1500 بازدید
45 دیدگاه
وقتی سن‌‌مان زیاد می‌شود، بتدریج مجموعه‌ای از بیماری‌ها چه بخواهیم چه نخواهیم به سراغمان می‌آید. درد، خشکی و محدودیت حرکتی مفاصل و گاهی تورم مفصلی از مشکلاتی است که بسیاری از زنان و مردان را در چهل و پنج تا شصت و پنج سالگی ناتوان می‌کند
وقتی سن‌‌مان زیاد می‌شود، بتدریج مجموعه‌ای از بیماری‌ها چه بخواهیم چه نخواهیم به سراغمان می‌آید. درد، خشکی و محدودیت حرکتی مفاصل و گاهی تورم مفصلی از مشکلاتی است که بسیاری از زنان و مردان را در چهل و پنج تا شصت و پنج سالگی ناتوان می‌کند
آرتروز (استئوآرتریت) هم از جمله این بیماری‌هاست که می‌تواند عوارض جدی بر سلامت افراد وارد کند و باعث اختلال عملکرد و محدودیت فعالیت در برخی میانسالان و سالمندان شود و هزینه‌های قابل توجهی بر سیستم بهداشت و درمان جامعه تحمیل کند.
دکتر سیداحمد رئیس‌السادات، دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران می‌گوید: بزرگ‌ترین عامل خطر برای بیماری آرتروز افزایش سن است. از عوامل خطر مهم دیگر می‌توان به ضربه‌های شدید و مکرر ناشی از آسیب‌های شغلی و چاقی اشاره کرد؛ اما نکته قابل توجه در مورد آرتروز، تاثیر چاقی و اضافه وزن به عنوان یکی از عوامل قابل کنترل مسبب این بیماری است که افزون بر تاثیر روی مفاصلی که وزن بدن را تحمل می‌کند مانند زانو در ایجاد آرتروز مفاصل دیگر از جمله مفاصل بین انگشتان دست نیز نقش دارد.
بنا بر تاکید متخصصان در کنار افزایش سن، چاقی و آسیب‌های شغلی و ورزشی می‌توان به عوامل مکانیکی و ساختاری بدن مانند انحرافات و بد شکلی سیستم اسکلتی شامل زانوی پرانتزی و ضربدری، بیماری‌های سیستم غدد و متابولیسم، اختلالات ژنتیکی و مادرزادی نیز در بروز آرتروز اشاره کرد.
جالب است بدانید بیماران مبتلا معمولا از احساس سایش و صدای تق‌تق مفصل شکایت دارند. در موارد شدیدتر نیز بیماری آرتروز ممکن است به دردهای مزمن و حتی اختلال در وضع خواب، روح و روان بیمار منجر شود و عملکرد فردی و اجتماعی وی را تحت تاثیر قرار دهد.
رژیم سرشار از ویتامین C و D
به گفته دکتر رئیس‌السادات رژیم‌های غذایی که به اضافه وزن در بیماران منجر می‌شود، می‌تواند باعث تشدید یا ایجاد این بیماری شود.این متخصص طب فیزیکی اضافه می‌کند: نکته مهم تفکری است که در میان مردم رایج است و آن مصرف کله پاچه و پای مرغ برای ایجاد غضروف و بهبود آرتروز مفاصل است که تاکنون هیچ مدرک و شواهد علمی قابل توجهی به نفع این نظر منتشر نشده است؛ ولی در مورد مصرف ویتامین‌ها و نقش آنها در درمان آرتروز مطالعات قطعی وجود ندارد، با وجود این در افرادی که رژیم غذایی آنها سرشار از ویتامین‌های C و D است، شدت آرتروز کمتر گزارش شده است. البته این‌که آیا این تاثیر با داروهای مکمل حاوی ویتامین‌ها نیز ایجاد می‌شود، نامشخص است.
چه کنیم تا آرتروز نگیریم؟
اگر فردی که مبتلا به آرتروز خفیف است، طی زمان دچار افزایش وزن و به‌دلیل کم تحرکی دچار ضعف عضلات شود، آرتروز به‌طور قطعی پیشرفت خواهد کرد.
دکتر رئیس‌السادات به راهکارهای موثر در پیشگیری از آرتروز اشاره کرده و می‌گوید: اصلاح الگوی زندگی شامل تغذیه مناسب و پیشگیری از اضافه وزن، رعایت اوضاع صحیح بدن در فعالیت‌های روزمره از جمله خودداری از دو زانو و چهارزانو نشستن، استفاده از توالت فرنگی، محدود کردن دفعات بالا و بویژه پایین آمدن از پله، غذا خوردن پشت میز به جای نشستن در کنار سفره از جمله دستورات ساده و قابل اجرایی است که می‌تواند از پیشرفت و شدت آرتروز بکاهد. همچنین انجام ورزش‌های مناسب می‌تواند در به تاخیر انداختن بروز این بیماری کمک‌کننده باشد. حتی کاهش پنج کیلوگرم از وزن ممکن است تا حدود 50 درصد از فشار روی مفاصل زانو را کم کند.
