• واژینوز باکتریال: شایع ترین عامل واژینیت درنتیجه تغییر در باکتریهای موجود در واژن و رشد بیش ازاندازه یکی از آنهاست. معمولا تعداد باکتریهای موجود در واژن در حالت طبیعی (لاکتوباسیل) از تعداد باکتری های دیگر (بی هوازی) بیشتر است. اگر تعداد باکتری های بی هوازی بالا رود، تعادل از بین رفته و واژینوز باکتریال ایجاد می شود.

• عفونت های مخمر: این دسته از عفونت ها در شرایطی ایجاد می شوند که یک ارگانیسم قارچی (معمولا کاندیدا آلبینکس) بیش از اندازه در واژن رشد می کند. این قارچ منجر به عفونت های دیگری در نواحی مرطوب می شود، به عنوان مثال در مناطق دهان (برفک)، چین های روی پوست و بستر ناخن. همچنین این قارچ باعث ایجاد راش ناشی از بستن پوشک نیز می شود.
• تریکومونیازیس: این عفونت منتقله جنسی شایع توسط انگل تک سلولی میکروسکوپی به نام تریکومونیازیس واژینالیس ایجاد می شود. این ارگانیسم توسط فرد مبتلا در حین رابطه جنسی انتشار پیدا می کند.
• در مردان معمولا این انگل دستگاه ادراری را عفونی می کند، اما در اغلب موارد هیچ نشانه ای ندارد. در زنان عموما تریکومونیازیس واژن را درگیر می کند و ممکن است علائمی به همراه داشته باشد. ابتلا به این عفونت زنان را در ابتلا به عفونت های مقاربتی دیگر مستعد می کند.
• واژینیت غیر عفونی: اسپری واژن، دوش واژینال، صابون های معطر، شوینده های معطر و محصولات اسپرم کش ممکن است منجر به واکنش های آلرژیک یا تحریک بافت واژن یا فرج شود. اشیای خارجی مانند تکه ای از دستمال کاغذی یا تامپونی که در بدن جا مانده نیز می توانند بافت واژن را تحریک کنند.
• سندروم تناسلی ادراری یائسگی (آتروفی واژن): کاهش استروژن پس از یائسگی یا عمل جراحی خارج کردن تخمدان ها موجب نازک شدن پوشش واژن می شود و گاهی منجر به تحریک واژن، احساس سوزش یا خشکی می شود.

عوامل خطر ساز

• تغییرات هورمونی مانند تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، مصرف قرص های ضد بارداری یا یائسگی
• فعالیت های جنسی
• ابتلا به عفونت منتقله جنسی
• دارو هایی مانند آنتی بیوتیک و استروئید
• مصرف اسپرم کش ها برای جلوگیری از بارداری
• دیابت کنترل نشده (مصرف مواد قندی زیاد حالت اسیدی مخاط واژن را از بین می‌برد و باعث رشد و تکثیر عوامل قارچی می‌شود. به همین دلیل خانم‌های مبتلا به دیابت ممکن است دچار عفونت‌های قارچی مکرر در ناحیه تناسلی شوند.)
• مصرف محصولات بهداشتی مانند حمام حباب، اسپری یا دئودورانت واژینال
• دوش واژینال
• پوشیدن لباس های خیس یا تنگ
• استفاده از آی یو دی برای جلوگیری از بارداری

• بررسی سوابق پزشکی شما در مورد عفونت های واژن یا عفونت های مقاربتی
• معاینه لگن
• نمونه برداری از ترشحات واژن یا دهانه رحم
• آزمایش PH واژن

• واژینوز باکتریال: برای این نوع از واژینیت احتمالا پزشک قرص های مترونیدازول تجویز می کند، همچنین ممکن است ژل مترونیدازول یا کرم کلیندامایسین را برای مالیدن در واژن تجویز نماید. این داروها نیاز به تایید و تجویز توسط پزشک متخصص دارند.
• عفونت های مخمری: این نوع عفونت ها با کرم های ضد قارچ بدون نسخه مثل میکونازول، کلوتریمازول، بوتوکونازول یا تیوکونازول قابل درمانند. عفونت های مخمری با داروهای نسخه ای خوراکی مثل فلوکونازول نیز درمان پذیر است. فایده درمان های بدون نیاز به نسخه پزشک این است که راحت و با صرف کمترین هزینه و وقتی در دسترس قرار می گیرند و نیاز به ملاقات با پزشک ندارند. البته ممکن است شما مبتلا به چیزی غیر از عفونت مخمر شده باشید، استفاده از داروی اشتباه، تشخیص درست و درمان مناسب را به تاخیر می اندازد.
• تریکومونیازیس: برای درمان این عارضه معمولا پزشک از قرص مترونیدازول یا تینیدازول استفاده می کند.
• سندروم ادراری تناسلی یائسگی (آتروفی واژن): استروژن به شکل کرم واژینال، قرص یا حلقه می تواند به طور موثری این عارضه را درمان کند. این درمان با تجویز پزشک صورت می گیرد و می بایست تمام خطرهای احتمالی آن به همراه بیمار بررسی شود.
• واژینیت غیر عفونی: برای درمان این نوع از واژینیت می بایست منبع تحریک را یافته و از آن اجتناب کنید. ازجمله عوامل محتمل می توان به مصرف صابون، شوینده لباس، نوار بهداشتی یا تامپون جدید اشاره کرد.

