اگر هایپرکلسمی خفیف باشد ممکن است علایم یا نشانه ای مشاهده نکنید، در موارد شدیدتر، نشانه ها و علایم در قسمت هایی از بدن مشاهده می شود که تحت تاثیر هایپرکلسمی قرار گرفته اند. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کلیه ها. وقتی کلسیم خون بالا می رود کلیه ها مجبورند برای تصفیه کردن خون سخت تر کار کنند. این مساله باعث تشنگی بیش از حد و ادرار مکرر می شود.
• دستگاه گوارش. هایپرکلسمی باعث ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ و یبوست می شود.
• استخوان و ماهیچه. در اکثر موارد، منشا کلسیم اضافیِ موجود در خون، استخوان ها هستند. این مساله باعث تضعیف استخوان می شود و درد استخوان، ضعف عضلانی و افسردگی به همراه می آورد.
• مغز. هایپرکلسمی با کارکرد مغز تداخل ایجاد می کند و منجر به سردرگمی، بی حالی و خستگی می شود. همچنین امکان بروز افسردگی را بالا می برد.
• قلب. به ندرت پیش می آید که هایپرکلسمی شدید در عملکرد قلب تداخل ایجاد کند و منجر به تپش قلب و غش، علایم آریتمی قلبی و سایر مشکلات قلبی شود.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علایم و نشانه هایی که نشان دهنده هایپرکلسمی است، مانند تشنگی بسیار شدید، تکرر ادرار و درد شکمی را تجربه کردید، با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی

عوارض هایپرکلسمی به شرح زیر است:

• پوکی استخوان: اگر استخوان ها همچنان کلسیم را به خون رها کنند، دچار بیماری پوکی استخوان می شوید که عامل اصلی شکستگی استخوان، انحنای ستون فقرات و کوتاهی قد است.
• سنگ کلیه: اگر ادرار حاوی کلسیم زیادی باشد، ممکن است در کلیه کریستال هایی تشکیل شود. با گذشت زمان، کریستال ها سنگ کلیه ایجاد می کنند. دفع سنگ کلیه بسیار دردناک است.
• نارسایی کلیه: هایپرکلسمی شدید به کلیه ها آسیب می رساند و توانایی آنها در تصفیه خون و دفع مایع را کاهش می دهد.
• مشکلات سیستم عصبی: هایپرکلسمی شدید منجر به سردرگمی، دمانس و کما می شود که می تواند کشنده باشد.
• ضربان غیر عادی قلب –آریتمی: هایپرکلسمی بر پالس های الکتریکی قلب تاثیر منفی می گذارد. این پالس ها ضربان قلب را تنظیم می کنند. این مساله باعث می شود ضربان قلب نامنظم شود.

کلسیم علاوه بر ساخت استخوان ها و دندان های قوی، کمک می کند عضلات به راحتی منقبض شوند و اعصاب بدن پیام ها را انتقال دهند. به طور معمول، اگر کلسیم کافی در خون نباشد، غدد پاراتیرویید هورمون هایی ترشح می کنند که باعث می شود:

• استخوان ها به خون کلسیم بدهند
• دستگاه گوارش، کلسیم بیشتری جذب کند
• کلیه ها کلسیم کمتری دفع کنند و ویتامین D بیشتری را فعال کنند. ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم ایفا می کند.
• تعادل ظریف بین مقدار کاهش شدید کلسیم خون و هایپرکلسمی با عوامل مختلفی به هم می خورد.

هایپرکلسمی در اثر موارد زیر به وجود می آید:

• غده پاراتیرویید بیش فعال: شایع ترین علت هایپرکلسمی، بیش فعالی غده پاراتیرویید – هایپرپاراتیروئیدیسم- است که در نتیجه بروز یک تومور کوچک غیر سرطانی -خوش خیم- یا بزرگ شدن یک یا چند غده پاراتیرویید ایجاد می شود.
• سرطان: سرطان ریه و سرطان پستان و همچنین بعضی از سرطان های خون، خطر ابتلا به هایپرکلسمی را افزایش می دهند. انتشار سرطان -متاستاز- به استخوان ها هم خطر هایپرکلسمی را افزایش می دهد.
• بیماری های دیگر: برخی از بیماری ها مانند سل و سارکوییدوز سطح ویتامین D را در خون افزایش می دهند که باعث می شود دستگاه گوارش کلسیم بیشتری جذب کند.
• عوامل ارثی: یک اختلال ژنتیکی نادر به نام «هایپرکلسمی هیپوکلسیوریک فامیلی» باعث افزایش کلسیم در خون می شود، زیرا در این بیماری گیرنده های کلسیم بدن دچار خطا می شوند. این بیماری علایم یا عوارض هایپرکلسمی را ایجاد نمی کند.
• بی حرکتی: افرادی که شرایطی دارند که باعث می شود زمان زیادی را صرف نشستن یا دراز کشیدن کنند، مستعد ابتلا به هایپرکلسمی هستند. با گذشت زمان، استخوان هایی که وزنی را تحمل نمی کنند، کلسیم خود را به خون منتقل می کنند.
• کم آبی شدید: یک علت شایع در هایپرکلسمی خفیف یا گذرا کم آبی است. وقتی مایع موجود در خون کم می شود غلظت کلسیم بالا می رود.
• داروها: بعضی از داروها مانند لیتیوم که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شوند، ممکن است ترشح هورمون پاراتیرویید را افزایش دهند.
• مکمل ها: مصرف بیش از حد مکمل کلسیم یا ویتامین D در طول زمان سطح کلسیم خون را بالاتر از حد طبیعی می برد.

عوامل خطر

زنان بالای 50 سال بیشترین خطر ابتلا به بیش فعالی پاراتیرویید را دارند.

از آنجایی که هایپرکلسمی علایم یا نشانه های کمی دارد، ممکن است نتوانید با توجه به علایم به وجود آن پی ببرید، اما وقتی که آزمایش های معمول خون سطح بالای کلسیم خون را نشان بدهند به عارضه خود پی خواهید برد. آزمایش خون بالا بودن سطح هورمون پاراتیرویید یا ابتلا به هایپرپاراتیروییدیسم را هم نشان می دهد.

برای تعیین اینکه آیا هایپرکلسمی ناشی از یک مشکل اساسی، مثلا سرطان یا سارکوییدوز است پزشک آزمایش های تصویربرداری از استخوان یا ریه را درخواست خواهد کرد.

اگر هایپرکلسمی خفیف باشد، احتمالا پزشک به شما پیشنهاد می کند که از روش انتظار و مشاهده پیروی کنید و استخوان ها و کلیه ها را با گذشت زمان تحت نظارت قرار دهید تا مطمئن شوید سلامت آن ها حفظ خواهد شد.

داروها

پزشک معمولا دارو های زیر را تجویز می کند:

• کلسی تونین: این هورمون از ماهی قزل آلا گرفته شده است و سطح کلسیم را در خون کنترل می کند. اما ممکن است باعث بروز تهوع خفیفی شود.
• کلسی میمتیک: این دارو به کنترل بیش فعالی غده پاراتیرویید کمک می کند. نقش داروی سیناکلست» هم در کنترل هایپرکلسمی مورد تایید قرار گرفته است.
• بیسفسفونات ها: این داروها برای درمان پوکی استخوان به صورت داخل وریدی استفاده می شوند و به سرعت سطح کلسیم خون را کاهش می دهند. بیسفسفونات ها اغلب برای درمان هایپرکلسمی ناشی از سرطان استفاده می شود. خطرات ناشی از این دارو ها عبارتند از: استئونکروز استخوان فک و نوع خاصی از شکستگی های ران.
• دنوزومب: این دارو اغلب برای درمان افراد مبتلا به هایپرکلسمی ناشی از سرطان که به بیسفسفونات پاسخ خوبی نمی دهند، استفاده می شود.
• پردنیزون: اگر هایپرکلسمی به علت بالا بودن ویتامین D به وجود بیاید، استفاده کوتاه مدت از قرص های استروییدی نظیر پردنیزون به کاهش آن کمک می کند.
• تزریق مایعات و دیورتیک ها: بالا بودن شدید کلسیم یک حالت اورژانس محسوب می شود. برای درمان این عارضه می بایست تحت تزریق وریدی مایعات و دیورتیک ها قرار بگیرید. معمولا این کار نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد تا پزشکان به سرعت سطح کلسیم را کاهش دهند و از آریتمی یا آسیب به سیستم عصبی جلوگیری شود.

جراحی و دیگر روش ها

مشکلات مربوط به بیش فعالی غده پاراتیرویید اغلب با جراحی برطرف می شوند. در این نوع عمل بافتی که باعث بروز مشکل شده است، برداشته می شود. در بسیاری از موارد تنها یکی از چهار غده پاراتیرویید شخص درگیر می شود. یک اسکن مخصوص با تزریق دوز کوچکی از مواد رادیواکتیو، دقیقا غده یا غددی را که به درستی کار نمی کنند، مشخص می کند.