ورزش و درمان‌های طب فیزیکی
انجام ورزش‌های آبی و آیروبیک (هوازی) در بهبود بسیاری از عوارض و بیماری‌های اسکلتی و عضلانی و از جمله آرتروز موثر است.
دکتر رئیس‌السادات توضیح می‌دهد: ورزش‌های گوناگون هم از میزان درد می‌کاهد و هم سبب بهبود حرکت و عملکرد مفاصل آرتروزی می‌شود. نکته مهم این است که ورزش درمانی برای هر فرد متناسب با شرایط سنی و جسمی، بیماری‌های زمینه‌ای، شدت آرتروز ویافته‌های معاینات بالینی وی تجویز می‌شود.
در بسیاری از بیماران نبود تناسب بین قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات سبب تشدید آرتروز می‌شود؟ بنابراین در کنار ورزش‌های تقویتی عضلات، بخصوص عضله چهارسر و نزدیک‌کننده‌های ران، تمرینات کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری عضلات پشت و کنار ران و حتی تمرینات تعادلی می‌تواند مفید واقع شود.
از پیاده‌روی غافل نشوید
نکته قابل توصیه از سوی متخصصان طب فیزیکی به مبتلایان به آرتروز آن است که پیاده‌روی یکی از مناسب‌ترین ورزش‌ها در مبتلایان به آرتروز زانو است، اما باید از حرکت روی سطوح شیبدار بویژه سر پایینی پرهیز شود.
همچنین دوچرخه ثابت با ارتفاع بلند صندلی به دلیل این که بخشی از وزن بیمار توسط صندلی دوچرخه تحمل می‌شود و از فشار بر زانوها می‌کاهد، بخصوص در افراد چاق مناسب‌تر است.
در مورد استفاده از وسایل ورزشی ثابت که قابلیت تنظیم براساس شرایط فیزیکی بیماران را ندارد، از جمله وسایل نصب شده در پارک‌ها باید توجه داشت که این لوازم در برخی افراد بخصوص بیماران سالمند ممکن است آسیب‌رسان باشد البته مطالعات جدید کاربرد ورزشی به نام تای‌چی در سالمندان و بویژه مبتلایان به آرتروز و پوکی استخوان را مورد تاکید قرار داده است.
اساس این ورزش شامل حرکات ریتمیک و آهسته است که باعث افزایش آرامش، بهبود قدرت و تعادل، انعطاف‌پذیری و اعتماد به نفس می‌شود.
دکتر رئیس‌السادات با اشاره به استفاده از کفش و کفی طبی در مبتلایان به آرتروز می‌گوید: در مورد آرتروز زانوها، کفش و کفی مناسب باید براساس معاینه و تجویز پزشک تهیه شود و برای انتخاب صحیح آن باید علاوه بر وضع زانوها مواردی چون معاینات مچ پا و نحوه قرارگیری کشکک ارزیابی شود.
درمان توانبخشی در کنار جراحی
به گفته متخصصان طب فیزیکی جراحی معمولا در مواردی که آرتروز شدید باعث اختلال در فعالیت بیمار شده باشد و معضلات بیمار به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده باشد، در نظر گرفته می‌شود. یکی از مواردی که در جراحی‌های نواحی آرتروزی مهم است، در نظر گرفتن یک دوره مناسب توانبخشی قبل و پس از اعمال جراحی است که شامل آموزش بیماران، تمرین درمانی و بکارگیری روش‌های مختلف فیزیوتراپی است.
نباید فراموش کرد هدف کلی از درمان‌های متنوع فیزیکی و دارویی در مبتلایان به آرتروز، کاهش درد، حفظ یا بهبود حرکت مفصلی و عملکرد آن و در نهایت ارتقای کیفیت زندگی بیمار است اما اثرات کاهش وزن در افراد چاق، ورزش‌های هوازی (آیروبیک)، ورزش‌های آبی و تمرینات مقاومتی و تقویتی در پیشگیری از آرتروز و کند کردن روند پیشرفت بیماری کاملا ثابت شده و به افراد مبتلابه آرتروز توصیه می‌شود./
مشاهده و سفارش
بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد
دیدگاه و نظــرات
مراکز تصویربرداری
داروخــانه ها
مراکز آزمایشگاهی
کلینیـک ها
