1. بیش‌فعالی: رفتار بیش‌فعال به‌صورت بی‌قراری یا صحبت کردن بیش از حد، مشکل در نشستن برای انجام کاری، مشکل در بازی کردن بی‌سر و صدا، بی‌قراری مکرر یا همیشه ظاهری شبیه «آماده حرکت» داشتن تعریف می‌شود. این علائم اغلب تا زمانی که کودک به سن 4 سالگی می‌رسد، دیده شده و به مدت 3 تا 4 سال بعد هم ادامه پیدا می‌کند. اوج و شدت علایم در سنین 7 تا 8 سالگی دیده شده و پس از آن فروکش می‌کند تا سنین نوجوانی علائم بیش‌فعالی ممکن است کمتر قابل توجه باشند، هرچند تا بزرگسالی هم ممکن است ادامه پیدا کند.
2. تکانشی: رفتار تکانشی در اغلب موارد همراه با بیش‌فعالی در کودکان کم سن و سال‌تر دیده می‌شود. این رفتار باعث می‌شود کودک به زحمت نوبت خود را رعایت کند، پاسخ‌ها را با سرعت بیش از حد بدهد، در رفتار همکلاسی‌هایش اختلال ایجاد کند، مزاحم فعالیت‌های دیگران شده یا آنها را قطع کند، از سوی همکلاسی‌ها طرد شده یا به دیگران آسیب غیرعمدی وارد کند. همانند علائم بیش‌فعالی، علائم تکانشی نیز تا سن 4 سالگی دیده شده، طی 3 تا 4 سال بعد ادامه یافته و در سنین 7 تا 8 سالگی به اوج خود می‌رسد. به‌هر حال، این دسته علائم می‌‌توانند مانند یک مشکل عمده در تمام طول زندگی فرد همراه وی بماند.
3. کم‌توجهی: کم‌توجهی اشکال مختلفی دارد، مانند فراموشی، بی‌صبری، گم کردن یا جاگذاشتن اشیاء، بی‌نظمی، افت تحصیلی در مدرسه، پیگیری ضعیف تکالیف یا وظایف، تمرکز ضعیف و توجه کم به جزئیات. از آنجا که این مشکلات با روند نیازهای تکاملی کودک منافات دارد، بیشتر خود را در سنین 8 تا 9 سالگی نشان می‌دهد. هرچند گاهی در کودکان کم‌سن‌تر که هنوز به مدرسه نرفته‌‌اند نیز دیده می‌شود. کم‌توجهی به احتمال زیاد تا نوجوانی باقی مانده و می‌تواند تا بزرگسالی هم بماند.

 
انواع اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی

1. نوعی که کم‌توجهی در آن غالب است و قبلا تحت‌عنوان اختلال کمبود توجه شناخته می‌شد،
2. نوعی که بیش‌فعالی ـ تکانشی در آن غالب است،
3. ترکیبی از هر دو مورد فوق.

• علائم باید در بیش از یک مکان دیده شوند (مثلا خانه و مدرسه)،
• علائم باید حداقل برای مدت 6 ماه به‌طور پایدار برقرار باشند.
• علائم باید قبل از سن 12 سالگی بروز کرده باشند.
• علائم باید عملکرد تحصیلی، اجتماعی یا شغلی فرد را مختل کرده باشند.
• علائم باید برای سن کودک بیش از حد باشند.
• دیگر اختلالات روحی که این علائم را تقلید می‌کنند، باید رد شوند.

