پرداختند. یافتههای آنها حاکی از وجود چند نوع ارتباط میان مصرف طولانیمدت شیرینکنندهها و افزایش وزن، افزایش چاقی شکمی، قندخون ناشتای بالاتر و HbA1C بالاتر بود.
پژوهشگران در Nature مینویسند: «افزایش مصرف شیرینکنندهها، در کنار دیگر تحولات رژیم غذایی انسانهای امروزی، با افزایش چاقی و دیابت همزمانی دارند. یافتههای ما نشان میدهند که ممکن است شیرینکنندههای مصنوعی مستقیما در افزایش شیوع چاقی و دیابت موثر بوده باشند؛ معضلی که این مواد در اصل برای رفع آن خلق شده بودند!»/
دکتر الیناو، یکی از پژوهشگران این طرح میگوید هر چند بعضی از مطالعات استفاده از شیرینکنندههای مصنوعی را در رژیم لاغری و افراد دیابتی توصیه میکنند اما پژوهشهای دیگری نیز حاکی از آن هستند که شیرینکنندههای مصنوعی باعث افزایش وزن و افزایش خطر ابتلا به اختلالات متابولیک میشوند. بهعنوان مثال سال گذشته یک پژوهش انجام شده در دانشگاه واشنگتن نشان داد که سوکرالوز با افزایش سطح گلوکز و انسولین خون ارتباط دارد. با همه این اختلافات FDA 6 شیرینکننده مصنوعی ساخارین، سوکرالوز، آسپارتام، ادوانتام، نئوتام و آسهسولفام پتاسیم را مورد تائید قرار داده است. شیرینکنندههای مصنوعی، که بیش از یک قرن از کشفشان میگذرد امروزه در بسیاری از خوراکیهای «رژیمی» یا «بدون قند» از آدامس گرفته تا نوشابه، بستنی و ژله یافت میشوند.
در پژوهش اخیر دانشمندان اثر شیرینکنندههای مصنوعی را بر متابولیسم موشها مورد بررسی قرار دادند. به مدت 11 هفته به گروهی از موشها آب حاوی گلوکز و یک نوع شیرینکننده مصنوعی (سوکرالوز، آسپارتام یا ساخارین) داده شد. به گروهی دیگر آب حاوی گلوکز و به گروه دیگر فقط آب داده شد.
نتایج نشان داد که گروهی از موشها که آب دارای گلوکز به همراه شیرینکننده مصنوعی را نوشیده بودند، دچار عدم تحمل گلوکز و سطوح بالای قندخون شدند در حالی که موشهایی که آب حاوی گلوکز یا آب نوشیده بودند، دچار چنین مشکلی نشدند. پژوهشگران دریافتند که این اثر به دلیل ایجاد اختلال در فلور نرمال روده اتفاق میافتد. تعدادی از گونههای باکتریایی که به دنبال مصرف شیرینکنندههای مصنوعی تغییر کرده بودند، پیش از این با بروز دیابت تیپ2 در انسان مرتبط دانسته شدهاند.
به علاوه پژوهشگران با آزمایش نمونه مدفوع موشهایی که ساخارین مصرف میکردند دریافتند که در این موشها بعضی از مسیرهای متابولیسم بیش از پیش فعال شده است. یکی از این مسیرها مسیر تجزیه گلیکان بود که طی آن از تخمیر پلی ساکاریدها محصولاتی نظیر اسیدهای چرب زنجیره کوتاه تولید میشود.
دکتر الیناو و همکارانش با آنالیز گذشتهنگر اطلاعات مربوط به یک کارآزمایی بالینی که روی 381 فرد غیر دیابتی در جریان است، به بررسی اثر درازمدت مصرف شیرینکنندههای مصنوعی در انسانها پرداختند. یافتههای آنها حاکی از وجود چند نوع ارتباط میان مصرف طولانیمدت شیرینکنندهها و افزایش وزن، افزایش چاقی شکمی، قندخون ناشتای بالاتر و HbA1C بالاتر بود.
پژوهشگران در Nature مینویسند: «افزایش مصرف شیرینکنندهها، در کنار دیگر تحولات رژیم غذایی انسانهای امروزی، با افزایش چاقی و دیابت همزمانی دارند. یافتههای ما نشان میدهند که ممکن است شیرینکنندههای مصنوعی مستقیما در افزایش شیوع چاقی و دیابت موثر بوده باشند؛ معضلی که این مواد در اصل برای رفع آن خلق شده بودند!»/