سبک زندگی و مراقبت خانگی

• از دارو های بدون نسخه عفونت مخمری استفاده کنید: کلوتریمازول، میکونازول یا تیوکونازول، دوره مصرف یک روزه، سه روزه یا پنج روزه شیاف یا کرم واژینال با توجه به نوع دارو متغیر است. انواع روش های مصرف دیگر روی برچسب درج شده است.
• کمپرس سرد: گذاشتن حوله خنک روی آلت تناسلی برای کاهش ناراحتی تا وقتی که درمان ضد قارچی تاثیر خود را به طور کامل بگذارد.
• بسیاری از خانم‌ها بر این باورند که اگر ناحیه تناسلی خود را با شوینده‌های مختلف شستشو بدهند عوامل میکروبی را از بین می‌برند و احتمال آلودگی را کاهش می‌دهند، در حالی که این کار بسیار نادرست است و نتیجه برعکس می‌دهد. زیرا مواد شوینده، هم می‌توانند حساسیت ایجاد کنند و هم میکروب‌هایی را که به‌طور طبیعی در آن ناحیه زندگی می‏کنند و مدافع واژن هستند از بین ببرند. در نتیجه سایر عوامل بیماری‌زا فرصت رشد و تکثیر پیدا می‌کنند و بدتر باعث عفونت می‌شوند، بنابراین خود را با مواد شوینده نشویید، در بتادین، جوش ‏شیرین و سایر مواد ننشینید وpH منطقه را به هم نریزید. بهترین کار برای شستشوی ناحیه ادراری- تناسلی استفاده از آب به تنهایی و سپس خشک کردن ناحیه است تا رطوبت در محل باقی نماند و فضا برای رشد میکروارگانیسم‌ها مهیا نشود.
• در صورتی که فردی بخواهد ناحیه تناسلی را هر چند وقت یکبار با شوینده‌ای بشوید می‌تواند از صابون یا شامپوی بچه استفاده کند. صابون بچه خاصیت قلیایی و اسیدی ندارند و کاملا خنثی است. هم جنبه بهداشتی دارد و محل را تمیز می‌کند و هم اینکه باعث تحریک مخاط آن ناحیه نمی‌شود و فلور طبیعی آن قسمت را هم از بین نمی‌برد.

پیشگیری

• از چشمه های آب گرم یا وان و حمام داغ بپرهیزید
• از محرک هایی مانند تامپون های معطر، پدها، دوش واژینال اجتناب کنید. پس از حمام کردن صابون را از ناحیه خارجی تناسلی کامل شسته و خوب خشک کنید تا از تحریک آن جلوگیری شود. صابون های خشن مثل صابون های معطر یا آنتی باکتریال یا حمام حباب استفاده نکنید.
• دستمال خشک کن را از جلو به عقب بکشید تا ناحیه واژن ازعفونت در امان باشد.
• دوش واژینال نگیرید: واژن به جز حمام طبیعی نیاز به نظافت اضافه ای ندارد. دوش های مکرر واژینال باکتری های مفید را از بین برده و خطر عفونت را بالا می برد. علاوه بر این دوش واژینال عفونت واژن را از بین نمی برد.
• از کاندوم های لاتکس استفاده کنید: کاندوم های لاتکس زنانه و مردانه هردو قادرند شما را از عفونت های منتقله جنسی محفوظ نگه می دارد.
• لباس زیر نخی بپوشید: بهتر است لباس زیرتان نخی باشد. می توانید هنگام خواب لباس زیر نپوشید تا احساس راحتی بیشتری کنید. عفونت های مخمری در محیط های مرطوب رشد می کنند.