اختلالات همراه

1. اختلالات یادگیری: این اختلال در 20 تا 50 درصد کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی دیده شده و می‌تواند عملکرد آنها را در مدرسه با مشکل مواجه کند. والدین در صورت مشاهده اختلال در خواندن، هجی کردن لغات یا ریاضیات در کودکانشان، باید با معلم یا مشاور کودک خود صحبت کنند.
2. اختلالات رفتاری مخرب: این اختلالات شامل اختلال نافرمانی مقابله‌ای و اختلال سلوک بوده و تا 40 درصد افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی را درگیر می‌کند. هرچند همه کودکان و نوجوانان گاهی این رفتارها را از خود نشان می‌دهند، افراد دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ای و اختلال سلوک، رفتارهای مخرب خود را به کرات بروز داده و مدت زمان آنها نیز طولانی‌تر از میزانی است که به‌طور معمول انتظار می‌رود. اختلال نافرمانی مقابله‌ای اغلب باعث ایجاد بحث و جدل با والدین، بداخلاقی مکرر، و امتناع از پیروی از قوانین مدرسه یا خانواده می‌شود. اختلال سلوک، شکل شدیدتر از اختلال نافرمانی مقابله‌ای است که شامل الگوی شکستن عمدی قواعد و در عین حال، تلاش برای جلوگیری از گرفتار شدن، دروغ گفتن، سرقت یا رفتارهای پرخاشگرانه که تهدید یا آسیبی است برای دیگران و حتی حیوانات.

• رفتار درمانی
• روان درمانی
• آموزش مهارت های فرزندپروری
• خانواده درمانی
• آموزش مهارت های اجتماعی

استمرار درمان

درمان های جایگزین

• تمرینات منظم یوگا و مدیتیشن
• رژیم های غذایی خاص: بیشتر رژیم های توصیه شده در این بیماری شامل محدود کردن غذاهایی می شود که بنظر می رسد باعث افزایش بیش فعالی کودک می گردد؛ مثل شکر و آلرژن های رایج از قبیل گندم، شیر و تخم مرغ. برخی رژیم ها بر پرهیز از مصرف افزودنی ها و رنگ های مصنوعی در غذاها تاکید می کنند. تاکنون مطالعات رابطه ای بین رژیم غذایی و بهبود علائم ADHD پیدا نکرده اند اگرچه برخی شواهد تجربی شخصی پیشنهاد می کنند که تغییر رژیم غذایی ممکن است تفاوت هایی در علائم بیمار ایجاد کند. مصرف کافئین بعنوان یک محرک در کودکان مبتلا به ADHD می تواند تاثیرات خطرناکی داشته باشد و توصیه نمی شود.
• ویتامین ها یا مکمل های معدنی: درحالیکه ویتامین ها و مواد معدنی خاص موجود در خوراکی ها برای سلامت عمومی بدن مفید است شواهدی دال بر تاثیر مثبت مکمل های ویتامینی و معدنی در کاهش علائم ADHD وجود ندارد. مگادوز های ویتامین یا دوزهایی از ویتامین که از حد مجاز توصیه شده تجاوز می کند می تواند مضر نیز باشد.
• مکمل های گیاهی: شواهدی وجود ندارد که پیشنهاد کند درمان های گیاهی به کاهش علائم ADHD کمک می کند و حتی برخی از آنها ممکن است مضر باشد.
• فرمولاسیون اختصاصی: اینها محصولاتی هستند که از ویتامین ها، عناصر ریزمغذی و دیگر ترکیبات ساخته شده اند و بعنوان مکمل درمان کودکان مبتلا به ADHD فروخته می شوند. تابحال هیچ گونه تحقیقی روی این محصولات انجام نشده یا تحقیقات بسیار کم است و سازمان غذا و داروی آمریکا نیز نظارتی روی آنها ندارد و بنابراین احتمالا بی اثر هستند یا حتی می توانند مضر باشند.
• اسیدهای چرب ضروری: این چربی ها که شامل اسیدهای چرب امگا 3 می شوند برای عملکرد صحیح مغز لازمند. محققان هنوز در حال مطالعه این فرضیه هستند که آیا مصرف آنها علائم ADHD را بهبود می بخشد؟
• تمرینات نوروفیدبک: در نوروفیدبک کودک بر وظایف خاصی تمرکز می کند در حالیکه همزمان دستگاهی الگوی امواج مغزی او را نشان می دهد. هدف یادگیری حفظ فعالیت الگوی امواج مغزی در جلوی مغز و بهبود علائم ADHD است. تحقیقات بیشتری باید در این زمینه انجام شود.
• ورزش منظم